واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: ایجاد تغییرات روزافزون فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، شیوههای زندگی را نیز دستخوش تغییر کرده است به طوری که بسیاری از افراد با وجود تواناییهای مختلف در رویارویی با مسائل و مشکلات روزمره آسیبپذیر شدهاند اگر برنامههای حمایت و پشتیبانیکنندهای نباشد که بتواند در شرایط بحرانی و آسیبپذیری، فرد را از فشارهای روحی- روانی وارده برهاند، ممکن است او را در مراحل تصمیمگیری دچار اشتباهات غیرقابل جبران بنماید. از این نظر، همدلی یک عمل داوطلبانه حمایتی محسوب میشود که به فرد کمک میکند تا این مرحله بحرانی را به خوبی پشت سر بگذارد. همدلی با افراد مهارت خاصی می خواهد. همدلی در برقراری ارتباط عمیق و صمیمی، به انسان ها كمك بسیاری می كند. گاهی اوقات افراد به اشتباه، تصور می كنند تفاهم به این معناست كه ما با فرد مقابل، كاملاً همفكر و هم عقیده باشیم در حالی كه باید گفت چنین تصوری از پایه و اساس اشتباه است، زیرا هیچ گاه نمی توان دو انسان را یافت كه به طور كامل شبیه یكدیگر باشند. اختلاف و تفاوت در دیدگاه ها، سلیقه ها، آرزوها، عقاید و علایق، همه و همه، امری طبیعی و كاملاً عادی است. اما آنچه این اختلاف و تفاوت را می تواند برای ما، قابل درك و فهم سازد، همان مسأله همدلی است كه به واسطه آن، بسیاری از مشكلات ارتباطی خود با دیگران خاصه شریك زندگیمان را می توانیم برطرف سازیم. همدلی تعریف همدلی تمایل پاسخدهی به حالت عاطفی دیگران را با حالت عاطفی مشابه همدلی گویند. یعنی این که فرد بتواند مسائل دیگران را حتّی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد، درک کند و برای نظریات و احساسات آنها ارزش و احترام قائل شود. زمینههای بروز رفتار همدلانه 1) همدلی نوعی خصوصیت ذاتی در انسانهاست. چون انسانها در اجتماع به دنیا میآیند و باهم زندگی میکنند و بزرگ میشوند، برای همدیگر ارزش حیاتی قائلند و نسبت به یکدیگر نگران میشوند و رفتار همدلانه از خود نشان میدهند. 2 ) رفتار همدلی براساس شرطیسازی اولیه شکل میگیرد و انسانها از رفتار و عکسالعملهای دیگران همدلی را میآموزند. 3) رفتار همدلی میتواند به موقعیت و تجربه خود آنان بستگی داشته باشد، یعنی هرچه افراد همدلی بیشتری را تجربه کرده باشند، احتمال واکنش رفتار فعالانه در آنها بیشتر خواهد بود. همدلی یک عمل داوطلبانه حمایتی محسوب میشود که به فرد کمک میکند تا این مرحله بحرانی را به خوبی پشت سر بگذارد 4) همدلی میتواند متناسب با جنسیت افراد، شکل متفاوت به خود بگیرد، اغلب افراد نسبت به همجنس خود رفتارهای همدلانه بیشتری نشان میدهند. 5) تشویق رفتارهای همدلانه از طرف دیگران میتواند احتمال بروز آن را در موقعیتهای مشابه افزایش دهد. 6) فرد با آموزشِ شناخت و درک احساسات خود و دیگران و تفسیر موقعیتها، قادر خواهد بود رفتار همدلانه را از خود نشان دهد. 7) گاهی علّت بروز رفتار همدلانه میتواند دوری کردن از یک حالت روحی منفی و ناخوشایند باشد. راههای تقویت همدلی 1- صحبت های دیگران را خوب گوش كنید. هنگا می كه كسی صحبت می كند، كار دیگری انجام ندهید. خوب گوش كردن یا به عبارت دیگر، گوش كردن فعال، پایه و اساس هر نوع ارتباط سالمی است. نمی توان هم كتاب خواند و هم به صحبت های طرف مقابل گوش داد. چون بین شنیدن و گوش دادن، تفاوت زیادی وجود دارد. همچنین، توجه كنید كه هنگام صحبت كردن طرف مقابل، به صورت او نگاه كنید تا مطمئن باشد نسبت به صحبت هایش، هر چند معمولی و عادی، دقت، حرمت و حساسیت لازم را قایلید. حتی گاه با اظهار كلماتی چون بله! عجب! خوب! فهمیدم! پس این طور! به او نشان دهید كه كاملاً به صحبت هایش و آنچه كه می گوید، توجه دارید و برای این توجه، تمركز كافی داشته باشید. 2- با احساس و عواطف طرف مقابل تان همراه و هماهنگ شوید. هنگام همدلی، سعی كنید طرف مقابل خود را درك كنید. آن هم به طور حقیقی و دور از هر گونه تظاهر و تصنعی ریاكارانه یا از روی اجبار! بلكه از روی عاطفه و احساس هماهنگ با طرف مقابل. مثلاً هیچ وقت نمی توان با فردی كه با صدا و حالتی حزن آلود، در باره مسأله یا موضوع ناراحت كننده ای سخن می گوید، با لحنی شاد و سرشار از سرخوشی سخن گفت. البته عكس این مثال نیز صادق است. 3- به احساسات و هیجان های طرف مقابل تان توجه داشته باشید. بیشتر اوقات، فردی كه از شرایط و مسایل خود، سخن می گوید و به شرح مشكلات یا درد دل هایش می پردازد، قبل از آن كه به دنبال راه چاره یا پند و اندرز و یا راهنمایی، باشد، نیاز دارد تا مخاطب او، متوجه احساس و حالت و هیجان او شود و موقعیت های احساسی او را درك كند. شما باید با توجهی كه نسبت به احساس و هیجان او می كنید، این خواسته را برای وی به اثبات برسانید. 4- خود را به جای طرف مقابل بگذارید. تنها در این صورت است كه می توانید از دریچه چشم وی، به مشكلات نگاه كنید و احساسات و موقعیتش را دریابید تا بتوانید همدلی لازم را درباره اش داشته باشید. 5- در همدلی با طرف مقابل، از جمله های قاطع استفاده نكنید. معمولاً شدت ناراحتی و هیجان در فرد نیازمند به همدلی، به حدی است كه موجبات آزردگی و آسیب پذیری را در او، مستعد می سازد. بنابر این باید مراقب بود تا با چنین فردی، با كلمه ها و جمله های قاطع و برنده، صحبت نكنیم. چه بسا كه در تشخیص احساس و معانی سخنان وی استفاده كرده باشیم آن وقت به دلیل قطعیت نظر و صحبتی كه داشته ایم، نه تنها همراه و همدل او نبوده ایم، بلكه به نوعی وی را آزرده خاطر و منزجر نیز كرده ایم. گروه خانواده و زندگی سایت تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]