محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843612597
«زندگی خصوصی» عمومی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
آن روی سکه شهرت «زندگی خصوصی» عمومی آن چیزی که به هرکول پوآرو، کارآگاه ریزنقش بلژیکی اجازه تجسس در امور دیگران را می‌دهد و باعث می‌شود این مخلوق هوشمند و نابغه آگاتا کریستی به حریم خصوصی دیگران وارد شود و سر از راز سربه مهر آنها درآورد، حرفه اوست.
در واقع کارآگاهی خصوصی مثل او و ماموران وظیفه شناس دیگر در سراسر دنیا به واسطه شغلشان این مجوز را دارند که برای احقاق حقی پایمال شده و خونی که به ناحق ریخته شده، آستین بالا بزنند و مجرمان را شناسایی و برای مجازات تحویل قانون و عدالت بدهند. از این منظر نمی توان به افراد زبده و خبره ای چون شرلوک هولمز، خانم مارپل، کارآگاه کاستر، ناوارو و کارآگاه ویژه بخش جنایی و دِرِک خرده گرفت و آنها و همکاران خدومشان را به فضولی و نقض حریم خصوصی دیگران متهم کرد. اما از سوی دیگر مثلا کاری که شخصیت هری کاول (جین هاکمن) در فیلم تماشایی فرانسیس فورد کاپولا یعنی «مکالمه» انجام می دهد، عملی خلاف عرف و قانون و مذموم است و باعث نقض حریم خصوصی افراد می شود. هری، جاسوسی است که با استراق سمع زندگی خصوصی افراد و فروش اطلاعات آنها باعث کشته شدنشان می شود. فیلم آلمانی و تحسین شده «زندگی دیگران» هم اثری با همین مضمون است و در آن یک بازجو و مامور شنود پلیس امنیت آلمان شرقی سابق به نام گئورد، زندگی یک نمایشنامه نویس را زیرنظر می گیرد تا با پیدا کردن مدرک معتبری علیه او، فعالیت هایش را متوقف کند. در پایان هردوی این آثار دو شخصیت اصلی دچار عذاب وجدان می شوند و همه باورهایشان به سیستم فاسدی که چنین تجاوز و رفتارهای غیرانسانی را از آنها طلب می کرد، از دست می دهند. این عذاب وجدان و شکست روحی در نگاهی فرامتنی و خارج از دنیای این آثار نمایشی قابل تاویل و تفسیر و بررسی است. مساله ای که از میل فطری و ذاتی انسان ها ناشی می شود و آدم ها دوست دارند حریم شخصی شان حفظ شود و کسی به آنها تعرض و تجاوز نکند. موضوع حریم خصوصی که در همه جای دنیا امری پذیرفته شده است، ریشه در تاکیدات آسمانی و دینی دارد. ادیان مختلف بارها به حفظ حریم شخصی و احترام به حقوق دیگران تاکید کرده و از انسان ها خواسته اند درباره مسائل خصوصی همدیگر تجسس نکنند. قرآن کریم و دین اسلام هم بهوفور در این مورد سخن گفته است و احادیث و روایات بسیاری از بزرگان دین در این زمینه وجود دارد. هرچند در منابع صدر اسلام شاید به طور مستقیم از عبارت حریم شخصی و خصوصی استفاده نشده باشد، اما این مفهوم در قالب مباحثی چون حق مالکیت و حق غیرقابل تعرض بودن حقوق وابسته به شخصیت قابل ردیابی و شناسایی است. از نظر شرع هیچ کس حق دخالت و تجسس در حریم شخصی دیگران را ندارد و در گفتارهای بسیاری بر لزوم امنیت در خانه و محیط خصوصی زندگی آدم ها تاکید و سفارش شده است. آیه 12 سوره حجرات می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِیمٌ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، از بسیاری از گمانها بپرهیزید که پارهای از گمان ها گناه است و جاسوسی نکنید و بعضی از شما غیبت بعضی ها را نکند. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد. از آن کراهت دارید [پس] از خدا بترسید که خدا توبهپذیر مهربان است. از جمله تاکیدی «وَلَا تَجَسَّسُوا» به خوبی و روشنی می توان به این برداشت رسید که خداوند انسان ها را از سرک کشیدن و دخالت در امور دیگران نهی کرده است. هدف اسلام و ادیان دیگر از این تاکیدات، حفظ و مصونیت آبرو و شانیت آدم هاست. کلمه حریم در اصطلاح فقهی به معنای چیزی است که نزدیک شدن به آن برای فردی بجز صاحبش ممنوع است. حقوق و نظام قضایی ما هم که پایه و اساس آن مبتنی بر شرع است حریم خصوصی را این چنین تعریف می کند: حریم شخصی آن بخش از زندگی انسان است که هرگونه تصمیم گیری، اطلاع، ورود و نظارت بر آن به طور انحصاری دراختیار خود اوست و مداخله دیگران در آن بدون اذن شخص مجاز نیست.آزادی اندیشه و عقیده، کنترل بر جسم، برخورداری از خلوت و تنهایی، کنترل اطلاعات شخصی و ارتباطات خصوصی از مصادیق حریم خصوصی افراد است. اصل بیست و دوم قانون اساسی ایران می گوید: حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز کند. اعلامیه جهانی حقوق بشر که دهم دسامبر 1948 به تصویب رسید هم به طور واضح و با صراحت بر حفظ حریم خصوصی افراد تاکید می کند و بحث آبرو و حیثیت انسان ها را پیش می کشد. با این که همگان در همه جای دنیا و براساس دین، عرف، عقل، وجدان و بایدهای اخلاقی به بحث حریم خصوصی اعتقاد و باور دارند، اما همین مساله بسته به فرهنگ ها و جوامع مختلف متفاوت است و هر کشور و ملتی باتوجه به قوانین و مبانی عرفی خودش با آن روبه رو می شود. مثلا ممکن است فرهنگ یک کشور اروپایی با مساله حریم خصوصی آزادانه تر برخورد کند، اما همان موضوع در کشور ما باتوجه به باورها و اعتقادات دینی و ملی تعریف متفاوتی داشته باشد. باتوجه به تعاریف بیان شده و اهمیت حریم خصوصی، شرایط چهره های مشهور و بویژه هنرمندان درخصوص این مساله به چه شکل است و حریم شخصی آنها چگونه تعریف می شود؟ آنچه مسلم است هنرمندان و افراد شناخته شده همچون سایر افراد یک جامعه از حقوق شهروندی برخوردارند و همگان موظف به رعایت حریم خصوصی آنها هستند، اما ذات حرفه جذاب بازیگران، کارگردانان یا چهره های مشهور و محبوب ورزشی آنها را چنان در معرض توجه و پیگیری مخاطبان قرار می دهد که تعاریف عبارت هایی چون حریم عمومی و خصوصی را مخدوش می کند. علاقه وافر مردم به این چهره ها گاهی چنان دردسرساز می شود که دیگر آن عینک های آفتابی کذایی و طفره رفتن ها هم افاقه نمی کند و حریم شخصی آنها آماج آسیب و تعرض قرار می گیرد. متاسفانه در برخی موارد گرایش عده ای به سردرآوردن از خصوصی ترین مسائل هنرمندان به حس و صفتی مالیخولیایی تبدیل می شود و آنها عملا دست به تجاوز و تعرض به حقوق چهره ها می زنند. میلی که البته ناشی از آموزش های نادرست و مسیر تربیتی غلطی است که از کودکی دامنگیر آنها شده و به ایشان نیاموخته چنین فضولی ها و سرک کشیدن هایی به دور از اخلاق و انصاف و انسانیت است. چنین می شود که برخی آدم ها دوست دارند عکس بی حجاب یک بازیگر خانم را ببینند یا سر از خصوصی ترین روابط بازیگران و ورزشکاران درآورند و بدتر از آن، در افشا و فریاد زدن آن از هیچ کوششی دریغ نکنند.مخاطبان البته بخش زیادی از اطلاعات و اخبار درست یا نادرست درخصوص هنرمندان و سایر چهره ها را به طور مستقیم دریافت نمی کنند، بلکه این رسانه های مکتوب و مجازی هستند که با انتشار اخبار و عکس هایی افراد را به صرافت کنجکاوی و پیگیری می اندازند. نشریات و رسانه های مجازی که روز به روز در سراسر جهان به تعدادشان اضافه می شود، بنا به حرفه خود و ادامه حیات و پاسخ دادن به تقاضای مخاطبان، به طور طبیعی نیاز به اخبار و تصاویر دارند. رسانه های معتبر و اخلاقمداری که به وظیفه و رسالت مهم و ارزشمند خود آگاه و واقفند در این مورد مسیر درست را طی می کنند و برای پر کردن صفحات نشریه و سایت خود از اصول اخلاقی و انسانی تخطی نمی کنند و صرفا اخبار درست و قابل انتشار را منتقل می کنند، اما آنها که غیرمنصف و بی وجدان هستند، چشم بر انسانیت و اخلاق می بندند و برای کسب منفعت مادی بیشتر دست به انتشار اخبار و عکس هایی از حریم خصوصی چهره های سرشناس می زنند و با افتخار ملقب به نشریات زرد می شوند. احمدرضا شاه علی در مقاله «اخلاق رسانه و حریم خصوصی» به واکاوی موضوع بایدها و نبایدهای رسانه ها در زمینه حریم شخصی می پردازد و می نویسد: «حریم خصوصی اشخاص یکی از بارزترین مسائلی است که در بحث اصول «اخلاق رسانه» و نیز حقوق رسانه مطرح می شود. به طور کلی پنج مساله اصلی، رابطة اخلاقی رسانه ها را با افراد، گروه ها و جامعه شکل می دهد که عبارتند از: تجاوز به زندگی خصوصی افراد، حقیقت گویی و تخلف از آن، بهره برداری نامشروع و سوء استفاده، خشونت و جنایت و مشارکت مردم یا فقدان آن در ارتباطات رسانه ای. به این ترتیب، تجاوز به زندگی خصوصی افراد در رأس مسائل اخلاقی رسانه ها قرار می گیرد و به دلیل اهمیت موضوع، اصل ششم «اصول بین المللی اخلاق حرفه ای در روزنامه نگاری» که پایه ای برای تدوین قوانین در سطوح ملی و منطقه ای محسوب می شود، به این موضوع اختصاص یافته است.» او ادامه می دهد: «در این اصل تصریح شده است احترام به حق فردی، حفظ حریم و اسرار خصوصی و شئون انسانی که با قوانین ملی و بین المللی مربوط به حفظ حقوق و شهرت افراد هماهنگ است، بخشی جداناپذیر از معیارهای حرفه ای روزنامه نگاری به شمار می آید.» اما بحث اصلی اینجاست که مرز و قلمروی نزدیک شدن رسانه ها به زندگی هنرمندان تا کجاست؟ چهره های سرشناس به اقتضای شغلشان همواره در معرض توجه هستند و همواره جایی میان اخبار دارند. از سوی دیگر مردم هم به دلیل علاقه به آنها دوست دارند، جدا از اطلاع زندگی حرفه ای آنها از زندگی خصوصی شان نیز سردربیاورند. رسانه ها به عنوان واسطه ای مطمئن و مورد وثوق نقش مهم، تاثیرگذار و تعیین کننده ای در این میان دارند و می توانند حد و مرز این اطلاع رسانی و حریم عمومی و خصوصی را مشخص کنند. ولی گاهی شاهد هستیم هنرمندان با صدای بلند و طلبکارانه از اقدام نشریه ای درخصوص انتشار خبر و عکسی خصوصی گلایه کرده و حتی با صراحت تمام آن را تکذیب می کنند و این عمل را ناقض حریم خصوصی خود می دانند. نکته ای که نباید از آن غافل شد این است که در معرض توجه و در صدراخبار قرار گرفتن، یکی از ویژگی های شهرت است و همان طور که هنرمندان و چهره های سرشناس به واسطه رسانه ها محبوب قلوب مردم می شوند، باید پیه آسیب ها و عوارض سرشناس بودن را هم به تن خود بمالند. البته این کلام به هیچ وجه به معنای تائید اقدامات نادرست برخی رسانه های زرد و کاسبکار نیست، بلکه گاهی هم باید اذعان کرد به مصداق تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها، این گفتارها و رفتارهای نسنجیده خود هنرمندان و چهره هاست که باعث حاشیه و جنجال می شود که نمونه اخیر آن را در گفتار یکی از بازیگران سرشناس طنز سینما و تلویزیون شنیدیم. این حق طبیعی رسانه هاست که اگر هنرمندی رفتار و کرداری خلاف قانون و عرف جامعه داشت، اخبار و عکس های او را منتشر کنند تا مخاطبان از برخی چهره ها بت نسازند و از کارهای خطا و نادرست آنها مطلع شوند و آگاهانه تر با مسائل مواجه شوند. بحث نقض حریم خصوصی که گاهی برای توجیه و دفاع از سوی چهره ها به کار می رود، در چنین مواردی به هیچ عنوان کارکرد ندارد و نمی توان مثلا به بهانه حفظ اسرار و حریم شخصی، از عمل خلاف عرفی یا اقدامات نادرست آنها چشم پوشید و آن را منعکس نکرد. گاهی متاسفانه هنرمندان و چهره های سرشناس ما بسادگی آن وجه الگووار و تاثیرگذار خود را در جامعه از یاد می برند و خود را مجاز به انجام هر گفتار و اعمالی می دانند. اتفاقا اینجاست که رسانه های عادل باتوجه به رسالت اجتماعی ای که به عهده دارند، باید بدون غرض ورزی و بزرگنمایی نسبت به انعکاس چنین اخباری اقدام کنند تا دیگر شاهد موارد مشابه و احتمالی در آینده نباشیم. از سوی دیگر برخی رسانه ها نیز نباید پا را از گلیم حرفه ای خود فراتر بگذارند و بدون دلیل و براساس مستندات موهوم و بی پایه با آبروی افراد اعم از شناخته شده و ناشناخته بازی کنند و خودشان را تعرض به حریم خصوصی دیگران مجاز بدانند. چه خوب می شود روزی برسد که در تاکسی، مترو، اتوبوس و هر مکان عمومی و خصوصی دیگری از باب کنجکاوی و آن میل شیطانی تجسس، به تلفن همراه، لپ تاپ و وسایل شخصی دیگران سرک نکشیم و سخن دوستانه و خانوادگی شان را استراق سمع نکنیم. چه خوب می شود اگر روزی برسد که پای اینترنت و فضای مجازی ـ که با پیشرفت سرسام آورش همگام با مزایای فراوان، آفت های این چنینی را هم به ارمغان آورده ـ با ولعی گناه آلود دنبال دیدن عکس های خصوصی و خانوادگی هنرمندان و سایرین نباشیم و چه خوب می شود که همه رسانه ها، همه هنرمندان و همه مردم به حریم ها احترام بگذارند، چرا که آدمی حرمتی دارد به درازای تاریخ هستی. حفظ حریم خصوصی و رفتار شایسته متقابل در حریم عمومی احترام به ذات پاک و شریف انسان و خالق اوست. علی رستگار / گروه فرهنگ و هنر
شنبه 07 تیر 1393 4:00 بازدید:1
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها