تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836190112
عزتمداری در اقتصاد مقاومتی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
عزتمداری در اقتصاد مقاومتی اقتصاد که به اندازه خرج کردن و رعایت تناسب و تعادل دخل و خرج است، در فرهنگ اسلامی مبانی و اصولی دارد که می‌توان از آنها به راهبردها تعبیر کرد و یکی از راهبردها، خودکفایی و استقلال اقتصادی است.
استقلال اقتصادی و وابسته نبودن به دیگران، از مسائل مهم فعالیت سالم اقتصادی است و از اصول خدشه ناپذیر تعاملات اقتصادی در فرهنگ اسلامی شمرده می شود. معنای این سخن نداشتن ارتباط با دیگر افراد و جوامع نیست؛ بلکه ضمن داشتن داد و ستد با سایر افراد و جوامع باید استقلال فرد و جامعه حفظ شود و راه نفوذ و سلطه های گوناگون دیگران؛ بویژه بیگانگان بر آنان ـ که بر مبنای قاعده «نفی سبیل»1 حرام و ممنوع است ـ از راه سلطه اقتصادی باز نشود. شاید به همین جهت بوده که امیر مومنان(ع) پیوسته به امت هشدار می داد که حتی در خوراک و پوشاک بسان بیگانگان نباشند تا استقلال شان را از دست ندهند و خوار نشوند.2 بر پایه خودکفایی و عدم وابستگی اقتصادی، راهکار تلاش حداکثری3 و پرهیز از تنبلی و سربار مردم نبودن4 به عرصه زندگی راه می یابد و بی نیازی فرد و جامعه را در پی خواهد داشت. در برابر استقلال اقتصادی، وابستگی اقتصادی جای دارد که تاثیر منفی آن در شخصیت آدمی به حدی است که عقل و نقل معتبر آن را روا نمی دارند. براساس منابع روایی، خدای بزرگ، جز در موارد ضرورت راضی نیست که آدمی، حتی به بیت المال وابسته باشد و از آن ارتزاق کند؛ به نقل از امیر مومنان(ع) ، خدا به داوود(ع) وحی فرمود: تو بنده خوبی هستی در صورتی که از بیت المال ارتزاق نکنی و با دستت چیزی بسازی. حضرت داوود(ع) در پی 40 روز تلاش، زمینه نرم شدن آهن و بهره گیری از آن را فراهم کرد و با کمک الهی توانست هر روز زرهی بسازد و به مبلغ زیادی بفروشد و از بیت المال بی نیاز شود5؛ چنان که امام باقر(ع) با رفتار خود در برابر وابستگی اقتصادی موضع گرفت. در روایت صحیحی6که از آن حضرت نقل شده، ایشان در حال تلاش و کسب و کار بود که محمد بن منکدر7 او را مشاهده کرد و گفت: اگر اکنون اجل تو فرا رسد، چه جوابی داری؟ امام(ع) پاسخ داد: من در این حال به اطاعت خدا مشغولم؛ زیرا از این راه، نیاز خود و خانواده ام را تامین می کنم و از تو و مردم بی نیاز می شوم8. در این دو مورد راهکار تلاش حداکثری مبتنی بر راهبرد خودکفایی به وضوح مشاهده می شود که ترویج فرهنگ متعالی عزت مداری و ذلت ستیزی را نیز با خود دارد و در آموزه های دینی درباره این راهبرد و راهکارهای مبتنی بر آن، مطالب فراوانی است. به دیگر سخن: تاکید یاد شده امیر مومنان(ع) بر پرهیز از همسانی با بیگانگان در خوراک و پوشاک و عمل یاد شده امام باقر(ع) و حضرت داوود(ع)، بازگو کننده این نکته است که خودکفایی و استقلال اقتصادی یکی از راهبردهای اقتصاد مقاومتی است که با راهکارهایش فرهنگ عزتمداری را در پی دارد؛ چراکه این همسانی صرف نظر از وابستگی تدریجی اقتصادی، تاثیر پذیری فرهنگی را به همراه خواهد داشت و این نکته ای است که می توان آن را از بسیاری آموزه های دیگر به دست آورد برای نمونه: در همین منابع تعبیرهایی مانند بی نیازی از مردم، آبرومندی، دوستی خدا، پاداش جهاد در راه خدا و روشن چهر گی در قیامت، راز استقلال اقتصادی دانسته شده و از سوی دیگر عنوان های بی اعتباری نزد مردم، خواری، تحقیر، عدم موفقیت در کارها، از اسرار وابستگی اقتصادی شمرده شده و هریک از اینها را می توان به عنوان اصل و راهکاری در نگاهداشت فرهنگ دینی در سایه استقلال اقتصادی و آمیخته با آن دانست و در اینجا به برخی از این آموزه ها اشاره می شود: پیامبر (صلی الله علیه وآله) بر خودکفایی و بی نیازی از دیگران تاکید کرده و برای کار و تلاشی که بر این مبنا و انگیزه باشد، وعده داده است که در قیامت با چهره ای روشن به دیدار خدا خواهد رفت.9 به گفته امام باقر(ع)، نبود وابستگی اقتصادی به دیگری سبب می شود چهره شخص در قیامت مانند روشنی ماه شب چهارده بدرخشد.10 در حدیث معتبر11 از امام رضا(ع) نیز، ارزش تلاش حداکثری بر مبنای خودکفایی و تامین هزینه زندگی، بیش از پاداش جهاد در راه خدا دانسته شده است.12 در روایتی هم، گزینش شغلی به هدف خودکفایی و نداشتن وابستگی به دیگران موجب دوستی خدا دانسته شده است.13 امام صادق(ع) نیز، در محاورات خود بر پرهیز از وابستگی اقتصادی و آثار مترتب بر آن توصیه داشته است. شخصی به حضور آن حضرت رسید و عرض کرد: با دستم نمی توانم کار کنم و راه تجارت را نیز، بخوبی بلد نیستم و اکنون محروم و محتاجم. حضرت فرمود: کار کن؛ حتی با سر خود باربری کن تا از مردم بی نیاز شوی.14 در مطالب یاد شده مشاهده می شود فرهنگ و اقتصاد مقاومتی در راهبردها و راهکارها به هم تنیده اند، چراکه نگاه دین به هر یک از آموزه ها، با رویکرد به نقش آن در رشد و کمال آدمی است و داشتن هدف مشترک این ب هم تنیدگی را می طلبد. پس همه کسانی که به نوعی به آموزه های دینی انتساب دارند، وظیفه دارند با تبیین گفتاری و نوشتاری و نشان دادن الگوی رفتاری نقش راهبردها و راهکارها را برجسته کنند. پانوشت ها: 1 . قاده نفی سبیل، از قواعد فقهی است که از آیه «لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا» (سوره نساء، آیه 141) برگرفته شده است و به این معناست که بیگانه راهی برای تسلط بر مومن ندارد. ر.ک: بجنوردی، القواعد الفقهیه: ج1، ص 207ـ 187. 2. برقی، المحاسن، برقی، ج2، ص410، کان امیرالمومنین(ع) یقول: « لا تزال هذه الامه بخیر ما لم یلبسوا لباس العجم و یطعموا اطعمه العجم، فاذا فعلو ذلک ضربهم الله بالدل.» 3. غررالحکم، ص266، ان کنتم للتجاه طالبین ... الزموا الاجتهاد و الحد. 4. الکافی، کلینی، ج5، ص72، ح6، اباعبدالله(ع) ... و لا تکونوا کلولا علی الناس... و ص85، ح4، عن ابی جعفر(ع) : قال: انی لا بغض الرجل ان یکون کسلانا عن امر دنیاه، و من کسل عن امر دنیاه، فهو عن ام آخرته اکسل. سند روایت صحیح است (مرآه العقول، ج19، ص33) . 5. کلینی، الکافی: ج5، ص74، ح78. ان امیرالمومنین (علیه السلام) قال: اوحی الله عزوجل الی داوود (علیه السلام) انک نعم العبد لولا انک تاکل من بیت المال و لا تعمل بیدک شیئا. قال: فبکی داوود (علیه السلام) اربعین صباحا فاوحی الله ـ عزوجل ـ الی الحدید ان لن لعبدی داوود فالان الله عزوجل له الحدید فکان یعمل کل یوم درعا فیبیعها بالف درهم... و استغنی عن بیت المال. 6. خوبی، معجم رجال الحدیث، ج17، ص279، ذیل محمد بن منکدر. 7. محمد بن منکدر (130 یا 131) یکی از تابعان تارک دنیا و عالمان سنی مذهب بود و گرایشی هم به اهل بیت (سلام الله علیهم) داشت (قاموس الرجال، ج9، ص608) و گفته می شود: از صوفیه های باادعایی بود که تفکر درستی نداشت. 8. کلینی، الکافی: ج5، ص73، ح1. عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال: ان محمد بن المنکدر کان یقول: ... قفلت: اصلحک الله شیخ من اشیاخ قریش فی هذه علی هذه الحال فی طلب الدنیا ارایت لو جاء اجللک و انت علی هذه الحال ما کنت تصنع؟ فقال: لو جاءنی الموت و انا علی هذه الحال جاءنی و انا فی [طاعه من] طاعه الله عزوجل، اکف بها نفسی و عیالی عنک و عن الناس... 9. نوری، مستدرک الوسائل: ج13، ص17، ح 53. عن النبی(ص) انه قال: من طلب الدنیا حلالا ... تعطفا علی جاره لقی الله و وجهه کالقمر لیله البدر. در ثواب الاعمال (ص388) با تعبیر من طلب الدنیا اسغنا عن الناس و تعطفا علی الجار، لقی الله و وجهه کالقمر لیله البدر آمده است و سندش هم مرسله است. 10. الکافی کلینی، ج5، ص78، من طلب [الرزق فی] الدنیا استعفافا عن الناس... لقی الله عزوجل یوم القیامه و وجهه مثل القمر لیله البدر. 11. سند این روایت، صحیح اسن (مرآه العقول، ج19، ص37) . 12. عن ابی الحسن الرضا(ع) قال: الذی یطلب من فضل الله عزوجل ما یکف به عیاله اعظم اجرا من المجاهد فی سبیل الله عزوجل (کلینی، الکافی: ج5، ص88) . 13. «مجموعه ورام»، ج1، ص42، ح54. قیل ان الله یحب العبد یتخذ المهنه فیستغنی بها عن الناس... . 14. کلینی، محمد بن یعقوب الکافی، ج5، ص76، ح119. ان رجلا اتی اباعبدالله (علیه السلام) فقال لا احسن ان اعمل عملا بیدی و لا احسن ان اتجر و انا محارف محتاج فقال اعمل فاحمل علی راسک، استغفن عن الناس... به تعبیر مرحوم مجلسی: سند این روایت حسن است (مرآه العقول، ج19، ص21) . حجت الاسلام یدالله مقدسی / مدیر گروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج
چهارشنبه 11 تیر 1393 2:00 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها