واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
«خط کفاف» آدرس اشتباه برای شناسایی محرومان
اتفاق مشابهی در تغییر عنوان اقشار مستضعف به آسیب پذیر افتاد و در دهه های پیش این جایگزینی در زندگی مردم مستضعف تغییری ایجادنکرد و فقط وجدان عمومی و مسئولان را کمی آرام تر کرد با این نگاه که این اقشار آسیب پذیرند و نه مستضعف.
چند روزی است که بحث از «خط کفاف» به جای «خط فقر» در رسانه ها مطرح می شود و مسئولان کمیته امداد و حوزه های اجتماعی از آن سخن می گویند. اشاره آنان نیز به پرداخت یارانه و درامدهای حداقلی است که دیگر همه ایرانیان را بالاتر از خط فقر کشانده است. یکی از مسئولان درباره توضیح خط کفاف این گونه گفته است: «خط کفاف میان فقر و غنا قرار داشته و محدودهای است که تعادل برای رفع و تامین نیازهای انسانی مانند نیاز به مسکن، تفریح، تحصیل و… در آن رعایت شده است.» در گفتگویی مسئول کمیته امداد امام خمینی(ره) خواستار جایگزینی “خط کفاف” به جای “خط فقر” شده و ” خط فقر” را واژه ای بی معنا دانسته است. حذف عنوان “خط فقر” صورت مساله را تغییر نمی دهد! حضرت علی (علیه السلام) از فقر به عنوان موت اکبر یاد می کند. فقر به عنوان یک مسئله اجتماعی ملموس همواره باید جزو دغدغه مسئولان و عموم جامعه باشد و تعیین یک معیار به عنوان سطح قابل تعریف برای نشان دادن این مسئله اجتماعی خود به عنوان یکی از مهم ترین اقدام های در این حوزه تلقی می شود. از نظر علمی خط فقر به عنوان حداقل سطح درآمد برای تشخیص و محاسبه نسبت جمعیت فقیر جامعه به کل آن از طرف مراکز رسمی در هر جامعه اعلام می شود. جامعه ما نیز از این امر مستثنی نبوده و هرسال حداقل میزان درآمد برای زندگی در کشور براساس تعداد خانوار و هزینه های مورد نیاز برای اداره آن به عنوان “خط فقر ” اعلام می شود. از آنجا که در اساسنامه کمیته امداد امام خمینی(ره) “تلاش شناخت انواع محرومیت و نارسایی مادی و معنوی” و “یافتن محرومان و تلاش برای رفع محرومیت آنان” یکی از رسالت های اصلی این نهاد تعیین شده است و نباید از یاد برد که حذف چنین عنوانی و جایگزینی عناوین دیگر چیزی از مسئولیت های مسئولان مستقیم و غیر مستقیم این حوزه و آحاد مردم کم نخواهد کرد اتفاق مشابهی در تغییر عنوان اقشار مستضعف به آسیب پذیر افتاد و در دهه های پیش این جایگزینی در زندگی مردم مستضعف تغییری ایجادنکرد و فقط وجدان عمومی و مسئولان را کمی آرام تر کرد با این نگاه که این اقشار آسیب پذیرند و نه مستضعف. واژه مستضعف در معنا تداعی کننده مسئولیت ما در وضعیت مادی و فقر این قشر است در حالی که در واژه جایگزین، توجه به سمت برخوردار نبودن این قشر از توان مندی حل مسایل معیشتی خود جلب شده است. باید این را یادآوری کرد که جایگزینی خط کفاف با خط فقر نباید به چنین نتیجه ای بینجامد و احساس مسئولیت ها را در این حوزه کمرنگ سازد. سنجه های دینی برای محرومیت و فقر هرچند که فلسفه وجودی کمیته امداد امام خمینی (ره) شناخت انواع محرومیت وکمک به محرومان و نیازمندان جامعه است اما کمک به محرومان به عنوان یک وظیفه دینی برعهده تک تک آحاد جامعه مسلمین است و از چنان اهمیتی برخوردار است که بی توجهی به نیازمندان واقعی جامعه همیشه یکی از نشانه های انسان های بی ایمان به روز جزا اعلام شده است. چنانکه خداوند در سوره ماعون به پیامبر می فرماید ” آیا کسى که روز جزا را پیوسته انکار مىکند دیدى؟ او همان کسى است که یتیم را با خشونت مىراند، و (دیگران را) به اطعام مسکین تشویق نمىکند!”. واکاوی در معارف اسلامی می تواند ابزاری بهتر برای شناخت به متولیان “شناخت انواع محرومیت و نارسایی مادی و معنوی” بدهد و واژه هایی را برای ترسیم معنای خط فقر در ذهن آنان ترسیم کند. حضرت علی (علیه السلام) به فرزند بزرگوارشان امام حسن (علیه السلام) در باب دشواری های فقر به عنوان یک مسئله مهم در زندگی فرموده اند: “کسى را که در پى تحصیل خوراک روزانه خود است، سرزنش مکن؛ زیرا کسى که قُوت خود را نداشته باشد، خطاهایش بسیار است. فرزندم! آدم فقیر، حقیر است، سخنش خریدار ندارد و مقام و مرتبتش شناخته و دانسته نمىشود. فقیر اگر راستگو باشد، او را دروغگو مىنامند و اگر زاهد و دنیاگریز باشد، نادانش مىخوانند.” نسبت امنیت غذایی با فقر نداشتن قوت یا غذای روزانه به عنوان حداقل سطح تامین نیازمندی یک فرد یا خانواده در این سخن نورانی می تواند به عنوان معیاری برای شناخت فقیر در نظر گرفته شود. اگر بخواهیم براساس همین معیار برای شناخت محرومان اقدام کنیم به سادگی می توان از واژه فقدان امنیت غذایی به عنوان یکی از ملاک های اصلی شناخت محرومان در جامعه استفاده کرد، خواه این محرومان زیر “خط فقر” نامیده شوند یا زیر “خط کفاف”. ناگفته نماند که امنیت غذایی ابعاد وسیع تری از تامین نیاز روزانه دارد که کارشناسان این حوزه درباره آن بسیار سخن گفته اند. در همین زمینه می توان از گفته های انواری، رییس کمیته امداد نیز بهره جست که گفته است: “خط فقر را به شکلی که در حال حاضر تعریف میشود قبول ندارم، زیرا باید در نظر گرفت که خط فقر در کجا مدنظر است؟ در شهر، روستا، کویر و یا بین عشایر؟ زیرا شرایط جغرافیایی و محیطی در هر منطقه بسیار متفاوت بوده و این شیوه مطرح کردن خط فقر صحیح نیست، بلکه باید آن را در نقاط مختلف کشور به طور جداگانه بررسی کرد”. دقیقا با همین شیوه ارزایبی می توان درباره امنیت غذایی در نقاط مختلف صحبت کرد با بررسی های کارشناسانه با این سنجه به رفع محرومیت از مناطق مختلف کشور پرداخت. اما قطعا ایجاد واژه های جایگزین آدرس اشتباهی را به مسئولان می دهد که می تواند آن ها را نیز در انجام ماموریت هایشان سست کرده و نتیجه مقبول جامعه را به همراه نداشته باشد. حسن محرابی مقدم منبع: رصد انتهای متن/
93/12/23 - 01:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]