تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819587083
مبادلات فرهنگی فلاحتی ایران و هند
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ابوریحان بیرونی نام تعدادی از گیاهان و ادویه این سرزمین را با قید کلمه «هندی» در انتهای اسامی آنها نقل کرده است.6 رشیدالدین فضل الله همدانی (سده 7ق) به برخی از درختان و رستنی های هندی اشاره می کند،7 و در جای دیگر نوع و مقدار کالاها و فرآورده هایی که بازرگانان او از بلاد هند برایش می آوردند سخن می گوید؛8 اما مهمتر از اینها، «ملک علاءالدین از هندوستان در جواب مکتوب به خواجه رشید الدین» شرحی نغز و دلاویز به همراه کاروانی از ظرایف و طرایف گوناگون هند فرستاده و نوع و مقدار هر یک را در نامه قید کرده است. وزن این کالاها متجاوز از 30 تن و مشتمل بر یکصد رقم از انواع بهترین و گرانترین محصولات گیاهی، جانوری، معدنی، دریایی و دیگر فرآورده ها و تولیدات هند در سده هفتم هجری است که در عین حال نام، نوع و جنس کالاهای هندی مورد توجه و مصرف درباریان و ثروتمندان ایرانی را نشان می دهد. کالاهای ارمغانی ملک علاءالدین محمد خلج برای رشید الدین فضل الله همدانی نمونه ای از مبادلات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بین حکومت های ایران و هند است که دلالت بر پیشینه طولانی تر آشنایی ایرانیان با این گونه کالاها و فرآورده های عجیب و بر ارزش هند، اعم از محصولات کشاورزی، جنگلی و غیر آن، دارد. (به همین لحاظ در یادداشتهای پایانی مقاله صورت ریز این کالاها نقل شده است). 9 عجایب هند بسیار است. تعدد و تنوع جانداران و رستنی های مختلف این سرزمین بر شگفتی های آن می افزاید. با تفحص در متون کهن و قدیم فارسی، از قرن چهارم تا پایان عصر قاجاریه، می توان اسامی، ادویه، عقاقیر، گلها، میوه ها و مزروعات و دیگر پدیده های خاص هند یا منسوب به این سرزمین را معلوم، و میزان آشنایی ایرانیان با هر یک از آنها را در اعصار مختلف تاریخی مشخص کرد.10 با این همه، برخی از محصولات و فرآورده های به ظاهر منسوب شده به هند که در متون کهن و منابع قدیم فارسی آمده، قابل تأمل و بررسی بیشتر است؛ مثلاً شهمردان بن ابی الخیر در سال 488ق در معرفی و شرح چگونگی پرورش کرم ابریشم (عربی آن: دوالقَّز، قَّز معرب کژ به معنی ابریشم) یا کِرِم قَّز (در متن چاپی به اشتباه: کرم قرمز) می گوید: «این کرم را کرم هندوی خوانند...»؛11 در حالی که منشأ کرم ابریشم هند نیست و در هیچ یک از منابع لغت فارسی و دیگر منابع «کرم هندوی» نیامده است. اکنون نیز یکی از آفات انباری پسته و محصولات خشکبار حشره ای با نام علمی پلودیااینترپونکتلا / Hubner Plodia interpunctella می شناسیم،12 که به تحقیق توسط بازرگانان پسته و خشکبار، در اواخر عصر قاجاریه، به اسم شبپره یا پروانه هندی نامگذاری شده است.13 ادامه دارد پی نوشتها: 6. ابوریحان بیرونی، کتاب الصیدنه فی الطب، به کوشش عباس زریاب، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1370، ص643 ـ 739 شامل فهرست نامهای گیاهان، جانوران و کانیهاست نام رستنی های منسوب به هند از این قرار آمده است: ارزن، باقلا، بطیخ (خربزه)، تمر (خرمای هندو)، جلّوز (فندق)، حضض (نام پارسی آن پیل زهره، نام علمی آن (Licum afrum L. ، ذرت، زنجبیل (زنگبیر / شنگویر)، سفرجل (به / بهی) سنبل، شیطرج (معرب چیترک هندی: (Plumbago zeylanica L: صنوبر (درخت چلغوزه، با نام علمی: (Pinus Grandiana wait ، عود، فلفل، کلکلانج (کنکلانه: دارویی گیاهی به رنگ زرد)، کمون (زیره سیاه)، ناردین (کرکرهن / کرکروهان، عاقرقرحا: بیخ طرخون رومی، نام علمی: Anacyclus Pyrethrum D.C. )، عروق الهندیه (زردچوبه)، و نیز ریوند کشمیری (بیخ چکری، نوعی ریواس Rheum Officinale Baill: ) 7. رشیدالدین فضل الله همدانی، آثار و احیاء، به کوشش منوچهر ستوده و ایرج افشار، تهران، مطالعات اسلامی، 1368، ص214ـ221، از جوز هندی، خیار چنبر هندی، درخت هندی، هندوخرما، هندیانه (هندوانه) یاد کرده است. 8. رشیدالدین فضل الله همدانی، سوانح الافکار رشیدی، به کوشش محمدتقی دانش پژوه، تهران، دانشگاه تهران، 1358، ص178؛ همو، مکاتبات رشیدی، به کوشش محمد شفیع، لاهور، 1947، ص197، نوع مواد به گفته او «که تجارما از بلاد هند آرند» عبارت بوده از: صندل مقاصری، مشک تبتی، عود، زباد (ماده معطر با منشأ حیوانی، از گربه زباد)، کندراج (کندلاء، کندلی، گیاهی معروف به شوره، شورش، با پوست زعفرانی رنگ و مصرف دردباغی)، عرق کلکلانه (کلکلانج، از گیاهان خوشبوی)، کافور، صندل به کلکلانه پرورده. 9. رشیدالدین فضل الله، سوانح الافکار، ص252ـ261، مکتوب ملک علاءالدین در پاسخ به نامه رشیدالدین مندرج است. این نامه از آن علاء الدین محمد خلجی، پادشاه قدرتمند هند (حکومت 695ـ716ق) بوده که کالاهای گرانقیمت فراوانی برای رشیدالدین ارسال داشته و در پایان نامه اش نوشته است: «دیگر اندک سوغاتی به خدمت فرستاده، متوقع است که به نظر قبول ملحوظ فرمایند بدین موجب...» سپس فهرستی مشتمل بر نوع و مقدار هر کالا را به دقت ثبت کرده است؛ بدان لحاظ که از نظر مبادلات فرهنگی و مدنی و نیز نام و نوع برخی از کالاهای هند اهمیت دارد و برخی از آنها در فرهنگها نیامده است، با کمی اختصار نقل می شود؛ اقمشه 355 قطعه: سفیدبار200، ابراد کنبایتی ] بردهای بافته ناحیه کنبایت [ 100، اطلس مشکی 50، صوف منسوج از پشم ماهی زیره 5 ] در متن چاپی 50 [ ؛ جواهر 77 قطعه: الماس 22، یاقوت (رمانیه، ابیض، کحلی، اصفر) 55؛ عطریات: عنبر 1000 ] متن چاپی: الف [ مثقال، مشک تبتی 1000، زباد 1000، کافورجودانه 1000 مثقال، عود قمهری ] ؟درست آن: عود قماری [ 100 من، صندل مقاصری 100 من، عرق گل گیتی50 من؛ حیوانات جلیله 30 عدد: طاوس 4، سارو 4، طوطی (سفید، سیاه، سرخ، سبز) 10، زاغ هندی سخن گوی ] فارسی آن: مینا [ 3، سنگ سر 4، نسناس 4، خر عتابی 1؛ مربیات 300 ] متن چاپی 270 [ من: مربای زنجبیل معطر 50، هلیله کابلی به عسل پرورده 50؛ خیار چنبر پرورده 50، انبه مربا 50، تمرهندی تازه مربا 50، جکی یکی ] ؟ درست آن: شکی /جکی و برکی [ مربا 50؛ عقاقیروادویه مفرده 2350 ] متن چاپی 2282 [ من: ساذج هندی 10، قصب الذریره 70، بندق 20، زنجبیل 300، فلفل 300، کبابه صینی ] کبابه چینی [ 200، دار صینی صینی 100، فوفل 200، قاقله 200، هیل بوا ] هِل [ 100، جوزبوا 100، خیاشنبر ] چنبر [ 200، شیطرج هندی 30، شاه صینی ] درست آن: شای صینی معرب چای چینی [ 20، ماربربین ] ؟ [ 10، سنبل 30، دواله ] از گیاهان عطری [ 20، طنبول یابس ] برگ تنبول خشک [ 30، جمه جاوید ] ؟ [ 10، ریوندخاصِ صینی 30، عسل خیار شنبر منزوع 20 و «گشول ] ؟ شاید «کَلَشور = کَلَه شور، با مفهوم سرشوی و چیزی شبیه شامپوهای امروزی [ به جهت دفع کلف و دست شستن، به گل گیتی و گل چنبه پرورده 50 من»؛ مفترشات ] گستردنی ها، از باب فرش [ 140 قطعه؛ جامه خواب 20، بالش 40، متکا 30، نطع ] بساط، فرش، در متن چاپی: نسطع [ یک روی ] به [ بزم شاهی منقش 50؛ ادهان ] روغنها، عطرهای روغنی [ 150 قاروره ] ظرف شیشه ای [ : روغن ] گل [ چنبه 20، روغن قرنفل 30، روغن ] شکوفه [ کاذی 10، روغن عود 20، روغن کافور 50، روغن گل هندی 20؛ اوانی ] ظرفها [ 513 ] متن چاپی 713 [ عدد: ذهب ] از جنس طلا [ 13 عدد ] به وزن [ 3500 مثقال ] شامل [ : طشت و آفتابه1 (1000 مثقال)، قدح 4 (100 مثقال)، طبق 1 (500 مثقال)، پیه سوز عمل بنگاله 6 ] چاپی 1 [ (1000 مثقال) صینیه ] ظروف از جنس چینی یا ساخت چین [ 500 عدد: صحن ] دوری بزرگ، سینی = صینی [ لاجوردی 1000، قدح لاجوردی 100، شاه کاسه منبت 50، شربتی ملون هفت رنگ 50، صراحی لاجوردی مُحَرَر ] نوشته شده [ به طلا 100، نیم صحن لاجوردی 50؛ مأکولات مخلالات ] باید «مخللات» باشد که در منابع کهن آمده و در فرهنگها ثبت نشده، ظاهراً انواعی از خلال یا مربای خلال، چون خلال پسته یا بادام، لیمو و ترنج و غیر آن، شاید هم تنقلات دندان گیر به اعتبار هفت خلال، رک. ابریشمی، زعفران از دیرباز، ص263، 398 [ 30 مرطبان ] قسمی ظرف سفالین یا شیشه ای [ : زنجبیل 5، قرنفل 5، قرفه ] دارچین [ 5، لیمو به ادویه حاره 5، انبه 5، مجدیه ] ؟ [ 5؛ فواکه یا بسه ] خشک کرده [ : تمر هندی 500 من، خیار شنبر 200 من، نارجیل 3000 عدد، قند نارجیل 20 من؛ اخشاب ] چوبها [ و عظام ] استخوانها [ که به جهت عمارت خاصه فرموده بودند 6010 من، اخشاب: ساج 3000، آبنوس 1000، صندل 1000 من؛ عظام: منقار سمندر 10 من، دندان شیرماهی 500 من، عاج 500 من. 10. محمد آبادی باویل، ظرائف و طرائف ، تبریز، 1357، ص677 تا 742، نام کالاها و فراورده های مختلف هند، به استنااد منابع قدیم تا پایان عصر قاجاریه، را ذکر کرده (با این همه برخی از محصولاتی که در یادداشت پیشین آمده است، در بین این نامها وجود ندارد) و رستنی ها و محصولات با منشأ نباتی را از این قرار آورده است: ارمالی (دوای خشبی شبیه قرفه)، کبوره (پوست درخت کادی)، صندل (چندن)، قرنفل، قاقله، کبابه، نارگیل، کافور، عرق کافور، جوزبوا، میخک، سنبل، خسرودار / خلنجان، دارچین، اهلیلج / هلیله، باقلا، عود، آبنوس، اصابع اللصوص، نیلوفر، انبج (انبه)، بطیخ (هندوانه)، بک (قثاء)، بلاذر (بلادر)، بُل، بلیلج، بندق، بوزیدان، بید (خلاف هندی)، بیش، تمر، تنبول (تملول، تامول، پان)، پنبه، پلپل (فلفل)، جاورس (گاورس)، جوز، خرنوب، خیزران، عواکس، زعفران هندی، زقوم، زیتون، ساذج، شراب خرما، شُلّ، شیطرج، ابهل (صنوبر)، طباشیر (تباشیر)، فُل، قُسط، قصب (نی)، قُلب (ماش)، کاغذ، کمون (شونیز، سیاه دانه)، لوبیا، مُرّ، نارمشک (ناکیسر، ناغیست) و نیل. 11. شهمردان بن ابی الخیر، نزهت نامه علائی، به کوشش فرهنگ جهانپور، تهران، مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1362، ص 200. 12. ابریشمی، پسته ایران، شناخت تاریخی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1373، ص405. 13. از تولید کنندگان و بازرگانان قدیمی پسته، در مورد سابقه «شب پره هندی» در ایران جویا شدم، بنابر اظهار آنان اشاعه این نام باید مربوط به دوره قاجاریه باشد، با جستجو در منابع عصر حاضر، قدیم ترین منبعی که تصویر پروانه هندی و کرمینه و شرح خصوصیات آن به نظر رسید، رساله کوچکی (مشتمل بر 16 صفحه) با این مشخصات است: آفات مهم پسته ایران و طرز مبارزه با آن، این تصویر را نگارنده در پسته ایران (صفحه 406) چاپ کرده است.
شنبه ، ۱۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]
-
گوناگون
پربازدیدترینها