واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: همشهری:حميدرضا شكارسري، از جمله شاعران دست به قلمي است كه برخلاف سنت جاري هم نسليهاي خودش، مطالعه ادبيات و فلسفه جهان را نيز دوست دارد و اين ويژگي در كنار تعهد جاري كلماتش از او شاعري متمايز ساخته است. او سالهاست كه در جشنوارهها و كنگرههاي مختلف حضور دارد و ميگويد كه هميشه و در همه داوريهايش تلاشكرده رابطه مخدوش جشنوارههاي دولتي با شعر نو و سپيد را ترميم كند. اين ويژگيها سبب شده كه او در 10، 15سال اخير شاعري متعهد اما محترم در ميان جريانات روشنفكري به شمار برود اگرچه علاقه افراطي او به ساختار، همواره فاصلهاي محسوس ميان شعر او و تعلقخاطر جريان موسوم به دهه 70 ايجاد كرده است.ويژگي ديگر شعر و اخلاق او احتياط است كه البته معمولا در نقد و نقادي جاي خود را به ركگويي ميدهد و همين مسئله تاكنون چه بسا شاعران مورد نقد را آزرده خاطر كرده است.شكارسري در 2سال اخير پركار شد و بهطور ميانگين سالي 2كتاب روانه بازار كرد. البته خود او اين ازدحام را تصادفي و ناشي از تاخير و بدقولي بعضي از ناشران ميداند.هفته گذشته نشست نقدوبررسي مجموعه شعر «پيرتر از خود» در كانون ادبيات ايران برگزار شد. گزارش آن در پي ميآيد. «شكارسري در سالهاي اخير جايگاه قابل توجهي در نقد ادبي كشور دست و پا كرده است اما «پيرتر از خود» نشان از آن دارد كه حيثيت شاعري او نيز در همين حد است.» «دكتر بهروز ياسمي»، در اين نشست با بيان اين مطلب گفت: اگر بپذيريم كه شعر شاعر متكي بر بينش او به جهان است و همين بينش، عناصر شعرش را شكل ميدهد، بايد بپذيريم كه زندگي شاعر خواهناخواه، نوع زبان شاعرانه او را تعيين ميكند. به همين خاطر است كه مضمون اصلي كتاب؛ يعني نقد مدرنيسم و زندگي مدرن شهري برآمده از صداقت شاعر در پرداخت زباني شعرهاست و برآمده از دغدغهاي ناشي از تضاد تمدن امروز با فرهنگ انساني، بهخصوص فرهنگ انسان شرقي است. او افزود: نقد مدرنيسم در اين شعرها بسيار زيرپوستي است و برخلاف روال حاكم بر اينگونه شعرها، به ندرت بستري نوستالوژيك دارد. ياسمي در بيان ويژگيهاي «پيرتر از خود» گفت: استفاده بسيار كم از قابليتهاي صوري زبان و ارائههاي ادبي، بهرهگيري از زبان ساده و بدون برجستگي و در عين حال شعريت آثار از ويژگيهاي اين كتاب است. در اين راه كلمات كليدي كه صفاتي تازه، كنايات و ابهاماتي بديع و تاويلهايي متفاوت را باعث ميشوند، نقشي عمده دارند. او با مروري بر مضامين كتاب و نسبت آن با سرمنشأ الهام شاعرانه گفت: مضامين شعرها از تمام لحظات دم دستي زندگي گرفته شده است و بهنظر ميرسد كه شاعر به الهام با تعريف سنتي آن اصلا وابسته نيست و حتي نوع دقت در چينش شعرها، نسبت او را با شوريدگي الهامي شعرها نقض ميكند. در اين شعرها به جاي اينكه احساسات دروني به بيرون از وجود شاعر نسبت داده شود، از تحريكها و تحركهاي بيروني براي توصيف احساسات شاعر بهره برده شده است. ياسمي يادآوري كرد: به خاطر نوع پرداخت زباني شعرها، قابليت ترجمه از مهمترين ويژگيهاي شعرهاي كتاب به شمار ميرود. از طرف ديگر طنز تلخي در اين شعرها ديده ميشود كه تنها طنز اجتماعي نيست و به طنز فلسفي پهلو ميزند.شاعر «همان گناه هميشه» افزود: تاكيد بسيار بر خود شعر و شاعري در شعرها (فاصلهگذاري) كه بهنظر ميرسد از شگردهاي رايج شعرهاي شكارسري است نيز در اين مجموعه به چشم ميخورد. ياسمي در پايان گفت: اگر 3مولفه قدرت كلامي، ديد تخيلي و ديد آفرينشي را براي شعر خوب در نظر بگيريم، شعر شكارسري با استفاده از ديد عميق آفرينشي توانسته به موفقيت برسد و به گمان من «پيرتر از خود» از جمله آثار موفق شعري دهه اخير است. در اين نشست همچنين «مهرنوش قربانعلي» گفت: شعر روايي بر خلاف انواع ديگر گفتمانها خود را در معرض گونههاي زيادي از شگردهاي زباني قرار ميدهد، براي مثال گزارههاي مصداقي، اخلاقي، سنجشي وارد شعرها ميشوند. او به تقسيمبندي شعرها از نظر جنسگزارهها دست زد و افزود: اگر براساس اين رويكرد نگاهي به شعرهاي مجموعه «پيرتر از خود» داشته باشيم با انواع مختلفي روبهرو ميشويم. نوع نخست پارهاي از شعرها هستند كه آن را ميشود نعت و منقبت امروزي نام داد؛ يعني گرچه ويژگيهايي كه در نعت و منقبتهاي كلاسيك ديده ميشد، مانند: ذكر مستقيم فضايل، اشاره به كرامتي عيان و آشكار، ذكر همراه تاريخ (يا تاريخي) برخي رخدادها و پيشآمدهاي دوره زيست چهرههايي كه شعر به آنها ميپردازد و ابراز خلوصي كه سراينده در خود، انديشه و قلبش از آن سراغ ميگيرد، به لحاظ ساختاري در آن ديده نميشود اما جانمايه شعر همان تكريم كرامتهاي ائمه است كه در آنها شيوه بياني نامتعارف شاعر در ارائه منقبتهاي ياد شده و بازتاب علقههاي مذهبي روند ديگرگوني را در شعر رقم زده است. اين شاعر و منتقد ادامه داد: شعرهاي اپيزوديك كه درگير تعارضات و چالشهايي در زمينه واكنش به موقعيتي يا پاسخ به سؤالي يا انتخاب يك چيز از ميان شمار كثيري از فرصتهاي موجود هستند، نيز بخش ديگري از شعرهاي اين مجموعه را رقم ميزند. بهترين نمونههاي آن را در بخش «عصر پايان معجزات» ميتوان سراغ گرفت كه در قالب كتابي مستقل و دو زبانه نيز ارائه شده است. او افزود: فانتزي از ديگرگونههايي است كه در مجموعه «پيرتر از خود» با آن روبهرو ميشويم؛ يعني شعرهايي كه داراي عناصر خيالي در فضايي خود مجسم شكل ميگيرد و منطق و قوانين خاص خود را دارد كه با منطق عادي متفاوت است. در هر اثر فانتزي، عناصر نه فقط بايد از قوانين پيروي كنند بلكه بهدليل انسجام طرح و توطئه، محدوديتهايي در آن اعمال ميشود. قربانعلي كه مسئوليت علمي جلسات شعر كانون ادبيات ايران را نيز برعهده دارد در پايان گفت: مجموعه شعر «پيرتر از خود» حميدرضا شكارسري در سويههايي كه از خودآگاهي به سوي ناخودآگاهي پيش ميرود و رفتار پيش انديشيده با كلام را به روالي سيال و جاري ميسپرد، نمودهاي بارزي مييابد كه دعوت به تأمل مكرر در آن با توجه به اين ويژگي رواست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 713]