تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834120871
چله گجه سي؛ شبي به بلنداي تاريخ كهن ديار زنجان/بردن خنچه عروس آئيني ويژه براي تازه عروسان
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: چله گجه سي؛ شبي به بلنداي تاريخ كهن ديار زنجان/بردن خنچه عروس آئيني ويژه براي تازه عروسان
زنجان -خبرگزاري مهر: سرزمين كهن ايران از ديرباز داراي آئين هاي ككهن و ويژه اي بوده كه هرچند امروز با ماشيني شدن زندگي ها اين آئين به نوعي رنگ باخته ولي بازهم كروسوي از اين آئين در گوشه و كنار ايران يافت مي شود كه شب يلدا و رسوم ويژه اين شب يكي از اين آئين هاي كهن داراي جلوه هاي خاص است كه در زنجان از آن به عنوان" چله گجه سي" نام برده مي شود.
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم شب يلدا كه به شب چله نيز معروف است، در استان زنجان نيز از ديرباز متداول بوده و اعتبار خاصي دارد و پاييز هزار رنگ مي‌رود و زمستان سپيدرنگ از راه مي‌رسد، و در اين ميان شبي است بلند و پر از رمز و راز. شبي به بلنداي يك فرهنگ، فرهنگي چند هزار ساله با آيين و رسومي رنگارنگ به سان پاييز و درون‌مايه‌اي پاك و سپيد به رنگ زمستان.
در حالي اين روزها آرام آرام به بلندترين شب سال و رخت بر بستن پائيز هزار رنگ و آغاز زمستان سرد مي‌رسيم كه همانند سال‌هاي گذشته و سال‌هايي كه به عمر ما قد نمي‌دهد تا يادشان بياوريم، مردم جنب و جوش خاصي پيدا كرده‌اند تا بتوانند سور و ساتي فراهم كرده در شبي كه به دور هم نشستن و گفتن و خنديدن و به ديدار بزرگان رفتن مشهور است، لحظاتي به دور از قيل و قال‌هاي جامعه، در كنار خانواده بگذرانند.
"يلدا" واژه‌اي سرياني به معناي زايش خورشيد است در گذشته مردم تابش خورشيد را از تجليات اهورايي يا خدايي و تاريكي شب را از اعمال اهريمني مي‌پنداشتند و متوجه بودند كه گاه روزها بلند و شب‌ها كوتاه و گاهي هم شب‌ها بلند و روزها كوتاه مي‌شود.
به مرور زمان مردم دريافتند كه كوتاه‌ترين روز سال، آخرين روز پائيز و بلندترين شب سال نيز اولين شب زمستان است و پس از اين شب روزها به تدريج بلندتر و شب‌ها كوتاه‌تر مي‌شوند و خورشيد در آسمان بيشتر مي‌پايد. به همين جهت آن شب را شب يلدا يا شب تولد خورشيد ناميدند و پس از اين نامگذاري، اول دي‌ماه تا 10 بهمن كه در آن هر روز بر شدت سرما افزوده مي‌شود، به عنوان چله‌ي بزرگ و 10 بهمن تا 20 اسفند كه در آن از شدت سرما روز به روز كاسته مي‌شود، به عنوان چله‌ي كوچك شناخته شد.
افراد هر خانواده، سفره‌ي مخصوص شب يلدا پهن مي‌كردند و در آن از انواع ميوه‌ها و خشكبار، هندوانه، انار، خربزه و ميوه هفت مغز (پسته، بادام، توت، فندق، كشمش و انجير) استفاده مي‌كردند، زيرا اعتقاد خاصي در خوردن آنها و بركت‌گيري از اين ميوه‌ها وجود داشته است.
اين ميوه‌ها كثيرالدانه هستند و در ميان مردم قديم نيز نوعي جادو محسوب مي‌شدند، به گونه‌اي كه انسان‌ها با توسل به بركت‌خيزي و پردانه بودن آنها، با خوردن اين ميوه‌ها خودشان را نيز مانند آنها پربركت مي‌كنند و نيروي باروري را در خود افزايش مي‌دهند.
در خطه آذربايجان و زنجان رسم بر اين است كه در اين شب، خنچه‌اي تزئين شده به خانه عروس مي‌فرستادند كه در آن، هندوانه‌اي همراه با شال قرمزي كه نشانه‌ي خوش يمني و خوش بختي بود، قرار داشت.
خوردن قاووت و پخش حلوا از ديگر رسوم شب يلدا در زنجان است و پس از خوردن حلوا و قاووت، بر سر سفره يلدا، ظرفي از حلوا و قاووت را در طاق پنجره مي‌گذاشتند و كنار آن يك آيينه و گلدان پر از گل قرار مي‌دادند و اعتقاد داشتند شب هنگام خضر نبي براي خوردن حلوا و قاووت به خانه آنها خواهد آمد.
يلدا شبي كه بلندترين شب سال نام گرفته تا بهانه‌اي شود براي دور هم بودن خانواده‌ها. مراسم شب يلدا در ايران، قدمتي چندين هزار ساله دارد كه همواره در نخستين شب زمستاني برپا مي‌شود.
انار، آجيل، هندوانه و تنقلات را از خوردني‌هاي مخصوص شب چلدا است و مردم از ايام قديم بر اين باورند كه اگر در اين شب هندوانه بخورند، از گرماي تابستان مصون مي‌مانند و از همين‌رو اين ميوه جايگاه خاصي در مراسم شب يلدا دارد در گذشته مردم معتقد بودند كه در اين شب كسي نبايد به مسافرت برود، چون در اين صورت تا پايان سال در به دري و آوارگي مي‌كشد.
جشن شب چله، پس از نوروز تنها جشني است كه همواره در ميان ايرانيان پايدار مانده است و علت پايداري آن را مي‌توان باور ديني كهن مهرپرستان يعني زايش خورشيد و مهر دانست. هر جشن، آييني دارد. يلدا و جشن‌هاي شب يلدا، يك سنت ديرين در ايران است و به عنوان يك جشن آريايي از هزاران سال پيش رواج داشته است. اين آيين‌ها كه تا چند دهه‌ي پيش فراگير و اكنون در برخي مناطق اغلب روستايي پابرجاست.
در زنجان مرسوم بود كه در شب‌هاي چله، مردم گندم برشته را به رديف، روي بام خانه‌هايشان مي‌ريختند و معتقد بودند كه با اين كار، سال پر بركتي را پيش رو دارند و متأسفانه اين آداب و آيين‌ها به علت كم‌توجهي، رو به فراموشي هستند، به‌گونه‌اي كه رسومي هم‌چون شب يلدا كه متعلق به ايرانيان است، بر اثر بي‌توجهي بتدريج فراموش مي‌شود.
شب يلدا به‌عنوان يك فرهنگ تمام ايراني، مي‌تواند نقطه‌ي اشتراك ميان اديان و فرهنگ‌ها قرار گيرد. از همين‌رو بايد از اين ظرفيت براي نزديكي اديان و فرهنگ‌ها استفاده كرد و بر اساس فرهنگ كهن ايران، در شبانگاه واپسين روز آذر ماه، نبردي ميان اهريمن و اهورا مزدا در مي‌گيرد و تا سپيده دم و طلوع خورشيد ادامه مي‌يابد و مردمان براي رفع اين نحوست، در انتظار سپيده دم و شكست اهريمن و طلوع روشنايي اهورايي به شب زنده‌داري مي‌پردازند.
برخي از آداب و رسوم گذشتگان، سمبل مهرورزي است. هم‌چنان كه بر پايه اساطيري كهن در شب يلدا، ايزد نور در كوه البرز در يك غار از فروغ زاييده شده است و مهريان در غارها و يا جاهاي فرو افتاده، مهر را نيايش مي‌كردند و او را آگاه به همه اعمال و افكار مي‌دانستند و طي يك سنت 1000 ساله، خانواده‌هاي ايراني در شب يلدا آخرين روز از پائيز و نخستين شب از آغاز زمستان كه طولاني‌ترين شب سال است، با رفتن به خانه‌هاي يكديگر، كنار هم مي‌نشينند و آنان كه ذوقي دارند، تفالي به ديوان حافظ مي‌زنند.
با گذشت زمان، برگزاري اين سنت با توجه به قوميت هر منطقه، شكل تازه‌اي به خود گرفته است و باورها و اعتقادات و فرهنگ هر منطقه‌اي به آن اضافه شده و به تبع آن، جشن شب يلدا رنگ و بوي خاصي به خود گرفته كه منطقه‌ي زنجان نيز از اين فرهنگ‌پذيري و قوميت‌پذيري، دور نمانده است و آنها در هنگام سپيده صبح پيش از هر چيزي به ظرف حلوا و قاووت نگاه مي‌كردند و اگر اثري از جاي انگشت در ظرف مي‌ديدند، آن روز، روز پربركت و خوش يمن تلقي مي‌شد و اين امر را نشانه برآورده شدن نذورات خود مي‌دانستند.
بعضا افراد سعي مي‌كردند روز اول دي را در معرض آفتاب قرار گيرند و به اعتقاد خود از اولين روز تولد خورشيد، گرمي و حرارت و پويايي را تبرك مي‌گرفتند و بعضي نيز هنگام طلوع خورشيد را زايش خورشيد مي‌دانستند و به نيايش مشغول مي‌شدند و پيروزي مهر و شكست اهريمن را از خدا طلب مي‌كردند و شب هنگام دعايي به نام «في‌يوم» مي‌خواندند كه دعاي شكرانه نعمت بوده است.
..................................................
گزارش: زهرا مقدمي
كد خبر: 2199940
تاريخ مخابره : ۱۳۹۲/۹/۳۰ - ۱۵:۳۳
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]
-
گوناگون
پربازدیدترینها