تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835080475
هجمه به امنیت غذایی به بهانه بحران آب
واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری پانا: هجمه به امنیت غذایی به بهانه بحران آب خبرگزاری پانا: موسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، در ایران حدود 10 درصد از محصولات زراعی و باغی در اراضی دیم تولید میشود. این آمار بیانگر وابستگی شدید تولیدات کشاورزی به منابع آب است.
۱۳۹۴ شنبه ۳۰ خرداد ساعت 08:27
به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از موسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، در ایران حدود 10 درصد از محصولات زراعی و باغی در اراضی دیم تولید میشود. این آمار بیانگر وابستگی شدید تولیدات کشاورزی به منابع آب است. در میان عوامل تولی کشاورزی، آب حائز اهمیت فراوانی است، زیرا با توجه به شرایط اقلیمی، محدودیت منابع آب و محدودیت اراضی دارای پتانسیل کشت دیم، مدیریت تامین (عرضه) و مصرف (تقاضا) آب نقش اساسی در استمرار تولید محصولات کشاورزی و پایداری و ارتقای درآمد کشاورزان دارد. در چنین شرایطی علاوه بر مهارت و دقت و اتخاذ تدابیر لازم در تامین و انتقال آب، چگونگی کاربرد آن (مدیریت تقاضا و مصرف)، اهمیت و ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. گفته میشود در حال حاضر بهره‌وری مصرف آب در کشاورزی در کشور پایین است. راندمان‌های پایین بیانگر فاصله بین عملکرد و وضع مطلوب در بهره‌برداری از منابع آب کشور است و برای کاهش این فاصله نیاز به گسترش اقدامات سازه‌ای و غیر سازه‌ای و به کارگیری تکنولوژی دارد. در حوزه مصرف نیز تکنولوژی فوق‌العاده اهمیت دارد در حوزه استحصال آب از اعمال زمین وجود داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد، هر چند استفاده نامناسب و لیکن در حوزه انتقال و مصرف، انتشار تکنولوژی در حد مناسب و مطلوب نبوده و موجب هدر رفت آب میشود به عبارت دیگر برای افزایش بهره وری در طرف مصرف نیاز به ورود و انتقال و انتشار تکنولوژی است. هجمه به امنیت غذایی به بهانه بحران آب هجمه به امنیت غذایی و خودکفایی ضمن اینکه به دلایل متعدد ناصواب می‌باشد از نگاه صرف بحران آب هم جای تامل دارد و به شدتی که در رسانه‌ها و افکار عمومی و در جامعه مطرح می شود نگرانی فزاینده ایجاد نموده و هر گونه اقدامی را تحت الشعاع فضای ایجاد شده قرار می‌دهد. از طرفی باید ملاک و مبنا را درست طراحی کرد و ضوابط و معیار را تعریف نموده و به آن پایبند بود صرف بیان این نکته که تعداد چاره زیاد است جای تامل دارد ، هند 20 میلیون چاه دارد ولی برخورد آن متفاوت است. آیا تعداد چاه مهم است یا میزان آبی که استحصال میشود؟ این که چه تعداد چاه می توان حفر نمود یا چه میزان آب استحصال گردد. در هاله‌ای از ابهام است براساس آمار رسمی در یک دوره تعداد چاه 16 برابر و لیکن میزان استحصال آب تنها 5 برابر افزایش یافت. - بررسی‌ها نشان می‌دهد که مناطق ممنوعه در تولید محصولات کشاورزی از نظر شدت بحران و تاثیر آن یکسان نیستند. ممنوعه بودن دشت‌ها مترادف با عدم امکان افزایش تولید محصولات راهبردی و حصول به خودکفایی در همه این سطح و همه دشت‌ها و تعطیلی کشاورزی کشور نیست. در بدترین شرایط حدود 25 درصد از تولید کشاورزی در دشت‌هایی صورت می‌گیرد که شدت بحران زیاده بوده و نیازمند اقدامات ویژه‌ای است که در آن دشت‌ها نیز با تدابیر لازم و به کارگیری اصول علمی، شرایط قابل برگشت می‌باشد. - منابع آب مشترک و متعلق به عموم و کالای عمومی است در برداشت آن باید مناقع ملی برای همه اصل باشد، بدون تردید، برداشت بی رویه موجب مشکلات زیاد از جمله شور شدن و از دست دادن منابع میشود فلذا ظرافت‌ها و حساسیت‌های خاص در سیاست گذاری‌های کوتاه مدت و بلندمدت نیاز است. بی توجهی به محدودیت‌ها و واقعیت‌ها و فرار به جلو - با همه اوصاف ذکر شده، بارندگی ایران کمتر از یک سوم متوسط بارندگی جهان و پتانسیل تبخیر در ایران 3 برابر پتانسیل تبخیر جهان است. به عبارت دیگر آب قابل برنامه ریزی حدود یک نهم جهان است حدود 75 درصد بارندگی تنها در 25 درصد از سطح کشور فرو می‌ریزد و حدود 75 درصد بارندگی در فصول غیر آبیاری و در زمان‌هایی اتفاق می‌افتد که گیاه نیز آبی ندارد و به ذخیره سازی آب توجه کافی نمی‌شود. در این شرایط مقایسه بهره‌وری با دیگر کشورها مقایسه مناسبی نمی‌باشد. سوال این است که جهت تامین و ذخیره سازی آب برای زمان مورد نیاز گیاه چه سازه‌ای در کشور ایجاد و احداث شده باشد؟ برای تامین، تولید و ذخیره سازی آب کشاورزی چه اقدام در خور و شایسته‌ای انجام شده است؟ واقعیت این است که اغلب سازه‌های آبی با ظرفیت بالا برای تولید انرژی و برق و با هدف خاص تاسیس شده اند و استفاده کشاورزی هدف فرعی بوده است. حتی برای کانال‌های انتقال آب این سدها، اقدامی بایسته صورت نگرفته و هنوز کانال‌ها و شبکه‌های آن تکمیل نشده‌اند. در سرزمینی که منابع انرژی فسیلی و غیر فسیلی و منابع انرژی زای پاک همچون آفتاب و باد و... وجود دارد و حتی از زباله میشود انرژی تولید کرد، آب این عنصر با ارزش و کمیاب برای تولید انرژی اختصاص می‌یابد و سطح عظیم و عرصه وسیعی به دریاچه پشت سدها اختصاص یافته است، نکته قابل توجه این است که جامعه تخصصی نگران هدررفت آب پشت سدها نبوده و نیست و این هدررفت آب در محاسبات و تحلیل‌ها منظور نمی‌گردد. و در آمار و اطلاعات و یا هیچ منبعی میزان آب اختصاص یافته به تولید انرژی و برق محاسبه نشده و حساسیتی در این زمینه وجود ندارد یا ابراز نمی شود. در برخی نیروگاهها که از سد نیستند، برای خنک کردن سیستم‌های حرارتی نیز آب بسیار زیادی مصرف میشود این رویکرد تنها مختص به گذشته نبوده و هنوز حاکم است، احتمالاً با همین توجیه و نگاه سد سیاه بیشه ساخته میشود. - در زمانی که آبخوانداری مطرح شده و ذخایر آب و تقویت سفره‌های زیرزمینی به صورت عملی و پایلوت و با موفقیت اجرا شده و می‌توانست راهگشا باشد آن طوری که شایسته بود مورد حمایت واقع نشد، شدت سدسازی‌ها اوج گرفت، اکنون به راحتی گفته میشود در بخشی از کشور تمامی سد حوضه ارومیه ( به جز دو سد با پیشرفت 99 درصد) تعطیل شده است. واقعاً باید توضیح داده شود که چه کسی و چه نهادی چنین مسیری را جلوی روی کشور گذاشت، امروز نمی‌توان به همان‌ها تکیه کرد و به راه‌حل‌های پیشنهادی را بدون واهمه پذیرفت. به عبارت دیگر کسانی که مسأله ایجاد کردند نمی‌توانند مسأله را حل کنند. به هر حال باید یک سیستم دیوانی در قالب دیوان مدیران شکل بگیرد که در آن مدیران، همواره پاسخگویی تصمیمات و اقدامات خود باشند نه اینکه فرار به جلو کنند و خیلی راحت بگویند این تعداد سد تعطیل شود این یک فاجعه در ساختار و نهاد بوده و نیازمند اصلاح است. برای تولید انرژی برق از ارزش ذاتی و ارزش اقتصادی آب صرف نظر شده و یا نادیده گرفته میشود ولی برای کشاورزان که از حداقل امکانات و منافع ملی بهره‌مند هستند و به طور عرفی حقابه داشته و حق استفاده از آب را دارند با وجود اخذ حقابه و پرداخت حق‌النظاره و غیره باز هم گفته میشود کم گرفته میشود. در یک طرف دیگر به این نکته توجه نمی‌شود که واقعا چرا باید هزینه استحصال آب اینقدر گران باشد چه کسی و یا چه نهادی مدیریت تأمین آب را محاسبه کرده و مورد توجه قرار داده است. چه برنامه‌ای برای ارتقای مدیدیت بهره‌وری آب را ارائه شده است. به راستی چند درصد از نقاط تحویل آب به ابراز اندازه‌گیری مناسب تجهیز شده‌اند. چند درصد از 90 درصد آبی که ادعا میشود به کشاورزی اختصاص می‌یابد بر اساس کنتور به کشاورزان تحویل میشود آیا بهترین شرایط این میزان به 10 درصد می‌رسد. چرا زمینه مناسب برای تحویل حجمی فراهم نشده است. واقعاً با توجه به جمیع جهات نسبت به بهره‌وری در آب کشاورزی صنعت و شرب و مصرف شهری و خانواده و ساختمان به چه میزان است. آیا همین که سهم صنعت و یا سهم مصرف خانوار تحت عنوان شرب کم است باید از کنار میزان بهره‌وری آن گذشت اصلاً بر مبنای چه منطق و استدلالی ادعا میشود سهم بخش کشاورزی زیاد است. چرا طوری وانمود می‌گردد و چنین تصور میشود که گویا اینکه آبا کاملا کنترل شده و انگار در بطری تحویل کشاورز میشود و کشاورز باید و می‌تواند در زمان نیاز به گیاه آب دهد و حتی درصدی از آن را باید به مصرف شهری و صنعت هم اختصاص دهد و در این صورت هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود! چرا در مدیریت آب به قانون توجه کافی نمی‌شود و حفاظت و صیانت از آب مورد توجه قرار نمی‌گیرد تا امروز شاهد حفر ده‌ها چاه غیرمجاز نباشیم. علاوه بر این یک خطای استراتژیک اتفاق افتاده است و آن هم نحوه محاسبه بهره‌وری است اگر بر اساس تعریف بپذیرم نسبت داده به ستانده است و همه فاکتورهای دیگر را بی‌اثر فرض کنیم باید دقیقاً میزان آبی را که به گیاه دادیم و میزان آبی که گیاه مصرف نموده است را محاسبه کنیم، در این محاسبه دو انحراف مهم صورت می‌گیرد؛ اولاً آب از محل استحصال حساب میشود در حالیکه باید آبی که در مزرعه و پای بوته گیاه ریخته میشود محاسبه گردد و نباید عبور آب از کل مسیر به حساب کشاورز گذاشت و آن هم به شکل برآورد کارشناسی باشد. ثانیاً محاسبه بر این اساس صورت می‌گیرد که نیاز خالص آبی و نیاز ناخالص آبی چقدر است در اینجا اشتباه بدین صورت است که فرض گرفته میشود به میزان نیاز، آب به گیاه اختصاص داده میشود در حالیکه اینچنین نیست. مثلاً نیاز آبی یک هکتار گندم 6.5 هزار متر مکعب در هکتار است در حالی که در واقعیت این میزان آب به مزرعه اختصاص پیدا نمی‌کند و کم آبیاری صورت می‌گیرد،برای تقریب به ذهن مثلاً‌یک نفر در سن 20 سالگی روزانه باید 120 گرم پروتئین و 3000 کیلو کالری انرژی دریافت کند تا نیاز فیزیولوژی آن تأمین شود ولیکن در اغلب جوامع به کمتر از این میزان دسترسی یافته ولی متابولیسم آن فعال بوده و به حیات ادامه می‌دهد، ولیکن سوء تغذیه وجود دارد. بنابراین دقت در نحوه محاسبه بهره‌وری هم دارای اهمیت است. کلام آخر اسناد بالادستی نظام: قانون اساسی، سند چشم انداز بیست ساله و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی کشاورزی و دیگر سیاست‌های کلی ابلاغی می‌بایست ملاک عمل و نصب‌العین قرار گرفته و به عنوان اصل در برنامه ششم حاکم باشند. راه نجات کشور اقتصاد مقاومتی و التزام عملی به سیاست‌های کلی مرتبط به آن است درون‌زایی و تکیه به درون برون گرایی، تولید محوری و تأمین نیازهای اساسی نجات‌بخش است. مسیر توسعه کشور از کشاورزی و جامعه روستایی می‌گذرد. امنیت پایه و اساس توسعه است بدون امنیت هیچ توسعه‌ای شکل نمی‌گیرد و در صورت شکل‌گیری هم فرو می‌باشد. بی‌اعتنایی و بی‌توجهی به کشاورزی و اینکه کشور ما کشاورزی نیست موجب تضعیف اقتدار کشور شده و تهدید امنیت ملی را در پی خواهد داشت. امروزه امنیت همچون ظروف مرتبطه است توسعه کشاورزی امنیت غذایی را به ارمغان می‌آورد و امنیت غذایی در ایجاد اقتدار و قدرت سازی ایفای نقش می‌کند همان‌طوری که ریاست محترم جمهوری نیز فرمودند کشاورزی و امنیت غذایی قدرت و اقتدار ملی است. بنابراین مسأله توسعه کشاورزی مسأله توسعه ملی، امنیت ملی و نظام جمهوری اسلامی و محور اقتصادی مقاومتی و برنامه ششم است و جایگاه آن باید پاس داشته شود. به لحاظ عملیاتی نیز بخش کشاورزی در چارچوب سیاست‌های کلی اقتصاد مقاوتی مسیر مناسبی را در این راستا تعریف و تعیین نمود مثلاً کاهش سطح و افزایش تولید در واحد سطح با ارتقاء بهره‌وری بویژه به ازای آب مصرفی کلید توسعه در بخش تعریف شد و راهبرد اساسی توجه به بهره‌وری آب است و سیاست ملی بخش بر اساس بهره‌وری آب طراحی شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری پانا]
[مشاهده در: www.pana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها