تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 16 تیر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):ساعتى عدالت بهتر از هفتاد سال عبادت است كه شب‏هايش به نماز و روزهايش به روزه ب...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

اتاق فرار

خرید ووچر پرفکت مانی

تریدینگ ویو

کاشت ابرو

لمینت دندان

ونداد کولر

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

دانلود سریال سووشون

دانلود فیلم

ناب مووی

رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید

سرور اختصاصی ایران

تور دبی

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

پیچ و مهره

طراحی کاتالوگ فوری

دانلود کتاب صوتی

تعمیرات مک بوک

Future Innovate Tech

آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت

پی جو مشاغل برتر شیراز

قیمت فرش

آموزش کیک پزی در تهران

لوله بازکنی تهران

میز جلو مبلی

هتل 5 ستاره شیراز

آراد برندینگ

رنگ استخری

سایبان ماشین

قالیشویی در تهران

مبل استیل

بهترین وکیل تهران

شرکت حسابداری

نظرسنجی انتخابات 1403

استعداد تحلیلی

کی شاپ

خرید دانه قهوه

دانلود رمان

وکیل کرج

آمپول بیوتین بپانتین

پرس برک

بهترین پکیج کنکور

خرید تیشرت مردانه

خرید نشادر

خرید یخچال خارجی

وکیل تبریز

اجاره سند

وام لوازم خانگی

نتایج انتخابات ریاست جمهوری

خرید ووچر پرفکت مانی

خرید سی پی ارزان

خرید ابزار دقیق

بهترین جراح بینی خانم

تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی

خرید ریبون

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1805053653




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

تعامل سازنده نهاد وقف با سرمايه اجتماعي


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تعامل سازنده نهاد وقف با سرمايه اجتماعي
تعامل سازنده نهاد وقف با سرمايه اجتماعي نويسنده: ابوالقاسم توحيدي نيا چکيدهبا توجه به کارکرد نهاد وقف و عوامل مؤثر بر آن و با ملاحظه مؤلفه هاي تشکيل دهنده سرمايه اجتماعي و کارکردهاي آن در سطح جامعه ملاحظه مي شود که بين آنها تعاملات سازنده اي وجود دارد و هر يک باعث تقويت ديگري مي شود. ما در اين مقاله سازوکارهاي اين تعاملات سازنده را تبيين مي کنيم و نشان مي دهيم که چگونه تقويت يکي باعث تقويت ديگري مي شود. براي اين منظور ما بر روي اجزاء سرمايه اجتماعي تمرکز نموده و تأثير و تأثر هر يک بر و از ديگري را ورد بررسي قرار مي دهيم.کلمات کليديوقف- سرمايه اجتماعي- تعامل وقف و سرمايه اجتماعيThe Progressive Interactions of the Institution of Waqf with the Social CapitalAbolghasem Tohidinia Abstract:According to the performance of the institution of Waqf and the effective factors that affect it and considering the components of the social capital and its performances in the society it is observed that there are progressive interactions between them and each strengthens the other.In this paper we explain the mechanisms of these progressive ineractions and indicate that if ach of them be strengthened, how it will strengthen the another. For this purpose we concentrate in the components of the social capital and investigate the effect and impressibility of each on and from the other.Key Words:Waqf- Social Capital- Interaction of Waqf and Social Capital مقدمهموضوع مورد بحث اين مقاله تعامل موجود ميان وقف و سطح سرمايه اجتماعي جامعه مي‌باشد و سعي مي‌شود نشان داده شود که نهاد وقف و سرمايه اجتماعي هر يک بر ديگري تأثير گذاره و آن را تقويت مي‌کند. پيرامون نهاد وقف و کارکردهاي مثبت آن در حوزه‌هاي اقتصادي و اجتماعي تحقيقات وسيعي صورت گرفته است و کتابها و مقالات بسياري به رشته تحرير در آمده است که از آن جمله مي‌توان به کتاب‌هاي «مجموعه مقالات و سخنراني‌هاي همايش وقف در بازار سرمايه» (1384)، «مالکيت حق انتفاع وقف و احکام راجع به آن» (بازگير، 1379)، «نگاهي به وقف و آثار اقتصادي، اجتماعي آن» (سليمي‌فر، 1370)، «وقف در فقه اسلامي و نقش آن در شکوفايي اقتصاد اسلامي» (حايري، 1380) و «وقف: سرمايه‌اي ماندگار» (ملايي‌پور، 1384) اشاره کرد. در ارتباط با سرمايه اجتماعي و تأثيرات اقتصادي و اجتماعي آن نيز در سال‌هاي اخير مطالب بسيار زيادي مطرح شده است که حاکي از اثر بخشي بسيار زياد آن بر ابعاد مختلف زندگي انساني است. البته قابل ذکر است که تقريباً همه تحقيقات صورت گرفته در اين حوزه غيربومي مي باشد و در ايران تعداد بسياري معدودي اثر اعم از کتاب، مقاله و... وجود دارد. از مهمترين کارهاي انجام شده در اين زمينه مي‌توان به منابعي اشاره کرد که ما در اين مقاله مورد استفاده قرار داده‌ايم که فهرست آنها به طور کامل در بخش منابع و مآخذ آمده است. اما در ارتباط با تعامل بين نهاد وقف و انباره سرمايه اجتماعي موجود در يک اجتماع مطلبي (اعم از تأليف، ترجمه و...) توسط نگارنده يافت نشده است و اين، حاکي از بداعت مقاله حاضر است چرا که در اين مقاله هدف، تبيين اين مطلب است که بين سنت حسنه وقف و سطح سرمايه اجتماعي، يک ارتباط سازنده متقابل وجود دارد به اين معنا که از يکسو اقدام افراد جامعه به اين سنت حسنه، سطح سرمايه اجتماعي جامعه را افزايش مي‌دهد و از سوي ديگر انباشت سرمايه اجتماعي موجود در جامعه نيز خود يکي از عوامل است که اين اقدام پسنديده را تشويق نموده و مبادرت به آن را افزايش مي‌دهد. بنابراين مي‌توان رابطه نموداري ذيل را متصور شد: رابطه سرمايه اجتماعي با وقفبا مقدمه‌اي که در بالا آمد نوبت آن است که به نحوه تعامل سازنده سرمايه اجتماعي با وقف بپردازيم و آن را تبيين کنيم. براي نيل به اين هدف روش مورد استفاده بدين ترتيب است که ما با کمک گرفتن از اظهارنظرهاي صاحب‌نظران و انديشمندان مطرح دنيا پيرامون سرمايه اجتماعي و تعريف، اجزاء، سنجش و عوامل انباشت آن، روي هر يک از اين مؤلفه‌ها تمرکز کرده و بحث مي‌کنيم که آن مؤلفه چه نوع ارتباطي با نهاد وقف دارد يعني آيا از آن متأثر مي‌شود يا بر آن تأثير مي‌گذارد و يا اثرگذاري متقابلي بين آنها وجود دارد. بدين ترتيب رابطه ميان وقف و سرمايه اجتماعي مشخص مي‌شود. قبل از پرداختن به بحث اصلي لازم است به جهت تبيين مفهوم «سرمايه اجتماعي» کمي راجع به اين مفهوم و ابعاد مختلف آن صحبت کنيم اما به دليل وجود نظرات بسيار متنوع پيرامون اين مفهوم و جنبه‌هاي مختلف آن، راه اختصار را در پيش گرفته و تنها به حداقل‌ها بسنده مي‌کنيم. پيرامون مفهوم سرمايه اجتماعي تعاريف بسيار متعدد و متنوعي مطرح شده است. براي مثال وولکاک و نارايان (2000) سرمايه اجتماعي را مجموعه اي از منابع مي دانند که مردم را در کارکردن بطور اشتراکي و جمعي ياري مي کند.کلمن (1377) مؤلفه هاي ذيل را به عنوان اجزاء سرمايه اجتماعي معرفي مي کند:تعهدات و انتظاراتاگر فرد A کاري براي فرد Bانجام دهد با اطمنان نسبت به اينکه B درآينده آنرا جبران خواهد کرد، اين امر انتظاري را در A و تعهدي را براي حفظ اعتماد در B ايجاد خواهد کرد.ظرفيت بالقوه اطلاعاتظرفيت بالقوه اطلاعات شکل مهمي از سرمايه اجتماعي است که جزء ذاتي و جداي‌ناپذير روابط اجتماعي مي باشد.هنجارها و ضمانتهاي اجرايي مؤثرهنجارهاي مؤثر، شکل نيرومند اما گاه شکننده سرمايه اجتماعي را تشکيل مي دهد.روابط اقتداراگر کنشگر A حق کنترل کنشهاي معيني را به کنشگر B انتقال دهد، B سرمايه اجتماعي بصورت آن حق کنترل دراختيار خواهد داشت. اگر عده‌اي کنشگر حقوق کنترل مشابهي را به B انتقال داده باشند، آنگاه B مقدار زيادي سرمايه اجتماعي دراختيار دارد که مي‌تواند بر فعالتيهاي معيني متمرکز کند. بديهي است اين امر قدرت زيادي به B مي دهد.سازمانهاي اجتماعي انطباق پذيربه عنوان مثال در يک طرح خانه‌سازي که در شهري در شرق آمريکا اجرا شد، مسايل و مشکلات فيزيکي بسياري به علت ساخت و ساز ناقص و ضعيف مانند لوله‌کشي نامناسب وجود داشت. ساکنان براي رويارويي با سازندگان، سازمان يافتند. بعدها هنگامي که اين مسايل حل شد، سازمان ساکنان همچنان فعال باقي ماند و سرمايه اجتماعي موجود را تشکيل داد به گونه‌اي که کيفيت زندگي در اين طرح را بهبود بخشيد.سازمانهاي تعمديمانند سازمانهاي سوداگري که صاحبان سرمايه مالي براي کسب درآمد بنا مي‌نهند يا انجمن‌هاي داوطلبانه‌اي که کالاهاي عمومي توليدمي‌کنند که انجمن اوليا و مربيان از آن‌جمله است.در زمينه سنجش انباره اجتماعي يک جامعه يکي از معمولي ترين معيارها برآورد تعداد افراد عضو در سازمانها و گروهها است که ابتدا توسط پوتنام (1993) و سپس توسط افراد ديگري چون کناک و کيفر (1997) و گلايسر (2000) مورد استفاده قرار گرفته است.اکنون نوبت آن است که به بحث اصلي مقاله بپردازيم و پيرامون نحوه تعامل تقويت کننده سرمايه اجتماعي بر نهاد وقف و برعکس بپردازيم.ساز و کارهاي تعامل سرمايه اجتماعي با وقف سازوکارهاي تعامل سرمايه اجتماعي با وقف به شرح ذيل مي‌باشد:- بر طبق تعريف بانک جهاني (2000) سرمايه اجتماعي مجموعه‌اي از نهادها، روابط و هنجارهايي است که کيفيت و کميت تعاملات اجتماعي يک جامعه را شکل مي‌دهند. با توجه به اين تعريف اگر وقف را به عنوان يک نهاد حقوقي و اجتماعي بدانيم (کاتوزيان) مي‌توان آن را از مؤلفه‌‌هاي تشکيل‌دهنده سرمايه اجتماعي يک جامعه دانست و لذا هرچه اين عمل خداپسندانه در جامعه افزايش بيشتري يابد و اين نهاد بيشتر تقويت گردد، بر انباره سرمايه اجتماعي بيشتر افزوده خواد شد. - بر طبق اظهار نظر هابز (2000)، نارايان (1997) سرمايه اجتماعي را شامل هنجارهاي اجتماعي مي‌داند. وقف کردن نيز يک هنجار اجتماعي محسوب مي‌شود و لذا هر عاملي که سبب شود اين هنجار در جامعه رونق گيرد، به انباشت سرمايه اجتماعي کمک خواهد کرد. به عنوان مثال ارج نهادن به مقام واقفين به طرق مختلف و يا تبيين برکات معنوي و آثار اقتصادي- اجتماعي وقف براي عموم مي‌تواند تمايل افراد به وقف کردن را افزايش داده و اين هنجار اجتماعي را بيش از پيش رواج دهد و سبب افزوده شدن بر سطح سرمايه اجتماعي موجود گردد. از سوي ديگر هر عاملي که سبب شود هنجار عام «عمل خيرخواهانه» در جامعه گسترش يابد با افزودن بر سطح سرمايه اجتماعي به رونق سنت حسنه وقف دامن مي‌زند زيرا اين سنت نيز يکي از همان هنجارها و اعمال خيرخواهانه‌اي است که در جامعه تقويت شده‌اند. بنابراين از اين جهت بين هنجار وقف کردن و سطح سرمايه اجتماعي موجود در يک اجتماع يک رابطه دو سويه متصور است. - گروه کندي دانشگاه هاروارد در تحقيقي مشارکت مذهبي را از اجزاء سرمايه اجتماعي معرفي مي‌کند (الواني و سيدنقوي). وقف کردن يکي از مصاديق بارز مشارکت مذهبي به حساب مي‌آيد زيرا انگيزه‌هاي معنوي که واقفين از دين و مذهب اخذ مي‌کنند سبب مي‌شود که از مال خود چشم‌پوشي نموده و آن را وقف نمايند چرا که اسلام وقف را در رديف عبادات قرار داده و براي آن اجر و ثواب اخروي قايل شده است. علاوه بر اين بسياري از موقوفات به مصارف مذهبي همچون هزينه ساخت و تجهيز مساجد و تکايا، نشر کتب ديني و اخلاقي و تأمين شهريه طلاب اختصاص مي‌يابد. با اين بيان هر آنچه که سرمايه اجتماعي مشارکت مذهبي و بروز رفتارهاي معنوي و اخلاقي را تقويت نمايد مي‌تواند عاملي باشد تا بر ميزان اقدام به مصداق مورد نظر ما يعني وقف افزوده گردد. از سوي ديگر هر چه که اين سنت حسنه را قوت بخشد، مشارکت مذهبي را تقويت نموده است و لذا رابطه دو طرفه‌اي بين وقف و سرمايه اجتماعي ديده مي‌شود که به واسطه مشارکت‌هاي مذهبي و انجام رفتارهاي معنوي و اخلاقي شکل گرفته است. - تعهدات و انتظارات از جمله اجزاء سرمايه اجتماعي محسوب مي‌شوند. (کلمن، 1377) و همانطور که مشخص است وقف کردن يکسري تعهدات را موجب مي‌شود که از مصاديق بارز آن تعهدات واقف، متولي و سازمان اوقاف نسبت به مال موقوفه و موقوف عليهم است و يکسري انتظارات را بر مي‌انگيزد که انتظار واقف و موقوف عليهم در عمل دقيق به وقف نامه ازآن جمله مي‌باشد. لذا وقف کردن با ايجاد تعهدات و انتظارات اجتماعي جديد به انباره سرمايه اجتماعي مي‌افزايد. - نارايان (1997) اعتماد موجود در روابط اجتماعي را يکي از مهمترين اجزاء تشکيل دهنده سرمايه اجتماعي مي‌داند (هابز، 2000). از اين رو هر چه ميزان اعتماد عمومي به مسؤولين مرتبط با امر وقف و عملکرد آنها بيشتر باشد، وقف توسعه بيشتري خواهد يافت. در نتيجه براي مثال به روز کردن شيوه‌هاي مديريتي اموال موقوفه که در اختياز سازمان اوقاف قرار دارد و کارهاي اعتمادساز ديگري مانند نظارت بر عمل کردن دقيق به نيت واقفين و يا ارائه گزارش عملکرد به آنها و عموم مردم مي‌تواند سطح اعتماد مردم را به سازمان اوقاف بالا برده و موجب رونق وقف گردد. پس سرمايه اجتماعي بر شکوفايي اين عمل خداپسندانه تأثير مثبت دارد. از نظر کولير (1998) سرمايه اجتماعي از يکسو نوعي سرمايه است و لذا داراي اثرات اقتصادي مثبت مي‌باشد و از سوي ديگر اجتماعي است يعني مشتمل بر تعاملات غيربازاري و مردماني است که در حال اجتماعي شدن هستند. با اين تعريف وقف نيز نوعي سرمايه اجتماعي به حساب مي‌آيد زيرا با انجام عمل وقف مجموعه‌اي از تعاملات ميان واقف، موقوف عليهم، متولي و سازمان اوقاف و تعاملات دروني بين خود موقوف عليهم برقرار مي‌شود که داراي اثرات اقتصادي است که عمدتاً به بهبود وضعيت موقوف عليهمي چون مستمندان، ابناء سبيل، ايتام، زنان بيوه، بيماران و... مي‌انجامد. از طرف ديگر نفس تعاملات منتج از وقف کردن خود به مثابه نوعي چسب اجتماعي مي‌باشد که گروه‌‌هاي مختلفي از اجتماع را به يکديگر متصل مي‌کند و در کنار يکديگر نگه مي‌دارد و اين همان تعريفي است که کتس و اوزگا (2005) از سرمايه اجتماعي دارند. بنابراين رونق اين کار خير به معناي افزايش انباره سرمايه اجتماعي موجود در جامعه است. - الواني و سيدنقوي به استناد گروه‌کندي مشارکت را جزء سرمايه اجتماعي به حساب مي‌آورند. مشارکت مدني يعني جمعي انديشيدن و جمعي حرکت کردن و با توجه به اينکه وقف تشريک مساعي و مهم دانستن رفاه حال انسان‌هاي ديگر را در دل خود دارد، اين سنت حسنه باعث افزايش سرمايه اجتماعي مي‌شود. از سوي ديگر هرگونه عملي که سبب شود راه براي مشارکت مدني افراد و گروه‌هاي داوطلب باز شود و در امر مشارکت مدني تسهيل گردد، تبعاً به رونق مشارکت در امر وقف نيز کمک خواهد کرد. به عنوان مثال کاهش مقررات دست و پاگير و کاغذبازي‌هاي اداري و اهتمام مسؤولين به تسهيل امر مشارکت‌هاي مردمي و همچنين فراهم کردن زمينه‌هاي جديدي جهت ورود وقف به آنها و فراهم کردن شرايط مناسب جهت مشارکت‌هاي مردمي تمام طبقات مي‌تواند اين سنت حسنه را بسيار گشترش دهد. بنابراين از اين منظر هم ميان وقف و سرمايه اجتماعي مشارکت مدني يک تعامل دو جانبه برقرار مي‌باشد و هر يک تأثير تقويت‌کننده‌اي بر ديگري دارد. - کلمن (1377) روابط اقتدار يا به عبارت ديگر داشتن حق اختيار و کنترل را نيز از جمله اجزاء سرمايه اجتماعي مي‌داند و از آنجا که وقف باعث مي‌شود موقوف عليهم بر منافع مال موقوفه حق پيدا کند و به نوعي بر آن تسلط يابند، وقف سبب مي‌شود روابط اقتدار در جامعه گسترش يابد زيرا اگرچه سلطه واقف ملغي مي‌شود اما در بسياري موارد جمع کثيري از افراد که موقوف عليهم باشند داراي حق و اختيار مي‌گردند. در نتيجه وقف از اين منظر نيز به انباشت سرمايه اجتماعي کمک مي‌کند. - هافرث و همکاران (1995) يکي از شاخص‌هاي سنجش سرمايه اجتماعي را ميزان کمک‌هاي ضروري مي‌دانند (استون، 2001)، از اين جهت ميزان مبادرت به وقف نيز مي‌تواند ملاکي جهت سنجش سرمايه اجتماعي باشد چراکه قريب به اتفاق موقوف عليهم از کساني هستند که نيازمند به اموال وقف شده مي‌باشند. بنابراين رونق وقف به معناي کمک‌هاي ضروري است که در اين صورت سطح سرمايه اجتماعي جامعه افزايش خواهد يافت. - مشارکت سياسي هم از اجزاء سرمايه اجتماعي برشمرده شده است (الواني و سيدنقوي). پس هر چه باعث تقويت مشارکت سياسي گردد، در واقع سطح سرمايه اجتماعي جامعه را افزايش داده است. از طرف ديگر مي‌دانيم که يکي از آثار وقف حرکت در مسير تحقق عدالت اجتماعي، ايجاد برابري اقتصادي، کاهش اختلاف طبقاتي و ارتقاي سطح رفاه عمومي از طريق فراهم کردن تأمين اجتماعي است چراکه موقوف عليهم معمولاً از اقشار نيازمند جامعه مي‌باشند که با بهره‌مندي از اموال وقفي قدري وضعيت معيشتي و رفاهي‌شان بهبود مي‌يابد و در واقع وقف ساز و کاري است که به توزيع مجدد درآمد و توان اقتصادي منجر مي‌شود. علاوه بر اين نيازي به استدلال نيست که کاهش اختلاف طبقاتي و بهبود رفاه اجتماعي سبب مي‌شود مشارکت سياسي بيشتر گردد. بنابراين ما از سنت حسنه وقف به مشارکت سياسي که جزء سرمايه اجتماعي محسوب مي‌شود، رسيديم. - کناک و کيفر (1997) در ارتباط با انباشت سرمايه اجتماعي دريافتند که در جوامعي که سطح آموزش بالاتر است، سطح سرمايه اجتماعي نيز بيشتر مي‌باشد. در تأييد اين مطلب مي‌توان به کار کوت (200) اشاره نمود که در آن آمده است که افزايش سطح آموزش و پرورش باعث افزايش سطح اعتماد عمومي و مشارکت سياسي مي‌گردد و انسجام اجتماعي را هم افزايش مي‌دهد. ما از اين دريافت‌هاي تحقيقي استفاده مي‌کنيد که با توجه به اينکه بسياري از موقوفات در خدمت امور آموزشي بوده است، وقف به بالا رفتن سطح آموزش جامعه کمک شايان توجهي نموده و از اين طريق باعث افزايش سطح سرمايه اجتماعي آن مي‌گردد. - سازمان‌ها نيز از اجزاء سرمايه اجتماعي محسوب مي‌شوند (کلمن، 1377). بنابراين چنانچه سنت حسنه وقف سبب شود که در جامعه سازمان‌هايي ايجاد شود، بر انباره سرمايه اجتماعي افزوده خواهد شد. براي مثال چنانچه واقفين، متوليان و موقوف عليهم به طور جداگانه سازمان يابند تا از مزاياي سازماندهي بهره‌مند گردند، اين کار سرمايه اجتماعي را افزايش خواهد داد. از طرف ديگر سازمان اوقاف و سازمان‌هاي بالقوه متشکل از واقفين، متوليان و موقوف عليهم نيز با بهره‌مندي از مزاياي سازماندهي، در تحقق وقف و حصول به اهداف آن عملکرد بهتري را از خود بروز خواهند داد و بدين ترتيب سرمايه اجتماعي سازمان‌هاي مرتبط با امر وقف به رونق اين عمل معنوي کمک خواهند نمود. در نتيجه، در اين مورد نيز ارتباط ميان سرمايه اجتماعي و وقف يک ارتباط دوجانبه مي‌باشد. - پوتنام (2001) احساس تعهد و مسؤوليت نسبت به اجتماع را يکي ديگر از معيارهاي سنجش سرمايه اجتماعي مي‌داند. بنابراين افزايش کار نيک وقف کردن به معناي افزايش سطح سرمايه اجتماعي است زيرا يکي از انگيزه‌هاي مهم واقفين همين احساس مسؤوليت و تعهدي است که آنها نسبت به جامعه و کشور خويش دارند. - گروه کندي دانشگاه هاروارد بيان مي‌کند که اصلاً خود بخشش و روحيه داوطلبي از اجزاء سرمايه اجتماعي مي‌باشد (الواني و سيد نقوي) و چون وقف چيزي جز بخشش مال از سوي کساني که داراي روحيه خيرخواهي داوطلبانه هستند، نمي‌باشد مي‌توان نتيجه‌گيري کرد که رونق وقف از يکسو نشان دهنده افزوده شدن بر انباره سرمايه اجتماعي بخشش و روحيه داوطلبي است و اين افزايش باعث رونق آن گرديده است و از سوي ديگر تقويت نهاد وقف خود به تقويت سرمايه اجتماعي بخشش و روحيه داوطلب شدن در امور خير دامن زده و سطح اين نوع سرمايه اجتماعي را بالا مي‌برد. بنابراين تعامل بين وقف و سرمايه اجتماعي از اين منظر هم دو سويه مي‌باشد. - فوکوياما (2002) سرمايه اجتماعي را عامل کليدي توسعه اقتصادي مي‌داند و تبعاً توسعه اقتصادي عامل مثبتي در جهت توسعه نهاد وقف مي‌باشد چراکه وقف نوعي قرارداد اقتصادي است و معاملات اقتصادي حتي از نوع داوطلبانه و بخشش گونه آن هم انتظار مي‌رود که در دوران رونق و توسعه اقتصادي افزايش يابد زيرا دست افراد خير و نيکوکار در اين دوران بازتر مي‌باشد و مي‌توانند اموال خود را به ميزان بيشتري وقف نمايند. با اين بيان افزايش انباره سرمايه اجتماعي با تسريع در امر توسعه مي‌تواند باعث رواج هرچه بيشتر وقف گردد. - کلمن (1377) از جمله عوامل ساخت سرمايه اجتماعي را دين، مذهب و ايدئولوژي مي‌داند از اين رو افزايش گرايشات ديني و مذهبي و اعتقادات ايدئولوژيکي در جامعه به افزايش سطح سرمايه اجتماعي کمک خواهد کرد. از سوي ديگر افزايش اعتقادات ايدئولوژيکي چون اعتقاد به معاد و پاداش و عقاب اخروي انگيزه بسيار مناسب و محرک بسيار قوي جهت رونق وقف مي‌باشد. بنابراين از اين جهت، سرمايه اجتماعي باعث تقويت اين سنت حسنه مي‌گردد. نتيجه گيريبه علت طبيعت تعريف مفهوم "سرمايه اجتماعي" که يک تعريف چند بعدي است که واحدها و سطوح مختلفي از تحليل را شامل مي شود، بين آن و نهاد وقف تعاملات گوناگوني وجود دارد که بر نقش ارزنده اي که هر يک در اجتماع ايفا مي کند تأثير قابل ملاحظه اي مي گذارند بطوري که هر يک اثرات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ديگري را تقويت مي کند و ما در اين مقاله برخي از مهمترين سازوکارهاي تعامل اين دو را تبيين نموديم اما بي شک سازوکارهاي ديگري نيز در اين زمينه قابل تصور و پيگيري است که مي تواند موضوع پژوهشهاي آتي محققان و انديشمندان گرامي باشد. به عنوان مثال يکي از عناصر بسيار مهم سرمايه اجتماعي يک ملت فرهگ آن ملت است و به نظر مي رسد که بين فرهنگ و نهاد وقف ارتباط بسيار تنگاتنگي وجود داشته باشد اما در اين مقاله به آن پرداخته نشده است و لذا سعي و همت پژوهشگران در اين مورد و موارد مشابه راهگشاي رفع کاستي هاي اين مقاله خواهد بود. تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 448]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن