تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836117889
از فهم ظاهري تا معرفت باطني
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: از فهم ظاهري تا معرفت باطني جام جم آنلاين: فهم حقايق و معاني آيات قرآن كريم اعم از محكم و متشابه نيازمند توضيح و تبيين و شرح الفاظ و عبارات اين كتاب آسماني است و از همين رو دانشمندان علوم قرآني در طول ساليان متمادي با بهره‌گيري از روايات و احاديث پيامبرص و ائمه معصومين (ع) و خود آيات قرآن و همچنين با استفاده از قوانين و قواعد فلسفي و ادبيات عرب و... به دنبال تبيين و توضيح و فهم اين آيات بوده‌اند. تفاوت تفسير و تأويل در قرآن يكي از مباحثي است كه در اين راستا همواره مورد بحث قرار گرفته است و علماي علوم قرآني براي تفكيك اين دو مقوله شاخص‌هايي را تعيين كرده‌اند كه در ادامه به آن مي‌پردازيم. معناي كلي تفسير در اصطلاح دانشمندان علوم قرآني همان علم فهم قرآن و بيان و توضيح مقصود و مراد خداي متعال در آيات قرآن كريم است البته دانشمندان علوم اسلامي در اين باره نظرات مختلفي دارند، به عنوان مثال بدرالدين زركشي در تعريف تفسير گفته است: تفسير علمي است كه با آن كتاب خداوند كه بر پيامبرش نازل شده فهميده ميشود و بيان معاني و استخراج احكام و حكمت‌هاي آن انجام مي‌گردد. دكتر محمد حسين ذهبي نيز در كتاب التفسير والمفسرون مي‌نويسد: تفسير عبارت است از دانشي كه بحث مي‌كند از مرادالله در قرآن به قدر طاقت بشري. (تاريخ تفسير قرآن كريم، حبيب‌الله جلاليان، ص 20 و 21) مرحوم طبرسي نيز در مقدمه تفسير مجمع‌البيان مي‌گويد: تفسير دانستن قواعدي است كه توسط آنها معاني آيات قرآن كريم از قبيل اوامر و نواهي و... معلوم ميشود. وي همچنين مي‌گويد: تفسير خود، عبارت است از كشف كردن ابهام از لفظ مشكل... و گفته شده كه «فسر» به معناي كشف كردن چيز پوشيده است. (مباني و روش‌هاي تفسيري، عميد زنجاني، ص111) اما تأويل(با اينكه عده اندكي آنرا با تفسير يكسان مي‌دانند) به معني فهم مراد اصلي كلام است و در نزد علماي متاخر تاويل در اصطلاح، برگرداندن لفظ از معني راحج به معني مرجوح است به شرط آنكه دلايل و شواهدي آن را تاييد كند. علامه طباطبايي در باب تاويل مي‌فرمايد: تاويل هرچيزي حقيقتي است كه آن چيز از آن سرچشمه مي‌گيرد و آن چيز به نحوي تحقق دهنده و حامل و نشانه اوست چنانكه صاحب تأويل زنده تاويل است و ظهور تأويل با صاحب تأويل است. اين معني در قرآن نيز جاري است، زيرا اين كتاب مقدس از يك رشته حقايق و معنويات سرچشمه مي‌گيرد كه از قيد ماده و جسمانيت آزاد و از مرحله حس و محسوس بالاتر و از قالب الفاظ و عبارات كه محصول زندگي مادي است، بسي وسيع‌تر است. اين حقايق و معنويات به حسب حقيقت در قالب بيان لفظي نمي‌گنجد. وي در ادامه مي‌گويد: به موجب اخبار متواتره، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) و خاندان رسالت (عليهم السلام) به تأويل قرآن مجيد عالم و آگاه هستند. (تاريخ تفسير قرآن، حبيب‌الله جلاليان، صص 27 - 25) با بررسي آيات قرآن كريم (7 آل عمران، 59 نساء، 53 اعراف، 39 يونس، 6 و 36 و 100يوسف و...) مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه تاويل برحسب استعمال به كلام اختصاص نداشته و در مورد رويا، حقايق خارجي و نظاير آنها نيز به كار مي‌رود. همچنين روشن ميشود كه تأويل هر امري، مناسب با ظاهر آن، از حدود دلالت‌هاي لفظي بيرون بوده و از احساسات اهري و علم عادي دور است. (مباني و روش‌هاي تفسيري، عميد زنجاني، ص119) در مقابل آن همچنانكه از تعاريف ارائه شده براي تفسير برمي‌آيد، تفسير قرآن جز توضيح و تشريح و كشف مداليل و معاني الفاظ آيات و جملات تركيبي آنها و بيان مقاصد مورد نظر مجموعه‌اي از آيات، چيز ديگري نخواهد بود و معناي تفسير بيانگر اختلاف كمي و كيفي در كشف و بيان مداليل و مفاهيم لفظي آيات قرآن است.(همان، ص113) همچنانكه تعاريف ارائه شده از تفسير و تأويل نشان مي‌دهد، اين دو مقوله با يكديگر تفاوت‌هايي دارند كه توسط علما و دانشمندان علوم قرآني بيان شده است. راغب اصفهاني در اين باره مي‌گويد: تفسير اعم از تاويل است. تفسير بيشتر در الفاظ به كار مي‌رود و در مفردات واقع ميشود و تأويل بيشتر در معاني و جمله‌ها به كار مي‌رود و اكثرا در كتب الهيه انجام مي‌گيرد و تفسير هم در كتب الهيه و هم در كتاب‌هاي ديگر واقع ميشود. دانشمند ديگري در اين خصوص مي‌گويد: تفسير بيان لفظي است كه يك وجه بيشتر ندارد و تأويل، توجيه كردن لفظي است كه به معناي مختلفي توجه دارد، به يكي از آن معاني، با دلايل ظاهر. ابوطالب تغلبي نيز گفته است: تفسير بيان وضع لفظ است يا به طور حقيقت يا مجاز و تأويل بيان باطن لفظ است كه از اول يعني بازگشت به عاقبت امر گرفته شده، پس تأويل خبر دادن از حقيقت مراد و تفسير خبر دادن از دليل مراد است. راغب اصفهاني همچنين در تفسير خود اظهار مي‌دارد: بدانكه تفسير در عرف علما كشف معاني قرآن و بيان مراد از الفاظ است، اعم از اينكه به حسب لفظ مشكل باشد يا نه، و از لحاظ معني اعم از ظاهر و غير ظاهر است، اما تأويل بيشتر در جمله‌ها واقع ميشود. عده‌اي از علما نيز گفته‌اند: آنچه در كتاب خدا بيان شده و در احاديث صحيح از سنت تعيين گشته تفسير ناميده ميشود، زيرا كه معنايش ظاهر و واضح است و كسي را نشايد كه در آنها اجتهاد يا غير آن به كار برد، بلكه بايد بر همان معنايي كه براي آن وارد شده آن را حمل نمايد و از آن تجاوز نكند و تأويل آن است كه علماي عامل به معاني كتاب و ماهران در علوم و معارف براي آن استنباط مي‌نمايند كه از نظر شيعه اينان تنها پيامبرص و اهل بيت‌ع او هستند. (ترجمه الاتقان في علوم القرآن، سيوطي، صص 550- 549) علامه طباطبايي نيز تأويل را بالاتر از تفسير و تنزيل مي‌داند و معظم بودن مرحله تأويل را مستند به آيات قرآن شرح مي‌دهد. وي با اشاره به آيات 4 زخرف، 80 واقعه و 7 آل عمران مي‌فرمايد: قرآن مجيد از حقايق ماورايي و غيرمادي سرچشمه مي‌گيرد و تأويل قرآن كه همان حقايق غير محسوس هستند در قالب بيان لفظي بشري نمي‌گنجد، زيرا الفاظ و عبارات بشري محصول زندگي مادي اوست و نمي‌تواند بيانگر حقايق والاي الهي باشد. پس تأويل قرآن آن چيزي است كه آيه به سوي آن برمي‌گردد و در مقايل تنزيل (تفسير) معني روشن و تحت‌اللفظ آيه است. وي همچنين مي‌گويد: با استناد به آيه «لا يمسه الا المطهرون» ( 79 واقعه) و آيه تطهير و آيات 26 و 27 سوره جن، فقط خدا و رسول خدا و امامان معصوم‌ع عالم به تأويل قرآن هستند. ( تاريخ تفسير قرآن، حبيب الله جلاليان، صص 39 38) براي آشنايي بيشتر با معناي تأويل و تفاوت آن با تفسير قرآن به روايت زير توجه كنيد:فضيل بن يسار مي‌گويد: از امام صادق (عليه السلام) در باره اين حديث نبوي كه هيچ چيز در قرآن نيست مگر آنكه ظاهري دارد و باطني و هيچ حرفي در قرآن يافت نميگردد مگر آن كه براي آن تعريفي است و براي هر تعريفي آغازي، سوال كردم كه منظور از قرآن ظاهري دارد و باطني چيست؟ امام فرمودند: ظاهرش، تنزيل آن و باطنش تأويل آن است، از قرآن مطالبي قبلا واقع شده است و مسائلي هنوز تحقق خارجي پيدا نكرده است. قرآن، چون خورشيد و ماه جريان دارد و هر زمان چيزي از آن بيايد و تحقق پذيرد. خداي متعال فرموده است: جز خدا و پايداران و استواران در علم و دانش كسي ديگر تأويل را نمي‌داند و ما تأويل قرآن را مي‌دانيم. (مباني و روش‌هاي تفسيري، عميد زنجاني، ص 126 به نقل از تفسير فرات كوفي) با نگاهي به تعاريف ارائه شده براي تفسير و تأويل مي‌توان گفت كه تفسير عبارتست از فهم و ادراك ظاهر قرآن اعم از اسباب نزول و احكام و شوون و قصص آيات، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، ناسخ و منسوخ و... كه همگي از ظواهر سخن مي‌گويد و تأويل عبارت است از شناخت و معرفت به حقيقت آيات الهي و آنچه كه در بطن قرآن نهفته مي‌باشد و اين علم مختص خداوند متعال و پيامبرص و ائمه معصومين‌ع است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 546]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها