واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: اوباما چگونه ميتواند طرح تحريمهاي عليه ايران را «وتو» كند؟
در پي پافشاري برخي از نمايندگان كنگره آمريكا بر تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران و تشديد فشارها، كاخ سفيد تهديد كرد در صورت تصويب چنين تحريمهايي، اوباما آن را وتو خواهد كرد. اما منظور از وتوي رياست جمهوري در آمريكا چيست و سابقه استفاده از اين اختيار، به ويژه در دولت اوباما چگونه بوده است؟
در پي پافشاري برخي از نمايندگان كنگره آمريكا بر تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران و تشديد فشارها، كاخ سفيد تهديد كرد در صورت تصويب چنين تحريمهايي، اوباما آن را وتو خواهد كرد. اما منظور از وتوي رياست جمهوري در آمريكا چيست و سابقه استفاده از اين اختيار، به ويژه در دولت اوباما چگونه بوده است؟
به گزارش «تابناك»، تهديد شب گذشته كاخ سفيد، مبني بر استفاده از حق وتوي رياست جمهوري در صورت تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران، اين پرسش را به وجود آورد كه منظور از وتو چيست و ساز و كار آن در ساختار سياسي ايالات متحده چگونه است؟
به طور كل، بايد اشاره كرد كه واژه «وتوي رياست جمهوري» در قانون اساسي ايالات متحده مورد اشاره قرار نگرفته؛ اما بند نخست اين قانون ميگويد كه همه اسناد، فرامين، قطعنامهها و يا ديگر مواردي كه به تصويب كنگره ميرسد، بايد براي تأييد به رئيسجمهور ايالات متحده ارائه شود.
بنا بر اين گزارش، هنگامي كه سندي به رئيسجمهور ارائه ميشود، وي ميتواند آن را امضا كرده و به قانون تبديل كند؛ افزون بر اعلام مخالفت، آن را به كنگره بازگرداند (وتو) و يا از امضا و يا اعلام مخالفت با آن خودداري كند. در اين صورت و با گذشت ده روز، اگر كنگره هنوز داير باشد، سند خود به خود به قانون تبديل ميشود. در غير اين صورت، حالت قانوني به خود نميگيرد؛ از اين كار به «وتوي جيبي» يا «وتوي تأخيري» ياد ميشود.
اما درباره منطق اختيار وتوي رئيس جمهور در آمريكا، گفته ميشود كه هرچند علت يگانهاي براي استفاده از اين اختيار وجود ندارد، اصولاً رؤساي جمهور هنگامي كه مصوبهاي با ديدگاه يا دستور كار آنها همخواني نداشته باشد، آن را وتو ميكنند؛ افزون بر اين، شايد اين مصوبه از نظر آنها نادرست يا خلاف قانون اساسي بوده و يا با ايدئولوژي رياست جمهوري در تضاد باشد.
در همين زمينه، بحث «تهديد وتو» نيز مطرح ميشود. در مواقعي، رئيس جمهور آمريكا با بيان چنين تهديدي به صورت علني يا خصوصي، تلاش ميكند تا بر محتواي يك مصوبه تأثير بگذارد. آمار دقيقي از دفعات استفاده از اين تهديد در سالهاي مختلف در دست نيست، ولي به هر حال از اين تهديد به عنوان راه مؤثري براي شكل دادن به سياستهاي مورد نظر ياد ميشود.
با وجود اين، بايد اشاره كرد كه اصل موضوع استفاده از حق وتو در سالهاي اخير، مرسوم و متداول نبوده و به عبارت ديگر، اين گونه نبوده كه در موارد مكرري از اين حق استفاده شده باشد و موارد تنها به مسائل ضروري و حياتي محدود شده است؛ هرچند در سالهاي دور و به ويژه نيمه نخست قرن بيستم، رؤساي جمهور آمريكا بارها از اين حق استفاده ميكردند.
به عبارت ديگر، ميزان استفاده از اين اختيار در سالهاي اخير، همواره در حال كاهش بوده و اندك اندك به امري با مرسوميت اندك تبديل شده است. در اين راستا، جورج بوش در دو دوره رياست جمهوري خود، دوازده بار، حال آنكه باراك اوباما تاكنون دو بار از چنين اختياري استفاده كرده است؛ مورد نخست به سيام دسامبر ۲۰۰۹ مربوط ميشود كه طرحي الحاقي مربوط به تخصيص بودجه سال ۲۰۱۰ از سوي اوباما وتو شد. مورد دوم نيز در هفتم اكتبر ۲۰۱۰ و مربوط به طرحي درباره رسميت يافتن گواهيهاي رسمي در ميان ايالات گوناگون آمريكا بود.
به اين ترتيب، ميتوان گفت به همين دليل بود كه تهديد شب گذشته كاخ سفيد، مبني بر وتوي طرح تحريمهاي ايران، به شدت مورد توجه رسانههاي آمريكايي قرار گرفت و از آن با عنوان امري ويژه و كم سابقه ياد كردند.
گفتني است، در صورتي كه طرحي از سوي رئيس جمهور آمريكا وتو شود، كنگره تنها در صورتي ميتواند با رئيس جمهور مخالفت كرده و بار ديگر اين طرح را احيا كند كه اين طرح، بار ديگر هم در مجلس نمايندگان و هم در سنا به رأي گذاشته شود و بتواند دو سوم آراي نمايندگان هر دو مجلس را كسب كند؛ امري كه در تاريخ ايالات متحده، انجام آن موفقيت چنداني نداشته و موارد موفقيت آن انگشتشمار است.
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]