واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نگاهي به كتاب «مرواريد شكسته»داستان زندگي يك بانوي شهيد در مسير پيروزي انقلاب اسلامي
كتاب «مرواريد شكسته» نوشته نسرين پرك درباره زندگي و مبارزات يك بانوي انقلابي، شهيده بتول چراغچي مسجدي است كه در روزهاي پيش از پيروزي انقلاب اسلامي و در تظاهرات مردمي آن ايام به شهادت رسيده است.
خبرگزاري فارس- علي الله سليمي: زمينههاي شكل گيري انقلاب اسلامي آن قدر گسترده است كه اگر بخواهيم به همه آنها حتي به صورت فهرست وار اشاره كنيم به مجال به مراتب وسيع تر نياز است، چرا كه تقريباً اكثر مردم كشورمان در سال هاي سياه ستمشاهي به سهم خود در شكل گيري اين رويداد بزرگ اجتماعي نقش داشتند كه طبعاً تا به امروز تنها گوشه هايي از آن در رسانه ها و آثار مكتوب بيان شده است.
در اين خصوص، از ميان قالب هاي بياني موثر مي توان به ژانر ادبي «داستان»اشاره كرد كه در اين زمينه تا به حال كاركردهاي قابل توجهي داشته و هنوز هم اين تاثيرگذاري جريان دارد. يكي از تازه ترين آثار تاليفي در اين زمينه، كتاب مرواريد شكسته، نوشته نسرين پرك، داستان نويس مشهدي است كه بر اساس زندگي يكي از مبارزان راه انقلاب، شهيده بتول چراغچي مسجدي تاليف و منتشر شده است.
اين شهيد يكي از شهداي انقلاب اسلامي ايران بود كه نهم دي ماه سال 1357 در تظاهرات مردمي ايام انقلاب به شهادت رسيد. نسرين پرك زندگي اين شهيده راه انقلاب اسلامي را در قالب سلسله داستان هاي كوتاه به هم پيوسته نوشته كه در نهايت شماي كلي از زندگي اين بانوي شهيد خراساني ارائه مي دهد. در نوشتن اين نوع آثار معمولا از قالب ادبي زندگينامه داستاني استفاده مي شود كه نويسنده اين اثر هم سعي كرده از اين شيوه روايي بهره بگيرد اما نوع انتخاب هاي نويسنده در زاويه ديد و همچنين شيوه شخصيت پردازي او از مرواريد شكسته يك اثر مستقل به وجود آورده كه در كنار مستندات واقعي آن، جنبه هاي داستاني اثر هم نمود چشمگيري دارد.
البته او سعي كرده در وهله اول به مستندات واقعي اثر وفادار بماند و در مرحله بعد به خلق يك اثر ادبي بپردازد. بي گمان نسرين پرك به اين نكته اساسي در دنياي داستان نويسي واقف بوده كه داستان در حقيقت آن بخش از ادبيات است كه خصلت ساختگي و ابداعي آن بر جنبه واقعياش غلبه كند. براساس اين تعريف داستان اگرچه حادثهاي تخيلي است، اما بيارتباط با دنياي واقعي نيست. در اين زمينه، اغلب كارشناسان ادبي معتقدند هر اثر هنري صرفنظر از كيفيت متن آن ما را با انعكاس از جهان واقع روبهرو ميكند. اثري وجود ندارد كه به نحوي با واقعيتهاي جهان خارج ارتباط نداشته باشد. حتي اگرچه در تركيب خود به ظاهر هيچ شباهتي به اشيا، موجودات و حوادث واقعي نداشته باشد، جزء به جزء آن از جهان واقع گرفته شده است. به بيان ديگر، ادبيات در واقع بازتاب فرآيند اجتماعي است كه خلاصه جوهر و چكيده تاريخ است.
در داستان مرواريد شكسته، خواننده با زندگي روزمره يك خانواده ايراني مواجه است كه مثل همه مردم اين سرزمين زندگي عادي خود را در شرايط عادي دارند، اما وقتي پاي باورها و اعتقادات ديني به ميان مي آيد، هر يك از اعضاي اين خانواده به يك مبارز انقلاب تبديل مي شوند تا از باورها و اعتقادات ديني خود پاسداري كنند. در فصل هاي پاياني كتاب وقتي نحوه شهادت بانو بتول چراغچي مسجدي روايت مي شود، مخاطب در مي يابد كه شهادت اين بانوي مبارز تا چه اندازه آگاهانه و همچنين روشنگرانه بوده است. او در روز شهادت، صبح دست دخترها و نوه هايش را مي گيرد تا خودشان را به سيل جمعيت انقلابي در خيابان هاي شهر برسانند.«...هلي كوپترها بالاي سر شهر پرواز مي كردند. مردم برايشان دست تكان مي دادند؛ و با شعارهايشان از آنها دعوت به همكاري مي كردند: ارتش برادر ماست/ خميني رهبر ماست/ برادر ارتشي/ چرا برادر كشي.
بتول و دخترها و نوه هايش دوباره وارد خيابان شدند. ديدند عده اي هراسان بر مي گردند گفتند: حمله شده. بتول گفت: برنگردين، ميدون رو خالي نكنين، ما بايد بر اون ها مسلط بشيم. رفتند تا رسيدند چهارراه لشگر... تانك ها و ماشين هاي ارتش از خيابان استانداري به طرف چهارراه لشگر مي آمدند... بتول و فاطمه و فرشته سه تايي كنار هم ايستادند پشت يك ماشين سواري. يك تانك از چهارراه لشگر پيچيد سمت آنها. وسط خيابان خالي بود. اما تانك پيچيد كنار خيابان، جايي كه آنها ايستاده بودند.»( ص 56 و 57)
اگر در نظر بگيريم يكي از كاركردهاي داستان، نشان دادن تصويري از اجتماع است كه نويسنده در آن زندگي ميكند. اين ارتباط ميان دنياي بيرون و دنياي داستان به ما كمك ميكند تا بتوانيم با بررسي داستان به تصويري راستين از جامعه دست يابيم. در اين زمينه، رولان بارت مي گويد: «اسلوب نوشتار، كاركرد و مناسبتي ميان آفرينش و جامعه است. اسلور نوشتار، زباني ادبي است كه بر اثر هدف اجتماعي خود دگرگون شده است. اسلوب نوشتار فرمي است كه به خدمت قصد انساني درآمده و بنابراين با بحرانهاي بزرگ تاريخ مربوط شده است.»
در داستان مرواريد شكسته اين نقش به خوبي ايفا شده است. يعني خواننده با مطالعه داستان زندگي يك بانوي مسلمان ايراني كه در قبال تحولات اجتماعي احساس وظيفه مي كند و در اين راه تا پاي جان پيش مي رود آشنا مي شود. در بخش هاي از داستان به اين نكته هم اشاره مي شود كه يكي از فرزندان اين مادر مبارز در سال هاي دوران دفاع مقدس به شهادت رسيده است. محمد 7 سال بعد از شهادت مادرش در عمليات والفجر 8 در سن 23 سالگي به شهادت مي رسد. شهيده بتول چراغچي مسجدي در هنگام شهادت 51 سال داشته است. يادش گرامي و راهش پر رو باد.
چاپ اول(زمستان 1391) كتاب«مرواريد شكسته» نوشته نسرين پرك، با ويراستاري انسيه شهركي، در 64 صفحه، با شمارگان 3000 نسخه، از سوي انتشارات ستاره ها(كنگره بزرگداشت سرداران شهيد و بيست و سه هزار شهيد استان هاي خراسان) و همكاري سازمان بسيج جامعه زنان خراسان رضوي در مشهد چاپ و منتشر شده است.
انتهاي پيام/و
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]