واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
فرهنگ و هنر > سینمای ایران نقد و بررسی «فاکتور صوری» در سینما روایت
نه شیوه دهنمکی درست است نه روشنفکران/ خطر شکلگیری والاستریت در ایران
در بیستمین جلسه از سلسله نشست های «سینماروایت» که به نمایش مستند «فاکتور صوری» اختصاص داشت درباره مسایل مختلفی از جمله انتقاد به نگاه دهنمکی و روشنفکران و گسترش بی رویه بانکها بحث و تبادل نظر شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، در نشست گپ و گفت این فیلم علاوه بر ایزد مهرآفرین روزنامه نگار و منتقد سینما، سیدمهدی کرباسی کارگردان فیلم هم حضور داشت. مهرآفرین در ابتدای نشست با مرور برخی ویژگیهای اصلی مستند فاکتور صوری و بخصوص سوژه بکر کار از کارگردان خواست درباره روند تولید این مستند توضیحاتی ارائه کند.
کرباسی با اشاره به اینکه سوژه فیلمش را از دل سوالات مردم گرفته است گفت: یکی از اصلی ترین پرسش هایی که شهروندان ایران درباره بانکداری داشته اند درباره کارمزدهایی است که در ازای دریافت وام و تسهیلات از آنها گرفته می شود. مردم دوست دارند بدانند اگر ربا حرام است پس چرا باید برای دریافت وام های جزیی سود یا کارمزد بدهند. البته که هیچ گاه دربرابر این پرسش مردم پاسخ مستدلی ارائه نشده و همین برحجم سوء تفاهمات افزوده است. اغلب کارشناسان درباره این شبهه ربوی بودن نظام بانکی به قانون بانکداری اسلامی مصوب در سال 62 ارجاع می دهند و می گویند اگر این قانون درست اجرا شود دیگر چیزی به نام ربا معنا نخواهد داشت و همه چیز شرعی است. با این حال بسیاری از مردم حتی نمیدانند همان قانون مصوب 62 چیست. تلاشم این بود که در این مستند به زبان ساده برای مردم درباره نظام بانکداری اسلامی و راههای نیل به آن سخن گویم.
هتلداری که به خاطر بهره بانکی هتلش را از دست داد
مهرآفرین در ادامه نشست با اشاره به یکی از اصلی ترین ضعف های فاکتور صوری از این گفت که فیلم چنان که باید وجه مستند تمرکز ندارد و سعی نکرده با نمایش اسناد و مدارک به سمت یک مستند تمام عیار برود.
کرباسی در پاسخ به این ضعف گفت: در استفاده از اسناد سعی کردم تا جایی که می توانم از اسناد و مدارک موجود استفاده کنم به عنوان مثال در بخشی از فیلم به صراحت به سراغ یکی از اقشاری که در اعطای وام تسهیلات از آنها سوء استفاده می شود یعنی کشاورزان رفتم و سعی کردم درددلهای آنها را به صراحت منعکس کنم. از آن طرف درباره نزول خوارانی که در محیطهایی مانند بازار جمع هستند نیز سعی کردم منطبق بر اسناد تصویری عمل کنم.
کرباسی ادامه داد: البته که اسناد دیگری هم موجود بود اما محدودیت تصویربرداری به من اجازه استفاده از اسناد را نداد. مثلا در تحقیقاتم متوجه شدم یکی از شرکتهای معتبر تولید تن ماهی به واسطه عدم پرداخت بهره بانکی توسط بانک وام دهنده مصادره شده و گردانندگان شرکت هم تقریبا از هستی ساقط شده اند. از آن طرف مورد دیگری هم داشتم درباره یک هتلدار که وی نیز به دلیل عدم توان بازپرداخت بهره بانکی هتل مشهورش را از دست داده بود. اما مشکل اینجا بود که چنین آدمهایی واقعا جرأت این که جلوی دوربین بنشینند و درباره بلایی که سرشان آمده حرف بزنند را نداشتند.
امکان وقوع اتفاقی مشابه وال استریت در ایران هم وجود دارد
این کارگردان افزود: این یک واقعیت است که بانکهای ما این روزها آن قدرها موقعیتشان قدرتمند است که به این راحتیها نمیشود به آنها نزدیک شد و حتی بسیاری از کارشناسان از این میگویند این قدرت ممکن است در سالهای آینده خطرناک هم باشد. یادم می آید به هنگام گفتگو با یکی از همین کارشناسان وی علنا به ما گفت امکان وقوع اتفاقی مشابه وال استریت در ایران هم وجود دارد چراکه متاسفانه بسیاری از بانکها از سرمایه های خویش در کارهای تولیدی استفاده نمی کنند و همین امر است که ضرر زیادی را به کلیت مملکت وارد خواهد آورد.
در سالهای اخیر بیشتر از سوپرمارکت، بانک و موسسات مالی داریم
کرباسی با بیان اینکه بنا نبود در فاکتور صوری درباره تمامی معضلات نظام بانکداری یکجا حرف بزند گفت: قبول دارم که درباره نظام بانکداری ما سوالات زیادی وجود دارد و در این مستند فقط به یکی دو عنوان از آنها پاسخ داده شد اما در آینده حتما موضوعاتی مانند حجم فراوان بانکها و موسسات مالی در کشور هم مورد ساخت مستندهای ما خواهد بود.
شبکه مدیران بانکی حالتی مافیاگونه پیدا کرده است
ادامه برنامه به پرسش و پاسخ مخاطبان اختصاص داشت. اولین پرسش از جانب مخاطبی بود که خطاب به کرباسی گفت چطور درباره قدرت بانکها سخن می گوید در صورتی که همه این بانکها ریشه هایی غیراقتصادی دارند و به نهادهای دیگر وابسته اند.
کرباسی در پاسخ به این پرسش گفت: شاید باورتان نشود اما با تمرکز بر حلقه مدیریتی که در بانک های کشور وجود دارد می توان حدس هایی را درباره شبکه مدیران بانکی بیان کرد به عنوان مثال اینکه شبکه مدیران بانکی حالتی مافیاگونه پیدا کرده است یعنی هر کسی را به خود راه نمیدهند و جای همدیگر را میگیرند اما حذف نمیشوند؛ فقط مدیر از جایی به جای دیگر می رود. شاید همین حلقه بسته بوده که باعث شده مثلا در برخی شهرستانها شهروندان از این گلایه کنند که چرا فلان بانک به واسطه تخصیص وام سیطره خود را بر یک کارخانه تولیدی چنان گسترده کرده که آن کارخانه مجبور شود مرتب درجا زند.
نه نگاه ده نمکی درست است و نه نگاه شبه روشنفکران
یکی از مخاطبان از کارگردان فاکتور صوری درباره غلبه وجهه سیاسی بر وجهه هنری کار پرسید و اینکه به این واسطه مستند شبیه به آثار ده نمکی شده است. کرباسی با بیان اینکه نگاه ده نمکی که همه چیز را در خدمت آرمان می خواهد قبول ندارد گفت: نه شیوه نگاه ده نمکی درست است و نه شیوه نگاه شبه روشنفکران که همه چیز را در ژستهای هنری خود خلاصه کرده اند. باید حد تعادل را درنظر گرفت.
۱۳۹۳/۷/۲۱ - ۱۵:۲۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]