تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834190609
فارس گزارش می‌دهد جای خالی ۳ شاخص کمی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وزارت نفت
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش می‌دهد
جای خالی ۳ شاخص کمی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وزارت نفت
با توجه به اهمیت حیاتی صنعت نفت و گاز در اقتصاد ایران و نقش بی‌بدیل این صنعت در ایجاد درآمد برای کشور، درباره مقاوم کردن اقتصاد ایران در حوزه نفت و گاز باید شاخص‌های دقیقی استخراج و ارائه شود تا بر اساس این شاخص‌ها میزان واقعی پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی قابل سنجش باشد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بیژن زنگنه وزیر نفت دولت یازدهم اخیرا با حضور در مجلس شورای اسلامی، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وزارت نفت را بر اساس سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری تشریح کرد. با توجه به اینکه صنعت نفت اصلی‌ترین صنعت و مزیت اقتصاد ایران و نفت مهم‌ترین محل درآمدهای ملی و دولت جمهوری اسلامی ایران است، تدوین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با توجه به شرایط واقعی اقتصاد جهانی و تحولات بین‌المللی در این صنعت حساس اجتناب ناپذیر است و از این رو اهتمام وزارت نفت به تدوین این سیاست‌ها اقدامی در خور تحسین محسوب می‌شود. با این وجود به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت حیاتی صنعت نفت و گاز در اقتصاد ایران و نقش بی‌بدیل این صنعت در ایجاد درآمد برای کشور، درباره مقاوم کردن اقتصاد ایران در حوزه نفت و گاز باید شاخص‌های دقیق‌تری استخراج و ارائه شود تا بر اساس این شاخص‌ها میزان واقعی پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی قابل سنجش باشد. در غیر این صورت، هر یک از دستگاه‌های کشور می‌توانند برنامه‌های عادی آینده خود را به عنوان برنامه‌های اقتصاد مقاومتی به مردم و مسئولان ارائه کنند و عملا نیز امکان سنجش میزان هم جهت بودن آنها با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وجود نخواهد داشت. بر اساس این گزارش به نظر می‌رسد در سیاست های اعلامی وزارت نفت درباره اقتصاد مقاومتی جای دو یا سه شاخص کمی برای ارزیابی میزان موفقیت این سیاست‌ها خودنمایی می‌کند. *شاخص اول: میادین مشترک بر این اساس در گزارش وزیر نفت به مجلس درباره سیاست‌های اقتصاد مقاومتی وزارت نفت، بر افزایش ظرفیت تولید نفت به 5.7 میلیون بشکه در روز و افزایش تولید و صادرات گاز با اولویت میادین مشترک تاکید شده است. اما سؤال اینجا است که چه شاخصی این برنامه زنگنه را با برنامه قدیمی وی در دوره قبلی تصدی وزارت نفت مبنی بر رساندن ظرفیت تولید نفت به 5 میلیون بشکه در روز در برنامه سوم توسعه متمایز می‌کند و راستای اقتصاد مقاومتی به آن می‌بخشد؟ فارغ از میزان موفقیت برنامه‌های قدیمی یا امید به موفقیت برنامه جدید، یکی از پاسخ‌ها به پرسش فوق می‌تواند میزان تکیه بر میادین مشترک برای افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز باشد. به عبارت دقیق‌تر میزان برداشت از میادین مشترک در برنامه افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز می‌تواند شاخصی قابل اندازه‌گیری برای درک میزان انطباق این برنامه وزارت نفت با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باشد. در چنین شرایطی، برای افزایش ظرفیت تولید نفت کشور، وزارت نفت در ابتدا به سراغ تسریع در توسعه میادین مشترک نفتی به خصوص میادین مشترک با عراق و میادین خلیج‌فارس خواهد رفت یا برای افزایش ظرفیت تولید گاز به جای برنامه‌ریزی برای توسعه میادین مستقلی مانند میدان گازی کیش یا پارس شمالی، توسعه میادین مشترک گازی ایران در خلیج‌فارس مانند فرزاد A و B، فروز A و B ، آرش، سلمان، و در راس آنها پارس جنوبی را تسریع خواهد کرد. اینکه وزارت نفت مشخص کند میادین مشترک و مستقل نفت و گاز دقیقا چه سهمی در برنامه افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز کشور دارند به ارزیابی واقعی برنامه‌های اقتصاد مقاومتی این وزارتخانه راهبردی کمک خواهد کرد. *شاخص دوم: خام‌فروشی دومین شاخصی که برای ارزیابی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت اهمیت راهبردی دارد، میزان خام‌فروشی است. در برنامه ارائه شده از سوی وزیر نفت در مجلس، بر افزایش تولید و صادرات نفت، گاز، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در راستای اقتصاد مقاومتی و تکمیل زنجیره ارزش تاکید شده است. این تاکید صحیح باز هم بدون یک شاخص کمی درباره میزان خام فروشی نفت و گاز تبدیل به برنامه‌ای قابل ارزیابی نخواهد شد. شاخص خام‌فروشی به جز نفت و گاز قابل تسری به دیگر بخش‌ها از جمله محصولات پتروشیمی نیز خواهد بود. چنانکه به عنوان مثال تولید و صادرات متانول با گاز یارانه‌ای و ارزان‌قیمت تفاوت چندانی با خام فروشی گاز ندارد. یا تولید محصولات پتروشیمی و صادرات آنها و واردات کالای ساخته شده از این محصولات قطعا نسبتی با مقاوم‌سازی اقتصاد نخواهد داشت. علاوه بر اینکه در شرایط فعلی این نکته نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که تبدیل نفت خام در پالایشگاه‌های داخلی به فراورده‌های با کیفیت نفتی و صادرات فرآورده‌هایی مانند بنزین و گازوئیل یک اقدام حیاتی در راستای مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر صادرات تک محصولی نفت است چراکه خریداران نفت خام در دنیا محدود به پالایشگران و مجتمع‌های پالایشگاهی است اما بنزین، گازوئیل و دیگر فراورده‌های نفتی را می‌توان به راحتی در حجم‌های کوچک و بزرگ به همه کشورهای مصرف‌کننده از جمله کشورهای همسایه صادر کرد. یعنی در شرایطی که صادرات نفت خام ایران به راحتی قابل کنترل و محدود سازی از سوی قدرت‌های سلطه‌جوی جهانی است، صادرات فرآورده‌های نفتی به جز افزایش ارزش افزوده ملی، بسیار ساده‌تر و عملا غیر قابل تحریم کردن است. بر این اساس، وزرات نفت با تعریف یک شاخص کمی خام فروشی در همه حوزه‌ها، علاوه بر اینکه خود معیار دقیقی برای سنجش عملکرد نهادهای زیرمجموعه خود خواهد داشت امکان ارزیابی موفقیت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در این حوزه را نیز فراهم خواهد کرد و این مساله تبدیل به رویه‌ای ماندگار برای برنامه‌ریزی کلان کشور در حوزه نفت و گاز خواهد شد. *شاخص سوم: ساخت داخل اما سومین شاخص اقتصاد مقاومتی در حزوه نفت و گاز که به نوعی شاید یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در این حوزه باشد شاخص کمی ساخت داخل در نفت است. اگرچه در برنامه اعلامی وزیر نفت درباره اقتصاد مقاومتی تاکید چندانی روی تکیه بر ساخت داخل تجهیزات صنعت نفت و بومی کردن لیسانس واحدهای صنعت نفت دیده نمی‌شد اما زنگنه در سخنرانی افتتاحیه نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بخش زیادی از سخنانش را به ساخت داخل و سیاست‌های وزارت نفت در این حوزه اختصاص داد. با این وجود به نظر می‌رسد وزارت نفت باید با نگاه راهبردی‌تری به ساخت داخل توجه و برنامه‌ریزی گسترده‌تری برای حمایت از ساخت داخل انجام دهد. تعریف یک شاخص کمی در این حوزه به عملیاتی شدن این راهبرد کمک ویژه‌ای خواهد کرد و دست وزارت نفت را برای برنامه‌ریزی مشخص در این حوزه و ایجاد ساختارهای لازم بازتر خواهد کرد. اما دلیل اهمیت راهبردی ساخت داخل تجهیزات و تاسیسات صنعت نفت چیست؟ فارغ از اینکه بهره‌برداری از بسیاری از مگا پروژه‌های صنعت نفت ایران از جمله در پارس جنوبی، دریای خزر و صنعت پالایش به دلیل تحریم سازندگان یونیک و انحصاری بعضی تجهیزات پیچیده خارجی با تاخیرهای طولانی‌مدت و توقف مواجه شده است، بسیاری از کارشناسان برجسته اقتصاد ایران تنها راه غلبه بر نفرین منابع در اقتصاد نفتی ایران را سرمایه‌گذاری درآمدهای نفتی در خود صنعت نفت می‌دانند. طبعا این گفته کارشناسان به جز ساخت و تولید تجهیزات و تاسیسات و دستیابی به لیسانس و دانش فنی در صنعت نفت و صادرات این دانش و محصولات ناشی از آن به بازارهای تشنه کشورهای همسایه معنای دیگری ندارد. وزیر نفت در تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با پیش‌بینی اضافه شدن درآمد 400 میلیارد دلاری به صنعت نفت تا سال‌های آینده گفته است: «اگر از هم‌اکنون برای آن فکری نکنیم و برنامه‌ای مناسب برای آن نریزیم در آخر کار فقط حسرت آن برای ما می‌ماند و ضروری است که اتاق فکری مشترک میان مجلس و دولت در مورد آن تشکیل شده و این درآمد به صندوق ذخیره ارزی نرود زیرا هاضمه بودجه عمومی کشور بسیار زیاد است و هر چه به آن بدهیم باز می‌گوید هل من مزید» این نگرانی بازتابی از نگرانی بزرگ‌تری است که با عنوان نفرین منابع در اغلب کشورهای صاحب منابع عظیم طبیعی وجود دارد و روند توسعه در این کشورها را علیرغم درآمدهای کلان مختل کرده است. چنانکه بعضی اساتید برجسته اقتصاد انرژی مانند مسعود درخشان معتقدند از حدود 50 سال قبل و همزمان با توسعه میادین نفتی، صدها میلیارد دلار ارز حاصل از صدور نفت به اقتصاد ایران تزریق شده است که با توجه به تراز اقتصادی کشور، نشان دهنده این موضوع است که اقتصاد ایران به سوی اقتصادی تک محصولی گرایش یافته است. این کارشناسان می‌گویند اثر درآمدهای نفتی بر روی رشد اقتصاد بسیار اندک است و در واقع اگر درآمد نفتی بالایی داشته باشیم به رشد بلندمدت کمک نمی کند و فقط برای رشد کوتاه مدت اقتصاد مفید خواهد بود. این کارشناسان راهکار جلوگیری از تداوم فضای اقتصاد تک محصولی در ایران را این می‌دانند که نفت را به عنوان موتور محرکه و رشد در بخش های دیگر اقتصاد وارد کنیم چنانکه اگر نفت و گاز را محور توسعه بدانیم و بخش های دیگر اقتصاد کشور را با توسعه این صنعت مادر گره بزنیم، می توان امیدوار بود که این امر باعث رشد بخش خدمات و مهندسی کشور شود. این کارشناسان به لزوم صادرات خدمات نفت و گاز به بازارهای بزرگ همسایه مانند عراق تاکید می‌کنند. همانطور که اشاره شد، لزوم اجرای چنین سیاستی توجه راهبردی به ایجاد ساختارهای تقویت و حمایت از ساخت داخل در صنعت نفت است. بعضی نهادهای پژوهشی وابسته به دانشگاه‌های معتبر کشور مانند مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف برای شفاف‌سازی و ایجاد امکان برنامه‌ریزی‌های کلان در این حوزه پیشنهاد ایجاد «مرکز پایش ساخت داخل» را ارائه کرده‌اند. ایجاد یک شاخص دقیق و مطالعه شده کمی و قابل اندازی‌گیری در این حوزه به واقعی شدن برنامه‌ریزی‌ها برای تبدیل صنعت نفت به موتور محرکه اقتصاد ملی کمک خواهد کرد. یادداشت از علی فروزنده انتهای پیام/
93/04/01 - 13:17
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها