محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798680177
آسیب شناسى تربیت معنوى ـ عبادى فرزند در خانواده - بخش دوم و پایانی رفتارهاى آسیب زا در تربیت معنوى ـ عبادى
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آسیب شناسى تربیت معنوى ـ عبادى فرزند در خانواده - بخش دوم و پایانی
رفتارهاى آسیب زا در تربیت معنوى ـ عبادى
تحقق تربیت عبادى ـ معنوى فرزندان در خانواده با فراهم کردن زمینه آن در آغاز ازدواج با انتخاب همسر مناسب حاصل مى شود. بدون اجتناب از آسیب هاى این عرصه در همسرگزینى، پرورش معنوى فرزندان با سختى هاى فراوانى همراه خواهد بود.
. زیبایى محورى هرچند انسان، گرایش ها و نیازهاى فطرى و غریزى دارد ـ ازجمله، گرایش به زیبایى همسر، و به همین دلیل، جمال را نمى توان در ازدواج نادیده گرفت ـ اما ازدواج، تنها به خاطر زیبایى و جمال، جلوه هایى از ازدواج ناموفق (به پژوه، 1388، ص 21ـ22) مى باشد. ازاین رو، زیبایى نباید بزرگ ترین هدف باشد، به گونه اى که ایمان، عفت، و نجابت همسر را تحت الشعاع قرار دهد. همسر متدین، سودمندتر از همسر زیباست. در انتخاب همسر زیبا، اما فاقد دین دارى، و یا همسر دیندار، اما فاقد زیبایى، ترجیح در گزینش همسرى دین مدار است. توجه به زیبایى در گزینش همسر، نباید از حدّ معمول تجاوز کند. چون خداوند براى هر یک از امیال حد تعادل قرار داده است، چنانچه در آنها افراط و تفریط صورت پذیرد، رسیدن به کمال مشکل مى شود. میل به زیبایى نیز نباید انسان را از دیگر اوصاف همسر، به غفلت بکشاند. رسول خدا صلى الله علیه و آله مى فرماید: «هر کس با زنى تنها براى جمالش ازدواج کند به مطلوب خود نخواهد رسید و هر کس فقط براى مال همسر گزیند، خدا او را به همین امر واگذار مى کند. پس شما به خواستگارى زنى بروید که دیندار باشد (حرّ عاملى، بى تا، ج 14، ص 31). ج. رفتارهاى آسیب زا در تربیت معنوى ـ عبادى فرزند هنگام ازدواج 1. پیوند با خانواده نا نجیب یکى از عوامل آسیب زا در تربیت معنوى ـ عبادى فرزند، ازدواج با همسر نا نجیب است؛ چراکه رفتار و گفتار خانواده نا نجیب، بر تکوین شخصیت دختر و یا پسر اثر مى گذارد (فضل اللّه، 1373، ص 35). اسلام به مرد مسلمان اجازه نمى دهد با زنى که از لحاظ اصل و نسب، فرومایه است ازدواج کند. شوهر یا همسرى که در خانواده بى ریشه خو گرفته، فرزندان خود را از صفات زشت و اعمال اکتسابى شرارت آمیز، تغذیه خواهند کرد (قرشى، 1389، ص 41). ازدواج، با افراد نا نجیب، پیامدهاى منفى دارد؛ چراکه بر اساس نظر دانشمندان علم وراثت، طبیعت و خصلت هاى خانواده والدین، بر فرزندان منتقل مى شود. قرآن کریم نیز در این باره مى فرماید: «سرزمین پاکیزه گیاهش به فرمان خداوند مى روید، اما سرزمین بدطینت و شوره زار، جز گیاه ناچیز و بى ارزش از آن نمى روید (اعراف: 58). رسول خدا صلى الله علیه و آله مى فرماید: اى مردم! از سبزه مزبله حذر کنید! پرسیدند: اى فرستاده خدا! سبزه مزبله چیست؟ فرمود: زنِ زیباروى که در خانواده رذل و فرومایه پرورش یافته است (کلینى، 1378، ج 5، ص 332). پسر یا دختر داوطلب ازدواج، در پیوند خود با خانواده هاى معتادان، سارقان و اشرار، چگونه مى توانند فرزندان صالح و آشنا با امور معنوى ـ عبادى تحویل جامعه دهند؟ بدین روى، باید در امر ازدواج و تشکیل خانواده از پیوند با افراد نا نجیب خوددارى نمود؛ چراکه عدم شرافت خانوادگى ممکن است در نسل ها یکى بعد از دیگرى انتقال یابد. 2. ازدواج با فاسق هدف اصلى ازدواج، بقاى نسل است. در اسلام، ازدواج با فاسق، ممنوع اعلام گردیده است. فلسفه این نهى آن است که چون فرزند، امانت الهى است، براى حفظ این امانت، باید در برگزیدن همسر ـ که پدر و مادر آینده است ـ دقت کرد. شوهر دادن دختر به فرد فاسق نارواست؛ زیرا در دامن شوهر فاسق، بعید است که فرزند صالح تربیت یابد. آنچه یقینى است اینکه فرزند، در پرتو وجود والدین صالح، به رستگارى مى رسد. امام صادق علیه السلام مى فرماید: «در پرتو رستگارى پدران (و مادران) خداوند فرزندان و فرزندزادگان آنان را رستگار خواهد کرد (مجلسى، 1379، ج 10، ص 178). پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مى فرماید: «هر کس، دختر عزیز و با کرامتش را به مردى بى دین (و فاسق)شوهر دهد، روزى هزار بار لعنت بر او نازل مى شود (نورى، بى تا، ج 2، ص 538). 3. ازدواج با سبک سر و غیر خردمند ازدواج امر حیاتى است که معمولاً براى هر کس یک بار در طول زندگى، رخ مى دهد. شرط خرد این است که آدمى درباره عقل و زیرکى همسرش تحقیق کند. پیوند با همسر احمق و کم خرد، بلایى است که خانواده را نابود مى کند؛ زیرا همسر احمق، توان مدیریتِ اداره زندگى و تربیت معنوى ـ عبادى فرزند را ندارد. فرزندان همسر سبک مغز، نیز از رشد و بالندگى برخوردار نخواهند شد؛ زیرا کوته فکرى والدین، بر شخصیت کودک اثر مى گذارد (شعارى نژاد، 1364، ص 152). امر زندگى و تربیت معنوى ـ عبادى فرزند کار آسانى نیست. همسر غیر زیرک نمى تواند بنیاد زندگى مشترک را با درایت بر پایه صحیحى استوار سازد و کانون خانواده را گرمى بخشد. بدین خاطر، ازدواج با فرد سفیه که قدرت اداره زندگى را ندارد، افزون بر آنکه خلاف شرع است، عواقب ناگوار تربیتى دارد. به دلیل اثرگذارى حماقت زوجین در فرزند، پیشوایان دین از انتخاب همسر بى عقل و سبک مغز منع فرموده اند. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: «از ازدواج با زن کودن و احمق بپرهیزید که هم نشینى با آن تباهى عمر، و فرزندش [نیز ]ستمکار است (مجلسى، 1379، ج 103، ص 237). حضرت در جایى دیگر فرمودند: «با زن احمق و سبک سر ازدواج نکنید؛ زیرا معاشرت با وى بلایى است بزرگ و فرزندش نیز ضایع خواهد بود (حرّ عاملى، بى تا، ج 14، ص 56). 4. غفلت از عفت و پاک دامنى همسر همزمان با عصر نوزایى (رنسانس) در غرب، در امور ازدواج، دگرگونى ژرفى پدید آمد (دورانت، 1371، ص 604). جایگاه فریبنده زن ارتقا یافت. تابلوهاى نقاشى، کتاب ها و شعرها را از صحنه هاى مستهجن آکنده ساختند. دیگر قید و بندى نبود تا زنان عصر رنسانس را به عفت وا دارد. همین امر به افزایش کودکان نامشروع انجامید که «در هر یک از شهرهاى ایتالیاى رنسانس یافت مى شد (همان، ص 607). زناى با محارم گسترش یافت، پاکى دختران رنگ باخت، و روسپى خانه ها به شدت افزایش پیدا کرد (همان). برتراند راسل بر آزادى روابط جنسى، تکیه دارد. به نظر وى، ازدواج هاى قدیم، بر محور پاک دامنى زن، غیرت ناموسى مرد، حیا و حُجب زن و مذهبى بودن او، مى چرخید. اما وى این ویژگى ها را مانع روابط جنسى مى داند و خواهان برچیده شدن محدویت هاست. وى از دیدگاهى دفاع مى کند که در آن، «احساساتى از قبیل احساس شرم، احساس عفاف و تقوا، غیرت و... وجود نداشته باشد (مطهرى، 1368، ص 23). اما از منظر اسلام، ازدواج نباید بر پایه بى عفتى بنا گردد، زن و شوهر مى خواهند تمام وجود یکدیگر را تصاحب نمایند و دیگرى در این کانون راه نداشته باشد. مرد انتظار دارد که همسرش پاکدامن باشد؛ زیرا زندگى با زن خیانتکار براى مرد غیرتمند قابل تحمل نیست. دین از ازدواج با فرد هرزه و بى عفت، بیزارى جسته است، به ویژه زنى که عیاش و دوست باز باشد. زنى که خداوند درباره او فرموده است: «و نه زنان زشت کار و معشوقه باز (نساء: 25). زن نیز هنگام ازدواج، درصدد یافتن شوهر عفیف، و مورد اعتماد است که چشم چرانى نکند، قلبش را از محبت زنان بیگانه خالى نموده و تمام وجودش در انحصار همسر مشروعش باشد. امام صادق علیه السلام مى فرمایند: «کفو بودن در این است که (شوهر و همسر) پاکدامن باشد و از امکانات اقتصادى نیز برخوردار باشد (حرّ عاملى، بى تا، ج 14، ص 51). پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در جریان بیعت با زنان مکه، از آنان پیمان گرفت که پاسدار پاک دامنى و عفاف باشند (ممتحنه: 12). آن حضرت فرمودند: آیا بدترین زن هایتان را معرفى کنم؟ گفتند: آرى اى رسول گرامى! فرمود: زنى که در فامیلش پست و بى مقدار، و به شوهر فخر فروش، نازا و کینه توز باشد، از کار زشت رو نگرداند، در غیاب شوهر خود را بیاراید و در حضور وى بى پیرایه باشد، سخن شوهر را گوش نکند، از فرمانش اطاعت نکند، در خلوت به خواسته شوهر تمکین نکند، عذر وى را نپذیرد و از خطایش نگذرد (همان، ج 20، ص 34). بى عفتى، همان گونه که سبب آسیب رابطه صمیمى زوجین مى شود، موجب آسیب تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان خانواده نیز مى باشد. ازاین رو، کسانى که داوطلب ازدواج اند، با افراد غیر عفیف، پیوند برقرار نسازند؛ چراکه ناپاکى شوهر و همسر، طراوت زندگى و سلامت فرزندان را، نابود مى کند. خداوند در مقام تکلّم با حضرت آدم علیه السلام، به وى سفارش مى کند: «عهد مرا بپذیر و آن را جز در اصلاب مردان پاک و ارحام زنان عفیف به ودیعت مگذار (مجلسى، 1379، ج 15، ص 27). اگر پسر و دختر، هنگام ازدواج به این موضوع دقت ننمایند، خود و فرزندانشان به پیامدهاى بى عفتى دچار خواهند شد؛ چون بى عفتى والدین زمینه ناپاکى فرزندان و عدم تربیت معنوى ـ عبادى آنان را نیز فراهم مى سازد. 5. گزینش همسر بداخلاق بداخلاقى و تندخویى، در روابط زوجین مشکلاتى ایجاد مى کند و از محبوب شدن همسر و شوهر نزد یکدیگر مى کاهد. درحالى که نهاد خانواده باید بر مهر و محبت بنا شود و زوجین در کنار هم به آرامش دست یابند تا بتوانند فرزندان بااخلاق، همراه با تربیت معنوى ـ عبادى، پرورش دهند. قرآن کریم مى فرماید: «و از نشانه هاى خدا اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد (روم: 21). برابر روایات، نباید با همسر بداخلاق و کج رفتار ازدواج کرد؛ زیرا وى شریک زندگى است. همسر تندخو، نمى تواند خستگى هاى روحى و جسمى طرف دیگر را بزداید و نیز از تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان عاجز خواهد بود. تندخویى، لجبازى، پررویى، بدزبانى، و کینه توزى از مصادیق بداخلاقى است. چنانچه شریک زندگى بداخلاق باشد، دیگر در خانه جایى براى مسرت، شادابى، و تربیت فرزند وجود ندارد. «بداخلاقى اعمال نیک را بر باد مى دهد، همان گونه که سرکه عسل را نابود مى کند (حرّ عاملى، بى تا، ج 12، ص 152). همسر بداخلاق اگر وجودش به مثابه عسل باشد، بدخلقى وى، آن گونه وجود او را به فساد مى کشاند که سرکه عسل را. تغییر دادن اخلاق بد، هرچند که محال نیست، اما دشوار است. افراد بداخلاق با امتیازات دیگر، باز هم صلاحیت همسرى را ندارند، ائمّه اطهار علیهم السلام پیروان خود را از پیوند با آنان باز مى داشتند. حسن بن بشار مى گوید: به امام رضا علیه السلام نوشتم: یکى از اقوام از دخترم خواستگارى کرده، ولى اخلاق بدى دارد. حضرت در پاسخ نوشتند: اگر دچار بداخلاقى است به او دختر نده (همان،ج14،ص 54). اگر شوهر و همسر، شرافت اخلاقى به نظرشان ارزنده نیاید، فرزندانشان، زبون، فرومایه و با دنائت اخلاق، بارمى آیند. در خانواده بداخلاق ، پرورش فضایل اخلاقى و تربیت معنوى ـ عبادى فرزند دشوار است، بلکه فرزندان به عادات پست و اخلاق خشن خو مى گیرند. به یقین، یکى از شاخص هاى موانع تربیت فرزند، انتخاب همسران بداخلاق است. آسیب رسانى بداخلاقى، در تخریب بنیاد خانواده بسیار روشن است. همسر، از نظر اخلاق جنسى نیز نباید فاسد باشد؛ زیرا زندگى خانوادگى و تربیت فرزند صالح، نیازمند پاکى اخلاقى در تمام زوایاى زندگى،به ویژه امور جنسى مى باشد. 6. ازدواج با شراب خوار نحوه رفتار والدین، در انتقال خوبى ها و بدى ها به فرزند، اثر دارد. بدین روى، اسلام، ازدواج با مشروب خوار را نهى کرده است؛ زیرا زیان هاى مشروب بر جسم و عقل آدمى، زندگى را از معنویت و عقلانیت تهى مى سازد و با تأثیر بر نطفه و اعضاى بدن، فرزندانى ناقص و نسلى ناتوان تحویل مى دهد. داوطلب ازدواج، نباید با شخص فاسق، آلوده، بى نماز، خیانتکار و یا مشروب خوار ازدواج کند، گرچه ثروتمند و داراى مقام باشد. اسلام، پاکى را شرط مهم ازدواج دانسته و ازدواج با مشروب خوار را نهى نموده است. شراب خوارى نه تنها دامنگیر شخص شراب خوار مى شود، بلکه کودکان خانواده را نیز گرفتار مى کند. اطفال مادران شراب خوار ناتوان و به تشنج مبتلا هستند، استقامت آنان در برابر مشکلات کم است و در برابر عفونت ها آسیب پذیر خواهند بود. نقص فکرى و دماغى، کرى، لالى، عقب ماندگى فکرى، رشد نامناسب، کندذهنى، تمایل به جنایت و دیوانگى هاى حاد، از آثار الکلى و شراب خوارى مادر بر فرزندان است (حجتى، 1370، ج 1، ص 103). در روایت آمده است: زنى که کودک فلج و ناقصى در آغوش داشت، نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و عرض کرد: اى پیامبر! مگر نمى گویید خدا عادل است و به کسى ستم نمى کند؟ حضرت فرمود: آرى. زن گفت: ولى خداوند به من ستم کرده و چنین بچه اى به من داده است. رسول خدا پس از لحظه اى درنگ فرمود: آیا شوهرت هنگام آمیزش با تو شراب خورده بود؟ زن پاسخ داد: آرى. حضرت فرمود: بنابراین، جز خودت کسى را سرزنش مکن [این بر اثر مستى و شراب خوارى است]. قرآن مى فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید، شراب و قمار و بت ها و... از عمل شیطانند، پس از آنها دورى گزینید، باشد که رستگار شوید. همانا شیطان مى خواهد با شراب و قمار میان شما دشمنى و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد (مائده: 90و91). رسول خدا صلى الله علیه و آله مى فرماید: هرگاه شراب خوار به خواستگارى دخترتان آمد، به او زن ندهید (حرّ عاملى، بى تا، ج 14، ص 53). امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس دخترش را به ازدواج با شراب خوار درآورد، خویشاوندى خود را با وى بُریده است (همان). ازدواج با شراب خوار، به آبرو، حیثیت و دین آدمى لطمه مى زند، و نیز زمینه آسیب تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان را فراهم مى سازد. بدین روى، پسر و دختر باید مراقب باشند که در دام چنین همسرانى نیفتند، و نیز والدین تلاش نمایند فرزندانشان را در دام خطرناک شراب خوار گرفتار نسازند، وگرنه نسلشان را تباه نموده اند. امام صادق علیه السلام مى فرماید: «آثار حرام [شرب خمر و مانند آن] در نسل آشکار مى شود (همان، ج 17، ص 81). 7. ازدواج با معتاد افراد غیر خردمند، پیوند زناشویى را بر پایه هاى لرزان، مانند ازدواج با معتاد بنیان مى نهند. چنین ازدواجى، استحکام نداشته و عواقب ناگوارى دارد. هرچند که در زمان پیامبر صلى الله علیه و آله و پیشوایان معصوم علیهم السلام مواد مخدر امروزین وجود نداشته تا درباره آنها نظر داده باشند، اما از ملاک هاى حرمت شراب خوارى و فلسفه منع آن، مى توان به دست آورد: مصرف هر چیزى که به عقل و روان آدمى صدمه بزند، خود فراموشى و نئشگى آورد، مانند شراب است. امام هادى علیه السلام مى فرماید: «خداوند شراب را به سبب نامش حرام نکرده، بلکه به خاطر پیامدهایش حرام کرده است، پس هر چیزى که عواقب شراب را داشته باشد، آن نیز حرام است (همان، ج 25، ص 342). شارع حکیم ازدواج با مشروب خوار را به سبب آثار ویرانگر تربیتى و خانوادگى آن حرام نموده است. ازدواج با معتادانى که هروئین، حشیش، تریاک و یا قرص هاى روان گردان را مصرف مى کنند، نیز همانند شراب خوارى عواقب بدى را در پى دارد؛ زیرا مصرف این گونه مواد، عقل را به طور موقت زایل مى کند و در واقع، آثار شراب را دارد. زیان هاى الکل و شراب در تریاک و دیگر مواد افیونى، وجود دارد. مثلاً، مصرف تریاک آثار فیزیولوژیکى منفى مانند کاهش فشار خون، کند شدن حرکات دستگاه گوارشى و وقفه تنفسى را در پى دارد. فرد پس از مصرف آن به سرعت دچار بهت زدگى، درماندگى و ناامیدى شدیدى مى گردد (بهرامى، 1383، ص 31). مصرف مواد مخدر افزون بر زیان مصرف کننده، به اطرافیان، به ویژه به فرزندان خانواده نیز زیان هاى جبران ناپذیر وارد مى کند (احسانى، 1387، 62). زیان هاى ناشى از اعتیاد که به جنین وارد مى شود، شامل: تشنج مزمن، ناپایدارى بهره هوشى، اختلال روانى، فساد اجتماعى، خودکشى، انحراف هاى جنسى و اخلاقى، ارتکاب فحشا، دروغ گویى، مرگ زودرس و مانند آن (حجتى، 1370، ج 1، ص 69) مى باشد. بدین خاطر، نباید از ازدواج با افراد معتاد، تربیت نسل سالم و فرزندانى شایسته را انتظار داشت. در واقع، مصرف مواد مخدر نیز از آسیب هاى تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان خانواده هاى معتاد خواهد بود. 8. عدم توازن سنّى زوجین هرچند که زن و مرد بالغ در هر سنى، مى تواند با دیگرى در هر سنى که باشد، ازدواج کند، اما نابرابرى سنّى، از دو بعد روانى و فیزیولوژیک چندان مناسب نیست؛ چراکه خصوصیات روانى یک نوجوان با ویژگى هاى روانى فرد سالخورده قابل مقایسه نیست. ازاین رو، ازدواج مرد سالخورده با دختر جوان به دلیل تفاوت شرایط روانى، به خوشبختى نمى انجامد. عروس جوان به علت عدم ارضاى نیازهاى روانى، یا اقدام به طلاق مى نماید و یا با دلمردگى در انتظار مرگ شوهر، روزشمارى مى کند. مرد سالخورده نیز براى ارضاى نیازهاى همسر جوان، تظاهر به جوانى کرده و رفتارهاى نامناسب، به نمایش مى گذارد (ر.ک: تقویت نظام خانواده، 1386). از جنبه فیزیولوژیک نیز خصوصیات نوجوان با فرد کهنسال متفاوت است. مرد کهنسال به خاطر ضعف جسمى، قادر به تأمین نیاز جنسى همسر جوان نبوده و به این دلیل، احساس حقارت مى کند. به همسر جوان نیز احساس سرخوردگى رخ مى دهد (همان). اگر زوجین تناسب سنّى نداشته باشند، از تمایلات جنسى مساوى برخوردار نبوده، نمى توانند به خواسته هاى طبیعى همدیگر پاسخ دهند؛ درنتیجه، نسبت به یکدیگر دلسرد شده و زندگى سعادت مندى نخواهند داشت. بنابراین، فرد داوطلب ازدواج باید به تناسب سنّى، توجه کند؛ چون در این صورت، بهتر با هم تفاهم نموده و آرامش خانوادگى فراهم مى شود. افزون آنکه زوجین با تناسب سنّى، در جهت تجربه خانوادگى، بهتر مى توانند در حل مشکلات زندگى به یکدیگر یارى رسانند. البته دختران زودتر از پسران به بلوغ طبیعى مى رسند (فلسفى، 1377، ج 2، ص 124) و ممکن است از پسران هم سن خود، از لحاظ قد و وزن تا دوره بلوغ آنان پیش بیفتند (کلاین برک، 1370، ج 1، ص 314). با توجه به اینکه منابع فقهى نیز فاصله بلوغ دختر و پسر را شش سال دانسته اند (امام خمینى، توضیح المسائل، مسئله 2252)، بهتر است که زن تا حدود پنج یا شش سال، از مرد کوچک تر باشد؛ چراکه زن ها در اثر باردارى و زایمان غالبا زودتر از مردها سلامتى را از دست مى دهند (امینى، 1390، ص 123). صلاح زوجین آن است که زن از شوهر کوچک تر باشد تا بتواند مدت بیشترى تمایلات جنسى شوهر را ارضا کند (همان). اما نباید تفاوت چندان باشد که زوجین صفاى زندگى را از دست بدهند (همان). عدم رعایت تناسب سنى، ممکن است زمینه فساد جنسى را نیز فراهم کند که در آن صورت، رسوایى آن قابل جبران نیست (قائمى، 1363، ص 52). بى تردید، نابرابرى سنّى زوجین، سبب بروز اختلاف خانوادگى و از عوامل آسیب زا در تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان خواهد بود. 9. ازدواج هاى تحمیلى استحکام خانواده، به اختیار هر یک از دو طرف ازدواج در گزینش همسر، بستگى دارد. از تشبیه همسران به «لباس استفاده مى شود همان گونه که فرد در انتخاب لباس دلخواه خود آزاد است، بر همین اساس، آزادى افراد در انتخاب همسر، با رعایت مصالح و مقرّرات دینى، امرى روشن است. اگر انتخاب همسر براى آرامش است، باید فرد در انتخاب همسر آزاد باشد. ازدواج تحمیلى نمى تواند آرامش کسى را فراهم سازد. در مواردى، ازدواج صورت جبرى دارد؛ چنان که پدرى طبق میل خود، دختر را شوهر دهد. این ازدواج در عین باطل بودن، زمینه ساز سعادت خانواده نیست. دختر و پسرى که با اکراه و اجبار به ازدواج هم درآیند، سرانجام با طلاق از هم جدا خواهند شد. با آمدن خواستگار، والدین باید ویژگى هاى داماد را در اختیار دختر قرار دهند؛ اگر دختر و پسر همدیگر را پسندیدند، ازدواج صورت گیرد. گاهى والدین بدون نظرخواهى و به صورت تحمیلى، براى فرزندان خود تصمیم ازدواج مى گیرند. برخى فرزندان از روى شرم و یا تهدیدهاى والدین، ازدواج اجبارى را مى پذیرند. در نتیجه، دختر را به خانه اى مى فرستند که نه خانه و نه صاحب آن را دوست دارد. او نه تنها به شوهر تحمیلى محبت نمى کند، بلکه دنبال بهانه مى گردد، و با عکس العمل شوهر، ناسازگارى آغاز مى شود. اگر کار به جدایى هم نکشد، آنان عمرى را در عذاب مى گذرانند. سرنوشت آشفته فرزندان چنین خانواده اى نیز روشن است. مسئولیت آن بر عهده والدین است که هنگام انتخاب داماد یا عروس، بدون توجه به خواسته فرزند چنین ازدواجى را به او تحمیل کردند و فرزند خود را از حق آزادى در انتخاب همسر، محروم ساختند. ازدواج هاى مصلحتى نیز سعادت آفرین نیست؛ زیرا بدون توجه به رابطه قلبى دو طرف، شوهر و همسر وجه المصالحة افراد و یا مسائل دیگر مى شوند (همان، ص 71). امام صادق علیه السلام در روایتى، بر موضوع عدم اجبار در انتخاب همسر تصریح کرده و در پاسخ به ابن ابى یعفور که از آن حضرت پرسیده بود: من مى خواهم با زنى ازدواج کنم، ولى پدر و مادرم فرد دیگرى را در نظر گرفته اند، فرمود: «با زنى ازدواج کن که خود مى خواهى، و زنى را که پدر و مادرت مى خواهند، رها کن (کلینى، 1378،ج5،ص 401). بنابراین، ازدواج تحمیلى نیز از آسیب هاى تربیت معنوى ـ عبادى فرزندان مى باشد؛ زیرا تربیت اینچنینى فرزند در صورتى میسور است که زن و شوهر به همدیگر علاقه داشته باشند.، اما با تنفّر آنان از همدیگر، و کشمکش خانوادگى، روشن است که تربیت معنوى ـ عبادى فرزندانشان، ره به جایى نمى سپارد. نتیجه گیرى تحقق تربیت عبادى ـ معنوى فرزندان در خانواده با فراهم کردن زمینه آن در آغاز ازدواج با انتخاب همسر مناسب حاصل مى شود. بدون اجتناب از آسیب هاى این عرصه در همسرگزینى، پرورش معنوى فرزندان با سختى هاى فراوانى همراه خواهد بود. راهکارهاى پیشنهادى اسلام براى جلوگیرى از شکست زوجین در تربیت عبادى ـ معنوى فرزندان، رفع آسیب هایى است که به سه عرصه شناختى، گرایشى و رفتارى قابل تقسیم است. آسیب هاى شناختى عبارتند از: عدم شناخت اصول زندگى مشترک، جهل نسبت به اوصاف همسر مناسب، ناهمسویى فکرى و فرهنگى زوجین، جهل نسبت به اهداف متعالى ازدواج، غفلت از توافق اخلاقى. آسیب هاى گرایشى شامل عشق محورى کورکورانه، ثروت محورى و زیبایى محورى در ازدواج است. آسیب هاى رفتارى عبارتند از: پیوند با خانواده نا نجیب، عدم توازن سنى زوجین، ازدواج با همسرى که یکى از این صفات را دارد: شراب خوارى، بداخلاقى، اعتیاد، فسق، حماقت، و بى عفتى. منابع احسانى، محمد (1387)، نقش مادران در تربیت دینى فرزندان، قم، مرکز پژوهش هاى صدا و سیما. امینى، ابراهیم (1384)، آشنایى با وظایف و حقوق زن، قم، دفتر تبلیغات اسلامى. ـــــ (1390)، انتخاب همسر، چ نوزدهم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى. ایمانى، محسن (1381)، بررسى ابعاد تربیتى و روان شناختى دوران عقد، تهران، انجمن اولیا و مربیان. به پژوه، احمد (1388)، ازدواج موفق و خانواده سالم چگونه؟، تهران، انجمن اولیا و مربیا. بهرامى، هادى (1383)، اعتیاد و فرایند پیشگیرى، تهران، سمت. تقویت نظام خانواده و آسیب شناسى آن (1386)، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. حبیب زاده، سیداحمد (1381)، پیوند آسمانى، قم، مرکز پژوهش هاى اسلامى صدا و سیما. حجتى، محمدباقر (1370)، اسلام و تعلیم و تربیت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى. حرّ عاملى، محمدبن حسن (بى تا)، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاءالتراث العربى. حیدرى، مجتبى (1385)، دین دارى و رضامندى خانوادگى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. دورانت، ویل (1371)، تاریخ تمدن، ترجمه صفدر تقى زاده و دیگران، چ سوم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى. ساجدى، ابوالفضل و مهدى مشکى (1387)، دین در نگاهى نوین، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. شعارى نژاد، على اکبر (1364)، روان شناسى رشد، تهران، شرکت سهامى انتشار. طبرسى، فضل بن حسن (1365)، مکارم الاخلاق، چ دوم، تهران، فراهانى. غبارى بناب، على، «باورهاى مذهبى و اثرات آنها در بهداشت روان (1374)، اندیشه و رفتار، ش 4. فضل اللّه، سیدمحمدحسین (1373)، شیوه همسردارى، ترجمه لطیف راشدى، بى جا، پیام آزادى. فلسفى، محمدتقى (1377)، بزرگسال و جوان از نظر افکار و تمایلات، تهران، دفتر فرهنگ اسلامى. قائمى، على (1363)، نظام حیات خانواده در اسلام، تهران، انجمن اولیا و مربیان. قرشى، باقر شریف (1389)، نظام خانواده در اسلام، ترجمه لطیف راشدى، چ چهارم، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل. کلاین برگ، اتو (1370)، روان شناسى اجتماعى، ترجمه على محمد کاردان، تهران، اندیشه. کلینى، محمدبن یعقوب (1378)، الکافى، تصحیح على اکبر غفارى، تهران، دارالکتب الاسلامیه. گاتمن، جان و نان سیلور (1388)، هفت اصل اخلاقى براى موفقیت در ازدواج، ترجمه مهدى قراچه داغى، تهران، آسیم. مجلسى، محمدباقر (1379)، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه. مطهرى، مرتضى (1368)، اخلاق جنسى در اسلام و جهان غرب، چ چهارم، تهران، صدرا. نورى، میرزا حسین (بى تا)، مستدرک الوسائل، بیروت، داراحیاءالتراث العربى. خادم حسین فاضلى: کارشناس ارشد الهیات و معارف اسلامى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. ابوالفضل ساجدى: دانشیار گروه کلام مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. معرفت - سال بیست و دوم ـ شماره 191 پایان متن/
94/06/01 - 06:11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها