محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843160288
گرفتار شعارزدگی و ظاهرسازی هستیم
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: چهارشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۷
محمدعلی موحد در نشست نقد کتاب «خواب آشفته نفت» گفت: شعارزدگی و ظاهرسازی ما را گرفتار کرده است. با دهان پرباد حرف زدن، شعار دادن، لجن‌پراکنی و به یکدیگر پریدن باید تمام شود. به گزارش ایسنا، در نشستی که عصر سه‌شنبه 30 دی‌ماه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تالار استاد باستانی پاریزی و با همکاری مجله بخارا و انجمن علمی تاریخ دانشجویان دانشگاه تهران و نشر کارنامه برگزار شد، کتاب « خواب آشفته نفت» به قلم دکتر محمدعلی موحد نقد و بررسی شد. در آغاز این نشست علی دهباشی سردبیر مجله «بخارا» درباره کتاب «خواب آشفته نفت» گفت: بدون تردید مجموعه چهارجلدی «خواب آشفته نفت» تاریخ‌نگاری این دوره را دچار تحول عظیمی کرد. سپس کاوه بیات تاریخ‌نگار و پژوهشگر گفت: در یک دوره از تاریخ معاصر ایران، بحث نفت بنا به مجموعهای از دلایل که طبیعتاٌ در این فرصت کوتاه مجال پرداختن به آن‌ها نیست، مهم‌ترین موضوع مملکتی ما بود، اما متأسفانه در اثر بیتوجهی ما به خوابی آشفته تبدیل شد. او یکی از مهم‌ترین گرفتاریهای دامن‌گیر بحث نفت را تبدیل آن به یک موضوع عمومی و چیرگی نوعی گفتار عامیانه بر آن دانست و اظهار کرد: ولی اینک با گذشت حدود 80 سال می‌توانیم خوشحال باشیم که لااقل در عرضه تاریخ‌نگاری، مجال آن درنگ و تأمل ولو دیرهنگام فراهم شده است. یکی از چهرههای شاخص این عرصه تک‌افتاده دکتر محمدعلی موحد است که با تکیه بر تجربه‌های حرفهیی و دانش خود در مقام کارشناس حقوقی نفت بدین مهم اقدام کرده است. بیات ادامه داد: کتاب نخست ایشان در این مقوله، تحت عنوان کلی «خواب آشفتۀ نفت» به موضوع نهضت ملی شدن صنعت نفت در سالهای بعد از جنگ دوم جهانی مربوط می‌شود و کتاب دوم نیز به توصیف تحولات بعدی پس از کودتای 28 مرداد تا انعقاد قرارداد کنسرسیوم، که به ترتیب در سالهای 1379 و 1383 منتشر شدند. کتاب سوم «خواب آشفتۀ نفت» را میتوان به دو بخش اساسی و کم و بیش متفاوت تقسیم کرد. یک بخش مقدماتی در اشاره به تحولات ایران از زمان کشف و استحصال نفت در سالهای مقارن با نهضت مشروطه تا حدود 20 سال بعد که خاتمه جنگ اول جهانی و فراهم آمدن یک ثبات نسبی بالاخره فرصتی پدید آورد تا به صورتی جدیتر از پیش به حساب و کتاب معوقه شرکت نفت انگلیس و ایران رسیدگی شود. و آن‌گاه بخش اصلی کتاب که به چم و خم این رسیدگی مربوط می‌شود و رشته مذاکرات پنج ششسالهاش که در نهایت به لغو قرارداد دادرسی در سال 1311 منجر شد و امضای یک قرارداد جدید با شرکت نفت در سال بعد. او سپس به طرح و بررسی برخی از مباحث مربوط به نفت، نهضت ملی شدن صنعت نفت و قراردادهای نفتی مربوط به موضوع پرداخت. در ادامه مراسم داریوش رحمانیان پژوهشگر تاریخ در نقد و بررسی کتاب «خواب آشفته نفت» با طرح این پرسش که مورخ واقعی چه کسی است، گفت: مورخ با تاریخ‌پژوه و واقعه‌نگار خیلی فرق می‌کند. مورخ روایت می‌کند، داستان نمی‌گوید و نقل خاطره نمی‌کند، اسیر شایعات و باندبازی نمی‌شود. کار اصلی مورخ طبق تعریف من، فهم تاریخ زمان است. به این دلیل کار مورخ سرشت بیدارگری دارد یعنی وظیفه مورخ این است که شعور جامعه را به حرکت دربیاورد و تجربه‌هایی را که رخ داده با قلم خود وارد شعور عمومی کند. او در ادامه اظهار کرد: دکتر موحد در واقع در «خواب آشفته نفت» چنین کاری می‌کند. ایشان روایتی از تاریخ ما صورت می‌دهد که با حکایت‌ها و داستان‌سرایی‌هایی که در جو شعارزده و بدون اعتدال و منطق با جار و جنجال و هیاهو بیان می‌شود، بسیار فاصله دارد و از این بابت یک سرمشق بسیار ارزنده برای کسانی است که در تاریخ معاصر کار می‌کنند. این استادیار دانشگاه با اشاره به روایتی که از سوی کاوه بیات در نقد کتاب «خواب آشفته نفت» ارائه شد و در آن اشاراتی هم به نهضت ملی شدن نفت شد اظهار کرد: هیچ روایتی قرار نیست تام و تمام باشد. ما در تاریخ با یک روایت تام و تمام مواجه نیستیم، زیرا واقعیت بیرونی که مورخ ادعا می‌کند آن را طرح می‌کند، در دسترس هیچ کس نیست، نه در دسترس دکتر موحد است و نه در دسترس آقای بیات و نه در دسترس من. یعنی هیچ روایتی مطلق به معنای عینی کلمه که کانت از آن سخن می‌گفت، به دست نمی‌آید. بنابراین آن چیزی که صورت می‌گیرد، یک روایت است. روایت دکتر موحد از تاریخ نفت ما کتاب «خواب آشفته نفت» است. رحمانیان همچنین گفت: مایل‌ام اشاره کنم که تاریخ واکنش‌های ما به ماجرای امتیاز نفت و تاسیس شرکت و حفاری‌ها و قضایای بعدی، تا کنون بسیار ناقص روایت شده است و حتی فکر می‌کنم در کتاب «خواب آشفته نفت» هم ناقص روایت شده است. یک نقص مهم کتاب دکتر موحد این است که واکنش‌هایی را که به قرارداد دارسی شد از همان بدو مشروطه و تاسیس مجلس اول و مجلس دوم به طور کامل روایت نکردند. سپس محمدعلی موحد از کاوه بیات، داریوش رحمانیان و علی دهباشی تشکر کرد و در ادامه درباره لاغری کتاب که رحمانیان در سخنانش آن را نقص کتاب موحد دانسته بود گفت: بنده سرتاسر لاغر هستم. از من لاغر دیدن عجب نیست. ولی امیدوارم آقای دکتر رحمانیان آن مطالبی را که بتواند لاغری کتاب را جبران بکند به روی کاغذ بیاورند. نه اینکه فلان آدم در مجلس دوم درباره نفت شعار داده، بحث کرده و از روباه انگلیس صحبت کرده. این حرفها چیزی را عوض نمی‌کند. این مطالبی است که من در تمام کتاب از آن محترز بودم. از این نحوه برخوردها. آن زمان کسی راجع به نفت نمیدانست. نمیدانست این آقایی که آمده آن‌جا نشسته، درباره نفت چی میداند. نمیدانستند، هیچی نمیدانستند. من کوشیدم از چنین چیزهایی در کتاب دوری کنم. او ادامه داد: من مورخ نیستم. این دو استاد هر دو مورخاند. من مورخ نیستم. من آدمی هستم که از گوشه نگاه می‌کنم و پیامی دارم. من از آقای دهباشی خواسته بودم که غیر از دو استاد متخصص، آدمی معمولی مثل خود من هم که از بیرون نگاه می‌کند، بیاورند. موحد سپس به چگونگی آشنایی خود با مسائل مربوط به نفت اشاره کرد و افزود: از طریق اوپک بود که من کم و بیش از کار نفت و از سطح بینالمللی نفت و اقتضائات آن سردرآورم. ما با قاعده بازی به کلی ناآشنا بودیم، خبر نداشتیم. قراردادی پیش ما میگذاشتند و ما میخواندیم . ظاهرش را میخواندیم ولی نمیفهمیدیم و بعد آشنا شدم با کار نفت و وظیفه خود دانستم که این مسئله را با مردم ایران در میان بگذارم، مخصوصاٌ با طبقه جوان و دانشگاهی. اول کاری که کردم، کوشیدم نفت را به دانشگاه ببرم و درس حقوقی نفت را اول بار من به دانشگاه بردم. در تمام کشورهایی که مصرف‌کننده نفت هستند، نفت احتیاج دارند و احتیاج‌شان غیر از آن احتیاجی است که ما داریم، این‌ها در دانشگاههایشان حقوق نفت میخوانند و من تعجب میکردم که چطور می‌شود در ایران که باید خیلی بیشتر به دنبالش برودند این درس در دانشگاه‌ها نیست. او با بیان اینکه هنوز سرنوشت ما سخت با نفت گره خورده است ادامه داد: وقتی من این کتاب را نوشتم، نفت 140 دلار بود و امروز نفت افتاده پایین 50 دلار. این مسئله عرض بنده را ثابت می‌کند. مسئله نفت هنوز برای ما مسئله است و ما هنوز در تقلای نفت‌ایم. ببینید مملکتی با 140 دلار نفت بودجه تصویب میکرد ولی حالا با زیر 50 دلار باید بودجه تصویب کند. غرضم از این کتاب این است که نسل جوان را به تأمل واداریم. جوانهای مملکت که فردای ایران در دست‌شان است، شما جوانها قدری تأمل کنید در این‌باره. من در سرتاسر این کتاب کوشیدم از شعارزدگی برحذر باشم. شعارزدگی و ظاهرسازی ما را گرفتار کرده. با دهان پرباد حرف زدن، شعار دادن، لجن‌پراکنی و به یکدیگر پریدن باید تمام شود. شعار دادن دردی از ما درمان نمی‌کند، گرهای از کار ما باز نمی‌کند. محمدعلی موحد اظهار کرد: وقتی ما نفت را ملی کردیم و همه عالم به هم خورد، 340 هزار بشکه تولید ایران بود، 22 سنت عایدی ما از هر بشکه بود. ما راجع به این ارقام صحبت میکنیم. او گفت: نفت مثل خط قرمزی است که سلطنت رضا شاه را به دو قسمت می‌کند. در قسمت اول، آدمهای درجه اول کار می‌کنند که در تاریخ ایران اصلاٌ سابقه نداشته است. بعد از کار نفت، این آدمها رفتند کنار و کار افتاد دست آدمهای درجه دو و درجه سه. محمدعلی موحد در بخش دیگری از سخنانش گفت: ایران به پیشرفت محکوم است و به کوری چشم بدخواهان پیشرفت خواهد کرد. ولی ما باید به خود بیاییم و توجه بکنیم. او افزود: راجع به نفت سه دوره داریم. پیش از آن‌که قرارداد دارسی را لغو بکنند، سه دوره مذاکره شده. یک دوره مذاکره‌کننده ما فیروز بوده، دوره بعدی آرمیتاژ بوده، در قرارداد 1919 قرار بود که ما مستشار بیاوریم، مستشار انگلیسی را وزارت دارایی انگلستان پیشنهاد کرد و ما آوردیم و از طرف ما ایشان رفت برای مذاکره. توافقی هم کرد. ما آن توافق را هیچ وقت به رسمیت نشناختیم. ولی عملاٌ ملاک مذاکرات بین ایران و آن‌ها همان قرارداد 1919 بود. یعنی چیزی که ما صد بار رد کردیم، حتی مجلس ما رد کرد. ولی ما عملاٌ همان قرارداد را ملاک روابط‌مان قرار دادیم. دوره سوم تیمورتاش بود. اما دریغ از یک صفحه نوشته که ما ببینیم چه گفتهاند. نمیدانم مگر این‌ها لال بودند. نمیدانم وقتی برمیگشتند قرار نبود به بزرگ‌تر خود، به بالاتری خود که نشسته بود آن بالا و همه هم از او میترسیدند گزارش بدهند. آخر چه رسمی است، چه وضعی است، چه سنتی است. ببینید ما به مدرک، به سند باور نداریم. چون از روی سند و مدرک هم نمیخواهیم حرف بزنیم. وقتی هم حرف میزنیم شعار میدهیم. در پایان لوحی که از طرف انجمن علمی تاریخ دانشجویان دانشگاه تهران تهیه شده بود به دکتر موحد اهدا شد. انتهای پیام
نقد کتاب «خواب آشفته نفت»
نقد کتاب «خواب آشفته نفت»
نقد کتاب «خواب آشفته نفت»
انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها