واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: پخش سري دوم مجموعه يك فيلم يك تجربه جام جم آنلاين: رويكرد شبكه 4 به توليد مجموعههايي با عنوان «يك فيلم يك تجربه» رويكرد جالب و جذابي است. اصولا هر رويكرد جديدي ميتواند جذاب باشد. سري اول اين مجموعه به تهيهكنندگي رضا ميركريمي از شبكه 4 به نمايش درآمد و سري دوم به تهيهكنندگي ناهيد دلآگاه. اگر يادتان باشد، مجموعه «20 شب» به تهيهكنندگي ارد عطارپور به توليد فيلمهاي مستند اجتماعي پرداخت و مورد استقبال قرار گرفت. مخاطب تلويزيون نيز با آن ارتباط برقرار كرد ، چون شاهد تماشاي فيلمهاي مستندي بود كه براي او ساخته شده بود. از نگاهي ديگر، توليد اين مجموعه فيلمها نشانگر توجه تلويزيون به اين بخش سينماست. سري جديد اين مجموعه فرق اساسي دارد و آن هم اين كه 30 فيلم مطرح شناختهشده سينماي ايران با ديد كارگاهي در معرض تماشاي مخاطبان قرار ميگيرد. اولين و سطحيترين نگاه اين است كه چرا اين همه نيرو براي ساخت مستندي درباره فيلمي كه سالها از ساختش گذشته صرف ميشود؟ اگر آن فيلم حرفي براي گفتن داشت تاكنون حرفش را زده بود! اما نگاه حرفهاي و آيندهنگرانهتر ميگويد كه اگر فيلمي مثلا در دهه 60 و 70 مورد توجه كارشناسان سينمايي قرار گرفته و خوشدرخشيده، بايد دلايل موفقيت آن بررسي شود تا ديگران از دلايل موفقيت آن استفاده كنند. به گفته دلآگاه، اين سري با اين هدف ساخته شده است. چهبسا ممكن است پيشفرضهايي اينچنيني نيز مطرح شود كه اگر مخاطبي فيلم ماديان يا جادههاي سرد را نديده باشد، تكليفش چيست؟ اين فيلمها كمكي به او خواهند كرد يا نه؟ پاسخ اين است كه اين فيلمها بايد مستقل عمل كنند و حرف تازهاي براي گفتن داشته باشند. از منظر رسانهاي نيز ما با رسانه تلويزيون روبهروييم و ناچاريم اگر مخاطب هيچ آرشيو ذهني هم نداشته باشد، با آن فيلم همذاتپنداري كند. جوانمرگي هنري پرداختن به فيلم مستند و ساختار و شيوه روايتي آن به ذوق و سليقه كارگردان و نويسنده فيلمنامه آن بستگي دارد. اين نگاه روايتگونه جذاب ميتواند دلايل علي ژكان را مطرح كند كه چرا پس از موفقيت فيلم ماديان كمتر شاهد حضور پررنگ او بودهايم! اين نگاه آموزنده است و پوريا رفيعي از تيتري با عنوان جوانمرگي هنري كه در يكي از نشريات مطرح شده بود استفاده ميكند و درباره اين فيلم ميگويد: از طريق اين تيتر و با اين نگاه كه چرا ژكان نتوانست موفقيتش را تكرار كند و اين كه چرا اين فيلم ماندگار شد؟ به ساخت اين فيلم روي آوردم. به نظر او، شاخصه اصلي اين فيلم سوژه جسورانه و كارگرداني طاقتفرساي آن است. اما به نظر ما شايد همين دليل باعث شد كه پس از آن ژكان شرايط آسانتري را برگزيند. خاصيت فيلم رفيعي اين است كه براي ساخت فيلمش ژكان را به همان روستاي فيلم ماديان (بورخاني) برده و از نگاه مدير توليد (اصغر هاشمي) و بازيگران از جنبههاي مختلف اين فيلم را بررسي كرده است. فيلم ماديان با بازيهاي دروني سوسن تسليمي در نقش رضوانه و حسين محجوب در نقش رحمت داراي يكي از سكانسهاي بينظير درگيري اين زن و شوهر است. ماديان قصه زن و مردي روستايي را روايت ميكرد كه به دليل فقر دخترشان را با يك ماديان عوض ميكنند. در نقطه كناري اين فيلم و اينگونه فيلمهاي بومي و قبيلهاي ميتوان به فيلم شيرسنگي ساخته مسعود جعفري جوزاني اشاره كرد كه كارگرداني آن با يوسف نيكفام است. او نويسنده و داستاننويس است و همكاري او با سازمان امور عشاير باعث شده است با فضاي فيلمهاي جوزاني ارتباط نزديكتري برقرار كند. بردشير يا همان شيرسنگي به زبان عشايريها به گفته نيكفام فيلمنامهاي است كه بخوبي توانسته فرهنگ عشايري را بازتاب دهد و جايزه بهترين فيلمنامه را از جشنواره پنجم فيلم فجر از آن خود كند. نكتهاي كه كارگردان مستند بردشير به آن اشاره ميكند، اين است كه اگر از دهه 60 و اوايل دهه 70 به عنوان اوج شكوفايي سينماي ايران نام برده ميشد، شما در يك فيلم ميتوانستيد فرهنگ ايران را ببينيد، اما الان اين اتفاق در سينماي ما رخ نميدهد! او نكته ظريفي را بيان ميكند، نكتهاي كه امروزه با عنوان سينماي ملي نيز مطرح ميشود! وي مستندش را با نمايي از جوزاني در پشت صحنه سريال در چشم باد آغاز ميكند. از ويژگيهاي ديگر اين فيلم تيتراژ پاياني آن است كه تورج زاهدي آن را خوانده است. «در مسير تندباد» نيز بعد از شيرسنگي در هفتمين دوره جشنواره فيلم فجر جايزه بهترين فيلم ملي را نصيب جوزاني ميكند. نيكفام در اين فيلم با اشاره به كلاسيك بودن فيلمنامه آن، سعي كرده چالش ميان عوامل فيلم با منتقدان را بر سر تعديل شخصيتها و قصههاي فرعي فيلم به نمايش بگذارد. فيلم در مسير تندباد به ايل قشقايي ميپردازد. خود جوزاني درباره اين فيلم گفته است: «فيلم من قصه ايران است و شما ميتوانيد قصههاي مختلفي را در فيلم ببينيد....» فرصت ديگري براي حضور يكي از ويژگيهاي ساخت فيلمهاي تجربهگرايانه اين است كه فرصت حضوري ديگر را در اختيار كارگردانان و فيلمهايي قرار ميدهد كه به دلايلي در زمان خودشان فرصت ديده شدن پيدا نكردند يا به چشم نيامدند. هميشه اين دلايل هم سياسي يا دولتي نيستند، بايد ديد فيلم در چه سالي توليد و در چه شرايطي ساخته شده است؟ «ياد و يادگار» فيلم مستندي است كه تحقيق و فيلمبرداري آن به همت مصطفي رزاق كريمي و فرهاد ورهرام 10 سال به طول انجاميده است. اين مستند با نگاه دقيق به ايران با مدت زمان 97 دقيقه بدون نريشن و البته هيچ ستاره سينمايي ساخته شده است. پيمان نهان قدرتي مستندي با نام «يادي از يادگار» را براي پرداختن به اين ويژگي فيلم ساخته است و اين كه در اين مجموعه هيچ فيلم مستندي به غير از ياد و يادگار وجود ندارد. نهان قدرتي به تلفيق حضور اين دو كارگردان و سفر آنها به يكي از لوكيشنهاي فيلمشان پرداخته است. او اضافه ميكند: تلاش كردم فيلم مانند يك كلاس آموزشي با نمايش زاويه دوربين و نور مناسب و دكوپاژ تعيين شده باشد تا نشان داده شود فيلم مستند چيزي از داستاني كم ندارد. پشت صحنه جذاب ساخت فيلمي از چگونگي مراحل توليد فيلمي ديگر گاه به مذاق تهيهكننده و كارگردان آن خوش نميآيد، اما هميشه صحنههاي توليد يك فيلم براي مخاطب جذابيت زيادي دارد و قطعا پشت صحنه فيلمي چون كلاهقرمزي و پسرخاله جالب خواهد بود. اميرحسين حيدري به سراغ اين فيلم و همينطور فيلم «قرمز» رفته. او براي پرداختن به سينماي كودك سراغ برنامههاي تلويزيوني و عروسكگردانان رفته و براي او جالب است كه آنچه بيشتر در ذهن عوامل و مردم باقيمانده، اشعار اين فيلم است؛ همچنين اينگونه فيلمها راه تحقيقات تازهتري را باز ميكنند. حيدري معتقد است: طبق آمار كساني كه در قسمتهاي پايين شهر زندگي ميكردند با پسرخاله ارتباط بيشتري برقرار كردند و قسمتهاي بالاتر شهر با كلاهقرمزي! و اين خود از ويژگي ديگر ساخت اينگونه فيلمهاست. اما قرمز جزو فيلمهايي است كه طي سالهاي بعد از انقلاب تمام قواعد ژانر را رعايت كرده است. حيدري كه اين فيلم را با پرده آبي كار كرده، درباره انگيزه توليد مجموعه يك فيلم يك تجربه ميگويد: ساخت اينگونه فيلمها پرداختن به حاشيههاست؛ اتفاقي كه در تمام دنيا در رابطه با فيلمهاي مطرح رخ ميدهد. مثلا اين كه قرار بوده امين حيايي ابتدا بازيگر قرمز باشد، نه محمدرضا فروتن و 15 دقيقهاش نيز از اين بازيگر باقيمانده است. حيدري در پايان اشاره ميكند: از مشكلات ما همكاري نكردن عوامل اين فيلمهاست، در حالي كه بيشتر اين فيلمها هيچ جذابيتي ندارند مگر آن كه پشت صحنهشان نشان داده شود. اين در حالي است كه به تازگي جبلي و طهماسب فيلم جديد خود را با عنوان «كلاهقرمزي در فرنگ» كارگرداني كردند. قصه اين فيلم درباره آقاي مجري است كه در فرنگ برنامه اجرا ميكند و كلاهقرمزي بايد يك بسته پستي را به او برساند. در اين فيلم كاراكتر جديد عروسكي به نام جيمي نيز حضور دارد. به فيلمها سليقهاي نگاه نشود بعد از گذشت 17 سال از ساخت فيلم موفق پرده آخر (واروژ كريممسيحي)، آزاده بيزارگيتي به سراغ اين فيلم رفته تا علاقه واروژ به جهان شكسپيري (نامشخص بودن مرز واقعيت و حقيقت) را نشان دهد. اين فيلم كه در بيست و پنجمين دوره جشنواره بينالمللي فيلم كوتاه نيز به نمايش درآمد، به بازنگري پروسه توليد پرده آخر ميپردازد. اين كارگردان كه تاكنون در برنامههاي پيشگامان علمي ايران، مجله فرهنگي و هنري و مشاهير به عنوان پژوهشگر و نويسنده حضور داشته، درباره فيلم اصلاني (آتش سبز) نيز فيلم ساخته است. او ميگويد: فيلمهاي ما جاي نقد ندارد. ما در فيلمهايمان به پروسه توليد فيلم نگاه ميكنيم. آن فيلم ميتواند خوب باشد يا نه! او در فيلمش با عزتالله انتظامي، مهدي احمدي و مرتضي پورصمدي (فيلمبردار) نيز صحبت كرده است. با اين كه آتش سبز مورد توجه منتقدان قرار نگرفت، بيزارگيتي ميگويد: به نظرم به اين فيلم سليقهاي نگاه شد. اين فيلم نمونهاي از اقتباس ادبي خوب از سينماي ايران است كه به ادبيات كهن ايران ميپردازد. او براي واقعيتر جلوه دادن تصاوير فيلمش به شهر بيرجند سفر كرده تا فضاي نزديكتري به شهر يزد داشته باشد. آتشكده ورهرام، ارگ سريز و نارينقلعه ميبد نيز از مكانهاي ديگر اين فيلم مستند است. «كافه ترانزيت» نيز در جشنواره فيلم كوتاه امسال به نمايش درآمد؛ فيلمي ساخته و نوشته كامبوزيا پرتوي. بابك بهداد، كارگردان اين مستند مراحل شكلگيري فيلمنامه توسط پرتوي و همين طور حضور كارگردان در آذربايجان و يونان را نشان ميدهد. بهداد ميگويد: نكته جالب اين است كه پرتوي در اين فيلم به پيشنهاد يك تهيهكننده آمريكايي كه از او خواسته فيلمنامهاي مانند «شكلات» يا «خانه اسپاگتي» بنويسد، فيلمنامه كافه ترانزيت را مينويسد كه محوريت آن پرداختن به غذاهاي ايراني است. اي كاش ساخت اين فيلمها در مجموعههاي جداگانه به موضوعات مختلف نيز دستهبندي ميشد. مثلا در سري دوم يك فيلم يك تجربه به ساخت فيلمهاي مستند با موضوعاتي چون بررسي زيباييشناسانه فيلمهاي ماندگار يا بررسي بعد رعايت ژانر در آنها و... پرداخته ميشد. تهيهكننده اين برنامه ميگويد: ما تاريخ سينما را مرور ميكنيم و درباره كارگرداني و فيلمنامه آنها بازنگري صورت ميگيرد، چون حالا كه سالها از ساخت آن فيلمهاي گذشته راحتتر ميتوان دربارهشان صحبت كرد و موفقيت و عدم موفقيت آنها را سنجيد. قرار است در برنامههاي آينده به تهيهكنندگي فيلمهايي با محوريت سريالهاي فاخر تلويزيوني و فيلمشناسي كارگردانان برتر سينما پرداخته شود. اين در حالي است كه توليد 3 فيلم مستند در حوزه مسائل شهري با همكاري موسسه توسعه تصوير شهري و شبكه 4 در حال نگارش و آمادهسازي است. موضوعاتي چون آگهيهاي استخدام، قهرمانان ملي، هنر در ميان جوانان و... . مريم درستاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 441]