محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803322544
افزايش اميد براي پيش‌بيني زلزله در ايران گفت‌وگو با دكتر سيدرضا مهرنيا
واضح آرشیو وب فارسی:برنا نيوز: افزايش اميد براي پيش‌بيني زلزله در ايران گفت‌وگو با دكتر سيدرضا مهرنيا
ميليون‌ها سال است بشر وقوع زلزله را تجربه كرده و در آينده نيز همچنان وقوع زمين لرزه‌هايي را در نقاط مختلف اين كره خاكي شاهد خواهيم بود اما تجربه و دانش بشر از زمين لرزه‌ها در مقايسه با قدمت ميليون ساله آن بسيار محدود است.
در دنياي امروز زندگي صدها ميليون نفر از ساكنان زمين با خطرات و پيامدهاي ناشي از وقوع زلزله مواجه است. در حقيقت، زلزله يك مشكل بزرگ جهاني است كه سال هاست محققان به دنبال راهي براي پيش بيني و در نتيجه كاهش خسارات ناشي از وقوع آن هستند. كشور ما به دليل قرار داشتن روي يكي از كمربندهاي زلزله خيز جهان، از اين نظر شرايط خوبي ندارد و هر ساله شاهد رخداد زلزله هاي متعددي در كشور هستيم. گرچه امروزه تعيين احتمالي مكان رخداد يك زلزله امكان پذير است، اما هنوز تلاش محققان اين علم براي دسترسي به امكان پيش بيني زلزله ادامه دارد. محققان مركز پيش بيني زمان زلزله نيز در سال هاي اخير فعاليت هاي متعددي در اين زمينه انجام داده اند. بتازگي گروهي از محققان اين مركز به يافته هايي مبني بر نقش پيش نشانگرهاي ژئوفيزيكي به عنوان يكي از مهم ترين پيش نشانگرهاي زلزله براي پيش بيني وقوع زمين لرزه دست يافته اند كه مي تواند گام مهمي براي دستيابي به امكان پيش بيني زلزله باشد. با دكتر سيدرضا مهرنيا، محقق مركز ملي پيش بيني زلزله پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله درباره امكان وقوع زلزله و اهميت پيش نشانگرها در پيش بيني زلزله گفت وگو كرده ايم.
آيا اساسا پيش بيني زلزله امكان پذير است؟
پيش بيني زلزله اكنون امكان پذير نيست، چرا كه دانش بشري براي ملاحظه كردن و به حساب و كتاب در آوردن همه متغيرهايي كه در زلزله وجود دارد، هنوز به درجه اي نرسيده كه وقوع زلزله را پيش بيني كند اما با توجه به اين كه پيش بيني زلزله از جمله علوم و فنون تجربي است، مبتني بر سعي و خطاست. ما اميدواريم در هيچ جايي شاهد وقوع زلزله هاي مخرب نباشيم اما هر زماني كه در كشور ما يا يكي از كشورهاي همسايه زلزله اي اتفاق مي افتد، به تجربه هاي ما نسبت به اين رويداد طبيعي افزوده مي شود يعني با وقوع هر زلزله مي توانيم به اطلاعات بيشتري درباره اين پديده دسترسي داشته باشيم و داده هاي بيشتري به دست مي آوريم. البته اين صحبت ها به اين معني نيست كه بايد چشم انداز آينده پيش بيني زلزله را تيره و تار ببينيم. به يقين در آينده روش ها و ابزارهايي ابداع خواهد شد كه مي توان به كمك آنها زلزله را پيش بيني كرد. در ده تا 15 سال گذشته نيز حركت هاي بزرگي در اين زمينه انجام شده است. كشورهايي از جمله چين، يونان، آمريكا و حتي كشور خودمان در اين زمينه فعاليت هايي داشته اند و در بعضي موارد شاهد موفقيت هايي در اين زمينه بوده ايم كه حتي اگر مقطعي و كوتاه مدت بوده اما بارقه هايي از اميد را براي ما به همراه داشته است.
آيا در كشورهاي ديگر هم اقدامات مشابهي در زمينه پيش بيني زلزله انجام شده است؟
بله، بخصوص در كشورهايي مانند چين كه پتانسيل لرزه خيزي بالايي دارند، بسياري از دانشمندان و محققاني كه در حوزه هاي زمين شناسي، زلزله شناسي و ژئوفيزيك تحقيق مي كنند، در زمينه پيش بيني زلزله تحقيق كرده اند. در يك يا دو دهه گذشته چيني ها به موفقيت هايي در پيش بيني هشت زلزله دست يافته اند كه بعضي از آنها جنبه تبليغاتي داشته و به عنوان استفاده ابزاري مطرح شده اما در بعضي موارد نيز استفاده از راهكارهاي ابداعي در پيش بيني زلزله جواب داده است.
اگر بخواهيم زلزله را پيش بيني كنيم، بايد سراغ كدام گروه از نشانگرها برويم؟
انتخاب نشانگر ها براي پيش بيني زلزله تا حد زيادي سليقه اي است. براساس قابليت هاي زمين شناسي و زمين ساختي هر منطقه ، اين نشانگر ها متفاوت است. براي مثال در كشور ما با توجه به الگوهاي گسلي و اطلاعات به دست آمده از اين الگو ها در انتخاب نشانگر ها بايد زير ساخت هاي گسلي كشور را به عنوان اولويت اصلي در نظر بگيريم. ما بايد روي گسل ها تحقيق كنيم و پيش نشانگر هايي را انجام دهيم كه با حركت گسل ها در ارتباط باشد. براي مثال اقدامات بسيار خوبي كه از سوي سازمان زمين شناسي با عنوان عمليات سنجش با GPS يا سامانه مكان ياب جغرافيايي انجام مي شود، بر همين اساس عمل مي كند. به عبارتي در اين روش حركت گسل ها ميلي متر به ميلي متر اندازه گيري مي شود يا نحوه توسعه گسل ها، انشعابات و الگوهاي آنها از نظر آماري بررسي مي شود تا بتوان گفت در منطقه اي از كشور با توجه به بعضي حركت ها يا افزايش ميزان حركت گسل ها از نظر فيزيكي احتمال لرزه خيزي افزايش يافته است كه بايد مورد بررسي قرار گيرد، اما اگر بخواهيم وضع كنوني كشورمان را با ديگر كشورها و مطالعات مشابهي كه در ديگر كشورها انجام مي شود، مقايسه كنيم به اين نتيجه مي رسيم اولويت با پيش نشانگرهاي ژئوفيزيكي يا اطلاعات فيزيك است كه از درون زمين يا از سطح زمين به دست مي آيد. اين اطلاعات در يك سيستم مجازي و با كمك نرم افزارهاي قابل پردازش به دست مي آيد. به اين ترتيب مي توان از اطلاعات به دست آمده از تجزيه و تحليل اين داده ها به عنوان پيش نشانگرهايي براي پيش بيني زلزله استفاده كرد.
شما در اين طرح كدام پيش نشانگرها را انتخاب كرده ايد؟
ما هم در اين طرح سراغ پيش نشانگرهاي ژئوفيزيكي رفته ايم. من نه تنها به اين شاخه يعني ژئوفيزيك علاقه خاصي دارم، بلكه بر اين باور هستم پيش نشانگرهاي ژئوفيزيكي از خيلي جنبه ها با توجه به شرايط زمين شناختي و زمين ساختي كشور ما متناسب است. بسياري از پيش نشانگرهايي كه از آنها استفاده مي كنيم، بومي كشور ماست. براي مثال سنجش تغييرات ژئوديناميكي زمين به كمك GPS فرآيندي است كه سازمان زمين شناسي، سرمايه گذاري خوبي در اين زمينه داشته است. اندازه گيري مولفه اي به نام طيف تغييرات الكترومغناطيسي ـ كه در مطالعاتي كه در اين زمينه انجام مي شود ـ مورد توجه قرار گرفته است. در شمال تهران دو ايستگاه سنجش طيف تغييرات الكترومغناطيسي نصب شده كه اطلاعات ثبت شده در اين ايستگاه ها به طور مرتب رصد مي شود و به گروه ژئو مگنتيك سازمان زمين شناسي ارسال مي شود و اين مولفه و تغييرات آن به طور دائم كنترل و اندازه گيري مي شود. به عبارتي اعتقاد بر اين است در ايران هم مانند بسياري از كشورها پيش نشانگر هاي ژئوفيزيك در خط مقدم اين بحث قرار دارد. البته نگاه ها متفاوت است. بعضي ها داده ها را به روش آماري كلاسيك يا خطي و روش هاي اقليدسي تحليل مي كنند، اما من به طور شخصي روش هاي هندسي نااقليدسي را انتخاب مي كنم چراكه بر اين باورم هندسه زمين، هندسه نااقليدسي و غيرخطي است و با آنچه در حساب و كتاب هاي معمولي وجود دارد، قدري متفاوت است و به همين علت از منظر ديگري به مولفه هاي ژئوفيزيك نگاه مي كنم.
در اين طرح تا به امروز از چه مراحلي عبور كرده و در پيش بيني زلزله به كجا رسيده ايد؟
طرح هاي زيادي در اين زمينه وجود دارد، اما در طرح اخير روي پتانسيل لرزه خيزي شمال تهران و گسل شمال تهران كار شده كه در مجله GSEE از مجلات نمايه دار پژوهشگاه زلزله شناسي چاپ شده. در اين طرح تاكيدمان روي گسل هاست. مولفه هاي گسلي سنجيده شده است. اعتقادمان اين بوده كه ممكن است تعدادي از مراكز زلزله با سيستم هاي گسلي در ارتباط باشد كه خيلي در سطح زمين نمود نداشته و به عبارتي با چشم قابل رويت نيست، اما در داخل زمين يا اعماق پوسته زمين مستتر است و با داده هاي ژئوفيزيك با استفاده از روش هاي غيرخطي تعدادي از اين سامانه هاي گسلي يا به اصطلاح خط واره ها را استخراج كرده ايم و سپس اين اطلاعات را در محيط GIS به كاتالوگ زلزله هايي كه در كشور به روش دستگاهي اندازه گيري شده تزريق كرده ايم كه خروجي آن يك نقشه پيش نشانگري يا پيشداوري از گسل هاي لرزه خيز شمال تهران است كه مطابقت نزديك و بسيار خوبي با مراكز زلزله هاي تاريخي گسل شمال تهران دارد. ما سعي كرديم در تهران اين روش را توسعه دهيم و درباره گسل هاي لرزه خيز در مناطق ديگر كشور از جمله شمال قزوين و شمال تبريز و طالقان نيز مطالعات گسترده اي انجام دهيم تا الگوهاي گسلي لرزه زاي كشورمان را با داده هاي ژئوفيزيكي بهتر نمايان كنيم. شايد بتوانيم در آينده نقشه كلي گسل هاي لرزه اي ايران را با استفاده از داده هاي ژئوفيزيكي و تحليل هاي غيرخطي بهتر استخراج كنيم كه گام بزرگي است. ممكن است خروجي اين نقشه به معني پيش بيني زلزله نباشد، اما قطعا يكي از ابزارهاي خوبي است كه در آينده پيش بيني مكاني زلزله ها را امكان پذير و ميسر مي كند.
در حال حاضر براي پيش بيني زلزله با چه محدوديت هايي مواجه هستيد؟
محدوديت اصلي ما محدوديت داده است. سنجش هاي ابزاري و دستگاهي در كشور قدمت چندان زيادي ندارد و حدود 40 سال است اين روش ها در كشور ما نهادينه شده است. ممكن است پيش از اين نيز از رويدادهاي لرزه اي و زلزله هاي مهيب تاريخي اطلاعاتي ثبت شده باشد، اما واقعيت اين است در ثبت اين اطلاعات از هيچ ابزاري استفاده نشده و هيچ نشاني از عدد و رقم در اين اطلاعات يافت نمي شود. علاوه بر اين، ما از گذشته هاي دور كشورمان هم اطلاعات چنداني نداريم و اين محدوديت بزرگي است. از روزي كه ابزارها و سنجش هاي دستگاهي اين امكان را براي ما ايجاد كرده است، كارمان را شروع كرده ايم. بنابراين ما با توجه به لرزه خيزي كشور و تنوع لرزه خيزي در ايران كشوري فعال و جوان هستيم. از نظر مطالعاتي كه در اين زمينه انجام مي شود نيز كشور جواني هستيم.
آرزوي همه اين است روزي دانشمندان بتوانند زلزله را پيش بيني كنند. به نظر شما تا اين روز چقدر فاصله داريم؟
مقياس زماني ما زمين شناسان ميليوني است و با مقياس هاي زماني ديگران مطابقت زيادي ندارد. در حقيقت زمان خاصي را نمي توان تعيين كرد. نمي توانيم بگوييم تا پنج يا ده سال آينده مي توانيم زلزله را پيش بيني كنيم. ما همگام با ديگر كشورها در اين زمينه پيش مي رويم. ممكن است آنها به يافته هايي از اميد دست پيدا كنند كه بارقه اي براي ما باشد و براين اساس بتوانيم با سرعت بيشتري پيش برويم يا ممكن است به نتايجي برسيم كه آنها بتوانند از اين يافته ها استفاده كنند، اما اطمينان دارم به خواست خدا نيم قرن آينده به تحقيق و مطالعه درباره پيش نشانگرها اختصاص خواهد داشت كه مي تواند به منزله رسيدن به دستاوردهايي براي پيش بيني زلزله باشد.
فرانك فراهاني جم / گروه دانش
چهارشنبه 27 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برنا نيوز]
[مشاهده در: www.bornanews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 121]
-
گوناگون
پربازدیدترینها