واضح آرشیو وب فارسی:: آهن به عنوان یکی از کالاهای اساسی و استراتژیک در صنایع هر کشوری به شمار میرود. نیاز به مقاطع فولادی و آهن آلات به طور دائمی در حال افزایش پیدا کردن است. صنایع مختلفی در سراسر دنیا از جمله خودروسازی و ساختمانسازی به عنوان صنایع وابسته به محصولات آهنی محسوب میشوند. کاربرد بسیار زیاد آهن آلات در صنایع گوناگون موجب شده است که اهمیت قیمت آن برای صاحبان کسبوکارها بسیار زیاد باشد. نوسان قیمت آهن خیلی زود خود را در قیمت تمام شده محصولات پاییندستی نشان میدهد. شناخت عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات از جمله قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن میتواند به درک درستی از روند قیمتی این مواد اولیه مهم کمک کند. در ادامه به تعدادی از مهمترین عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات میپردازیم.
قیمت مواد خام و اولیه تولید آهن آلات در ردیف مهمترین عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات
در تولید مقاطع فولادی از مواد اولیهای نظیر سنگ آهن و برخی مواد پایه دیگر نظیر کربن، نیکل و کروم استفاده میشود. بدون شک قیمت این دسته از مواد خام در تعیین قیمت آهن آلات به طور مستقیم اثرگذار است. به عنوان مثال کشور چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده مقاطع فولادی در جهان در عین حال بزرگترین واردکننده سنگ آهن نیز به شمار میرود. بدیهی است که برهم خوردن تعادل در تامین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مقاطع فولادی، به طور مستقیم روی تولید و در نتیجه قیمت آهن آلات اثرگذار است. در کشور ما سنگ آهن مورد نیاز برای تولید مقاطع فولادی در داخل تامین میشود و از این جهت کمتر با مشکل تامین مواد اولیه مواجه هستیم.
قیمت نفت
نفت سالهاست که به عنوان یک پارامتر اقتصادی مهم و اثرگذار در صنایع مختلف در سراسر دنیا شناخته میشود. موتور محرک صنایع انرژی است و همواره سهم قابل توجهی از هزینههای تولید مربوط به انرژی است. نفت و فرآوردههای نفتی به عنوان عوامل بنیادین اثرگذار در قیمت محصولات پاییندستی در صنایع مختلف به شمار میرود. به علاوه اثرات قیمت نفت صرفا از جنبه مسئله تامین انرژی نباید مورد بررسی قرار بگیرد. نفت به طور مستقیم در رشد اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت اثرگذار است. به علاوه همواره در بازارهای مالی قیمت نفت به چشم یک عنصر مهم در قیمتگذاری کالاها به شمار میرود. در بسیاری از مواقع این تاثیر جنبه روانی دارد اما به هر ترتیب نمیتوان از کنار این مسئله به سادگی عبور کرد.
در صنایع تولید مقاطع فولادی حدود 15 درصد از هزینههای تولید به مصرف انرژی اختصاص دارد. این رقم قابل توجه کاملا وابسته به قیمت نفت است. با تغییر قیمت نفت سهم انرژی در تولید آهن آلات تغییر میکند. در نتیجه نیاز است که به نفت همواره به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات توجه ویژهای شود.
هزینههای حمل و نقل
هزینههای حمل و نقل یکی از مواردی به شمار میرود که تعیین قیمت تمام شده محصولات در تمام صنایع اثرگذار است. چرخه حمل و نقل هیچگاه در صنایع متوقف نمیشود. از زمان خرید و تهیه مواد اولیه خام مورد نیاز برای تولید تا زمان فروش و ارسال محصولات برای مشتری این فرآیند به دائمی در جریان است. تصور کنید یک کشور مانند چین را که با وجود این که بزرگترین تولیدکننده مقاطع فولادی در دنیا به شمار میرود، اما بخش اعظمی از مواد اولیه خام مورد نیاز خود را از خارج وارد میکند. همان طور که میدانید حجم مواد اولیهای که برای تولید آهن خالص مورد استفاده قرار میگیرد، بین سه تا چهار برابر محصولات نهایی است که به بازار عرضه میشود. مسئله حمل و نقل این میزان از مواد اولیه از یک کشور به کشور دیگر هزینه نسبتا بالایی را به همراه دارد که در تعیین قیمت آهن آلات به طور مستقیم اثرگذار است.
همچنین پس از تولید محصولات نهایی، فاصلهای که میان کارخانه تا مشتری باید طی شود نیز کاملا در هزینههای خرید مقاطع فولادی و سایر آهن آلات اثرگذار است. لذا حمل و نقل را باید به عنوان یکی دیگر از مهمترین عوامل تعیین قیمت آهن آلات در نظر گرفت.
تورم داخلی و جهانی
تورم همواره به عنوان یک معضل اقتصادی بزرگ برای بنگاههای اقتصادی به شمار میرود. در کشور ما این مسئله تحت تاثیر دو عامل قرار گرفته است؛ یک مسئله تورم داخلی است که به سبب اشکالات ساختاری موجود در اقتصاد ایران بیش از 50 سال است که گریبانگیر اقتصاد ما است. مسئله بعدی تورم جهانی است که در سایر کشورها دنیا وجود دارد و این به طور مستقیم روی قیمتهای کالاهای مختلف صادراتی آنها اثرگذار است.
بیشنر بخوانید: بانک اطلاعات ساختمان
در خصوص آهن آلات باید به یک نکته مهم توجه شود؛ حدود 60 درصد تولید مقاطع فولادی جهان مربوط به کشورهای در حال توسعه است. همچنین نیمی از این تولیدات مربوط به چین است. بنابراین روند تورم اقتصادی در چین به طور کامل محسوسی میتواند قیمت آهن آلات در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار دهد. در سالهای گذشته روند انتقال کارخانههای تولید آهن آلات به کشورهای در حال توسعه شتاب بیشتری گرفته است. قیمت ارزان کارگر و همچنین وجود منابع اولیه در این کشورها به عنوان اصلیترین دلایل این پدیده به شمار میروند. با توجه به این توضیحات باید همواره سهم مشخصی را برای تاثیر تورم روی افزایش قیمت آهن آلات در نظر داشته باشیم.
نوسانات قیمت ارز
فارغ از این که در تولید یک محصول مسئله قیمت ارز به طور واقعی چقدر دخیل است، همواره با بالارفتن قیمت ارز شاهد افزایش قیمت محصولات مختلف در کشور هستیم. این مسئله که شاید در برخی مواقع صرفا جنبه روانی داشته باشد، به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات به شمار میرود.در کشور ما سهم قابل توجهی از تولیدات مقاطع فولادی صادر میشود. قیمتگذاری محصولات صادراتی هم به صورت دلاری صورت میگیرد. به همین دلیل کاهش یا افزایش نرخ دلار به ریال ایران به طور محسوسی روی قیمت آهن آلات در کشور نیز اثرگذار است. مصرفکنندگان آهن در کشور همواره وضعیت قیمت ارز را به عنوان یک پارامتر مهم برای خرید محصولات مورد نیاز خود در نظر میگیرند. به این ترتیب قادر هستند تا خرید آهن آلات مورد نیاز کسب و کار خود را در قیمتهای مناسبی انجام دهند.
میزان عرضه و تقاضا از جمله مهمترین عوامل موثر در تعیین قیمت آهن آلات
تاثیر میزان عرضه و تقاضا در بنگاههای اقتصادی و تعیین قیمت محصولات بر کسی پوشیده نیست. به طور کلی از نظر کارشناسان اقتصادی عرضه و تقاضا به عنوان یکی از اساسیترین عوامل موتر در تعیین قیمت آهن آلات به شمار میروند. در طرف تقاضا مشتریان بزرگ صنایع تولید مقاطع و ورقهای فولادی بخشهایی نظیر مسکن و خودروسازی هستند. میزان درخواست خرید این مشتریان بزرگ در تعیین میزان تقاضای موجود در بازار به طور مستقیم اثرگذار است. همچنین در طرف عرضه نیز کارخانههای تولیدی هر زمان که از قیمت تعیین شده در بازار راضی نیستند، با کاهش عرضه در بازار کمبود ایجاد میکنند و این کار موجب افزایش قیمتها میشود. به طور کلی برای حفظ ثبات در قیمت آهن آلات باید حتما تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار برقرار باشد.
تغییر قیمت ضایعات آهن آلات
آهن قراضه بخشی از مواد اولیه برای تولید شمش و مقاطع فولاد به شمار میرود؛ بنابراین کاهش یا افزایش قیمت آن بر قیمت نهایی محصولات تاثیرگذار است. به صورت کلی، محصولات فولادی از مواد اولیه شمش، ورق و اسلب تولید میشوند. افزایش قیمت شمش بر نرخ سایر محصولات فولادی تاثیرگذار خواهد بود و روند صعودی قیمت مواد اولیه به سایر کالاهای تولیدی این بازار سرایت پیدا خواهد کرد. تلاش برای جمعآوری این آهن قراضههای دورریز در کشورها همواره مشاغل متعددی را به خود اختصاص داده است و تولیدکنندگان شمش آهنی همواره به دنبال خرید بیشتر این دسته از محصولات هستند.
بورس کالا
یکی از راههای تجربه شده و موثر در تمام دنیا برای تنظیم و کنترل بازار قیمت مقاطع فولادی، استفاده از بورس کالا است. بورس کالا به عنوان محلی شفاف به شمار میرود که دست دلالان و واسطهها را از بازار کوتاه میکند. عرضه صحیح و مداوم فولاد در بورس کالا تاثیر بسیار زیادی روی کنترل این بازار و قیمت این محصولات دارد. تجربه نیز نشان داده است که هم تولیدکننده و خریدار در این روش کاملا راضی هستند.
تغییرات فصلی
با تغییر فصول مختلف سال، برنامههای تولید کارخانهها تغییر میکند. تاثیرات آب و هوا در مسئله حمل و نقل محصولات تولید شده و مواد اولیه به طور مستقیم اثرگذار است. البته تاثیر این پدیده به صورت مقطعی است و معمولا در کوتاه مدت اثرات ناشی از آن برطرف میشود. معمولا توصیه میشود که خریداران نیاز خود را در شش ماهه نخست سال خریداری کنند تا در نیمه دوم سال با سرد شدن هوا و بارندگی کمتر دچار مشکل شوند.
با مروری بر مجموعه عوامل موثر در قیمت آهن آلات، این امکان فراهم میشود که با رصد عوامل و پارامترهای جانبی دخیل، امکان پیشبینی روند قیمت محصولات فولادی در گذر زمان فراهم میشود. این مسئله کمک شایانی به خریداران محصولات فولادی میکند تا بتوانند در بهترین زمان ممکن اقدام به خرید محصولات مورد نیاز خود کنند. البته برخی عوامل جانبی دیگر نیز از قبیل تغییرات آب و هوایی وجود دارد که ممکن است به صورت مقطعی روی قیمت آهن آلات تاثیرگذار باشند.