محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1842031193
مومنی:موفقیت سرمایه گذاری خارجی در گرو وفاق بر سر راهبرد توسعه ی ملی است
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
باید و نبایدهای سرمایه گذاری خارجی در ایران در سلسله گفت و گوهای ایرنا با صاحبنظران مومنی:موفقیت سرمایه گذاری خارجی در گرو وفاق بر سر راهبرد توسعه ی ملی است تهران-ایرنا-«فرشاد مومنی» اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با ایرنا گفت: تا زمانی که راهبرد توسعه ی ملی در کشور مشخص نباشد و وفاقی ملی بر محور آن شکل نگیرد، سرمایه گذاری خارجی نمی تواند ثمربخش شود.
دولت تدبیر و امید از همان ابتدای شروع فعالیت خود، همواره بر تعامل اقتصاد ایران با جهان تاکید داشته است. بدین منظور رفع موانع سیاسی و عادی سازی موضوع هسته یی ایران یکی از بزرگترین چالش های پیش روی دولت جدید بود که با توافق موقت هسته یی ژنو بین ایران و گروه 1+5، تا حدود زیادی از شدت این چالش کاسته شده است.
از طرف دیگر ایجاد شرایط مناسب، جذاب و امن برای ورود سرمایه های خارجی از اولویت های اعلامی دولت تدبیر و امید بوده است.
گروه پژوهش های خبری ایرنا با هدف بررسی موشکافانه و عمقی موضوع سرمایه گذاری خارجی و بایدها و نبایدهای آن در نظر دارد در گفت و گو با صاحبنظران و کارشناسان مسایل اقتصادی این موضوع را به بحث بگذارد.
پیش از این ایرنا با «سعید لیلاز» صاحبنظر و تحلیلگر ارشد مسایل اقتصادی به گفت و گو نشست و دیدگاه وی را درباره ی ضرورت های سرمایه گذاری خارجی، کیفیت و جهت دهی به آن و به طور کلی چشم انداز فضای اقتصادی کشور و راه های بهبود و تحول در آن جویا شد.
لیلاز در آن گفت و گو به صراحت گفت که اگر منظور از سرمایه گذاری خارجی، تنها جذب سرمایه باشد، این یک اشتباه و انحراف بزرگ است؛ چرا که از نظر او ما مشکل تامین منابع ارزی نداریم بلکه مشکل اصلی بیشتر در مدیریت اشتباه این منابع، فناوری ضعیف و نبود بازار قوی است.
گروه پژوهش های خبری در ادامه ی گفت و گوهای خود با صاحبنظران و کارشناسان مسایل اقتصادی با هدف بررسی موشکافانه و عمقی موضوع سرمایه گذاری خارجی، بایدها و نبایدها و فرصت ها و چالش های این حوزه، با دکتر فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده ی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و عضو موسس موسسه ی مطالعات غیرانتفاعی دین و اقتصاد گفت و گویی تفصیلی انجام داده است.
مومنی در ابتدای این گفت و گو سه شیوه ی کلی جذب سرمایه خارجی را به سه صورت وام گیری، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و مشارکت دانست که به گفته ی وی هرکدام از این موارد برحسب شرایط و الگوهای هدف گذاری شده ی متفاوت در جای خود موضوعیت پیدا می کند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ما در ایران هم تجربه های موفق و ناموفق در زمینه ی سرمایه گذاری خارجی داشته ایم که با یکدیگر همطراز نیستند، وضعیت ایران در این زمینه را بسیار آشفته ارزیابی کرد و گفت: هیچ راهکار مشخصی که مبتنی بر مطالعه های مشخص و استدلال معین برای اینکه سودمندی و تناسب آن با شرایط و نیازهای ایران را مشخص کرده باشد، وجود ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با یادآوری اینکه متاسفانه در مراجع رسمی ادعا می شود که همه ی شیوه های جذب سرمایه خارجی به طور همزمان در دستور کار مدیریت اقتصادی کشور است، سه دلیل ناموجه این حرف را نبود مطالعه ی مشخص در این زمینه، نبود راهبرد مشخص و همچنین کمبود بسترهای نهادی و حتی زیرساخت های فیزیکی این کار دانست.
مومنی در ادامه افزود: آن چیزی که به نظر من در تجربه ی ایران بسیار حایز اهمیت است توجه به این نکته ی بدیهی است که هر کشوری بخواهد در زمینه ی جذب سرمایه خارجی موفق باشد ابتدا باید یک تمرین داخلی ترتیب دهد و در این تمرین داخلی، نظام سیاستگذاری و اجرایی کشور، تمرین کسب قابلیت برای استفاده ی خردورزانه از سرمایه های داخلی را صورت می دهند.
نویسنده ی کتاب «علم اقتصاد و بحران در اقتصاد ایران» با یادآوری این نکته که درآمدهای ارزی هشت سال گذشته که بالغ بر 800 میلیارد دلار بوده است تنها موجب دو برابر شدن شاخص فلاکت کشور، منفی شدن بی سابقه رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) و بحران در بخش های مولد کشور شده است، به نظام سیاستگذاری ایران توصیه کرد که با تامل زیادی به جذب سرمایه خارجی توجه کند.
مومنی در این ارتباط افزود: موضوع سرمایه گذاری خارجی همچون ماجرای برخورد سهل انگارانه با دلارهای نفتی نیست، کوچکترین اشتباه و غفلت و سهل انگاری، هزینه های بسیار سنگین برای کشور خواهد داشت.
وی با ذکر چند شاخص بین المللی تاثیر گذار در جذب سرمایه ی خارجی از جمله وضعیت کسب و کار و ثبات اقتصاد کلان و همچنین وضعیت فساد مالی در کشورها، شرایط کشورمان در هر سه شاخص را بسیار نامطلوب ارزیابی کرد.
این اقتصاددان با اشاره به ضرورت اصلاح ریشه ای و نهادی در اقتصاد اضافه کرد اعتماد سرمایه های داخلی را که چه در شکل انسانی و چه در شکل فیزیکی، به دلیل همین همراهی نکردن ساختار نهادی در حال خروج از کشور هستند، جلب کنیم تا آنها به کار گرفته شوند؛ بعد اگر مشاهده کردیم در راستای اهداف و راهبردهای خود، همچنان نیازمند سرمایه خارجی هستیم، آن زمان می توان این کار را با دقت بیشتر و مطالعه ی دقیق تر پیگیری کرد.
این اقتصاددان با یادآوری ضعف های موجود در قانون جذب سرمایه خارجی به ایران، یکسان دیدن انواع جذب سرمایه خارجی در همه ی زمینه های را مشکلی اساسی این قانون دانست که علامتی نادرست به بازیگران خارجی می دهد.
مومنی هر صحبتی در ارتباط با اولویت سرمایه گذاری خارجی در ایران را تا زمانی که راهبرد مشخصی در این حوزه تبدیل به یک میثاق ملی نشده است و درباره آن یک وفاق جمعی بوجود نیامده است را یک تلقی شخص محور دانست که گرهی از کشور را باز نخواهد کرد.
نویسنده کتاب « اقتصاد ایران در دوران تعدیل ساختاری » در پایان گفت و گو با یادآوری پس افتادگی جدی فناورانه (تکنولوژیک) کشور در بخش های بزرگی از فعالیت های تولیدی خود که به دشواری رقابت حتی با همسایگان کشورمان منجر شده است، پرداخت و افزود: بنابراین اگر جذب سرمایه خارجی در کانال انتقال هوشمندانه، برنامه ریزی شده و اولویت گذاری شده فناوری های مورد نیاز باشد، اتفاقا ما شدیدا به این سرمایه گذاری نیازمندیم ولی در بحث های مبسوطی که در جای خود در این زمینه شده است، نشان داده شده که انتقال فناوری، مستلزم تمهید یک بستر نهادی بسیار کارآمد برمحور نهادهای فناوری است.
درادامه متن کامل گفت و گوی مومنی با ایرنا آمده است:
***ایرنا: آقای دکتر! به عنوان نخستین پرسش، سرمایه گذاری خارجی چه اهمیت و نقشی را در فرایند پیشرفت و حرکت رو به جلوی کشورهای در حال توسعه دارد؟
**مومنی: سرمایه گذاری خارجی یک اصطلاح عام و کلی است که شکل های به طور کامل متفاوتی دارد و هرکدام از این شکل ها برای اینکه در زمینه ی تحقق اهداف مورد نظر خود به موفقیت منجر شود، به مجموعه ای از الزام ها و پیش نیازها وابسته است. در کلی ترین شکل، جذب سرمایه خارجی به سه صورت وام گیری، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و مشارکت متصور است. هرکدام از این موارد برحسب شرایط و الگوهای هدف گذاری شده ی متفاوت، در جای خود موضوعیت پیدا می کند. ما هم تجربه های موفق و ناموفق در این زمینه داشته ایم و این موارد با یکدیگر همطراز نیستند؛ بنابراین به محض این که این پرسش مطرح می شود، ابتدا باید اینکه کدام شیوه ی سرمایه گذاری خارجی و در چه بستر و نهادی و اینکه برای تحقق کدام اهداف صورت می گیرد، مورد بررسی قرار گیرد تا پاسخ مناسب به این پرسش داده شود.
***ایرنا: پرسش مورد نظر من، سرمایه گذاری خارجی مستقیم در بستر اقتصادی ایران است که به تازگی مورد توجه دولت و رسانه ها قرار گرفته است و به نظر می رسد دولت نیز حساب زیادی بر روی آن باز کرده است.
**مومنی واقعیت این است که ما در ایران در این زمینه با یک وضعیت بسیار آشفته روبرو هستیم؛ به این معنی که هیچ راهکار مشخصی که مبتنی بر مطالعه های مشخص و استدلال معینی برای اینکه سودمندی و تناسب آن با شرایط و نیازهای ایران را مشخص کرده باشد، نداریم و به همین خاطر هم است که در مراجع رسمی ادعا می شود که همه ی شیوه های جذب سرمایه خارجی به طور همزمان در دستور کار مدیریت اقتصادی کشور است. یک وجه این صحبت نشان دهنده ی این است که در این زمینه مطالعه ی مشخصی صورت نگرفته است و وجه دیگر آن نیز بیانگر نبود راهبرد مشخصی در این حوزه است و وجه سوم نیز به این دلیل است که چون راهبرد وجود ندارد، بسترهای نهادی و حتی زیرساخت های فیزیکی این کار هم در اندازه ی قابل توجه وجود ندارد.
آن چیزی که به نظر من در تجربه ی ایران بسیار حایز اهمیت است توجه به این نکته ی بدیهی است که هر کشوری بخواهد در زمینه ی جذب سرمایه خارجی موفق باشد ابتدا باید یک تمرین داخلی ترتیب دهد و در این تمرین داخلی، نظام سیاستگذاری و اجرایی کشور، تمرین کسب قابلیت برای استفاده ی خردورزانه از سرمایه های داخلی را صورت می دهند؛ این مساله در متون کلاسیک جذب سرمایه خارجی هم مطرح است.
واقعیت این است که شواهد تجربی ما حکایت از این اصل دارد که ما در این زمینه به هیچ وجه کارنامه ی قابل قبولی نداریم. به طور مشخص، در هشت سال گذشته بالغ بر 800 میلیارد دلار وارد اقتصاد ایران شد و برآیند شیوه ی استفاده ی ما از این فرصت تاریخی بی نظیر این بوده است که شاخص فلاکت کشور دو برابر شده، رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) به اندازه ی بی سابقه یی منفی شده است و بخش های مولد کشور نیز با بحران های بی سابقه رو به رو شده اند. بنابراین از نظر راهبردی توصیه ای که به نظام سیاستگذاری ایران می توان کرد این است که خیلی با تامل به جذب سرمایه خارجی توجه کنند؛ چون این موضوع همچون ماجرای برخورد سهل انگارانه با دلارهای نفتی نیست که کل مساله فقط این باشد که ما از این فرصت تاریخی بد استفاده کرده ایم؛ در روبرو شدن با سرمایه ی خارجی، کوچکترین اشتباه و غفلت و سهل انگاری هزینه های بسیار سنگین برای کشور دارد.
***ایرنا: آقای دکتر! به نکته ی خیلی مهمی اشاره کردید. هم اکنون در سایه ی توافق موقت هسته یی ایران و 1+5 در ژنو، دوباره بحثی بر سر زبان ها آمده است که توسعه ی اقتصادی مبتنی بر منابع و سرمایه های داخلی یا توسعه اقتصادی مبتنی بر اقتصاد جهانی و سرمایه گذاری خارجی را مطرح می کند. با توجه به گفته های شما در نیاز به تمرین سرمایه گذاری داخلی به عنوان پیش نیاز سرمایه گذاری خارجی، به نظر شما ضرورت ها و نیاز ایران، اکنون کدام مدل اقتصادی را بر می تابد و کدامیک برای پیشرفت ایران عملی تر است؟
**مومنی: از زمان گستردگی جریان جهانی شدن اقتصاد، جهان به سمت عرضه ی یک سلسله کالاهای عمومی جهانی حرکت کرده است و این کالاها از جنبه ی نرم افزاری ناظر بر دیدبانی از شرایط اقتصادی-اجتماعی و ساختار نهادی کشورهای جهان است. بر اساس این گزارش های بین المللی منتشر شده، سرمایه گذاران خارجی تصمیم می گیرند به یک کشور ورود کنند یا خیر و اگر هم وارد شدند چه تضمین ها و امتیازهایی را مطالبه کنند. یکی از مهمترین این شاخص ها، شاخص وضعیت کسب و کار و ثبات اقتصاد کلان است. تا زمانی که ما در این زمینه با گرفتاری ها و تنگناهای جدی روبرو باشیم و از نظر وضعیت کسب و کار، جزء ربع پایانی کشورهای دنیا که بدترین وضعیت را دارند، قرار گرفته باشیم، طبیعی است که هزینه-فرصت جذب سرمایه ی خارجی در ایران بالا خواهد رفت.
یکی دیگر از شاخص هایی که به طور خیلی جدی مورد نظر سرمایه گذاران خارجی است، وضعیت فساد مالی در کشورها است و واقعیت این است که از این زاویه هم بر اساس گزارش هایی که در مقیاس بین المللی مقبولیت دارد، ما با وضعیت آبرومندی روبرو نیستیم. نکته ی جالب این است که ثبات کلان، فضای کسب و کار و فساد مالی در تصمیم گیری های سرمایه گذاران داخلی هم به شدت تاثیر گذار است. برای مثال ایران در چند سال گذشته، با رشد منفی سرمایه گذاری صنعتی به طور متوسط بالای 40 درصدی روبرو بوده است که این پیامی است که از طریق مولفه های سه گانه ای که نام بردم، صادر شده است و سرمایه گذاران ایرانی نیز دریافت کرده اند و به طور قطع در اختیار سرمایه گذاران خارجی نیز قرار گرفته است. بنابراین اگر به رغم این شرایط، سرمایه ی خارجی خواهان ورود به ایران باشد، بی تردید از ما (ایران) امتیازهای غیرمتعارف مطالبه خواهد کرد. بنابراین ما باید با منطق اولویت جذب سرمایه های داخلی، این بستر نهادی فاسد و همراه با هزینه ی مبادله ی بسیار بالا را اصلاح کنیم، سپس آنچنان اعتماد سرمایه های داخلی را که چه در شکل انسانی و چه در شکل فیزیکی، به دلیل همین همراهی نکردن ساختار نهادی در حال خروج از کشور هستند، جلب کنیم تا آنها به کار گرفته شوند؛ بعد اگر مشاهده کردیم در راستای اهداف و راهبردهای خود، همچنان نیازمند سرمایه خارجی هستیم، آن زمان می توان این کار را با دقت بیشتر و مطالعه ی دقیق تر پی گیری کرد.
***ایرنا: پس به نظر شما نگاه سرمایه گذاران داخلی و خارجی با توجه به شاخص های بین المللی که اشاره کردید نسبت به سرمایه گذاری در کشور منفی و نامناسب است؟
**مومنی: بله.
***ایرنا: در ادامه سه شاخصی که ذکر کردید مهمترین خلأها و موانع جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران چیست؟
**مومنی: در زمان تدوین قانون جذب سرمایه خارجی در ایران، ما خیلی تلاش کردیم که با نظام تصمیم گیری کشور تعامل داشته باشم تا وجود مواردی در این قانون که نهایت بی دقتی از منظر تعیین اهداف به صورت عملیاتی و راهبردها به صورت مشخص و همچنین تعیین کردن اولویت ها محسوب می شود، به چشم نخورد. ما همه ی انواع جذب سرمایه خارجی در همه ی زمینه های امکان پذیر برای جذب سرمایه خارجی را یکسان دیده ایم و این یکسان انگاری علامت خوبی به تصمیم گیران خارجی نمی دهد و برخلاف تصور توهم آلودی که وجود دارد که فکر می کنند هر قدر در باغ سبز نشان دهیم، همچون گفته های وزیر پیشین امور اقتصادی و دارایی که به شکلی ناپسند مطرح کرده بود که ما جلوی پای سرمایه گذاران خارجی فرش قرمز پهن می کنیم، این موارد عنصرهای اصلی و تعیین کننده برای سرمایه گذاران خارجی نیست. اصل این است که آنها (سرمایه گذاران خارجی) مشاهده کنند که با یک جمع خردورزی که برمبنای حساب و کتاب حرف می زنند، برنامه و اولویت هایی وجود دارد که برمبنای آنها بستر نهادی هم مهیا شده است، سر و کار دارند و سپس تصمیم گیری می کنند.
***ایرنا: به نظر شما اولویت سرمایه گذاری خارجی در ایران باید در کدام بخش ها باشد؟ جهت دهی آنها چطور باید صورت گیرد؟
**مومنی: به نظر من به خودی خود هیچ چیزی در این ارتباط نمی توان گفت، مگر اینکه ما برای توسعه ی خود، در ابتدا راهبردهای مشخصی استخراج کرده باشیم. تا زمانی که این راهبرد تبدیل به یک میثاق ملی نشده است و درباره ی آن یک وفاق جمعی حاصل نشده است، هر حرف و حدیثی در واقع یک تلقی شخص محور را به نمایش می گذارد که گرهی از کشور را باز نخواهد کرد.
***ایرنا: برخی از تحلیلگران، مشکل کشور را در کمبود سرمایه و نیاز به سرمایه گذاری خارجی نمی دانند. برای مثال آقای «سعید لیلاز» اقتصاددان، سرمایه های داخلی را برای پیشرفت و توسعه ی کشور کافی می داند و نیاز کشور را به سرمایه گذاری خارجی منتفی ارزیابی می کند. نظر جناب عالی در این ارتباط چیست؟
**مومنی: این حرف ها، حرف های خیلی سستی است. همان طور که گفتم، ما ابتدا باید تکلیف خود را در زمینه ی اهداف و راهبردها مشخص کرده باشیم و بر آن اساس مشخص خواهد شد که ما به چه میزانی، در چه زمینه هایی و به چه شکلی نیاز به سرمایه های خارجی داریم. واقعیت این است که ما با یک پس افتادگی جدی فناورانه (تکنولوژیک) در بخش های بزرگی از فعالیت های تولیدی کشور روبرو هستیم و با این پس افتادگی، به دشواری قادر به رقابت معنی دار حتی با همسایگان خود خواهیم بود. بنابراین اگر جذب سرمایه ی خارجی در کانال انتقال هوشمندانه، برنامه ریزی شده و اولویت گذاری شده ی فناوری های مورد نیاز باشد، از قضا ما به شکل قابل توجهی به این سرمایه گذاری نیازمندیم. ولی در بحث های مبسوطی که در جای خود در این زمینه شده، نشان داده شده است که انتقال فناوری، مستلزم تمهید یک بستر نهادی بسیار کارآمد برمحور نهادهای فناوری است که متاسفانه در هیچ یک از برنامه های توسعه ی ایران به این مساله ی مهم و حیاتی به طور مطلق توجهی نشده است.
***ایرنا: پس برای جمع بندی شما نبود بستر نهادی کارآمد و نبود برنامه ریزی مناسب را جزء مشکلات اصلی این بخش می بینید؟
**مومنی: بله همین طور است.
***ایرنا: در ارتباط با توسعه ی اقتصادی کشور، راهبردهای مختلفی مطرح بوده است و یکی از مهمترین راهبردهای مطرح، استراتژی توسعه صنعتی کشور است که همراه با گفته های شما، مبنای کار خود را پیشرفت و به روز کردن صنایع ایران در پرتو همکاری جهانی قرار داده است که در سال 1382 بوسیله ی دکتر «مسعود نیلی» مشاور اقتصادی رییس جمهوری وقت تدوین شده است. این راهبرد را چگونه ارزیابی می کنید؟ شما کدام راهبرد را مناسب شرایط ایران می دانید؟
**مومنی: همان طور که اشاره کردید این برنامه تنها به توسعه ی صنعتی کشور مربوط می شد و چون قابلیت عملیاتی شدن نداشت و نسبتی هم با واقعیت های موجود بخش صنعت ایران نداشت و با مشارکت جدی و موثر دست اندرکاران صنعت هم همراه نبود، به طور طبیعی کنار گذاشته شد. جالب این است که در دولت آقای احمدی نژاد بر مبنای یک سلسله انتقادهای درست به این سند، یک سند جایگزینی تهیه شد که همه ی اشکال های سند پیشین را هم از نظر مبانی و اصول و هم از از منظر رویه های عملی تکرار کرده بود و به صورت طبیعی کشور همچنان فاقد راهبرد مشخصی در این زمینه است.
*گفت و گو از: مسعود گودرزی (گروه پژوهش های خبری)
پژوهش**2079**2054
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
04/12/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها