واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چرا منار جنبان نبايد بجنبد؟!
آثار تاريخي و بناهاي باستاني به عنوان سند هويت ملي و تاريخي قوم ايراني كه در هر دياري چون نگيني درخشان بر پيشاني اين سرزمين كهن و متمدن ميدرخشند، امروز با خطرات گوناگوني مواجهند.
تجربه و سابقه نشان ميدهد كه در نگهداري و مراقبت از آثار تاريخي و ملي خود كوتاهي كردهايم و اين كوتاهيها دامنه عريض و طويلي دارد و خسارتهاي بيشماري را هم به اين آثار وارد كرده است. در ايام نوروز پارسال هنگام بازديد از «منار جنبان»، اثري تاريخي بر جاي مانده از دوره ايلخانان مغول، يكي از گردشگران نسبت به نحوه معرفي اين اثر تاريخي به گردشگران و بازديدكنندگان به كارشناس ميراث فرهنگي اعتراض كرد و گفت: چرا پول بليت از ما دريافت ميكنيد، اما اطلاعاتي به مردم براي معرفي اثر عرضه نميشود، البته منظورش اين بود كه حتماً بايد اين كارشناس برود بالاي ايوان مناره و از نزديك با لرزاندن مناره ها، لرزش منار جنبان را عيناً نشان بدهد. در پاسخ به اين جوان كه با توپ پري هم اعتراض ميكرد، گفتم: شما تصور كن اگر در روز حداقل 10 بار بخواهند اين ايوان و منارهها را بلرزانند براي اينكه رضايت خاطر گردشگران را جلب كنند، آيا اثري از منار جنبان باقي خواهد ماند؟ نحوه برخورد ما هم با آثار تاريخي هم مشخص است؟! از ريختن ته سيگار و پوست تخمه و چوب بستني گرفته تا نوشتن يادگاري و حك اسم و فاميل و علائم عاشقانه و پيامهاي خاطرخواهانه همه دستهگلهايي هستند كه ما به آثار تاريخيمان تقديم ميكنيم؟! به نظر شما آيا بعد از اندك زماني، از هويت و اصالت وجودي اين بناها و آثار چيزي باقي خواهد ماند؟! البته اين بدان معنا نيست كه بايد مانع ديدن مردم شد، نه بلكه بايد فرهنگ درست ديدن و بازديد علمي از آثار تاريخي را آموزش داد. پاسخ جوان معترض هم البته پر بيراه نبود. او ميگفت: حداقل فيلمي تهيه ميكردند كه مردم با كم و كيف اين اثر و چگونگي جنباندن آن آشنا شوند كه در جواب گفتم: به نظر من مهم ديدن اين اثر از نزديك و به طور زنده است و فيلم با وجود برخي مزايا كافي نيست. بالاخره بعد از كشوقوسهاي فراوان يكي از افراد دستاندركار منار جنبان داخل مناره رفت، ناگهان همه جمعيت از داخل ايوان خارج شدند و به محوطه مناره رفتند تا شاهد لرزش آن باشند. نگاهها همه به سمت منارهها خيره شده بود، برق فلشها قطع نميشد و بازار فيلم و عكس داغ داغ بود. جوان از پلههاي مناره بالا رفت و به انتها كه رسيد شروع به تكان دادن مناره كرد. او مناره سمت راست را ميلرزاند و مناره سمت چپ هم با لرزش كمتري ميلرزيد و همزمان زنگولههايي كه از مأذنه مناره آويزان بودند به صدا درآمدند تا نشان بدهند منارهها در حال لرزيدن هستند. خلاصه دقايقي جمعيت مشتاق شاهد اين لرزش ديدني و هماهنگ بودند، در حالي كه اين لرزش در يك ساختمان معمولي و ساير اماكن غير ممكن و حتي موجب تخريب است اما معماري و نحوه ساخت و طراحي منار جنبان به گونهاي است كه با گذشت قرنها از ساخت آن و لرزشهاي مكرر همچنان پا بر جاست. جمعيت انبوه آن روز تنها در يك نوبت خوشحال و سر حال از كنار منار جنبان بيرون رفتند، اين خوشحالي تنها براي دقايقي بود، اما آيا سيل جمعيتي كه در ايام تعطيلات به اصفهان سرازير شده بودند همه ميتوانستند شاهد جنبيدن منار جنبان باشند اما عيد امسال شاهد اتفاق تازهاي بوديم. مدير كل ميراث فرهنگي اصفهان در آستانه تعطيلات نوروزي خبري را رسانهاي كرد و آب پاكي را روي دست همه ريخت. وي از تصميم شوراي تأمين سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري براي از حركت باز ايستادن اين بنا خبر داد و دليل آن را هم اينگونه اعلام كرد «كه براثر حركتهاي متعدد سالانه اين بنا، قسمتي از آجرها و كاشيها ريخته و ساختمان دچار آسيب جدي شده است.» در اظهارات اين مسئول آمده بود كه حفظ اين بنا از تكان دادن آن و خوشايند گردشگران مهمتر است، اين تصميم در حالي اتخاذ شد كه تاكنون متأسفانه بر خلاف اين رويه عمل ميشده و البته به دليل اعتراض گردشگران كه نمونهاي از آن را ذكر كردم. به هر حال اين تصميم هر چند دير خود ميتواند اين بناي تاريخي را از گزند آسيبهاي انساني در امان نگه دارد و البته اين خبر هم در جملات مدير ميراث آمده بود كه براي معرفي اين اثر، فيلمهاي گذشته حركت دادن منار جنبان به نمايش در ميآيد كه البته اين اقدام تا حدودي ميتواند گردشگران را اقناع كند. اما يكي از ضعفهاي موجود عدم معرفي صحيح آثار تاريخي به مردم و ضعف فرهنگسازي در اين زمينه و نبود امكانات لازم است همچنين عدم بهرهگيري از فناوريهاي نوين براي برقراري ارتباط با مردم ايراد ديگري است كه در آثار و ابنيه تاريخي شاهد آنيم، قطع به يقين اين اثر تاريخي و ساير اماكن داراي ويژگيهاي منحصر به فردي هستند و همين خصوصيات، نقوش، تصاوير، المانهاي تصويري، سبكهاي هنري و معماري است كه اين آثار را ماندگار، جهاني و برجسته و ديدني كرده است. لازم است سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري براي معرفي آثار تاريخي به مردم به ويژه در ايام تعطيلات نوروز كه به طور گسترده به ديدن آن ميروند، نحوه برخورد با آثار و قوانين چگونگي حفظ و مراقبت از آنها را به مردم آموزش بدهد، با آثار تاريخي نبايد همچون مراكز تفريحي و ابنيه جديد يكبار مصرف برخورد كرد چرا كه آثار تاريخي قابلتجديد نيستند!
نویسنده : علي شيرين
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 17 فروردين 1393 - 22:19
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]