تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836372492
عصار خانه شاهي کجاست؟
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عصار خانه شاهي کجاست؟ بنايي گمنام در انتظار بازديد کنندگان در ميدان امام اصفهان اثري گمنام داريم که در شکوه و عظمت آثاري مانند مسجد امام ، مسجد شيخ لطف الله و عالي قاپو محو شده است . بنايي که اگرچه خود تاريک و بي فروغ است روزگاري مايه روشنايي چراغ هاي خانه هاي ايرانيان و حتي محافل شاهانه بوده است . بنايي کهنسال و پر رمز و راز ، سرشار از گلايه از اين همه ، بي توجهي . عصار خانه شاهي و عصارخانه هاي ديگر ، بناهاي کم اهميتي نبوده و نيستند. در واقع همان گونه که امروز قلب صنعت ايران در دست هاي اصفهان مي تپد در زمان هاي گذشته نيز از لحاظ صنعتي مقام نخست را دارا بوده است . عصار خانه ها در صنعت تامين روشنايي (تأمين نور چراغ) کود جهت زمين هاي زراعي ، غذاي دام ها و تهيه ي مواد اوليه جهت رنگ آميزي و صابون سازي نقش مهمي را در زندگي مردم ايفا مي کرده اند . کيفيت فعلي اين آثار از لحاظ تيرها و سنگهاي آسياب ها، نمره ها و نوع هنر بي نظير و بر اساس تحقيقات انجام شده مربوط به قبل از صفويه است . تعداد اين عصار خانه ها در شهر بزرگ اصفهان 17 عصار خانه بوده که متاسفانه در قرن اخير يکي بعد از ديگري نابود و اکنون تنها 2 يا 3 عصار خانه در شهر اصفهان وجود دارد. مختصري پيرامون گذشته ي عصارخانه شاهي : عصارخانه شاهي در بازار مخلص نزديک چهارسوق شاه و مدرسه ي ملاعبدالله در زير زميني با مساحت 360 متر مربع و زير بناي 700 متر مربع واقع شده و از جمله آثار دوران صفويه است که به دستور شاه عباس اول بنا گرديده . البته اين عصارخانه شاهي از بدو تأسيس به همين عنوان و با همين کارکرد مورد استفاده بوده جاي تحقيق و پژوهش بيشتري دارد ، زيرا بنا به گفته ي مصطفي پور عصار از کنارکنان و وابستگان به اين عصار خانه در زمان فعاليت آن ، اين محل در زمان صفويه کاربرد ديگري داشته و از زمان نادرشاه افشار به بعد از آن به عنوان عصارخانه يا کارخانه ي روغن کشي استفاده مي شده است . از دلايل وي بر اين مدعي مي توان به غرفه ها يا دهانه هايي اشاره کرد که در قسمت بالاي عصار خانه ساخته شده و براي کارکنان عصاري استفاده ي خاصي نداشته است که ظاهرا در کاربرد قبلي آن مورد استفاده بوده است . اما اين نکته باز هم جاي تحقيق و تأمل بيشتري دارد. در مورد روند کار در اين جا مي توان گفت تقريبا هميشه کار و فعاليت در عصارخانه جاري بوده و حتي در زمانهاي مختلف ابزار و آلاتي هم به آن اضافه شده است . از جمله دلايل اين امر بايد به تيري که بر ديوار عصار خانه نصب شده و تاريخ 1200 قمري بر آن حک شده اشاره کرد . عصار خانه ي شاهي بنابر نقل قول خانواده ي پورعصار که سال هاي زيادي را صرف کار و گرداندن آن نموده اند تا حدود سالهاي 49-48 نيز به فعاليت خود ادامه مي داد و اين در حاليست که چند سال قبل از آن حاج عباس پورعصار از مديران پرکار اين محل جان به جان آفرين تسليم کرده و پسران وي پيرو راه وي بودند اما از آن زمان به بعد عصار خانه ي شاهي به مثابه ي پيشرفت تکنولوژي کارکرد خود را از دست داد و به تعطيلي انجاميد . عوامل انساني و طبيعي و هم چنين بلا استفاده ماندن اين مکان سبب تخريب آن و متاسفانه تبديلش به محل جمع آوري زباله گرديده بود . تا اينکه با خريداري آن توسط شهرداري در سال 1379 از مالکش و آغاز عمليات مرمت توسط سازمان نوسازي و بهسازي شهرداري اصفهان از زوال و نابودي نجات يافت . چگونگي ساختمان عصار خانه : ورودي بنا در حال حاضر به وسيله ي دري از سمت بازار بدون هشتي است . البته اين در ، در اصلي آن نيست و قبلا از قسمت عصارخانه رفت و آمد مي شده است . ساختمان اصلي عصار خانه در يک طبقه با ارتفاع حدود 11 متر است که اين فضا توسط سه فضاي گنبدي شکل ايجاد شده است و قسمت هاي جانبي آن در دو طبقه شکل گرفته اند . اين اثر تاريخي با ديواره هاي ضخيم خشتي (آجري) با پوشش طاق و تويزه بدون کار بندي و قاب سازي ايجاد گرديده است . فضاي هشت ضعلي واقع در شرق بنا، محل انبار کيسه هاي دانه هاي روغني و فضاي شمال محل نگهداري خمره هاي روغن بوده که هنوز هم ديده مي شوند. در اين بنا با توجه به قرار گرفتن آن کنار بناهاي ديگر بازار ، در يا پنجره اي ديده نمي شود و روشنايي آن توسط نورگيرهايي که در سقف تعبيه شده است تامين مي گردد. قابل ذکر است که سقف ها به سبک طاق چشمه کار شده اند . به دليل اين که ساختمان در نقش کارخانه کاربري داشته است فضاهاي داخلي عاري از تزيينات بوده و همه ي قسمت ها با آجرهاي خشتي شکل گرفته اند . جلوي عصار خانه هم قبلا باراندازي بوده که پس از تعطيل شدن کارخانه به پاساژ تبديل گرديده است. ابزار و آلات موجود در عصار خانه : دو سنگ آسياب بزرگ در فضاي اصلي که نقش خرد کردن دانه ها را با کمک دو مشتري که دور آسياب مي چرخيدند به عهده داشتند . جنس اين دو سنگ و به طور کلي ديگر سنگ هاي عصار خانه هم عموما از سنگ لاسو است . لاسو نام کوهي نزديک کردستان است که منحصرا داراي سنگ محکم بوده و به دليل همين مقاومت و استحکام فوق العاده ، در اثر گذشت زمان و کار زياد اين سنگ ها ساييده و خرد نمي شوند. تنه هاي درخت چنار که به يکديگر متصل گرديده و به عنوان عنصر فشاري بر روي دانه هاي آسياب شده عمل مي کردند. البته قبل از اين مرحله با مخلوط کردن مقداري آب، مواد را به صورت خمير در مي آورند و هر 10-15 کيلو از اين خمير را روي ظرفي که کاربرد سيني امروزي را داشت مي ريختند و آن ظروف را در حفره اي تحت فشار اهرمي قرار داده و توسط شيري بزرگ که از همان تنه ي درخت چنار بود روغن آن را مي گرفتند. خمره اي هم براي جمع آوري روغن ها در راهروي همان حفره وجود داشت . از ديگر ابزار موجود در عصار خانه هم مي توان موارد زير را بر شمرد. دستگاهي مکانيکي که بعدا به مجموعه وسايل عصارخانه اضافه شده ، ظروف و پيمانه هاي موجود که عموما از جنس پوست مي باشد و ... حتما از عصار خانه و هر آنچه که دارد بازديد کنيد. زيرا اين بناي استثنايي در حالي که شما را به فکر وا مي دارد قدرت دل کندن از اين فضاي آرام و زيبا را نيز از شما مي گيرد . منبع: نشريه اصفهان زيبا/خ
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1148]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها