تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804480374
نقد فلسفه سروش از منظر یک استاد حوزه علمیه
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۸:۱۴
استاد حوزه علمیه مشهد معتقد است نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت فاقد هرگونه غنای فلسفی کلامی است، اما به لحاظ تاثیرات فرهنگی اجتماعی آن، همچنان شایستة نقد و بررسی است. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی در ادامه مباحث دوره آموزشی کلام جدید که شب گذشته، 20 اردیبهشت ماه در مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد برگزار شد، به موضوع قبض و بسط تئوریک شریعت ورود کرد و ضمن اشاره به پیشینه تاریخی موضوع، به بررسی ساختاری و محتوایی آن پرداخت. عضو هیات علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی درباره پیشینه تاریخی این موضوع، با اشاره به انتشار اولین شماره مقاله با عنوان «بسط و قبض تئوریک شریعت» در اردیبهشت‌ماه 1367 در مجله کیهان فرهنگی گفت: جریانی که در آن زمان کیهان فرهنگی را اداره می‌کرد، در سال‌های بعد با مجله کیان و سپس روزنامه‌ها و مجلات متعدد، نقشی ویژه در تاریخ فکری فرهنگی سیاسی و اجتماعی کشور داشته که بدون شناخت و تحلیل آن نمی‌توان تصویر درستی از وضعیت موجود و برنامه‌ای برای آینده داشت؛ البته آراء و افکار به ظاهر نوآورانه این جریان، در چشم‌انداز بین‌المللی هیچ‌گونه غنای فکری، فلسفی و الاهیاتی را بازتاب نمی‌دهد و صرفاً گونه‌ای گرته‌برداری ناقص و ژورنالیستی از دیدگاه‌های غربی است، اما در داخل کشور به دلایلی از جمله فقر تفکر جدّی روزآمد، بر برخی از دانشگاهیان و حوزویان تأثیر عمیق و گسترده داشته است. وی با اشاره به اینکه این مقالات در زمانی منتشر شد که یک دهه از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته بود و اداره کشوری بزرگ و ویژه با مشکلات عدیده تاریخی بر پایه فقهی که قرن‌ها از اداره مستقیم امور فاصله داشت، ما را با چالش‌های مختلفی روبه‌رو کرده بود و منازعاتی چون فقه سنتی و پویا را شکل داده بود، ادامه داد: در آن زمان تئوری‌های مختلفی برای فایق آمدن بر مشکلات طرح شد که یکی از آنها دیدگاه سروش بود. او به درستی درک کرده بود که مشکل اصلی، مسأله سنت و تجدد است؛ اما راه حل پیشنهادی او عجیب و به شدت رادیکال بود. او می‌گفت اگر ما می‌خواهیم در قرن بیستم هم به‌روز حکومت کنیم و هم مسلمان باشیم، باید اسلام و سکولاریسم را تلفیق کنیم و مسلمان سکولار یا سکولار مسلمان باشیم. این در واقع تابلوی اصلی این جریان است. طالقانی با بیان اینکه پیش از انقلاب هم جریان‌های متعددی قصد داشتند اسلام و مارکسیسم را تلفیق کنند، افزود: اما آنها همیشه التقاطی محسوب می‌شدند و از این‌رو سروش در قبض و بسط تلاش کرد این حربه را از دست مخالفان خود بگیرد. او می‌خواست اسلام و سکولاریسم را با هم جمع کند بدون آنکه متهم به التقاط شود. او می‌خواهد بدون شرمساری بگوید ما مسلمان سکولار هستیم، ولی التقاطی نیستیم. این دانش‌آموخته فلسفه تحلیلی با اشاره به تحصیلات سروش در زمینه فلسفه علم گفت: ایده اصلی قبض و بسط برگرفته از دیدگاه‌های کسانی چون پوپر و توماس کوهن است که سعی شده است بر معرفت دینی تطبیق داده شود. سروش تلاش کرده تئوری نظریه‌باری مشاهدات را به مکانیسم فهم متون تعمیم دهد. بنابر تصور سروش، فهم متن بدون تکیه بر پس‌زمینه قبلی ذهنی میسر نیست و اگر پس‌زمینه فکری آدمی، مدرن یا سکولار باشد، فهم او از متون اسلامی هم فهمی سکولار است و اگر پس‌زمینه فکری، سنتی باشد، فهم دینی او هم سنتی است و البته اگر مارکسیستی باشد مارکسیستی است و همین‌طور. او تصور می‌کند که با این کار التقاط بلاموضوع می‌شود. وی پس از اشاره به سه ویرایش موجود از کتاب و مقالات بازنشر شده در هر ویرایش، گفت: غالب مقالات این کتاب پیشتر در مجله کیهان فرهنگی منتشر شده بوده است و سپس در این کتاب جمع‌آوری شده. پس از انتشار مقالات شماره اول و دوم قبض و بسط، نقدهای متعددی بر آن منتشر شد؛ و همین نقدها باعث شد که سروش در دعاوی خودش در مقالات بعدی تجدید نظر کند؛ اما متأسفانه به این موضوع اعتراف نمی‌کند. او یکسره تأکید می‌کند که منتقدان دچار کج‌فهمی‌اند، اما این مانور تنها به مغشوش‌شدن و از دست‌رفتن یک‌دستی دعاوی کتاب منجر شده به گونه‌ای که اگر خواننده به انتقادات طرح‌شده بر مقالات، خصوصاً مقالات اول و دوم توجه نداشته باشد، در فهم مدعای اصلی کتاب و مانورهای نویسنده سردرگم می‌شود. استاد حوزه علمیه مشهد با طرح اینکه بیان سروش چنان مغشوش است که مدافعان او هم در تقریر دعاوی او اختلاف دارند، بیان کرد: قبل از آنکه به تفصیل ببینیم ادعاهای قبض و بسط چیست، بهتر است ببینیم تز قبض و بسط چه چیزی نیست. یعنی باید ابتدا ادعاهای مورد قبول عموم را از ادعاهای خاص و ویژه او تفکیک کنیم. آن بخش از ادعاهایی که مورد قبول عموم است، اهمیت جدّی ندارد. طالقانی اظهار کرد: تفکیک دین از معرفت دینی، وجود خطا در مجموعه معارف دینی، امکان و بلکه وقوع تغییر در معارف دینی، لزوم استوار بودن مبانی معرفتی از جمله معرفت دینی و اینکه معرفت دینی دارای مبانی برون دینی است، از جمله مواردی است که اجزا هویت‌بخش نظریه قبض و بسط نیست. اینها مواردی است که عموم مخالفان هم با آن موافق‌اند و لذا وجهی ندارد که بر آن تأکید شده، انتقادات منتقدان ناشی از ناآگاهی نسبت به آنها شمرده شود. برای مثال تفکیک معرفت از متعلَّق معرفت، و بالتبع تفکیک معرفت دینی از دین، چیزی است که تمام کسانی که از وجود ذهنی بحث کرده‌اند و آن را از وجود خارجی تفکیک کرده‌اند، به آن واقف‌اند. پس وجهی ندارد که سروش زیاد بر روی آن تأکید کند. این دانش‌آموخته فلسفه تحلیلی افزود: البته اگر مراد از «تفکیک معرفت دینی از دین» عدم توانایی ما در شناخت دین و یا کنار گذاشتن عنصر صدق از مقومات معرفت دینی باشد، روشن است که ادعای بدیعی است، اما خود سروش هم آنها را رد می‌کند. طالقانی در پایان به ادعاهای اصلی تئوری قبض و بسط تئوریک شریعت اشاره کرد و گفت: این تئوری دو ادعای اصلی دارد: یک ادعای معناشناختی مبنی بر اینکه عبارات گرسنه معانی هستند نه آبستن آنها، که ما از آن با عنوان «اصل شریعت صامت» یاد خواهیم کرد و دیگری ادعای معرفت‌شناختی، که دو بیان یا دو بخش دارد، اول اینکه دانسته‌های بعدی بر دانسته‌های پیشین تاثیرگذارند و ما آن را «اصل تلائم» می‌خوانیم و دوم اینکه دانسته‌های پسین از دانسته‌های پیشین تاثیر پذیرند که ما آن را «اصل تغذیه» می‌خوانیم و تفصیل آنها در جلسه آینده طرح خواهد شد. به گزارش ایسنا، کلاس کلام جدید از دوره‌های آموزشی مجمع عالی حکمت اسلامی شعبه مشهد است که در جلسات گذشته آن ضمن بحث از چیستی علم کلام و تمایزات آن از الهیات و فلسفه، به خصیصه‌های کلام جدید، و مراد از ویژگی جدید بودن آن، پرداخته شده، پیشینه و سیر تطور الاهیات جدید مسیحی مورد بحث قرار گرفته است. این کلاس روزهای یکشنبه ساعت 18 در مکان مجمع واقع در نبش سناباد33 تشکیل می‌شود. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها