محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799135688
حجت الاسلام دكتر فرمانيان، رئيس دانشكده مذاهب اسلامي مطرح كردرويارويي هاي تاريخي فرقه وهابيت با مسلمانان اهل سنت
واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: حجت الاسلام دكتر فرمانيان، رئيس دانشكده مذاهب اسلامي مطرح كردرويارويي هاي تاريخي فرقه وهابيت با مسلمانان اهل سنت
«تكفير» را در لغت نامه ها، نسبت دادن كفر به ديگري معنا مي كنند. رويكردي ناصواب كه در برهه هاي گوناگون تاريخ اسلام زمينه ساز اختلاف بوده است. بخشي از گروه هاي تكفيري در جهان اسلام، گروه هاي منحرف از تفكر سلفي هستند. امروزه دامنه اقدامات اين گروه ها از سوريه تا لبنان و از پاكستان تا عراق و مصر و تونس و ليبي به چشم مي خورد. رهبر انقلاب اسلامي در ديدار چندماه قبل خود با سلطان قابوس، پادشاه عمان درباره عواقب حمايت از تفكر تكفيري به حاميان آنها هشدار دادند: «متأسفانه با حمايت برخي كشورهاي منطقه، يك گروه تكفيري شكل گرفته كه با همه گروه هاي مسلمان درگير است. اما حاميان اين جريان بايد بدانند كه اين آتش، دامان آنها را نيز خواهد گرفت.» ايشان همچنين در سخنراني دو سال پيش خود در خطبه هاي نماز جمعه خطاب به مردم مسلمان منطقه گفتند: «سلفى گرى[...] اگر به معناى تعصب و تحجر و خشونت ميان اديان يا مذاهب اسلامى ترجمه شود،[...] خود باعث ترويج سكولاريزم و بى دينى خواهد شد.» حجت الاسلام دكتر مهدي فرمانيان، رئيس دانشكده مذاهب اسلامي دانشگاه اديان و مذاهب در گفت وگو با پايگاه دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب به بررسي اقدامات و پيشينه تاريخي و اعتقادي اين گروه ها پرداخته است كه در پي مي آيد.
همان طور كه مي دانيد، يكي از مشكلات معاصر جهان اسلام، اقدامات گروه هاي سلفي تكفيري و تبعات آن است. امروز در سوريه نمونه اين اقدامات را مشاهده مي كنيم. پيشينه تاريخي اين گروه ها چيست؟
تفكر سلفيِ تكفيري دو دوره خاص دارد؛ دوره اول كه از زمان معاويه شكل گرفت. اين دوره با سبّ و لعن امام علي عليه السّلام بروز يافت و با تبليغاتي كه عليه امام علي عليه السّلام مي شد، نگاه عمومي به ايشان بسيار منفي شد. اين تفكر در دوران امويان شدت گرفت و از ويژگي هاي دارندگان آن، نوع نگاه آنها به اهل بيت عليهم السّلام بود. آنها سعي داشتند مقام اولياءا... را پايين بياورند و به همين دليل، اهل بيت عليهم السّلام در اين دوره فشارهاي مضاعفي را تحمل مي كردند.
اما اين تفكر در قرون سوم و چهارم در جهان اسلام از بين رفت. با ظهور تصوّف و توجه پيروان آن به اهل بيت پيامبر عليهم السّلام، مردم نيز توجه والايي به جايگاه برجسته آن بزرگواران نشان دادند و آنها را به عنوان قطب هاي تصوّف و صوفيه مطرح كردند و پذيرفتند. امروزه نيز حدود ۵۰۰ ميليون صوفي در جهان اسلام، اهل بيت عليهم السّلام را قطب هاي خود مي دانند، به زيارت قبور مطهر آن بزرگواران مي روند، براي آنها احترام والايي قائلند و به آن ها توسل مي جويند.
دوره دوم بروز سلفي ها به قرن هفتم هجري قمري و ظهور «ابن تيميه» و مجموعه اش برمي گردد. او اين گفته را رواج داد كه بسياري از كارها و احترام هاي مسلمانان نسبت به قبور اهل بيت عليهم السّلام شرك است و كساني كه اين كارها را انجام مي دهند، كافرند. بنابراين ابن تيميه گستره بيشتري به تكفير داد. او به تنهايي حدود ۹۷۰ بار در آثارش مسلماناني را كه با او هم عقيده نبودند، تكفير كرد. با اين حال تفكر ابن تيميه با مرگ او براي قرن ها از بين رفت، تا اين كه دوباره در قرن ۱۲ با ظهور چند استاد در مدينه و شاگردانشان در جهان اسلام، دوباره رشد كرد و ثمره امروزين خود را زاييد كه همين وهابيت است. «محمدبن عبدالوهاب» با نزديك شدن به سياسيون توانست جايگاهي در قدرت هم پيدا كند. قدرت گرفتن وهابيون در اين دوره از سال ۱۱۶۰ هجري قمري شروع شد و تا سال ۱۲۳۵ طول كشيد؛ يعني حدود ۷۵ سال. در آن زمان عثماني ها توانستند در مقطعي وهابيون را از بين ببرند و آنها را به محاق ببرند. در سال ۱۳۱۹ هجري قمري بار ديگر اين انگلستان بود كه به احياي وهابيت پرداخت. وهابيتي كه در بيابان هاي نجد به محاق رفته بود و كسي به آن اهميت نمي داد، با پول و نيرو و اسلحه انگليس توانست دوباره قدرت بگيرد و سر كار بيايد. جنگ جهاني اول تمام شده بود و امپراتوري تجزيه شده عثماني ديگر قدرتي نبود كه آنها را از بين ببرد. بنابراين انگليس و سپس آمريكا توانستند دوباره وهابيت را به عنوان يك فكر مطرح در جهان اسلام گسترش دهند. انگليس در سال ۱۳۱۹ هجري قمري، يعني حدود ۲۰ سال پيش از شروع جنگ اول جهاني توانست افرادي را در كشورهاي اسلامي پيدا كند و با حمايت از آنها و قدرت دادن به آن افراد، تفرقه ميان مسلمانان را گسترش دهد تا پروژه تجزيه عثماني به راحتي پيش برود. وهابيت يكي از گروه هايي بود كه آنان براي اين هدف در نظر گرفته بودند. در حالي كه براي انگليسي ها نه وهابيت و نه غير وهابيت مهم نبوده و نيست، بلكه همواره ايجاد تفرقه برايشان اهميت داشته است. در مدت يك سال، اين حمايت ها به ثمر رسيد و وهابيت احيا شد. با افول امپراتوري انگلستان پس از جنگ جهاني دوم نيز آمريكا با بهره گيري از تجربيات انگليس، اين حمايت هاي استعمارگرانه را ادامه داد.
واكنش جهان اسلام به قدرت گرفتن دوباره وهابيت چه بود؟
وهابي ها شروع كردند به جنايت و قتل و غارت. آنها معتقد بودند مسلمان ها يا بايد تفكر وهابيت را بپذيرند يا اينكه كشته شوند. مردها را مي كشتند و زنان و كودكان را به عنوان كنيز و اسير مي بردند و اموال مسلمانان را به عنوان غنيمت جنگي غارت مي كردند. آنها تخريب بقعه هاي متبركه مسلمانان را شروع كردند. بقعه زيد بن خطّاب (برادر خليفه دوم) در منطقه نجد، از نخستين بقعه هايي بود كه وهابيون تخريب كردند. وقتي اين تخريب ها را گسترش دادند و بر قتل ها و غارت هاي خود افزودند، در جهان اسلام يك واكنش بسيار جدي عليه آنان شكل گرفت. كار به جايي رسيد كه وهابي ها حتي تصميم گرفتند قبر مطهر پيامبر اسلام صلّي ا... عليه وآله را هم تخريب كنند. به اينجا كه رسيد، مردم مدينه در صف هاي طولاني مقابل مزار پيامبر صلّي ا... عليه وآله اجتماع كردند و گفتند اول ما را بكشيد و بعد اين قبر را خراب كنيد. وقتي اين خبر به گوش مسلمانان هند رسيد، تصميم گرفتند با ۴۰۰ كشتي به حجاز بيايند و از قبر پيامبر صلّي ا...عليه وآله محافظت كنند. اين مخالفت ها باعث شد وهابي ها بترسند. آنها متوجه شدند اگر اين كار را بكنند، جهان اسلام با آنها درگير خواهد شد. بنابراين مصلحتاً اين كار را رها كردند، اما ساير قبور را متأسفانه به دليل فتوايي كه به اجبار از علماي مدينه و مكه گرفتند، تخريب كردند.
يك نگاه اجمالي به حملات و اقدامات وهابيت نشان مي دهد كه آنها بيش از آنكه از شيعيان بكشند، از اهل سنت كشته اند.
بله، ابن تيميه در زمان خودش اولين و بيشترين اعتراضات را به اهل سنت صوفي داشت. اگر از او يك كتاب در نقد شيعه ببينيد، در مقابل ۱۰ كتاب در نقد سنّي هاي صوفي از او وجود دارد. ابن تيميه حتي در نقد اشاعره و افكار ديگر مذاهب اهل سنّت هم نوشته هايي دارد. وقتي كه محمد بن عبدالوهاب ظهور كرد، درگيري هايي اتفاق افتاد و بيشترين تعداد كشته ها از اهل سنت بودند. جالب است بدانيد كه بيشتر هم از اهل سنت حنبلي كشته شدند كه با خود محمد بن عبدالوهاب هم مذهب بودند، چون حرف هاي او را قبول نداشتند. به همين دليل از نظر محمد بن عبدالوهاب آنها بايد كشته مي شدند! امروز تمام صوفي ها در جهان اسلام به نوعي از تفكر خود در مقابل سلفي هاي تكفيري و سلفي هاي وهابي دفاع مي كنند. تاكنون اهل سنت نزديك به هزار كتاب در نقد وهابيت نوشته اند. در جهان اسلام حدود ۸۰۰ ميليون نفر سنّي مخالف وهابيت وجود دارد كه يا اشعري هستند يا ماتريدي يا صوفي. بخشي از آنها هم سلفي هاي غير تكفيري اند.
تكفيري ها از نظر اجتماعي در چه طبقه اي قرار دارند؟
اغلب شان جوانان تندرو و اكثريتشان كم سواد هستند. محمد غزالي، رهبر معنوي اخوان المسلمين هميشه از دست اينها شكايت مي كرد. مي گفت: جوان ها به ما فشار مي آورند كه چرا اين كار را مي كنيد يا آن كار را نمي كنيد؟ هرچه مي گوييم كه اسلام به ما اجازه نمي دهد، آنها مي گويند ما از شما مجتهدتر هستيم و بهتر از شما اسلام را مي فهميم!
امروز هم مشكل گروه هاي تكفيري چند نكته است؛ يكي خشك مغزي آن ها كه بسيار شبيه خوارج هستند. دوم ناآگاهي آنها از اسلام است؛ سوم ادعاهاي فراوان آنهاست كه مدعي اند مجتهد مطلق هستند و از همه انسان هايي كه امروزه در جهان اسلام فتوا مي دهند، بهتر مي فهمند. بدتر از همه اينكه هم مفتي هستند و هم مجري.
هم اكنون به نظر مي رسد وقوع بيداري اسلامي توانسته است فضاي تنفسي اين جريانات تندرو را بيشتر و وسيع تر كند.
بيداري اسلامي در نگاه كلي، جريان مقدسي است كه ان شاءا... به تمدن نوين اسلامي خواهد انجاميد، اما حاكمان جديدي كه در اين كشورها بر سر كار آمده اند، هنوز نتوانسته اند تسلط كافي و كاملي بر كشور خود داشته باشند. لذا در اين كشورها كمي فضا باز شده و اينها هم كه تا ديروز سركوب مي شدند و در زندان ها بودند، الآن فعاليت خود را شروع كرده اند. تعداد تكفيري ها زياد نيست. كل وهابي ها در جهان اسلام ۵۰ ميليون نفر هستند. همچنين تخمين زده مي شود كه حدود ۱۰۰ ميليون نفر ديوبندي و حدود ۱۰۰ ميليون نفر اخواني در جهان اسلام وجود دارد. تعداد نيروهاي سلفي جهادي نيز شايد به يك ميليون نفر هم نرسد.
جبهةالنصرة در سوريه حدود هفت هزار نفر نيرو دارد كه بسيار وحشتناك عمل مي كنند، آنها به هيچ قانوني ملتزم نيستند و براي رسيدن به اهدافشان همه شرعيات و عرفيات و اخلاقيات را كنار مي گذارند. سر بريدن انسان ها و حتي كودكان با چاقو كار وحشتناكي است كه از هر انساني ساخته نيست. آن ها قبر حجر بن عدي را تخريب كردند و پيكر او را ربودند. بر فرض كه ساخت بنا بر قبور را قبول ندارند، با چه مجوزي نبش قبر مي كنند؟ در حالي كه نبش قبر در همه مذاهب چهارگانه اهل سنت حرام است. حتي اين كار در وهابيت هم حرام است. از بزرگان وهابي پرسيده اند كه قبري وجود دارد كه مردم سراغ آن مي روند، آيا ما اجازه داريم آن را نبش قبر كنيم تا ديگر مردم سراغ آن نروند؟ عالمان وهابي در پاسخ گفته اند كه اجازه اين كار را نداريد. سلفي هاي جهادي و تكفيري و القاعده حتي به اين مباحث هم التزام ندارند. آنها جوان هاي تندمزاجي هستند كه فقط خود را مجتهد مي دانند و مي گويند ما براي اينكه به هدف خود برسيم، هر كاري مي كنيم؛ خواه خلاف شرع باشد يا خلاف عرف يا خلاف اخلاق.
به نظر شما ديپلماسي وحدت اسلامي در برخورد با تكفيري ها چه كاركردي دارد؟
تنها راه خروج جهان اسلام از اين وضعيتي كه تكفيري ها پديد آورده اند، حركت در بستر وحدت اسلامي و پرهيز از جنگ هاي مذهبي است. وهابي ها جدّاً دنبال اين استراتژي هستند كه ما را وارد جنگ مذهبي كنند. لذا بايد مراقب بود كه به هر صورت ممكن شيعيان وارد جنگ مذهبي نشوند. يكي از اقدامات تأثيرگذار در اين زمينه، كنش هاي عاقلانه و هوشمندانه عالمان شيعه است. مثلاً فتواي رهبر معظم انقلاب مبني بر اينكه اهانت به امّهات المؤمنين حرام است، در اين فضا همچون آبي بر آتش جنگ مذهبي است. وقتي آيت ا... سيستاني مي گويند كه اهل سنت نه تنها برادران ما، كه جان ما هستند، اين سخن همچون آبي بر آتشي است كه وهابي ها برمي افروزند؛ آتشي كه آن ها اين روزها در سوريه شعله ور كرده اند.
به نظر شما پازل غربي ها براي سوريه از چه قطعاتي تشكيل شده است و آيا اين پازل تكميل و مرتب خواهد شد؟
تحليل من اين است كه غرب دقيقاً همان برخورد و رفتاري را كه با تكفيري ها در افغانستان داشت، در سوريه هم تكرار خواهد كرد. يعني وقتي به هدف خود رسيد، نه تنها تمام كمك هاي خود را از آنها خواهد برداشت، احكام بسيار شديدي هم عليه آنها اعمال مي كند. كاري مي كنند كه آن ها نه به حكومت برسند و نه چيزي عايدشان شود. بعد هم سوريه را در جنگ مذهبي خانگي و در يك وضعيت پر از هرج و مرج رها مي كنند تا ديگر براي مقاومت و ايستادگي در برابر اسرائيل هيچ تواني نداشته باشد.
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خراسان]
[مشاهده در: www.khorasannews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 164]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها