واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نمايش ديني ضعيف در شان ائمه اطهار نيستکارشناسان حوزه تئاتر معتقدند توليد و اجراي نمايشهاي ديني ضعيف در شان ائمه اطهار (س) نيست و جايگاه واقعي اين بزرگواران را ترسيم نميکند.
طي سالهاي گذشته بارها شاهد توليد و اجراي آثاري مناسبتي و ديني بودهايم که در يک بررسي دقيق و کامل تعداد اندکي از اين آثار کيفيت قابل توجه را دارند و توانستند جايگاهي را در تئاتر به خود اختصاص دهند. همواره پرداختن به موضوعات ديني دغدغه اهالي تئاتر بوده و هست اما در اين دغدغه مندي پرداختن به موضوعات با نگاهي تازه و از زواياي مختلف کمتر مورد توجه قرار گرفته است.به زعم صاحبنظران و اهالي تئاتر، تئاتر در ذات خود هنري ديني است که هدفش رشد و تعالي انسان است. تئاترهاي ديني و مناسبتي نيز در اين بين به صورت مستقيم به زندگي ائمه اطهار و موضوعات ديگر ديني ميپردازند. از آنجايي که مردم مسلمان ايران با زندگي ائمه اطهار و موضوعات مطرح شده در دين اسلام آشنايي دارند پرداختن به اين موضوعات توسط اهالي هنر بخصوص تئاتر بايد حرفهاي تازهاي براي گفتن داشته باشد.اينکه هنرمندان در مناسبتها به توليد و اجراي آثاري ميپردازند که سطح کيفي لازم را برخوردار نيست به عقيد بسياري از منتقدان و اهالي تئاتر به دليل استفاده از کليشهها و وجود نگاهي کليشهاي در اين آثار است. بسياري از صاحبنظران و کارگردانهاي فعال تئاتر اين نگاه کليشهاي و سطح کيفي پايين آثار توليد شده در حوزه تئاتر ديني به دليل وجود نگاه آماري در بين مديران و متوليان تئاتري است.وجود نگاه سفارشي و توليد و اجراي آثار سفارشي در کمترين زمان ممکن و همچنين تخصيص بودجههاي قابل توجه براي توليد و اجراي اين آثار به زعم بسياري از صاحبنظران تئاتر باعث وجود نگاهي آماري در بين مديران و توليد نمايشي صرف اجرا در بين هنرمندان تئاتر شده است.اگر ما فضا و قدرت تجربه را از دست بدهيم انتظار مشاهده تجربيات و اتفاقات نوين را نمي توانيم داشته باشيم. تئاتر ديني هم از اين امر مستثني نيست. يعني همان کارهاي کليشهاي بايد با برنامه ريزي مديريت نمايشي کار شوند و در مسيري که اين کارها انجام ميشوند اتفاقات نو را انتظار کشيد. مهدي متوسلي از نمايشنامه نويسان و کارگردانان فعال عرصه تئاتر ديني که سرپرستي گروه فرهنگي هنري فدک را نيز بر عهده دارد معتقد است برنامههاي متولي هنر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي حوزه تئاتر ديني مناسب نيست و به مرور به اين حوزه آسيب ميزند. اين امر به دليل بيتجربگي مديران هنري در وزارت ارشاد است.به گفته متوسلي متولي هنر در وزارت ارشاد که سياست گذاريهاي تئاتر را برنامه ريزي ميکند برنامهاي براي حوزه تئاتر ديني ندارد. به نظر وي اين صدمات خود را نشان خواهند داد و وقتي اتفاق روزمره را نميتوان شاهد بود، نميتوانيم در انتظار اتفاقاتي نوين باشيم.سرپرست گروه فرهنگي هنري "فدک" متذکر شد: اگر ما فضا و قدرت تجربه را از دست بدهيم انتظار مشاهده تجربيات و اتفاقات نوين را نمي توانيم داشته باشيم. تئاتر ديني هم از اين امر مستثني نيست. يعني همان کارهاي کليشهاي بايد با برنامه ريزي مديريت نمايشي کار شوند و در مسيري که اين کارها انجام ميشوند اتفاقات نو را انتظار کشيد. نميشود براي توليد ماشيني مدرن مدتي پياده راه رفت و از ماشينها قديمي استفاده نکرد. بلکه در زمان استفاده از ماشينهاي قديمي بايد به فکر توليد ماشيني مدرن بود.محسن حسيني يکي از کارگردانهاي با سابقه تئاتر ايران معتقد است با پروژههاي سطحي و نازلي که بنا به مناسبتهاي مختلف در تالار وحدت اجرا ميشود شخصيتهاي مذهبي و ديني ما زير سئوال ميروند. چون اين نمايشها به نوعي به منبع درآمد تبديل شده است و به کيفيت اجرايي و محتواييشان توجه نميشود.به گفته حسيني در برخي آثار نازل که هيچ نظارتي برآنها وجود ندارد به شخصيتهاي مذهبي توهين ميشود.کوروش خزايي از کارگردانهايي که در حوزه تئاتر ديني فعاليت ميکند نيز معتقد است رويکرد مديران تئاتري رويکردي آماري است و همه به دنبال اين هستند که کارنامهاي درست کنند که نشان دهند روي مسائل ديني کار کردهاند.به اعتقاد اين کارگردان تئاتر کارهاي نازلي که در حوزه تئاتر ديني توليد ميشوند به جاي اينکه معرفت اهل بيت را در تئاتر ديني گسترش دهند اين معرفت مورد اهانت قرار ميگيرد.از نظر خزايي برخي هنرمندان که هيچ جاي ديگري براي کار کردن ندارند و نميتوانند آثاري فاخر توليد کنند موضوعات
ديني را محفلي براي جذب حمايت و اجراي اثري نمايشي ميدانند و از اين رو آثاري تقليدي و سطحي توليد و اجرا ميشوند.کوروش زارعي سرپرست گروه تئاتر "آيين" معتقد است جنبه انديشمندانه و انديشه ورزانه عنصر مهمي است که بايد در نمايشهاي مذهبي در نظر گرفت تا مخاطب عام و خاص را با خود همراه کند. به گفته اين کارگردان تئاتر بايد انديشه مخاطب با موضوع نمايش درگير شود تا وقايع عاشورا را تنها براي غليان احساسات نگاه نکند بلکه به آن براي تعقلگرايي و تفکر کردن نگاه شود. مردم نياز دارند در مورد مسأله عاشورا فکر کنند. غليان احساسات در تکايا اتفاق ميافتد اما در آثار هنري بايد عقل و انديشه مخاطب درگير شود و نگاه انديشمندانهاي به مقوله عاشورا داشته باشد.کارگردان "مسافران کوفه" با بيان اينکه مخاطب تئاتر تنها بخش فرهيخته و تئاتريها نيستند يادآور شد: ما بايد مخاطب عام را هم به سالن تئاتر بياوريم و شرايطي را ايجاد کنيم که براي تئاتر، فرهنگ و تمدنمان مخاطب پروري کنيم. اگر نتوانيم مردم را درگير فرهنگ و هنر کنيم نخواهيم توانست در توسعه فرهنگي کشور گامي برداريم. ما بايد بخش اعظمي از مردم را درگير فعاليتهاي فرهنگي و هنري خود کنيم تا مردم به سمت فعاليتهاي سطحي در عرصه فرهنگ و هنر نروند. زارعي درباره وجود نگاه مناسبتي در ميان مديران فرهنگي و هنري نسبت به تئاترهاي مذهبي و لطمه وارد کردن اين نگاه به تئاترهاي مذهبي گفت: پتانسيلي که در اين نوع تئاترها وجود دارد ميتواند تماشاگر تئاتر را براي سالهاي سال تربيت کند. مردم اين نوع آثار را دوست دارند و ما ميتوانيم آنها را به سالنهاي تئاتر بياوريم. متوليان فرهنگي ما بايد برنامه ريزي لازم براي اجراي مدام نمايشهاي مذهبي را انجام دهند. نمايشهاي مذهبي و ديني تنها سوگواري نيست بلکه نمايشهاي شاديآور هم در اين زمينه وجود دارد.سرپرست گروه تئاتر "آيين" برچسب سفارشي زدن به کارهاي مذهبي را درست ندانست و يادآور شد: ما شاهديم هنرمندان خوبي چون آقاي بيضايي و رحمانيان هم در برخي آثار خود به وقايع و موضوعات ديني پرداختهاند. بعضي افراد که به سمت تئاتر مذهبي ميروند دغدغه اين کار را دارند. گروه تئاتر "آيين" بدون سفارش کار خود را انجام ميدهد زيرا ميتواند به تئاتر کمک کرده و مخاطب پروري کند.زارعي تصريح کرد: ذهنيت مسئولان و برخي افراد نسبت به تئاتر اشتباه است يا تئاتر را به خوبي نميشناسند. اجراي تئاترهاي مذهبي ميتواند اين نگاه را تغيير دهد و نشان دهد که تئاتر ميتواند به عنوان يک ضرورت فرهنگي براي مردم و خانوادهها باشد. اين امر باعث ميشود که مسئولان فکر نکنند که تئاتريها جماعتي مطرب هستند. ما با اين نوع تئاترها ميتوانيم نوع نگاهها را به هنر و تئاتر تغيير دهيم و با اجراي اين آثار بازتاب خوبي ايجاد کنيم که به نفع تئاتر است.سينما و تلويزيون تبيان مهر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 377]