واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: يادبود نقاشي كه نيما برايش شعر گفت
سيام آذر ماه سالروز درگذشت جليل ضياءپور، نقاش و پژوهشگر ايراني است؛ كسي كه او را «پدر نقاشي مدرن ايران» ميدانند.
به گزارش خبرنگار بخش تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، او به دليل استفاده از اشكال هندسي و هنر تزئيني كه برگرفته از دستمايههاي ايراني بود و نيز تقسيم بنديهايي كه به روش كوبيسم انجام داده، از نخستين كساني بود كه هنر مدرن را در ايران مطرح و از تقليد سنتها و تجربههاي گذشته انتقاد كرد. همين فعاليتها باعث شد او را به عنوان «پدر هنر نقاشي مدرن ايران» بشناسند.
از مهمترين آثار او در حوزه نقاشي ميتوان به تابلوهاي «قيام كاوه آهنگر»، «دختر تركمن»، «چادرنشينان»، «زندگي من» و «پرواز در ناشناختهها» اشاره كرد.
اثر/ضياءپور
بنابراين گزارش، جليل ضياءپور در پنجم ارديبهشت سال 1299 در بندرانزلي متولد شد.
او فعاليت هنري خود را در تهران از سال 1317 و با آموزش موسيقي در هنرستان آغاز كرد، اما پس از مدتي كوتاه وارد دانشكده هنرهاي زيبا شد و يكي از سه دانشآموختهاي بود كه با دريافت بورس به فرانسه رفت. او پس از تحصيل در دانشسراي عالي ملي هنرهاي زيباي پاريس در رشتههاي نقاشي و مجسمهسازي به كشور بازگشت.
ضياءپور پس از بازگشت به ايران با همكاري چند نفر از نقاشان ديگر در سال 1328 انجمن هنرياي را با عنوان «خروس جنگي» پايهگذاري كرد.
به گفته ضياءپور هدف اصلي اين انجمن، مبارزه در برابر كهنهپرستي و سنتگرايي به دور از واقعيات زمانه و زمينهسازي براي ظهور عرصههاي هنر نو و مدرن در هنرهاي تجسمي ايران بود. همچنين مجلهاي نيز با همين عنوان به سردبيري ضياءپور به چاپ رسيد كه او نقدهاي خود را در زمينه هنر در آن منتشر ميكرد.
اثر/ضياءپور
به گفته خود ضياءپور كساني از ميان هنرمندان، نويسندگان و شاعران آن زمان به صورت غيرمستقيم با بينش انجمن موافق بودند كه يكي از آنها نيما يوشيج بود. شايد خيليها ندانند كه نيما شعر «از شهر صبح» را به عنوان همراهي با جنبش هنري «خروس جنگي» سروده و آن شعر اين است؛ «قوقولي قو خروس ميخواند/ از درون نهفت خلوت ده/ با نوايش از او ره آمد باز/ مژده ميآورد به گوش آزادي/ مينمايد رهش به آبادان/ كاروان را در اين خراب آبادي/ قوقولي قو گشاده شد دل و گوش/ صبح آمد خروس ميخواند.»
مخالفين فعاليتها و نظريههاي ضياءپور باعث به دادگاه كشيده شدن او و توقيف نشريه شدند و آن را وابسته به حزب توده معرفي كردند. او پس از آن نظراتش را در دو مجله «كوير» و «پنجه خروس» منتشر ميكرد.
رساله معروف او با عنوان «لغو نظريههاي مكاتب گذشته و معاصر از پريميتيو تا سوررآليسم» نظرات متفاوتي را در بين اهالي هنر به وجود ميآورد. موافقان او عقيده داشتند هدف ضياءپور استفاده از هويت و ظرفيت هنر ايراني همراه با به روز رساني آن است. او در طول سالهاي فعاليت هنرياش به شهرهاي مختلف سفر كرد و بسياري از آثارش متاثر از زندگي، آداب و رسوم، پوشش و نوع رفتار مردم منطق مختلف كشور خلق شد.
اثر/ضياءپور
همين سفرها بود كه او را به رشته مردمشناسي علاقهمند كرد و باعث شد پژوهشهاي گستردهاي را در اين زمينه انجام دهد. مقالاتي كه از او در اين زمينه منتشر شدهاند به موضوعاتي مانند «زبانشناسي»، «فرهنگ عامه»، «نقوش زينتي» و «پوشاك» اشاره دارند. رياست موزه مردمشناسي، رياست روابط فرهنگي و عضو شوراي دايمي موزهي كاخ ابيض، مسافرت به فرانسه به جهت نظارت بر نمايشگاه مردمشناسي ايران در پاريس، مأمور تحقيق در بنياد شاهنامهي فردوسي از جهت پوشاك و رزم ابزار و نحوهي كاربرد آنها بر مبناي شاهنامهي فردوسي و رياست ادارهي نمايشگاهها در ادارهي موزهها از فعاليتهاي او در حوزه مردمشناسي هستند.
تدريس در دانشكده هنرهاي تزييني و دراماتيك، دانشگاه هنر اسلامي، تربيت مدرس، الزهرا و هنرستانهاي تهران از ديگر فعاليتهاي اين هنرمند بود. از ضياءپور تاليفات متعددي در زمينه هنر و مردمشناسي به جا مانده كه از انها ميتوان به «هنر پيكرتراشي در ايران زمين»، «تاريخ هنر عمومي شرق، خاورميانه و اروپا»، «نقوش زينتي در ايران زمين از كهنترين زمان»، «پنجاه سال هنر تجسمي ايران معاصر (از زمان كمالالملك تاكنون) و «تاريخ مختصر هنر ايران و جهان» اشاره كرد.
اثر/ضياءپور
او معتقد بود:«به نقاشي هندسي، بيتوجه نباشيم. اكثر نقاشان، از ويژگي شكلهاي كائنات به جهان هندسي رسيدهاند. پاسخ به اعتراض متظاهرين به هنرشناسي، خاموشي است. دنيا پر است از ثابت قدماني كه هرگز منتظر تشويق اين و آن نبودهاند و به خاطر هيچ مشكلي هم، پا پس نكشيدهاند. زندگاني در هر زمانهاي، راه خاص خود را دارد و هنرمند هم به ناچار راه خاص اين زمانهاش را دنبال ميكند. رنگ، دنياي همهكس به ويژه دنياي نقاش است. او، از آنها همانند نت موسيقي يا كلمات - اما ساده و منسجم - بهره ميگيرد. نقاشي، خود داراي موسيقي و شعر مخصوص به خود ميباشد و شعر و موسيقي اضافي مُخِلّ آن است.»
پدر نقاشي مدرن ايران سرانجام در شب يلداي سال 78 و پس از گذراندن يك دوره بيماري سخت در اثر نارسايي قلب در بيمارستان توس تهران از دنيا رفت.
انتهاي پيام
جمعه 29 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]