تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850755955
نگاه طيبت آميز سعدي به جامعه (در گلستان )(2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نگاه طيبت آميز سعدي به جامعه (در گلستان )(2) نويسنده:نرگس اصغري گوار حکاياتي که شامل امور تربيتي مي باشد : يکي را از وزراء پسري کودن بود .پيش يکي از دانشمندان فرستاد که مرين را تربيتي مي کن مگر که عاقل شود .روزگاري تعليم کردش و موثر نبود .پيش پدرش کس فرستاد که :اين عاقل نمي باشد و مرا ديوانه کرد ... خر عيسي گرش به مکه برند چون بيايد هنوز خر باشد (150) حکايت سعدي که در جواني بر خلاف فرمان شيخش به مجالس سماع مي رفت .شبي در محفلي به مطرب بد صدايي بر مي خورد که تا صبح مجبور به تحمل صداي او مي شود .صبح به آن مطرب انعام و دستار خود را مي دهد و دوستانش زبان بر سرزنش او مي گشايند و سعدي جواب طنزآميزي مي دهد که :«به دست اين شخص توبه کردم که تا در بقيت عمر گرد سماع نگردم .»(71) *عاقبت گرگ زاده گرگ شود گرچه با آدمي بزرگ شود (30) * پرتو نيکان نگيرد هر که بنيادش بد است تربيت نا اهل را چون کردگان بر گنبدست (29) در تصانيف حکما آورده اند که کژدم را ولادت معهود نيست چنانکه ديگر حيوانات را بل احشاي مادر را بخورند و شکمش را بدرند و راه صحرا گيرند و آن پوستها که در خانه کژدم بينند اثر آنست باري اين نکته پيش بزرگي همي گفتم :دل من بر صدق اين سخن گواهي مي دهد و جز چنين نتوان بودن در حالت خردي با مادر و پدر چنين معاملت کرده اند لاجرم در بزرگي چنين مقبلند و محبوب .(156) حکايات مربوط به امور ديني : طحن و طنز به افرادي که در ايمان و باورهاي ديني خود آنگونه که شايسته و لازم است ،نيستند و يا در دوري جستن از پيروان ساير مذاهب ،يا کشتن بدکار و گناهکاري که عملي صواب نموده مي شود و نيز حکايتي که تقابل و تضاد پيروان اديان را نشان مي دهد که هر که طرف از ديدن عيوب خود ناتوان هستند . *اي تهي دست رفته در بازار ترسمت پرنياوري دستار (71) * يکي از وزراء پيش ذوالنون مصري رفت و همت خواست که روز و شب به خدمت سلطان مشغولم و به خيرش اميدوار و از عقوبتش ترسان .ذوالنون بگريست و گفت :اگر من خداي را عزوجل چنين پرستيدمي که تو سلطان را ،از جمله ي صديقان بودمي .(53) *در عقد بيع سرايي متردد بودم جهودي گفت :آخر من از کدخدايان اين محلّتم .وصف اين خانه چنانکه هست از من پرس بخر که هيچ عيبي ندارد گفتم بجز آنکه تو همسايه مني .(118) * هر که بدي را بکشد ،خلق را از بلاي او برهاند و او را از عذاب خداي عزوجل .(173) * همه کس را عقل خود به کمال نمايد و فرزند خود به جمال . يکي يهود و مسلمان نزاع مي کردند چنانکه خنده گرفت از حديث ايشانم بطيره گفت مسلمان گرين قباله من درست نيست خدايا يهود ميرانم يهود گفت بتوريه مي خورم سوگند و گر خلاف کنم همچو تو مسلمانم گر از بسيط زمين عقل منعدم گردد بخود گمان نبرد هيچکس که نادانم (176) حکايات مربوط به امور اجتماعي : اين قسمت از حيث تنوع موضوعات و اشخاص بيشترين سهم را در گلستان دارد .از انتقاد طبقات عاليه ي اجتماع همچون قاضيان ،خطبا، علما و عابدان گرفته تا بيان معايب اخلاق اشخاص از هر طبقه اي اعم از حسد ،ريا، خست و بخل ،فساد اخلاقي ،حرص و ولع ،غرور ،ناداني و حتي در فضيلت محاسن اخلاقي همچون قناعت و نيز در مورد عقايد عامه ي مردم و روابط اجتماعي آنها با همديگر و موارد متعدد ديگري سخن رفته و نکات ظريفي بيان شده است. انتقاد از قاضيان : سعدي ،در اين حکايات مبتني بر فساد اخلاق قاضيان که ظاهراً در شرايط و محيط آن روزگار عملي مذموم ولي متأسفانه رايج بود .علاوه بر جنبه هاي ديگر همچون رشوه خواري و غيره ياد مي کند . * همه کس را دندان به ترشي کند شود مگر قاضيان را که به شيريني . قاضي چو به رشوت بخورد پنج خيار ثابت کند از بهر تو ده خربزه زار (193) * حکايت قاضي همدان که با نعلبند پسري سرخوش بود و بالاخره پس از تمهيدات فراوان شبي خلوت ميسر مي شود و شحنه با خبر مي گردد و به پادشاه اطلاع مي دهد .سحرگاه پادشاه به بالين قاضي مي رود .قاضي متوجه وضع وخيم خود شده و اظهار توبه مي کند ولي ملک توبه او را نمي پذيرد و اظهار مي دارد که تو را از قلعه به پايين خواهم انداخت تا ديگران عبرت گيرند .قاضي جواب مي دهد که ...اين گناه نه تنها من کرده ام ،ديگري را بينداز تا من عبرت گيرم .اين سخن مايه ي خنده پادشاه مي شود و او را عفو مي کند .(138) در انتقاد از خطيبان : افرادي که تنها سخناني مؤثر و رسا بر زبان مي رانند و اگر در عمق انديشه ها و سخنان آنان غوررسي شود غير از همان الفاظ پر آب و رنگ خود، ايمان و عقيده ي حقيقي و محکمي در پشت سر آن سخنان وجود ندارد . *دين ورز و معرفت که سخندان سجع گوي بر در سلاح دارد و کس در حصار نيست (166) در انتقاد از علماي بي عمل: خصيصه بي عمل بودن ،معمولاً به جهت نداشتن اعتقاد قلبي به آنچه که شخص ظاهراً پذيرفته ،بوجود مي آيد .و اين نقص ،بلاي بزرگي هم براي خود شخص و هم براي شنوندگان و معتقدان به آن فرد مي باشد . *علم چندانکه بيشتر خواني چون عمل در تو نيست ناداني نه محقق بودند دانشمند چارپايي برو کتابي چند آن تهي مغز را چه علم و خبر که برو هيزمست يا دفتر (170) در انتقاد از عابدان رياکار : *عابد که نه از بهر خدا گوشه نشيند بيچاره در آيينه ي تاريک چند بيند (182) در انتقاد از بزرگان بي عقل و تدبير : *آن را که عقل و همت و تدبير و راي نيست خوش گفت پرده دار که کس در سراي نيست (164) در انتقاد از ريا : صوفياني که خرقه به تن مي کردند و مهمترين هدف آنها در عالم تصوف نائل شدن به اين مقام بود . سعدي با طنز قوي خود آنها را به خري تشبيه کرده که لباس مقدسي را مي پوشند .و همچون اين تشبيه .ظاهر رياکارانه آنها فاقد کوچکترين ارزش و اعتبار است : *پارسا بين که خرقه در بر کرد جامه ي کعبه را جل خر کرد (64) *اي طبل بلند بانگ در باطن هيچ بي توشه چه تدبير کني دقت بسيج روي طمع از خلق بپيچ از مردي تسبيح هزار دانه بر دست مپيچ (163) *يکي را از مشايخ شام پرسيدند از حقيقت تصوف .گفت :پيش ازين طايفه اي در جهان بودند به صورت پريشان و به معني جمع ،اکنون جماعتي هستند به صورت جمع و به معني پريشان .(75) ظاهر سازي و ريا که گاهي براي شخص خيلي گران تمام مي شود .از فضاي حکايت چنين به نظر مي رسد که عاقبتي اين گونه براي چنين اشخاص چندان هم متأسف کننده نيست . *عابدي را پادشاهي طلب کرد .انديشيد که داروي بخورم تا ضعيف شدم مگر اعتقادي که دارد در حق من زيارت کند .آورده اند که داروي قاتل بخورد و بمرد . پارسايان روي در مخلوق پشت بر قبله مي کنند نماز (70) *زاهدي مهمان پادشاهي بود .چون به طعام بنشستند وکمتر از آن خورد که ارادت او بود و چون به نماز برخاستند .بيشي از آن کرد که عادت او ،تا ظن صلاحيت در حق او زيادت کند . چون به مقام خويش آمد ،سفره خواست تا تناولي کند پسري صاحب فراست داشت .گفت :اي پدر باري به مجلس سلطان در طعام نخوردي ؟گفت :در نظر ايشان چيزي نخوردم که به کار آيد .گفت نماز را هم قضا کن که چيزي نکردي که به کار آيد .(65) *حکايت پادشاهي که براي انجام کاري نذر کرد به زاهدان چندين درم بدهد .پس از برآمدن حاجت، به يکي از بندگان مخصوص خود کيسه ي درم داد تا به زاهدان صرف کند .غلام زيرک شب درم ها را به پيش ملک برگرداند و گفت که هر چقدر به دنبال زاهدان گشتم ،پيدا نکردم .پادشاه جواب داد که در اين ملک چهارصد زاهد است و غلام جواب داد :خداوند جهان ،آنکه زاهد است نمي ستاند و آنکه مي ستاند ،زاهد نيست .ملک بخنديد و ...(82) $در صفت حسد : *حکايت سرهنگ زاده ي داراي کمالات و جمال که همکاران به او حسد مي برند . گر نبيند به روز شيره چشم چشمه ي آفتاب را چه گناه راست خواهي هزار چشم چنان کور بهتر که آفتاب سياه (31) در صفت خست و بخل: *گر بجاي ناش اندر سفر بودي آفتاب تا قيامت روز روشن کس نديدي در جهان (95) *عطاي او را لقاي او بخشيدم .(96) وه که گر مرده باز گرديدي به ميان قبله و پيوند رد ميراث سخت تر بودي وارثان راز مرگ خويشاوند (103) در مورد حرص و ولع : *سگي را گر کلوخي بر سرآيد زشادي بر جهد کين استخوان است و گر نعشي دو کس بر دوش گيرند لئيم الطبع پندارد که خواني است (165) *چون سگ درنده گوشت يافت نپرسد کين شتر صالحست يا خردجال (166) *گر جور شکم نيستي ،هيچ مرغ در دام صياد نيوفتادي ،بلکه صياد خود دام ننهادي .حکيمان دير دير خورند ...اما قلندران چندانکه در معده ،جاي نفس نماند و بر سفره روزي کس . اسير بند شکم را در شب نگيرد خواب شبي ز معده سنگي ،شبي ز دل تنگي (180) در مورد غرور : خويشتن را بزرگ پنداري راست گفتند يک دو بيند لوچ زود بيني شکسته پيشاني تو که بازي کني به سر با غوچ (179) در فضيلت قناعت: بقالي را درمي چند بر صوفيان گرد آمده بود .در واسط هر روز مطابقت کردمي و سخنان با خشونت گفتي .اصحاب از تعنت وي خسته ظاهر همي بودند و از تحمل چاره نبود .صاحبدلي در آن ميان گفت :نفس را وعده دادن به طعام آسان ترست که بقال را به درم .(93) *وين شکم بي هذر پيچ پيچ صبر ندارد که به سازد به هيچ (114) ادامه دارد... منبع:نشريه پايگاه نور شماره 9
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 607]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها