واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
مردم یا مسئولان؟!
چه کسانی نیاز به فرهنگ سازی در مصرف آب دارند؟ مسئولان و مدیران باید به این سوال پاسخ بدهند که برای بهینه سازی مصرف آب در کارخانهها چه کردهاند؟ آیا ما تنها یاد گرفتهایم به مردم هشدار بدهیم؟!
گروه اجتماعی فرهنگ نیوز،کمال طاهری*: باز هم تابستان با تهدیدهای مسئولان بر قطعی آب به خانه مردم آمد تهدیدهایی که امسال با حرف های جدید وزیر نیرو مبنی بر علت مصرف زیاد مردم ارزانی حامل هایی مثل آب و برق است!!! همراه بود و این نوید که به این بهانهها قرار است قیمت این حامل ها در قبوض مردم افزایش چشمگیری پیدا کند! خارج از آن که چرا و بر اساس چه حقوقی و دریافتی ای، آقایان مسئول قیمت های موجود بر قبض های مردم را کم میدانند، امروز میخواهیم به موضوع کم آبی با دیدگاهی جدید نگاه کنیم دیدگاهی که متاسفانه از نگاه مردم دور نگاه داشته شده بود.امروز مبحث کم آبی به یک معضل جهانی تبدیل شده است از این رو گفته میشود؛ شاید در آینده نه چندان دور حتی این مسئله منجر به ایجاد جنگهای ناشی از کم آبی بین کشورها به خصوص کشورهای جهان سوم گردد. این مشکل اما در کشورما به دلیل سهل انگاری آشکار مسئولان جدیتر است، مسئولینی که متاسفانه با عدم مدیریت و برنامه ریزی نسبت به این مشکل مهم و رفع اشتباهات بیتفاوت هستند. البته بارندگی کم و گرمای بسیار شدید تابستان به این موضوع دامن زده است، ولی مشکل موجود قابل پیشگیری است و نباید مصرف و هدر رفت آب را که به صورت سیستمی صورت میگیرد نادیده گرفت.آنچه میبینیم آن است که بیشترین توجه مسولین در مورد مدیریت مصرف آب به مصرف اب شهری توسط مردم معطوف شده و همه مشکلات را در همین بحث خلاصه میکنند، البته شاید در نگاه اول مردم هم کمی نسبت به این قضیه بیتوجه باشند ولی واقعیت آن است که درصد هدر رفت آب توسط مردم در مصارف خانگی به نسبت هدر رفت آب در کشاورزی و به خصوص صنایع بسیار اندک و ناچیز است.عمده مصرف آب کشاورزی از چاهها و آبهای با ارزش زیرزمینی است که هنوز برپایه شیوههای منسوخ شده و قدیمی کشاورزی مانند غرقابی کردن اداره میشود چرا که هنوز سیستم کشاورزی در ایران باوجود شعارهایی که از دهه هفتاد داده میشد مکانیزه و مدرن نشده است. حتی آبرسانی به مزارع به صورت سنتی انجام میگردد که هدر رفت بالایی را در بحث تبخیر آب و یا خروج از مسیرهای بین راه دربر دارد، مسئلهای که باوجود اهمیت فوق العادهاش، ظاهرا برای مسئولان امر خارج از اهمیت و اولویت است.اما از این بحث خطرناکتر و ناراحت کنندهتر، مصرف عمده آب های با ارزش زیرزمینی در حوزه صنایع است به خصوص صنایعی که در شهرها ایجاد میشود، از قبیل پتروشیمیها، پالایشگاهها و نیروگاهها و صنایع لبنیاتی، داروسازیها، شهرکهای صنعتی و...
هر صنفی با هر تولیدی که داشته باشد در هر حال به آب نیاز دارد و مقدار آب مورد نیاز آنها هم نسبت به ماده تولیدی یا مونتاژی که دارند متفاوت از هم است. صنایع بزرگی مانند پتروشیمیها و پالایشگاهها و نیروگاهها و صنایع فولاد و ذوب آهن از بزرگترین مصرف کنندگان آب های زیر زمینی هستند و این یک فاجعه در سطح ملی است.امروز در کل دنیا صنایع بزرگ و پرمصرف در کنار دریاها تاسیس و راه اندازی میشوند نه شهرها و حومههای آنها، تا نیاز آبی این صنایع از منابع دریایی تامین گردد و نه منابع آبهای زیرزمینی و با ارزش که همان آب شیرین است. اما چون در ایران فراوانی انرژی داشتهایم و نعمت آب، برق، گاز به وفور بوده است متاسفانه اینگونه غولهای پرمصرف صنعتی را در شهرها و حومه آنها ساختهاند که با طی زمان بیست الی سی سال از عمر این صنایع بزرگ که به خاطر قدیمی شدنشان بیشتر از آنچه باید انرژی مصرف مینمایند، شاهد نابودی محیط زیست، خشکسالی و آلودگی هوا در این گونه شهرها هستیم.زمانی سیستمهای مستهلک قدیمی و پرانرژی و هدر رفتن بی رویه آبهای زیرزمینی توسط صنایع بسیار مشهود میشود که اطراف این صنایع که روزگاری سرسبز و قابل کشت هم بوده را مشاهده میکنید زمینهایی که امروز خشک و لم یزرع شدهاند. کارخانههای کشور چاهها را یک به یک میخشکانند و به سراغ چاههای عمیقتری میروند انگار هیچ ارگان و یا سازمان دلسوزی ناظر بر این مصرف بالا و بی رویه آب نیست. در اغلب کشورهای جهان، پساب تولید شده از صنایع تصفیه و به چرخه فعالیت در کارخانه باز میگردد هرچند کارخانهها در این روش متحمل هزینه هم میگردند ولی با بازگشت دوباره پساب به صنعت، مصرف آب چاهها کمتر میشود اما حتی در ایران در زمینه بهینهسازی این صنایع قدیمی و پر استهلاک کار خاصی صورت نگرفته است چه برسد به بهینه سازی مصرف آب آنها و استفاده مجدد از پساب در کارخانه که امری طبیعی و بسیار به صرفه است.
متاسفانه بخاطر عدم حضور تخصص و علم در سیستم مدیریتی کشور خصوصا در کارخانههای دولتی که مدیران آن بیشتر از روی مناسبت های سیاسی و حزبی انتخاب میشوند تا تخصص و تعهد که به بهرهوری ملی بینجامد، درعمل مدیران کارخانهها و صنایع تنها به فکر گذراندن دوران مدیریتی کوتاه خود بودهاند تا بهینهسازی مصرف.از مصادیق آشکار مصرف آب استفاده از سیمهای آهک زنی پس فیلترهای شنی رزینهای بستر مخلوط است که هر کدام از این مراحل نیاز به چندین متر مکعب آب است آبی که فقط برای شستشوی این واحدها در روز مصرف میشود. اگر تنها همین آب شیرین که در کارخانهها برای شستشو مورد استفاده قرار میگیرد یعنی چندین متر مکعب آب در روز را فارغ از مصارف دیگر محاسبه کنیم میبینیم در ماه یک کارخانه معادل چندین هزار متر مکعب آب شیرین را تنها در همین قسمت مصرف میکند.آماری که با در نظر گرفتن تعداد زیاد کارخانهها در کشور، باید گفت تنها در بازده زمانی یک ماه و فقط برای یک کار ساده مصرف آب شیرین در این بخش به میلیونها متر مکعب میرسد و این رقم بسیار بالایی است حال این مقدار را با مصرف خانگی مردم در شهرها مقایسه کنید و این که مسئولان به جای بهینه سازی سیستم های صنعتی کشور به این بسنده میکنند که بار مصرف را بر دوش مردم عادی بیندازند و بگویند مردم کمتر مصرف کنند. اما این تازه قسمت کوچکی از بحث سومدیریت در صنایع کشور است متاسفانه در اکثر صنایع ما بخاطر عدم نظارت و الزام از سوی سازمان محیط زیست و بهداشت پساب هایی که با تسفیه باید به چرخه کارخانه باز گردد در محوطه رها میشود و بدین شکل به منابع زیر زمینی نفوذ و منابع مهم آبی دیگر را که از دست این غارت محفوظ ماندهاند آلوده میسازد. جای تاسف است که تسفیه پساب صنایع با اهمال های زیاد به یک شوخی تبدیل شده است.مسئولان و مدیران باید به این سوال پاسخ بدهند که برای بهینه سازی مصرف آب در کارخانهها چه کردهاند؟ آیا ما تنها یاد گرفتهایم به مردم هشدار بدهیم؟! به نظر میرسد باتوجه به مسائلی که بیان شد و البته قابل حل است اما مورد توجه نیست، سادهترین کار برای مسولینی که اغلب تنها مدت کوتاهی بر تخت مدیریت تکیه میزنند، نشانه گرفتن انگشت اتهام به سمت جامعه است نه بی توجهی خود.* کارشناس ارشد صنایع شیمی
95/6/21 - 13:53 - 2016-9-11 13:53:47
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 110]