تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836261855
وال استریت؛ آیینه ی فرسودگی و خمودگی در نظام سرمایه داری
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
وال استریت؛ آیینه ی فرسودگی و خمودگی در نظام سرمایه داری
جنبش اجتماعی ضد وال استریت می تواند به تبیین تضادهای رفتاری گروه فرودستی، که ممکن است در عین داشتنِ «برداشت خاص خودشان از جهان» ، برداشت هایی را هم از طبقات اجتماعی و گروه های فرودست وام گیرند، کمک کند.
چکیده جنبش وال استریت را باید نمادی از بحران فراگیر در اقتصاد سرمایه داری دانست؛ جنبشی که رهبران فراگیر آن اعتقاد دارند که نظام سرمایه داری انحصاری نه تنها اقتصاد آمریکا، بلکه سرنوشت اجتماعی شهروندان آن کشور را به گروگان گرفته است. این جنبش از یک سو دارای نگرش انتقادی نسبت به سیاست اقتصادی آمریکاست و از سوی دیگر می کوشد نظام سرمایه داری را عامل نادیده گرفتن نیازهای اصلی جامعه، یعنی نیاز به کار، تولید و مصرف، معرفی کند. اما این پرسش مطرح است که جنبش وال استریت دارای چه ویژگی ها و کارکردهایی است؟ درک جنبش وال استریت زمانی ممکن است که نشانه های اجتماعی، اقتصادی و رفتاری آن شناسایی شود. جنبش وال استریت را باید عکس العملی نسبت به سازوکارهای سیاسی و قواعد حقوقی توزیع ثروت در جامعه ی صنعتی غرب دانست. چنین عکس العمل هایی در شرایطی شکل می گیرد که نشانه هایی از بحران در نظام اجتماعی و اقتصادی به وجود آید. بنابراین می توان جنبش وال استریت را انعکاس بحران در اقتصاد سرمایه داری دانست که در این مقاله تلاش شده است نمادها و نشانه های آن تبیین گردد. این جنبش نشانه هایی از ستیز معترضان با جهانی شدن است؛ بنابراین بسیاری از شاخص ها و نشانه های اقتصاد سرمایه داری و فرایند جهانی شدن را می توان در جنبش وال استریت ملاحظه کرد. در تبیین این مقاله از رهیافت مقاومت استفاده شده است؛ رهیافتی که در درون خود پویش های ستیز با جهانی شدن را از طریق بازسازی هویت گروه های اجتماعی معترض در بردارد. فرضیه ی مقاله بر این موضوع تأکید می کند که فرایندهای نوسازی و جهانی شدن به تمایز طبقاتی و هویتی در کشورهای غربی منجر گردیده است. به این ترتیب جنبش وال استریت، متغیر وابسته به شمار می آید. گسترش تمایز هویتی و تضادهای طبقاتی را می توان عامل اصلی شکل گیری چنین جنبشی دانست. ماهیت و جهت گیری جنبش وال استریت شناخت جنبش های اجتماعی براساس نشانه شناسی گفتمانی آنها انجام می شود. چنین جنبش هایی را باید از زبان خود آنها شناخت. ماهیت و کارکرد جنبش های اجتماعی براساس تعریفی است که آنها از خود مطرح می کنند. چنین نگرشی در ارتباط با جنبش اجتماعی وال استریت نیز مشاهده می شود؛ جنبشی که دارای نشانه های اجتماعی و اقتصادی است و آثار و پیامدهای متنوعی بر جا خواهد گذارد. بر این اساس ارکان ماهیتی جنبش وال استریت عبارت است از: 1. مقابله با حکمرانی جهانی و سرمایه داری انحصاری جنبش وال استریت را می توان واکنشی نسبت به الگوی مبتنی بر حکمرانی جهانی دانست. اگرچه جهانی سازی از اوایل دهه ی 1990م گسترش یافت، پیامدهای آن را می توان در دو دهه ی بعد از زمانی مشاهده کرد که فوکویاما عصر پیروزی لیبرال دموکراسی بر سایر ایدئولوژی های رقیب را حتمی دانست. جنبش اعتراض نسبت به موج جهانی شدن و فرایند حکمرانی جهانی از سال 1993م آغاز شد. جنبش وال استریت بیانگر آن است که جهانی شدن اقتصاد نه تنها برای کشورهای در حال توسعه مخاطره آمیز خواهد بود، بلکه آثاری نیز برای گروه های اجتماعی فرودست در جهان سرمایه داری در پی خواهد داشت. اعتراض گروه های اجتماعی به نظام سرمایه داری را باید عکس العملی نسبت به نئولیبرالیسم اقتصادی میلتون فریدمن دانست که می کوشید گذار از بحران اقتصادی در نظام سرمایه داری را از طریق عملکرد شرکت های چندملیتی در سازماندهی بازارهای منطقه ای تبیین نماید. براساس نگرش فریدمن بود که زمینه برای شکل گیری فرایند حکمرانی جهانی، جهانی سازی اقتصاد و جهانی سازی سیاست فراهم شد. جنبش وال استریت عکس العملی نسبت به نگرش نئولیبرال در اقتصاد سرمایه داری به شمار می آید؛ اقتصادی که کشورهای آمریکا، آلمان، فرانسه و ایتالیا در محور آن قرار دارند. 2. هویت یابی گروه های اجتماعی حاشیه ای شده تحولات اجتماعی همانند جنبش وال استریت را می توان انعکاس تضادهای نهفته در اقتصاد سرمایه داری و ساختار سیاسی ـ اقتصادی کشورهای غربی دانست. بعضی از جنبش های اجتماعی نشانه ی خود را در آرم سازمانی یا شعارهای خیابانی منعکس می کنند و بعضی دیگر، سلاح خود را نماد کنش سازمانی می دانند. تحلیلگران اقتصاد سرمایه داری، شکل گیری هر گونه بحران را ناشی از نبود توازن درون ساختاری بین عواملی همچون کار، تولید، توزیع، دستمزد و اشتغال می دانند. 3. پادگفتمان مقاومت در برابر رهیافت نوسازی گفتمان نوسازی پس از جنگ دوم جهانی در مرکز توجه قرار گرفت. نظریه پردازان کمیته ی سیاست تطبیقی در دانشگاه پرینستون را می توان در زمره ی نظریه پردازان نوسازی دانست. هریک از این نظریه پردازان بر رویکرد خاصی تأکید می کردند. از جمله ی این افراد می توان به جیمز کلمن و لوسین پای اشاره کرد که نه تنها به تبیین رهیافت های تغییر اجتماعی دست زدند، بلکه آثار و پیامدهای اجتماعی نوسازی را نیز بررسی کردند. در این دوران، جنبش اجتماعی آمریکا که در مقابله با نهادهای اقتصاد سرمایه داری شکل گرفته است، هم «توسعه» و هم «جهانی شدن» را به عنوان نمادهای سلطه ی جهانی تحلیل می کند؛ بنابراین پادگفتمان هویت در مقابله با جهانی شدن را نه تنها می توان پروژه های طبقاتی و ژئوپلیتیک قلمداد کرد، بلکه می توان آنها را الگو هایی نظری برای هدایت نیروهای تغییر در مبارزه ی طبقاتی کلی تری دانست که سرمایه علیه کار به راه انداخته است. هویت و مقاومت دو ویژگی اصلی فرایندهای ضد جهانی شدن در مقابله با گفتمان مسلط نظام جهانی به شمار می آید. هم «توسعه» و هم «جهانی شدن» نمادهایی از گفتمان مسلط جهانی هستند؛ گفتمانی که می تواند زمینه های کنترل محیط اجتماعی را فراهم کند. بنابراین اقتصاد جهانی در دوران موجود با نشانه هایی از کنترل فرهنگ، جامعه و سیاست پیوند خورده است. پادگفتمان نیز دارای چنین ویژگی هایی است. نشانه های مقاومت در کشورهای غربی متنوع است. هر یک از موضوعاتی که در فضای جهانی شدن، هویت گروه های خاصی را نادیده گرفته است محور اصلی مقاومت تلقی می شود. وال استریت نخستین گام برای مقاومت به شمار می آید. مقاومت اجتماعی دارای نشانه های هویتی و آموزه های سیاسی است. در دوران موجود و براساس پادگفتمان مقاومت ـ هویت، ستیز اجتماعی برای کسب قدرت سیاسی انجام نمی شود، بلکه می کوشد نظام سرمایه داری و گفتمان جهانی شدن را در شرایط فقدان مشروعیت قرار دهد. 4. پادگفتمان مقاومت در برابر فرایند جهانی شدن پادگفتمان هویت و مقاومت انعکاس جنبش اجتماعی جدید به شمار می آید؛ جنبشی که می توان آن را ابزاری برای پیشبرد دستور کار «طبقه ی سرمایه دار جدید» خواند و پروژه ای به رهبری نیروهای تحت فرماندهی جورج بوش پسر، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده، دانست. چنین گفتمانی برای پیشبرد منافع اقتصادی، ژئوپلیتیکی، و امنیتی ایالات متحده و برقراری دوباره ی چیرگی بر نظام ــ اگر نگوییم حکومتی ــ جهانی در انداخته شده است. بنابراین، طبیعی است که پادگفتمان هویت ـ مقاومت باید با هرگونه سلطه ی جهانی در ابعاد گوناگون و هر کشوری مقابله کند. پادگفتمان مقاومت ـ هویت برخلاف گفتمان توسعه و جهانی شدن عمل می کند. این گفتمان چندان به نهادهای اقتصادی و عاملانی چون شرکت های چندملیتی، صندوق بین المللی پول، و بانک جهانی متکی نیست و ماهیت اجتماعی خود را در تظاهرات ضد نهادی منعکس می سازد. بنابراین طبیعی است که در عکس العمل به چنین گفتمانی، نهادهای اقتصاد و سیاست مسلط برای تحقق اهداف جهانی خود، و نمایش قدرت نظام عریان تکیه داشته باشد. جیمز پتراس در نظریه ی خود با عنوان «پویش های ستیز با جهانی شدن» بر این اعتقاد است که این گونه امپریالیسم دارای تاریخی بلند و تباری ننگین است. بنابراین باید در برابر آن مقاومت کرد. مقاومت در فضای اجتماعی تلاش برای برهم زدن ساختار قدرت به شمار نمی آید، بلکه باید آن را انعکاس اعتراض به معادله ی قدرت و نبود توازن در فضای اقتصاد و سیاست جهانی دانست. اگر چنین فضایی مبتنی بر نبود تبعیض و عدالت شکل نگیرد، طبیعی است که بحران اجتماعی در فضای متنوع تری ظهور خواهد یافت. هریک از جنبش های اجتماعی را می توان عوامل زمینه ای در شکل گیری جنبش های اعتراضی دانست. هر یک از پروژه های یاد شده حامل گفتمان جدیدی در اقتصاد سرمایه داری بوده است. طبیعی است که به موازات ظهور هر گفتمان اقتصادی و ژئوپلیتیکی، زمینه برای ظهور نیروهای ضد گفتمان نظام جهانی ایجاد شود. به همین دلیل است که باید بین گفتمان و پادگفتمان در اقتصاد و سیاست جهانی رابطه ی متقابل قائل شد. هر گاه نشانه های گفتمان سلطه ی جهانی ظهور یابد، زمینه های لازم برای ظهور و تکامل گفتمان های ضد نظام سرمایه داری نیز شکل خواهد گرفت. با توجه به کارکرد دیالکتیکی گفتمان توسعه ـ جهانی شدن و پادگفتمان مقاومت در اقتصاد و سیاست جهانی، می توان جنبش اجتماعی جدیدی را که در آمریکا و اروپا شکل گرفته است در قالب پادگفتمان های جدید اقتصاد و سیاست نظام جهانی دانست؛ پاد گفتمانی که دارای نشانه های مقابله جویانه با نهادهای اقتصاد سرمایه داری است. بر این اساس اعتراض گروه های اجتماعی را می توان نماد مقاومت در برابر فرایند جهانی شدن تلقی کرد. مشابهت جنبش های ضد سرمایه داری در جهان غرب شاید بتوان گفت که جنبش ضد وال استریت در آمریکا و جنبش پابرهنگان در انگلیس ریشه های اجتماعی مشابهی دارند. بنابراین نیروهای جدید مقابله گرا با نهادهای اقتصاد سرمایه داری را باید براساس شاخص ها و نشانه های اجتماعی تحلیل کرد. نیروهای حاشیه ای در کشورهای سرمایه داری احساس تبعیض گسترده می کنند. این موضوع سبب شده است ارتباط و احساس همبستگی آنها با سایر طبقات اجتماعی و ساختار حکومتی از دست برود. کشورهای سرمایه داری غرب می کوشند زمینه های همبستگی اجتماعی را با تولید دشمن جدید فراهم کنند. جنبش ضد وال استریت در آمریکا را باید ادامه ی جنبش پابرهنگان و حذف شدگان اقتصادی در اروپا دانست. جنبش اجتماعی ـ اقتصادی جدید در آمریکا و کشورهای اروپا به مثابه ی جنگ های متحرک و سنگربه سنگر و نماد آگاهی ضد نظام سلطه در سطح گروه های اجتماعی هستند. در این فرایند گروه هایی ظهور می یابند که نمایانگر برهه هایی در تاریخ اند که افراد برای رویارویی خشونت بار و غیرخشونت بار در برابر دولت قرار می گیرند. تحقق این امر را می توان انعکاس آگاهی هویتی گروه های اجتماعی دانست.آگاهی هویتی زمانی شکل می گیرد که نیروهای اجتماعی، این موضوع را بررسی کنند که چگونه و چرا باید در فضای حاشیه ای قرار گیرند. چنین احساسی زمینه ساز آگاهی ضدچیرگی در زندگی روزمره ی آنها می شود. آینده ی جنبش وال استریت تاریخ همواره از جایی آغاز می شود که قبلاً پایان یافته است و نیروهایی آن را آغاز می کنند که در دوران گذشته نادیده انگاشته شده بودند. گروه های اجتماعی جدیدی تاریخ را بازسازی می کنند که در فرایند تحول اجتماعی، در محیط حاشیه قرار داشته اند. شاید بتوان جنبش ضد وال استریت را نماد جدیدی از اراده ی گروه های اجتماعی کشورهای اروپایی و آمریکا دانست؛ گروه هایی که می کوشند در ساختار اقتصاد مافوق طبقاتی، که در آن هویت گروه های اجتماعی فرودست نادیده گرفته شده است و درنتیجه آنها به بسیاری از لایه های اجتماعی حاشیه ای تبدیل گردیده اند، به عمل مقابله جویانه دست زنند؛ عملی که نمادهایی از هویت مقاومت در آن مشاهده می شود. شکل گیری موج های متوازن در اعتراضات اجتماعی نکته ی مهم این است که وجود هم زمان اندیشه و هویت اجتماعی متمرکز بر همرنگی جویی و مقاومت در شعور عادی گروه های اجتماعی می تواند به همسازی میان اندیشه و عمل منجر شود؛ فرایندی که زمینه های اصلی جنبش اجتماعی ضد نظام جهانی در ساختار اقتصاد سرمایه داری کشورهای غربی را فراهم آورده است . جنبش اجتماعی ضد وال استریت می تواند به تبیین تضادهای رفتاری گروه فرودستی، که ممکن است در عین داشتنِ «برداشت خاص خودشان از جهان» ، برداشت هایی را هم از طبقات اجتماعی و گروه های فرودست وام گیرند، کمک کند. بی اثرسازی آگاهی کاذب اجتماعی در اقتصاد و جامعه ی سرمایه داری تاکنون اقتصاد سرمایه داری به این دلیل در شرایط آرامش اجتماعی قرار داشت که جامعه در وضعیت آگاهی کاذب قرار گرفته بود؛ زیرا از اندیشه ی طبقات مسلط و فرادست وام می گرفت. در عصر جهانی شدن، نیروهای گوناگونی به آگاهی یکسانی دست می یابند. آگاهی متمرکز بر عمل صرفاً مربوط به کسانی نیست که دارای هویت یکسانی هستند. در عصر جنبش های اجتماعی متقاطع، فرایند جهانی شدن شکل های اعلام شده و آشکاری از مقاومت را ایجاد می کند؛ مقاومتی که ممکن است دولت را هدف گرفته یا نگرفته باشند. بیان انتظارات مرحله ای برای اصلاحات اجتماعی ـ اقتصادی جنبش ملی ـ مردمی موجود در جهان غرب، مبنای تازه ای برای کل سبک زندگی به دست می دهد. گروه های اجتماعی ضد وال استریت تمایلی به مصادره ی قدرت دولت ندارند. آنها می کوشند نشان دهند که فرایندهای اقتصادی و اجتماعی موجود، انتظارات آنها را تأمین نخواهد کرد. این جنبش نماد نارضایتی از وضعیت موجود به شمار می آید؛ وضعیتی که مبتنی بر تسلط سازوکارهای اقتصاد انحصاری است. این جنبش به فرایند جهانی سازی سرمایه ی مالی و خدماتی در قالب دموکراسی اعتراض می کند. یکی دیگر از ویژگی جنبش های اجتماعی دوران موجود را می توان پیوند لایه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی درهم تنیده دانست؛ لایه هایی که با اندیشه های سکتاریستی ـ فرقه گرایی ـ کاملاً مغایرت دارد. به همین دلیل است که می توان آن را با جنبش های اجتماعی موردنظر آنتونی گیدنز هماهنگ و مشابه دانست. این موضوع نشان می دهد که گروه های تظاهرکننده دارای هویت های متنوعی اند، اما اهداف مشخص و سازمان یافته ای را پیگیری می نمایند. شاید بتوان جنبش اجتماعی فرامدرن را عکس العملی نسبت به انفعال ساخت های سیاسی گوناگونی دانست که در برابر اقتصاد سرمایه داری و فرایند جهانی شدن انگیزه و هویت خود را از دست داده اند. آنها در بستری که در آن، دولت های لیبرال، اقتدارگرا و پساکمونیستیِ در حال گذار مانند یکدیگر به تسهیل کنندگان سرمایه ی فرامرزی تبدیل می شوند، عمل می کنند. از سوی دیگر، بستر پیوند ادراکی ـ هویتی جنبش اجتماعی ضد نظام سرمایه داری در درون فضای شبکه ای اقتصاد جهانی شکل گرفته است. منابع آنی پات، ادوارد (1381)، «رویارویی با چالش های جهانی شدن»، ترجمه ی ف. م. هاشمی، اعتماد، 21-10. احمدیان، محمدعلی(1382) «جهان اسلام و جهانی شدن اقتصاد: روند تحولات و چشم انداز آینده»، اندیشه ی حوزه، دور ی ششم، سال هشتم. استیگلیتز، جوزف(1383) جهانی سازی و مسائل آن، ترجمه ی حسن گلریز، تهران: نشر نی. اسکار آریاس(1382)«چالش اخلاقی جهانی شدن: اصول توسعه ی انسانی»، ماهنامه ی اندیشه ی حوزه، سال هشتم، ش6. برژینسکی، زبینکو (1386) انتخاب: سلطه یا رهبری، ترجمه ی امیرحسین نوروزی، تهران: نشر نی. تب، ویلیام(1383) فیل بی اخلاق: جهانی شدن و مبارزه با عدالت اجتماعی در قرن بیست ویکم، ترجمه ی حسن مرتضوی، تهران: نشر دیگر. گیدنز، آنتونی «جامعه شناسی پدیده ی جهانی شدن»، ترجمه ی محمدحسین فاضل زرندی، حیات نو. هورل، اندرو رابرتز آدام و دیگران، ناامنی جهانی: بررسی چهره ی دوم جهانی شدن، تهران، پژوهشکده ی مطالعات راهبردی دکتر ابراهیم متقی استاد دانشگاه تهران منبع: فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا
92/12/17 - 05:01
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها