واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: اوباما چگونه ميتواند طرح تحريمهاي ايران را «وتو» كند؟
در پي اصرار برخي از نمايندگان كنگره آمريكا بر تصويب تحريم هاي جديد عليه ايران و تشديد فشارها، كاخ سفيد تهديد كرد كه در صورت تصويب چنين تحريم هايي، اوباما آن را وتو خواهد كرد. اما منظور از وتوي رياست جمهوري در آمريكا چيست و سابقه استفاده از اين اختيار، به ويژه در دولت اوباما چگونه بوده است؟
در پي اصرار برخي از نمايندگان كنگره آمريكا بر تصويب تحريم هاي جديد عليه ايران و تشديد فشارها، كاخ سفيد تهديد كرد كه در صورت تصويب چنين تحريم هايي، اوباما آن را وتو خواهد كرد. اما منظور از وتوي رياست جمهوري در آمريكا چيست و سابقه استفاده از اين اختيار، به ويژه در دولت اوباما چگونه بوده است؟
به گزارش «تابناك»، تهديد شب گذشته كاخ سفيد مبني بر استفاده از حق وتوي رياست جمهوري در صورت تصويب تحريم هاي جديد عليه ايران، اين سوال را به وجود آورد كه منظور از وتو چيست و ساز و كار آن در ساختار سياسي ايالات متحده به چه صورتي است.
به طور كلي، بايد اشاره كرد كه واژه «وتوي رياست جمهوري» در قانون اساسي ايالات متحده مورد اشاره قرار نگرفته؛ اما بند نخست اين قانون بيان مي كند كه همه اسناد، فرامين، قطعنامه ها و يا ديگر مواردي كه به تصويب كنگره مي رسد، بايد براي تأييد به رئيس جمهور ايالات متحده ارائه شود.
زماني كه سندي به رئيس جمهور ارائه مي شود، وي مي تواند آن را امضا نموده و به قانون تبديل كند؛ ضمن اعلام مخالفت، آن را به كنگره بازگرداند (وتو)؛ و يا از امضا و يا اعلام مخالفت با آن خودداري كند (در اين صورت و با گذشت 10 روز، اگر كنگره هنوز داير باشد، سند خود به خود به قانون تبديل مي شود. در غير اين صورت، سند حالت قانوني به خود نمي گيرد. از اين اقدام با عنوان «وتوي جيبي» يا «وتوي تأخيري» ياد مي شود).
درباره منطق اختيار وتوي رئيس جمهور در آمريكا گفته مي شود كه هرچند علت يگانه اي براي استفاده از اين اختيار وجود ندارد، اما اصولاً روساي جمهور زماني كه مصوبه اي با ديدگاه يا دستور كار آن ها همخوان نباشد، اقدام به وتوي آن مي كنند. افزون بر اين، ممكن است مصوبه مذكور از نظر آن ها ناصحيح يا خلاف قانون اساسي بوده و يا با ايدئولوژي رياست جمهوري درتضاد باشد.
در همين زمينه، بحث «تهديد وتو» نيز مطرح مي شود. در مواقعي، رئيس جمهور آمريكا با بيان چنين تهديدي به صورت علني يا خصوصي، تلاش مي كند تا بر محتواي يك مصوبه تأثير بگذارد. آمار دقيقي از تعداد دفعات استفاده از اين تهديد در سال هاي مختلف وجود ندارد، اما به هر حال از اين تهديد به عنوان راه موثري براي شكل دادن به سياست هاي مورد نظر ياد مي شود.
با اين وجود بايد اشاره كرد كه اصل موضوع استفاده از حق وتو، طي سال هاي اخير امر مرسوم و متداولي نبوده و به عبارت ديگر، اين گونه نبوده كه در موارد مكرري از اين حق استفاده شده باشد و موارد تنها به مسائل ضروري و حياتي محدود شده است. هرچند، در سال هاي دور و به ويژه نيمه نخست قرن بيستم، روساي جمهور آمريكا از اين حق به كرات استفاده مي كردند.
به عبارت ديگر، ميزان استفاده از اين اختيار طي سال هاي اخير همواره در حال كاهش بوده و اندك اندك به امري با مرسوميت اندك تبديل شده است. در اين راستا، جرج بوش در طول دو دوره رياست جمهوري خود 12 بار از اين اختيار استفاده كرد، اما باراك اوباما تاكنون تنها دو بار از چنين اختياري استفاده كرده است.
مورد نخست، به 30 دسامبر 2009 مربوط مي شود كه طرحي الحاقي مربوط به تخصيص بودجه سال 2010 از سوي اوباما وتو شد. مورد دوم نيز در تاريخ هفتم اكتبر 2010 و مربوط به طرحي درباره رسميت يافتن گواهي هاي رسمي در ميان ايالات مختلف آمريكا بود.
به اين ترتيب، مي توان گفت به همين دليل بود كه تهديد شب گذشته كاخ سفيد مبني بر وتوي طرح تحريم هاي ايران، به شدت مورد توجه رسانه هاي آمريكايي قرار گرفت و از آن با عنوان امري ويژه و كم سابقه ياد كردند.
گفتني است در صورتي كه طرحي از سوي رئيس جمهور آمريكا وتو شود، كنگره تنها در صورتي مي تواند با رئيس جمهور مخالفت كرده و بار ديگر طرح مذكور را احيا كند كه اين طرح، بار ديگر هم در مجلس نمايندگان و هم در سنا به رأي گذاشته شود و بتواند دو سوم آراي نمايندگان هر دو مجلس را كسب كند. امري كه در طول تاريخ ايالات متحده اقدام به آن با موفقيت چنداني مواجه نبوده و موارد موفقيت آن انگشت شمار است.
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]