تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
انواع ریل دستگاه‌های CNC + جدول مقایسه معایب و مزایا
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806838723
شتاب براي رسيدن به بن‌بست
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: شتاب براي رسيدن به بن‌بست
افق تحولات سياسي مصر تيره و تار است، اما اين امر سبب نمي‌شود كه نتوان از لابه‌لاي اين فضاي مه‌آلود، نشانه‌هايي را تشخيص داد كه به وضوح آينده سياسي اين كشور را رقم مي‌زنند. ترديدي وجود ندارد كه نظم پايدار آينده مصر از درون جنگ قدرت كنوني سربرخواهد آورد و بازيگران سياسي و مردم مصر، چاره‌اي جز پرداختن هزينه اين جنگ قدرت براي رسيدن به نظم آتي ندارند.
نتيجه اين جنگ، هم تركيب قدرت سياسي را شكل خواهد داد و هم تركيب قدرت مذهبي را، اما براي تجزيه و تحليل اين گمانه‌زني، بايد چند نكته را روشن كرد و به چند سؤال اساسي پاسخ داد. نخست از تركيب قدرت مذهبي شروع مي‌كنيم، چون منطقاً موضوعي پرسش برانگيزتر است.واقعيت اين است كه انقلاب مصر و رخدادهاي پس از آن، تركيب سنتي قدرت مذهبي را در اين كشور به كلي دگرگون كرد. حكومت برآمده از كودتاي افسران آزاد طي شش دهه گذشته تا زمان سرنگوني مبارك، تلاش كرده بود تا جايگاه «الازهر» را به عنوان نماد رسمي مذهب در مصر تثبيت كند و در عوض از اين نهاد، در مواجهه با ساير تشكيلات قدرتمند ديني به ويژه اخوان‌المسلمين كه حكومت نظاميان را به شيوه خود به چالش مي‌كشيد، مشروعيتي ضمني بگيرد. هدف اين همكاري طولاني، كمرنگ كردن نقش ديني اخوان و سلفي‌ها در جامعه اسلامگراي مصر در سال‌هاي مبارزه سياسي آنها با حكومت نظاميان بود، كه هرچند در نهايت تحقق نيافت، اما بايد اعتراف كرد كه در كند كردن روند خيزش‌هاي مذهبي در مصر موفق بود. شروع اعتراضاتي كه به سقوط مبارك انجاميد و واكنش سرد و بي‌روح الازهر در قبال رخدادها، به خوبي نشان مي‌داد كه اين نهاد قدرتمند مذهبي، حس كرده كه دگرگوني‌هاي پيش‌رو، در آينده نه چندان دور، اگر نه نقش مذهبي، اما نقش سياسي آن را شديداً تضعيف خواهد كرد و به باور نگارنده، اشتباه نكرده بود.آيا اخوان كه اكنون حكومت تشكيل داده و خود، متولي تفكري با اساس مستحكم مذهبي و به شدت در جامعه مصر پرنفوذ بود، حاضر مي‌شد مانند نظاميان يا احزاب لائيك، مشروعيت مذهبي خود را از الازهر طلب كند؟سلفي‌ها چطور؛ آنها كه عموماً چشم و گوش و عقلشان در كنترل مفتي‌هاي خشك انديش عربستان است و چندان با روحانيون اهل سمحه و سهله الازهر سازگاري ندارند؟ مسلماً پاسخ منفي بود و نه فقط الازهر، بلكه نظاميان نيز به خوبي از اين امر آگاهي داشتند. نياز به اعتراف الازهر به اين واقعيت نيست كه آنها هنگام خيز برداشتن نظاميان براي برچيدن بساط حكومت اخوان، منطقاً متحد طبيعي ژنرال‌ها محسوب مي‌شدند. قدر مسلم اينكه نظاميان هر گزينه‌اي را كه براي تشكيل حكومت آينده مصر برگزينند، اخوان و دستجاب سلفي در آن دست برتر را نخواهد داشت و اين در گام نخست، به معناي تهديد نشدن جايگاه سنتي الازهر خواهد بود، اما شيوه برچيدن حكومت اخوان توسط نظاميان و تغيير تركيب متحدين آنها در اين روند، كماكان جاي نگراني را براي الازهر باقي مي‌گذارد. همزمان با مخالفت شديد آمريكايي‌ها با كودتاي نظامي، رياض آمادگي خود را براي پرداختن تمامي هزينه‌هاي كودتا و حذف اخوان از صحنه سياسي مصر اعلام كرد؛ عربستاني كه كينه ديرينه‌اش از الازهر قابل كتمان نيست و آماده است كه در صورت بروز يك تشتت مذهبي در مصر، به سرعت ارتشي از سلفي‌ها را در اين كشور فعال كند. تصور مي‌كنم تا حدودي روشن شده باشد كه وقتي گفتيم جنگ قدرت كنوني، سرنوشت تركيب قدرت مذهبي را نيز در مصر مشخص مي‌كند، منظور چه بود. خوش خيالي است اگر تصور كنيم كه عربستان بدون چشمداشت، دلارهاي خود را به جيب ژنرال‌هاي مصري سرازير مي‌كند. رياض فرصتي طلايي به دست آورده كه رقيب قدرتمند خود در جهان عرب را به زير بكشد و مطمئناً يكي از فاكتورهاي نفوذ معنوي مصر در جهان عرب، الازهر است كه مي‌تواند يكي از اهداف سياست تخريبي عربستان در مصر باشد. اين تنها گوشه‌اي از پيچيدگي‌هاي هزارتوي صحنه سياسي مصر امروز است. حال به سراغ سرنوشت قدرت سياسي برويم.ما چه بخواهيم و چه نخواهيم، اكنون بازيگر اصلي صحنه سياسي مصر، ارتش است و گويا تاريخ در اين كشور در حال تكرار شدن.بار ديگر، اين نظاميان هستند كه بايد مسير آينده را براي مصر مشخص كنند و بدون ترديد، اين برهه از تاريخ، براي مصريان به مراتب حساس‌تر از گذشته است. واقعاً هيچ چيز قابل پيش‌بيني نيست. تنها مي‌توان به چند گزينه محتمل اشاره كرد. اشتباه در انتخاب، مي‌تواند فاجعه‌بار باشد و دست گذاشتن برگزينه كم خطرتر، كورسويي از اميد ايجاد خواهد كرد. نظاميان به بخشي از وعده‌هاي خود عمل كرده‌اند. تشكيل دولت موقت، تدوين قانون اساسي جديد و تعيين تاريخ انتخابات آتي، اما گزينه‌هاي موجود، تنها در مرحله انتخابات هويت مي‌يابند:
1ـ نخستين گزينه و در عين حال، نامحتمل‌ترين آنها، برگزاري يك انتخابات كاملاً آزاد با حضور تمامي احزاب و گروههاي سياسي و مذهبي موجود است. منطق حكم مي‌كند كه پيروز چنين انتخاباتي را اخوان‌المسلمين بدانيم، چرا كه آنچه سبب پيروزي آنها در چند انتخابات گذشته مصر شد (اكثريت عددي) دچار تغيير چنداني نشده است، اما اگر قرار باشد چنين انتخاباتي برگزار شود، چه نيازي به كودتايي با اين هزينه سنگين بود؟
2ـ دومين گزينه كه محتمل‌تر و بي‌ترديد، پرخطرتر است، نامزدي ژنرال «عبدالفتاح السيسي» وزير دفاع كنوني و فرمانده كودتا، در انتخابات رياست جمهوري است. اين حركت، مسلماً دامنه ناآرامي را گسترده‌تر خواهد كرد و به سرعت سطح خشونت را بالا خواهد برد. ژنرال سيسي، هر قدر هم قدرتمند باشد، نمي‌تواند زمان را به عقب برگرداند و اخوان را وادار به ايفاي نقشي كند كه در دهه‌هاي گذشته ايفا كرده است. به بياني، نسلي كه امروز از اخوان حمايت مي‌كند، حاضر به برگشتن به زيرزمين‌ها و بازي كردن نقش معترض خاموش نيست. اين واقعيت است كه بسياري از مردم مصر از نابساماني كنوني به تنگ آمده‌اند و احتمالاً شمار زيادي از آنها، بخشي از گناه را به گردن اخوان و هوادارانش مي‌اندازند، اما آيا اينها حاضرند مانند هواداران اخوان، براي رسيدن به خواست خود، به خيابان‌ها بيايند؟ ظاهراً خير و اين يكي از بزرگترين گرفتاري‌هاي ارتش مصر و احزاب غيرمذهبي است. اين يعني، اخوان با نامزدي و پيروزي سيسي در انتخابات، حضور خود را در خيابان‌ها پررنگ‌تر خواهد كرد و در اين مقطع، ارتش چاره‌اي جز گسترش دامنه سركوب، بستن فضاي سياسي و برقراري حالت فوق‌العاده نظامي نخواهد داشت.چنين وضعيتي، به سرعت احزاب سياسي لائيك را نيز به واكنش وا خواهد داشت و بعيد نيست كه آنها را در كنار اخوان، به جمع مخالفان سيسي اضافه كند. اقتصاد از هم پاشيده و توريسم محور مصر، با اين موج ناآرامي، سير قهقرايي خود را سرعت خواهد بخشيد و جهان خارج به ويژه غرب، مسلماً نخواهد توانست تحت فشار افكار عمومي، با حكومت نظاميان كودتاچي همكاري كند. اين تنها بخشي از هزينه‌هاي قابل پيش‌بيني است كه نظاميان مصر با نامزد كردن ژنرال سيسي براي رياست جمهوري خواهند پرداخت. آيا چنين اتفاقي رخ خواهد داد؟
3ـ باور نگارنده براين است كه آخرين گزينه، محتمل‌ترين، كم‌هزينه‌ترين و دست‌يافتني‌ترين انتخاب براي نظاميان است. ترديدها در انتخاب ژنرال سيسي به عنوان نامزد رياست جمهوري را يكي از بندهاي قانون اساسي جديد پديدار كرد.«ارتش در انتخاب وزيردفاع حق وتو خواهد داشت.» اگر قرار است يك ژنرال رئيس جمهور شود، چه فرقي مي‌كند كه كرسي ارتش را در دولت، كدام ژنرال اشغال كند؟ پس بايد با اين ترديد به سراغ گزينه‌نهايي رفت.
نظاميان مي توانند در يك ائتلاف پيدا و پنهان با مجموع احزاب لائيك، هواداران رژيم مبارك و نهادهاي اقليت مذهبي، در انتخاباتي حضور يابند كه به راحتي مي‌توان ظاهر يك انتخابات آزاد را به آن داد. كم و كسري آراي مورد نياز را هم مي‌توان با تقلب جور كرد، بدون آنكه ضروري باشد كه به اعتراضات، وقعي نهاد، چون هر بازنده‌اي به طور طبيعي، برنده را متهم به تقلب مي‌كند و اين وضع در مصر، به طريق اولي حديث مكرر است و پس از شكست انتخاباتي، بعيد است بتوان گوش‌شنوايي براي شنيدن اعتراض، در ارتش مصر پيدا كرد.
بر روي يك فرد غير نظامي كه نه مي‌توان به او لائيك گفت و نه او را به مذهبيون چسباند، توافق مي‌شود و نامش از صندوق بيرون مي‌آيد. حتي مي‌توان از چند ماه قبل، اعضاي دولت او را هم معرفي كرد. چنين سناريويي براي صحنه‌اي كه ارتش كارگرداني مي‌كند، چندين فايده دارد:
ـ اخوان‌المسلمين، يك شبه از حزبي كه در اعتراض به سرنگوني دولتش در كودتا به خيابان‌ها ريخته، تبديل به گروهي شورشي مي‌شود كه دموكراسي را بر نمي‌تابد و به رأي مردم مصر تن نمي‌دهد.
ـ ارتش با دستي بازتر و مشروعيتي بيشتر دست به سركوب خواهد زد، با اين تفاوت كه اين بار نه فقط اخوان، بلكه هر صداي مخالفي با هر تيتر و عنواني، قابل خفه كردن خواهد بود.
ـ دولت جديد عنوان دست نشانده نخواهد داشت، با اين تفاوت كه قادر به ايجاد هيچ محدوديتي براي ارتش نيز نخواهد بود.
ـ غرب، دستاويزي براي در آويختن با حكومت جديد نخواهد داشت.
دولت جديد مي‌تواند اين موضوع را به جهان خارج القا كند كه در حال بازگرداندن ثبات به كشور و نيازمند كمك است. اين دولت مي‌تواند راه آمريكا را براي بازگشت به مصر هموار كند. كنگره نمي‌تواند اين بار مانع اعطاي كمك به مصر، با دستاويز غيرقانوني بودن كمك به حكومت كودتا شود.
ـ اين دولت، مانع پيوند احزاب ملي و غيرمذهبي با اخوان خواهد شد، در عين اينكه قادر خواهد بود با تكيه بر قدرت ارتش از يكسو و ياري گرفتن از احزاب متحد خود از سوي ديگر، يك حيات نيم بند سياسي را در مصر حفظ كند.
ـ دولت جديد به كمك ارتش و جذب كمك‌هاي آني متحدان خارجي خود، مي‌تواند اين حس را در جامعه ايجاد كند كه زندگي را به كشور و آرامش را به خيابان‌ها بازگردانده و آنچه مخل امنيت، آسايش، رفاه و صلح در كشور است، اعتراضاتي است كه صرفاً با هدف قبضه قدرت صورت مي‌گيرد و پر بيراه نخواهد بود اگر در اين جنگ تبليغاتي، مخالفان خود را براي مدتي وادار به عقب‌نشيني كند.
شوربختانه بايد اعتراف كرد كه آنچه تحقق نكات ياد شده را محتمل مي‌كند، قدم گذاشتن جامعه سياسي مصر پس از انقلاب، در مسيري است كه به جايي جز اين ختم نمي‌شد. بي‌شك رسيدن به اين نقطه، صرفاً محصول عملكرد حزبي خاص يا جرياني سياسي با رنگ و بوي مذهبي يا غيرمذهبي نيست. همه به يك اندازه در افكندن مصر به آغوش نظاميان مقصرند و سهم هر يك در پديد آمدن اين شرايط را تاريخ مشخص خواهد كرد. محصول يك انقلاب آزاديخواهانه، آن هم پس از دو سال، منطقاً نبايد به انتظار تصميم ارتش نشستن باشد و حال كه چنين شد، منطقاً نبايد از ارتش انتظار داشت كه يك دموكراسي اطو كشيده را با دست خود به مردم اعطا كند و ظاهراً گزينه ياد شده، تنها چيزي است كه ارتش براي كشور مصر در چنته دارد. آيا اين گزينه، نقطه پايان بحران مصر است؟ مسلماً خير. كتمان بحران، دال بر حل بحران نيست. اين گزينه، مسكني موقت براي زخم‌هاي تازه ناشي از انقلابي است كه در يكي از پيچ‌هاي تاريخي مصر به بن بست خورده است. اين زخم‌ها نيز به زخم‌هاي كهنه اين كشور بزرگ افزوده شده و ظاهراً نياز به يك جراحي دردناك را به مردم مصر گوشزد مي‌كند؛ تا زمان اين جراحي دردناك، درچه مقطعي از تاريخ مصر فرا رسد.
چهارشنبه 20 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]
-
گوناگون
پربازدیدترینها