واضح آرشیو وب فارسی:فردا نیوز: ترجمه آثار فرنگي، ارمغان تحصيل اعتمادالسلطنه در غرب
اعتمادالسلطنه، محمد حسنخان (1313 ـ 1259 قمري) پسر حاجي عليخان مقدم مراغهاي، از دولتمردان و دانشمندان عهد ناصري سال 1268 قمري به تحصيل در دارالفنون و فراگرفتن زبان فرانسه و آموزشهاي پيادهنظام پرداخت و سال 1275 قمري به رياست قشون خوزستان و لرستان و نيابت حكومت آن سامان رسيد.
سال 1278 قمري جنرال آجودان شاه شد و سال 1280 قمري كه امير نظام گروسي وزير مختار ايران در فرانسه بود، به سمت وابسته نظامي سفارت ايران تعيين شد و 3.5 سال در آن كشور به خدمت و تكميل تحصيلات خود پرداخت.
سال 1284 قمري كه به ايران بازگشت به سمت پيشخدمت و مترجم حضور ناصرالدين شاه تعيين شد. سه سال بعد اداره روزنامه ها و سال بعد رياست دارالطباعه و دارالترجمه دولت به او واگذار شد و لقب صنيع الدوله يافت. سال 1298 اداره تاليفات نامه دانشوران به او سپرده شد. سال هاي 1303 و 1306 قمري به عضويت انجمن آسيايي پاريس و لندن برگزيده شد و سال 1304 قمري لقب اعتمادالسلطنه گرفت.
پيكر وي را پس از مرگش به نجف اشرف بردند و در آنجا به خاك سپردند. اعتمادالسلطنه در مدتي كه پيشخدمت خاص ناصرالدين شاه بود جرايد اروپايي را ترجمه و هنگامي كه شاه به صرف ناهار مي پرداخت، متون ترجمه اي را براي او مي خواند.
وي اين وظيفه را در سه سفر شاه به اروپا نيز به عهده داشت. وي در زمره اشخاص تحصيلكرده فرنگي بود كه با سفر به اروپا، ترجمه متون و آثار فرنگي را در ايران باب كرد و به اين امور پرداخت و علاوه بر ترجمه متون و جرايد اروپايي براي شخص شاه، كتب بسياري را نيز ترجمه كرد و در اختيار ايرانيان قرار داد و مردم آن زمان را با علوم و دستاوردهاي غربي آشنا ساخت.
اعتمادالسلطنه مردي عفيف و مؤدب، اما در بيان عقايد خويش صريح و بي پروا بوده است. وي به زبان فرانسه چندان تسلط داشت كه مي توانست روزنامه هاي فرانسه را به دست گرفته و بي لكنت زبان و تاخير ترجمه كند، اما در زبان فارسي مهارت چنداني نداشت و آموختن زبان عربي را در اواخر عمر آغاز كرده بود. از اعتمادالسلطنه آثار فراواني از ترجمه و تاليفات باقي مانده كه بيشتر آنها وقتي هنوز زنده بود به چاپ رسيد. برخي پژوهشگران او را به انتحال آثار ديگران متهم كرده اند و گفته اند كه اين آثار را ديگران نوشته اند و او كه رياست دارالطباعه دولتي را داشت، آنها را به نام خود منتشر كرده است.
ندا فراهاني / جام جم
پنجشنبه 5 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فردا نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]