واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: حكايت تاريخي و جالب ضرب المثل «خروس بي محل»
در ادامه سلسله مطالب آشنايي با ريشه ضرب المثل ها،با گذشته مثل معروف«خروس بي محل» آشنا مي شويد.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،هر گاه كسي در غير موقع حرف بزند و يا ميان حرف ديگران بدود و خود را داخل كند چنين فردي را اصطلاحاً خروس بي محل مي خوانند.
ريشه ضرب المثل
از آنجا كه در ادوار گذشته بانگ نابهنگام خروس را به علت و سببي شوم مي دانستند لذا به شرح ريشه تاريخي آن مي پردازيم تاعلت و سبب اين مثل سائر و مشئوم بودن آن بر خوانندگان روشن شود.
كيومرث سر دودمان سلسله باستاني پيشداديان ايران بود كه مورخان به روايات مختلف او را آدم ابوالبشر و گل شاه يعني شاهي كه از گل آفريده شده، و نخستين پادشاه در جهان دانسته اند. كيومرث را پسري بود به نام پشنگ كه هميشه بر سر كوهها بود و به درگاه خداي تعالي راز و نياز و مناجات مي كرد.
كيومرث به اين فرزندش خيلي علاقه داشت و غالباً پسر و پدر به سراغ يكديگر مي رفتند. روزي ديوان كه از دست كيومرث منهزم شده بودند به منظور انتقام به سراغ پشنگ رفتند و هنگامي كه سر به سجده نهاده بود پاره سنگي بر سرش كوفتند و او را هلاك كردند.
حسب المعمول اين بار كه كيومرث براي ديدار فرزندش پشنگ با آذوقه كامل به سراغ او رفته بود جغدي بر سر راهش ظاهر شد و بانگ زد. كيومرث چون فرزندش را نيافت و دانست پشنگ را كشتند جغد را نفرين كرد و به همين جهت ايرانيان از آن تاريخ جغد را پيك نامبارك و صدايش را شوم مي دانند.
آن گاه كيومرث در مقام انتقام از ديوان برآمده ساير فرزندان را بر جاي گذاشت و خود با سپاهي گران به سوي ديوان شتافت.
در اين سفر بر سر راه خويش خروسي سفيد رنگ و مرغ و ماري را ديدكه خروس مرتباً به مار حمله مي كرد و هر بار كه موفق مي شد با منقارش به شدت بر سر مار نوك بزند به علامت پيروزي بانگ مي كرد.
كيومرث را از اينكه خروس براي صيانت و دفاع از ناموس تا پاي جان فداكاري مي كند بسيار خوش آمده سنگي برداشت و مار را بكشت و بانگ خروس را به فال نيك گرفت. كيومرث پس از غلبه بر ديوان آن مرغ و خروس را برداشت و به فرزندانش دستور داد آنها را به خانه نگاهداري و تكثير كنند.
معمولاً خروس به هنگام روز بانگ مي كند و چون شب شد تا بامدادان كه پايان شب و طلايه روز و روشنايي است بانگ نمي زند ولي قضا روزي خروس موصوف شبانگاهان كه بي موقع و نابهنگام بود بانگ برداشت. همه تعجب كردند كه اين بانگ نابهنگام چيست ولي چون معلوم شد كه كيومرث از دار دنيا رفته آن خروس را خروس بي محل خواندند و از آن سبب بانگ خروس را بدان وقت به فال بد گرفته صدايش را شوم دانسته اند.
از آن روز به بعد: "هر خروسي كه بدان وقت بانگ كند و خداوند خروس آن خروس را بكشد آن بد از او درگذرد و اگر نكشد در بلايي افتد."
يکشنبه 10 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]