تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1852043068
ديدگاه‌هاي دكتر ارجمندنيا درخصوص توجه به سنت يلدا براي حفظ انسجام خانواده‌ها غلبه بر تنهايي از مسير همنشيني با نياكان
واضح آرشیو وب فارسی:ايران: ديدگاه‌هاي دكتر ارجمندنيا درخصوص توجه به سنت يلدا براي حفظ انسجام خانواده‌ها غلبه بر تنهايي از مسير همنشيني با نياكان
سهيلا نوري
در كوچه پس‌كوچه‌هاي شهر كه قدم مي‌زنيم افراد زيادي از جلوي چشمانمان عبور مي‌كنند كه آرامش را در پيچ و خم زمانه گم كرده‌اند و چهره‌هاي مستأصل شان حاكي از اين واقعيت است كه از جمع گريزان شده‌اند و فرد‌گرايي را پيش گرفته‌اند. آنها فراموش كرده‌اند حضور در جمع بسياري از خلأهاي روحي و رواني شان را پوشش مي‌دهد و لحظه‌هاي با هم بودن خاطراتي را در ذهن تداعي مي‌سازد كه ناخودآگاه آرامش را به وجودشان راه مي‌دهد. جاي بسي خوشحالي است در فرهنگ غني ما بهانه‌هايي براي با هم بودن داريم كه شب يلدا بارزترين اين بهانه‌ها است و با دورهم جمع شدن اعضاي يك خانواده، سرماي آغاز زمستان به گرماي ميان دل‌ها تبديل مي‌شود و كانون خانواده بهترين فضا خواهد شد براي اينكه افراد آرامش گمشده را دوباره پيدا كنند. شيوه‌هاي زيباتر كردن اين آئين در گفت‌و‌گويي با دكتر علي اكبر ارجمندنيا استاديار روانشناسي و عضو هيأت علمي دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي مطرح شده است.
برپايي مناسبت‌هاي مختلف در سطح يك جامعه چه فوايدي را به ارمغان خواهد آورد؟
در فرهنگ ايراني مناسبت‌ها و مراسمي گنجانده شده است كه هر كدام به نوبه خود فوايد بيشماري را به همراه دارد اما بايد پذيرفت در فرهنگ ما مناسبت‌هاي متفاوتي وجود داشت كه در زمان خود گرامي داشته مي‌شد اما كم كم به بوته فراموشي سپرده شده است. از جمله آنها مي‌توان به جشن شروع فصل تابستان اشاره كرد كه اكثر جوانان امروز از وجود چنين مراسمي و نحوه برگزاري آن اطلاعات چنداني ندارند در حالي كه اين مناسبت‌ها و برپايي آنها ضمن منافع جامعه شناختي، روان شناختي، فيزيولوژيكي و زيستي مزايا و فوايد فراواني را به جامعه ارزاني خواهد داشت.
با اين وجود آيا مي‌توان گفت برگزاري اين مناسبت‌ها بعضاً با مضرات و آسيب‌هايي همراه خواهد بود؟
همينطور است، نمي‌توان سراسر برگزاري مراسم و مناسبت‌هاي اين چنيني را پرفايده دانست چراكه گاهي اوقات زياده‌روي در برخي امور يا انجام دادن اعمال و رفتارهاي نسنجيده در اين مراسم و دورهمي‌ها آسيب‌هايي را به وجود خواهد آورد كه نمي‌توان از كنار آنها بي‌تفاوت گذشت.
اين دورهمي‌ها چه فايده‌اي براي افراد يك جامعه و خانواده به دنبال دارد؟
اگر قرار باشد از بعد روانشناختي به اين موضوع نگاه كنيم بايد به اين نكته اشاره كرد هر نوع دور هم بودن از ديدگاه روانشناسان براي افراد فايده دارد و هرگونه گپ زدن و گذراندن لحظات خوش با ديگران براي افراد سودمند است. صاحبنظران حوزه روانشناسي، حمايت‌هاي اجتماعي را عامل پيشگيري‌كننده يا راه درماني براي بهبود و ترميم اختلالات و مشكلات روحي و رواني معرفي مي‌كنند و معتقدند اين حمايت‌ها مانند نوعي واكسيناسيون عمل مي‌كند كه افراد را در مقابل آسيب‌ها و مشكل‌هاي روانشناختي مقاوم مي‌سازند. يكي از اركان اصلي مراسم ملي و مذهبي، تعاملات اجتماعي است كه به موجب آن افراد به‌طور ذاتي حمايت‌هاي اجتماعي را در اين دورهمي‌ها دريافت مي‌كنند و اين حداقل فوايدي است كه در اين مراسم شامل حال افراد جامعه مي‌شود و نسبت به مشكلات موجود مقاوم خواهند شد و از آسيب پذيري آنها از لحاظ شخصيتي كاسته مي‌شود.
در ميان مناسبت‌هاي خاص فرهنگ ايرانيان، شب يلدا از رنگ و بوي ويژه‌اي برخوردار است، دليل اين تمايز چيست و آسيب‌هاي اين مناسبت كدام است؟
شب يلدا يك سنت ديرينه است و ماهيت آن دور هم بودن اعضاي يك خانواده است كه تنها به دورهمي‌ها ختم نمي‌شود بلكه نحوه گذراندن طولاني‌ترين شب سال با انواع و اقسام خوراكي‌ها و گفت و شنودهاي خاص اين شب، اين مناسبت قديمي را متمايز ساخته است. معمولاً ما ايرانيان پيش از دور هم جمع شدن و گذراندن مدت زماني را با دوستان يا اقوام به فكر تدارك خوراكي‌هاي متفاوت هستيم و اين تدارك‌ها در شب يلدا بيشتر جلوه دارد البته مي‌توان به ارتباط خوراكي‌هاي متنوع و طولاني‌تر بودن اين شب هم اشاره كرد كه در حقيقت از اين طريق گذراندن زمان راحت‌تر خواهد بود، حتي انتقاد ديگري كه مي‌توان به نحوه برگزاري جشن شب يلدا وارد كرد اين است كه مانند بسياري از مراسمي كه در فرهنگ ما برپا مي‌شود، محدود به خانواده و جمع اقوام‌مان است و اثرات مثبت آن ميان دايره گسترده افراد يك جامعه قسمت نمي‌شود.
يعني مناسبت‌هايي كه در كشورهاي ديگر و به صورت دستجمعي برگزار مي‌شود فوايد بيشتري را براي افراد جامعه به ارمغان خواهد آورد؟
برگزاري مراسم جشن و شادي مربوط به كريسمس و كارناوال‌هايي كه به صورت ملي برگزار مي‌شود، همه افراد جامعه را گردهم جمع مي‌كند و به اين ترتيب همه افراد يك جامعه در پذيرش اثرات مثبت دورهم بودن سهيم مي‌شوند. از اين رو چه خوب است كه در كشور ما به اين مناسبت‌ها با ديد كلان نگاه شود و با نقش مثبت ارگان‌هاي فرهنگي و مسئولان مربوطه، ساز و كاري فراهم شود و افراد را به اين وادارد كه برپايي مراسم و دورهمي‌ها را از حالت فردي و يا متمركز به يك خانواده خارج كنند تا فرهنگ عامه نيزاز مزاياي دورهمي‌هايي مثل شب يلدا، بهره ببرد. نكته قابل توجه اين است كه اين برنامه‌ريزي‌هاي فرهنگي جز در طولاني مدت امكان پذير نخواهد بود اما مهم اين است كه با اين وجود، ارتباطات ميان افراد يك جامعه بيشتر و قوي‌تر خواهد شد و از فرد‌گرايي كه نوعي آسيب به حساب مي‌آيد كاسته مي‌شود.
شادي حاصل از اين دورهمي‌ها، چه فوايدي برجا خواهد گذاشت؟
معمولاً دورهمي‌ها با خنده و شادي همراه است، از نظر رواني خنده مانند يك واكسن عمل مي‌كند كه فرد را در مقابل مشكلات و ناراحتي‌هاي جسمي و روحي مصون نگه مي‌دارد. حتي برخي تحقيقات و نتايج آن حاكي از اين است كه تنها چند دقيقه خنديدن به اصطلاح از ته دل، معادل يك ساعت ورزش كردن است چراكه عضلات مختلف بدن را به تحرك وامي‌دارد و اثراتي كه بر جريان نوروشيمي مغز و انتقال دهنده‌هاي عصبي وارد مي‌كند، شادابي خاصي را به وجود افراد راه مي‌دهد و احساس آرامش را براي آنها به ارمغان خواهد آورد.
اگر در اين مراسم به جاي شادي، اتفاق ناخوشايندي رقم بخورد، چه آسيبي افراد را تهديد خواهد كرد؟
موضوعي كه در اين موارد بارها به آن برمي‌خوريم، مديريت نشدن اين مراسم توسط خانواده است كه مي‌توان از آن به عنوان آسيبي كه در انتظار افراد است ياد كرد. متأسفانه زماني كه اقوام و افراد يك خانواده در اين دورهمي‌ها حاضر مي‌شوند به جاي اينكه با حرف زدن، درد دل كردن، خنداندن يكديگر، گذراندن لحظه‌هاي خوش در كنار هم و تلاش براي حل مشكلات يكديگر كمك كنند به اختلافات دامن مي‌زنند و با به ميان كشاندن حرف‌هاي نامناسب، از دل همين دورهمي‌ها، زمينه بروز آفات و مشكلات فراهم مي‌شود. اتفاق ناخوشايند ديگري كه در كمين مناسبت‌هاي تأثيرگذار ديرينه است تجمل‌گرايي خواهد بود كه براي رقابت يا به منظور حسادت ورزيدن، پديده‌هاي منفي را از قبيل كمرنگ شدن اين مناسبت‌هاي كهن و تأثيرگذار به دنبال خواهد داشت. از اين رو رسانه‌ها و ارگان‌هاي برنامه‌ريز فرهنگي بايد ورود و چاره‌جويي كنند تا مانع كمرنگ شدن مناسبت‌هاي مهم اين چنيني شوند.
خانواده‌ها تا چه حد در نقش آفريني مثبت يا منفي مناسبت‌هايي مثل شب يلدا دخيل هستند؟
بسياري از شيوه‌هاي درماني كه روانشناسان به افراد توصيه مي‌كنند به افزايش حمايت‌هاي اجتماعي بازمي‌گردد. اين كه فرد پتانسيل‌هاي درون خانواده را شناسايي و نسبت به فعال كردن آنها اقدام كند، به‌طور چشمگيري در كاهش سطح تألمات روانشناختي و مشكلات ناشي از آن عمل مي‌كند. از اين رو بايد به ايرانيان باستان به جهت انتخاب اين فرصت و مناسبت تبريك گفت، مراسمي كه يك كل يكپارچه است و ابعاد روانشناختي، زيستي و تغذيه‌اي را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد اما متأسفانه گزينش‌هايي كه در اين ميهماني‌ها صورت مي‌گيرد آسيب‌هايي را به همراه خواهد داشت و همين محدوديت‌ها باعث مي‌شود مناسبت‌هايي چون شب يلدا با كاركردهاي حداكثري اش ظاهر نشود و نقش ديرينه وسنتي خود را به خوبي ايفا نكند. بايد به اين نكته اشاره كرد كه محدود كردن ميهمان‌ها يا ميهماني رفتن‌ها موجب مي‌شود افراد از هدف اصلي اين دورهمي‌ها باز بمانند و نه تنها مسيري براي حل مشكلات و دغدغه‌ها فراهم نشود بلكه حلقه‌هاي زنجيره انساني از طريق اين گزينش‌ها كم شده و از ماهيت اصلي موضوع چيزي باقي نماند.
خاطراتي كه كودكان، نوجوانان و حتي بزرگترها از دورهمي‌ها و در كنار هم بودن‌هايي مثل مناسبت شب يلدا در ذهنشان جاي مي‌گيرد تا چه حد آنها را در عبور كردن از مشكلات ياري خواهد كرد؟
مناسبت شب يلدا كه از سال‌هاي بسيار دور، هنوز هم در بين اقوام ايراني مهم شناخته مي‌شود، در صورتي كه به‌طور كامل اجرا شود به مثابه يك بسته فرهنگي عمل خواهد كرد كه پاسخگوي نياز گروه‌هاي مختلف سني است. در اين شب معمولاً كوچكترها به خانه بزرگترهايشان مي‌روند و ساعت‌هايي را در كنار هم سپري مي‌كنند اما تنها به اين ختم نخواهد شد چراكه در يك شب يلداي بهينه، سالمنداني كه نياز به صحبت كردن و انتقال تجربه‌هايشان دارند براي نسل جوانتر كه قرار است الگويي براي فرزندان خود باشند صحبت مي‌كنند و به اين ترتيب هم نياز سالمند كه انتقال دانسته‌ها است پاسخ داده مي‌شود و از پديده نگران‌كننده سندرم آشيانه خالي كه در جوامع غربي رو به فزوني است در امان مي‌ماند و هم نياز نسل جوانتر كه قرار است نسل بعدي آموزه‌هايي را از او دريافت كند برطرف مي‌شود. اگرچه در اين فرآيند مهم‌تر از هر چيز يادگيري مشاهده‌اي است كه كودكان و نوجوانان را غني خواهد ساخت. صاحبنظران معتقدند بخش عمده‌اي از يادگيري‌ها به وسيله ديدن و مشاهده حاصل مي‌شود و به اين ترتيب بهترين روش يعني تغيير رفتار بر اساس مشاهده حادث مي‌شود و نسل سوم به جاي آزمودن در بسياري از موارد ميانبر را انتخاب مي‌كنند و از طريق تجربيات بزرگترها به طرف يادگيري منطقي و درست سوق داده مي‌شوند و بر اين اساس بهداشت رواني سه نسل از يك خانواده تأمين مي‌شود. از سوي ديگر اگر اعضاي يك خانواده و خانواده‌هايي كه با هم در ارتباط هستند بتوانند نسبت به نيازهاي يكديگر با حساسيت رفتار كنند و در راستاي حل و فصل آنها گام بردارند بدون شك نيازهاي افراد در چارچوب خانواده حل خواهد شد و به اين ترتيب از بهداشت و سلامت خوبي برخوردار مي‌شوند، هيچگاه در معرض آسيب قرار نمي‌گيرند و البته در مقابل مشكلات روانشناختي بيمه خواهند شد. طبعاً افزايش اين مناسبت‌ها، دور ريختن نگراني‌هاي غيرضروري و پرهيز از تجملات دست و پاگير عواملي خواهند شد براي اينكه بهداشت روان لايه‌هاي مختلف جامعه ارتقا پيدا كند و اتفاقات خوشايند و خاطرات دلنشين جايگزين نگراني و دغدغه‌هاي افراد شود.
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[مشاهده در: www.iran-newspaper.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها