تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 24 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):هر كه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را با اعتقاد و دوستى محمد و آل پاكش و با تسليم در ب...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815476522




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

وقتی حاتمی کیا بر دامنه آتشفشان ایستاد


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:

وقتی حاتمی کیا بر دامنه آتشفشان ایستاد تهران- ایرنا- منتقد و نویسنده سینما در یادداشتی ساخت فیلم چ به وسیله ابراهیم حاتمی کیا را به ایستادن وی بر دامنه آتشفشان تشبیه و از اینکه این فیلمساز در این اثر در دام قهرمان پروری های عامیانه نیفتاده، عملکرد وی را قابل توجه دانسته است.


علی اکبر عبدالعلی زاده در یادداشتی که در اختیار خبرنگار سینمایی ایرنا قرار داده درباره فیلم چ آورده است: فیلم ˈچˈ تازه ترین ساخته ابراهیم حاتمی کیا، تصویر قهرمان یک ملت را با تمام وجوه انسانی از توانایی تا ناتوانی به تصویر کشیده است و با انتخابی ظریف به دام قهرمان پردازی عامیانه نیافتاده. شخصیت جذاب دکتر چمران می تواند هر فیمسازی را به ورطه ساخت فیلمی اکشن از توانایی های چریکی ایشان بیاندازد اتفاقی که برای اغلب قهرمانان ملی در سینمای جهان افتاده است.
اما حاتمی کیا از میان مقاطع مختلف زندگی شهید چمران در دوران کودکی، فعالیت های اجتماعی و سیاسی همچون پایه گذاری انجمن اسلامی دانشگاه کالیفرنیا، حضور در مصر و ارتباط با جمال عبدالناصر، مشق سرنوشت سازش در مبارزات لبنان علیه رژیم صهیونیستی و فالانژها، نقش وی در بحران ماه های اولیه پیروزی انقلاب ، پذیرش وزارت دفاع و نمایندگی امام در شورای عالی دفاع ، نمایندگی مجلس و... روایتی از مهمترین مقطع زندگی شهید دکترچمران را در غائله پاوه به تصویر می کشد.
مهمترین مقطع به استناد دستنوشته های شهید چمران از روزهای حضور در پاوه وی تاکید دارد برای اولین بار نمی دانستم چرا خداوند مرا در این مکان و زمان قرار داده زیرا احساس می کردم در این غائله ناشناخته با دستان بسته به عنوان یک سفیر صلح در مقابل عزم جدی مخالفین برای اعمال راهکار نظامی کاری برای مردم شهر از دستم برنمی آید. این احساس در لحظه سقوط هلیکوپتر و سلاخی افراد توسط پروانه جدا شده آن بیش از پیش دل دکتر چمران را بدرد می آورد ولی در پایان ماجرا در می یابد بیش از هرکسی خودش نیازمند حضور در این غائله بوده تا به شناخت تازه از حضور پروردگار برسد. چنانچه در شناختی عمیق تر می گوید به راستی همه چیز در ید قدرت خداوند است .
این نتیجه به ظاهر ساده یعنی رضا به مشیت الهی از زبان شهید چمران که نگاهی اشراقی و عارفانه به دنیا و زندگی دارد مفهومی عمیق دارد که به نظر می رسد برآیند آن در فیلم ˈچˈ به مخاطب منتقل می شود.
در ادامه این یادداشت تاکید شده است: حاتمی کیا با ساخت فیلم های خود متناسب با نیاز وقت جامعه ثابت کرده مرد زمان خویش است و با ذکاوتی که از او می شناسیم باردیگر با سوژه ای دست نخورده و بکر که ظرفیت های قابل توجه و کاربردی در شرایط امروز جامعه دارد را انتخاب کرده تا در لفافه شرح یک موقعیت ،حرف های ناگفته و نگفتنی را بدون درشت نمایی بازگو کند ،از این جهت نیز انتخاب غائله پاوه به عنوان نقطه عطف شکستن استقلال کشور که با پیام تاریخی حضرت امام خمینی (ره) به نقطه عطف تثبیت تبدیل شد تجربه تاریخی ملتی است که همواره با نقشه ها و دام های سیاسی و اجتماعی مشابه مواجه است و از روی تصادف نیست که حاتمی کیا در شرایط سیاسی روز این مقطع از زندگی شهید چمران را انتخاب کرده که جایگاه ویژه ای نسبت به بقیه حماسه های این قهرمان تاریخ انقلاب دارد.
حاتمی کیا در پرداخت به یک موقعیت منحصر به فرد و یک قهرمان تکرار نشدنی ، پیام هایی را به ضمیر ناخوداگاه مخاطب ارسال می کند که هریک حکم سرمایه فرهنگی عظیم دارند ولی در ساختار نابسامان فرهنگی کشور به هیچ انگاشته می شوند و زمینه ورشکستگی فرهنگی کشور را فراهم می کند.
پرداخت به تمامی وجوه محتوی فیلم متنی مطول می طلبد که این روزها از ظرفیت خوانش مخاطب بیشتر است و نگارنده را مجبور می کند به گزیده ای از محتوی فیلم بپردازد.
1- پیش از هرچیز یادآوری اینکه ایران پس از پیروزی انفلاب اسلامی از همان ابتدای تلاش برای شکل گیری ساختار و تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران و نهادینه کردن سازو کار حاکمیت ، مقاطع بحرانی بسیاری را از سرگذرانده که شرایط فعلی سیاسی اجتماعی ما در مقایسه شاید نزدیک به بحران تلقی نشود. کشور در شرایط حضور یک ساختار نو ، نوپا و تجربه نشده از چند جهت مورد تهدید قرار گرفته است و بارها پیش آمده در موقعیت های خاص جریان های پرخطر همزمان موجودیت نظام جمهوری اسلامی ایران را مورد تهیدید قرار داده اند . منافق داخلی مسلح و ناشناخته در رسته ها و تعریف های آشکار و نهان ، ساختار اجرایی پرخطا و گاهی خائن ، غائله های مختلف همچون غائله خوزستان ، شیراز ، بلوچستان ، کردستان و ...که به قتل عام مردم شهرهای مختلف از جمله نقده ، پاوه ، خرمشهر، ارومیه ، مریوان ، سنندج ، مهاباد و...منجر شد ،ترورهای پی در پی نخبگان کشور، اعتراض های خیابانی سازمان یافته و رسانه ای در مواجهه با مسائل اجتماعی که منجر به غائله مقابله با حجاب ، مراکز تفریحی شمال کشورو بسیاری بحران سازی های هدفمند شد ،ساختار نظامی و انتظامی تضعیف شده پس از پاکسازی نیروهای وفادار به حکومت شاهنشاهی،ترورهای کور مردم کوچ و خیابان ، وضعیت سامان نیافته اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ، اختلافات جدی در میان سران نهادهای قدرت که بعد ها حمله نظامی عراق و صف آرایی کشورهای موثر و قدرتمند جهان ،حملات مستقیم آمریکا در قالب عملیات آزادسازی گروگان های لانه جاسوسی، حمله به ایرباس و... نمایان شد ، تحریم های اقتصادی و سیاسی همزمان با اوج گیری فشارهای نظامی ، حملات هوایی و موشکی به شهرها و بسیاری فشارهای دیگر که هریک از آن ها به تنهایی امروز بحرانی جدی برای یک کشور تلقی می شود.
عبدالعلی زاده در ادامه این یادداشت اضافه می کند: امروز ساخت فیلم هایی مثل چ با یاد آوری شرایط بغرنج تاریخی و ظرفیت های بالای مردمی و حکومتی در مواجهه با دشورای ها ضریب امنیت روانی جامعه را افزایش می دهد.
2- در پرداخت به موقعیت های تاریخی فراموش شده در کشور، جایگاه واقعی افراد و جریان های بحران ساز در عرصه های مختلف ، به جای نوستالژی آن ها تبیین می شود.
اما متاسفانه در غفلت نهادهای فرهنگی کشور رقبای فرهنگی و سیاسی ایران با تحریف وقایع سیاسی و اجتماعی سال های گذشته در رسانه های فراگیر خود واقعیت های بسیاری را قلب کرده اند و مخاطب داخلی که گویی رمق و انگیزه ای برای مرور اسناد واقعی برایش باقی نماده مستندات ساختگی این منابع را می پذیرد و این گونه رفته رفته فرصت های گران بهای تاریخ انقلاب به تهدید بدل می شود. کار به جایی رسیده است که در رسانه های بیگانه رئیس سفاک ساواک به عنوان قهرمان ملی و شعبان جعفری فردی وطن پرست معرفی می شود.
وی توضیح می دهد: فیلم چ نگاه ما را به واقعیت های فراموش شده معطوف می کند یعنی همان کاربردی که از مرور تاریخی انتظار داریم. نقشی که بازگویی تاریخ انقلاب می بایست امروز بیش از هر زمان برای نسل جوان ایفاکند . نسلی که در غفلت مکرر و موکد نهاد های مسئول، حتی با نام مهمترین و جریان سازترین وقایع ، جریان ها و اشخاص تاریخ انقلاب آشنا نیست و به هزار دلیل دغدغه مطالعه و تفحص در تاریخ را ندارد از طریق سینما و فیلم هایی مانند چ آنچنان با ناشناخته های جذاب مواجه می شود که دغدغه شناخت پیدا می کند و یا حداقل مقطعی از گفت و گوهایش در این مسیر قرار می گیرد.
3- حاتمی کیا با انتخاب غائله پاوه از میان مقاطع مختلف زندگی دراماتیک و پرافت و خیز دکتر چمران فیلم خود را از ورطه یک داستان اکشن با قهرمان پردازی چریکی نجات داد. او به جای بازتولید تصویری عمومی از دکتر چمران به وجه عارفانه ،انسانی و انسان ساز این قهرمان پرداخته است. حضوری موثر که باعث شد افراد نزدیک به شهید چمران به چنان شناختی از وجود خود و نسبت شان با کائنات برسند که پس از پایان جنگ به جای سهم خواهی از قدرت سرعافیت بگیرند و در گوشه ای از کشور بدور از هیاهو و جنجال به خدمت در عرصه های مختلف روی بیاورند.
این منتقد و نویسنده سینما در ادامه این یادداشت تاکید دارد: در جای جای فیلم مخاطب همپای شخصیت های داستانی در مواجهه با شهید چمران از گفتار، رفتار و اندیشه او تاثیر می پذیرد و این اثر پذیری از نخستین سکانس های فیلم آغاز می شود جایی که شهید چمران و دو پاسدار همراه در مسیر رسیده به مقر دستمال سرخ ها هستند و با اسبی زخمی برخورد می کنند دکتر در مقابله با تصمیم یکی از همراهان برای کشتن اسب زخمی و جلوگیری از ادامه زجر کشیدن اسب می گوید : اگر تو آن را آفریده ای می توانی تصمیم به کشتنش بگیری . در دیالوگ های میان شهید چمران و شهید علی اصغر وصالی بارها و بارها با جهانبینی متفاوت شهید چمران آشنا می شویم. حتی نگاه الهی ایشان هنگام حمله صبحگاهی جنگنده ایرانی به مواضع دشمن تا هنگام سقوط جنگنده در گفت و گوی میان شهید چمران و تیمسار شهید فلاحی نمایان است در جایی که یک نظامی کهنه کار به هیجان می آید و نهایت شادی و غم او در اندک زمان آشکار می شود شهید چمران در آرامشی پایدار به وجه الله نظر دارد و قبول مشیت الهی و رضای دربرابر آن را برترین انتخاب می داند.
4- طرح جذابیت های موضوعی خاصه موقعیت های منحصر به فرد و تکرار نشدنی نیزاز جمله ویژگی های همیشگی فیلم های حاتمی کیا . توجه کنید به معرفی گروه دستمال سرخ ها به فرماندهی شهید علی اصغر وصالی در حاشیه روایت اصلی فیلم. شهید وصالی و 60 پاسدار تحت امرش در غائله پاوه شناخته شدند و در سخت ترین جبهه های غرب کشور خوش درخشیدند و جمع قابل توجهی از آنان به شهادت رسیدند. وجه تسمیه گروه دستمال سرخ ها به شهادت یکی از اعضای جوان آن باز می گردد.او به هنگام شهادت ، لباسی سرخ بر تن داشت که هم رزمانش به عنوان یادبود وی ، تکه هایی از لباس او را بر گردن بستند و عهد کردند که تا گرفتن انتقامش ، آن را از خود جدا نکنند. در منطقه ای که نیروهای تجزیه طلب کومله و دموکرات با بریدن سر پاسداران انقلاب ایجاد وحشت می کردند گویی آنها با بستن دستمالی سرخ برگردن ، سرخود را بریده راه حقیقت نمایش می دادند و در مقابل وحشت حاکم بر فضای شهر نوعی شجاعت مبتنی بر ارزش های اسلامی و انسانی را ترویج می کردند.
همچنین معرفی مختصات شخصیت محکم زن کرد و در عین حال نسبت عاشقانه او با همسرش که شخصیت های فرعی داستان را با مشخصه قهرمان بکار می گیرد .
به گفته عبدالعلی زاده، مشخصات ملموس بازی بزرگان که در معرفی ضمنی فرمانده متخاصمین بیشترنمایان می شود و پاسخی است به بسیاری از اتهامات علیه جمهوری اسلامی ایران که پیش از فاجعه پاوه از سوی کومله دموکرات در نامه ای به امام خمینی مطرح شد و سه سالی است که دوباره دست آویز جنگ نرم دشمن قرار گرفته است.
صحنه سقوط هلیکوپتر که با خواندن روایت شهید چمران از این لحظه خون در رگ های خواننده منجمد می شود و در عین حال اثر انسانی یک فاجعه را در شخصیت بازماندگان به خوبی منتقل می کند در ظاهر یک جلوه ویژه سینمایی است که در حد مقدورات سینمای ایران باور پذیر اما در حد مطلوبی جانفشانی آدم های پاکباخته ای را روایت می کند که رد خون پاکشان در برگ برگ تاریخ نهال انقلاب را آبی رسانده اند تا به درخت تنومند و پایدار امروزی تبدیل شود.
5- افراد بسیاری مانند نگارنده هر بار که تصویر ˈچگواراˈ را بر اتاق و یا وسایل جوان های خانواده می دید این سوال را از خود می پرسید وقتی قهرمانی همچون شهید دکترچمران داریم که چریکی جذاب است و علاوه بر خاستگاه انسان دوستانه اش از مراتب معنوی برخوردار است چرا نباید این قهرمان ملی و جهانی را آنچنان بشناسانیم که جوانان مان با علاقمندی او را الگوی آرمانگرایی خود بدانند.
حاتمی کیا با زیرکی نام فیلم را چ انتخاب کرده است تا در جریان تولید و اکران فیلم پیامی روشن را در ناخودآگاه مخاطب جایگزین محتوی مفهوم گذشته ˈچˈ کند .اگر این روند در طول زمان مدیریت شود می توان امیدوار بود در آینده با شنیدن واژه ˈچˈ در عرصه آزادیخواهی و مبارزه چریکی ناخودآگاه نام و تصویر دکتر چمران در ذهن مرور شود.
وی می گوید: حاتمی کیا با ساخت هر فیلم علاوه بر تاثیر گذاری متنی فیلم همواره اثری فرامتنی و بیرون از فیلم را بر جامعه سینمایی برجای گذاشته است. اثری برآمده از صداقت فیلمسازی که ابزار بزرگی در او جمع است ، فیلمسازی که سید شهیدان اهل قلم او را مردی می داند که خانه بردامنه آتشفشان ساخته است.
حاتمی کیا براساس همین صداقت ذاتی در جریان برگزاری سی و دومین جشنواره فیلم فجر پس از تماشای فیلم ˈشیار 143ˈ ساخته برجسته آبیار بی درنگ فیلم ˈچˈ را به این کارگردان و فیلمش تقدیم کرد. همچنین با این روحیه حقیقت طلب در مواجهه با بی توجهی هیات انتخاب به فیلم ˈشیار 143ˈ و آثار مشابه در جشنواره به درستی گفت فیلم فجر از مسیر اندیشه انقلاب خارج شده . به راستی جشنواره ای که ارزش هایش بر روی فرش قرمز تعریف می شود نمی تواند برمسیر انقلاب حرکت کند .
ابراهیم خسته است اما هنوزبه اهمیت حفظ ارزش هایش ایمان دارد ، روی خط مانده و مانند قهرمان فیلم دیده بان در وانفسای جابجایی ارزش ها ، گرای نقطه صفر را به آتشبار توپخانه می دهد حتی اگر به قیمت حیثیت فرهنگی اش تمام شود.
فیلم چ به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا هم اکنون در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است.
فراهنگ(5)**1983**
انتهای پیام /*
Contact the editor:

[email protected]




24/01/1393





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


سینما و تلویزیون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن