تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805207663
ایران نقش پررنگی در تاریخ علم داشته است
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ایران نقش پررنگی در تاریخ علم داشته است تهران-ایرنا- روزنامه شرق هم زمان با سفر «سدریک ویلانی» ریاضی دان فرانسوی برنده مدال «فیلدز» به ایران، با وی گفت و گوی اختصاصی ترتیب داده است.
در گزارشی از این گفت و گو که سه شنبه بیست و نهم اردیبهشت 1394 خورشیدی با عنوان «ایران نقش پررنگی در تاریخ علم داشته است» و در صفحه علمی شرق منتشر شده، می خوانیم: مصاحبه با یک ریاضی دان، بسیار دشوار است و به همین دلیل، کمتر پیش می آید رسانه ای با یک ریاضی دان گفت وگو کند.
در سینما هم که سرآمد هنرها و رسانه ست، کمتر پیش آمده ریاضی دانی شخصیت اصلی ماجرا باشد. دلیلش هم تا حدودی واضح است، نه ریاضی برای ما جذابیتی دارد و نه ریاضی دان ها علاقه دارند درباره چیزی غیر از ریاضی گفت وگو کنند. اما ماجرای پروفسور «سدریک ویلانی » تا حدودی متفاوت بود. از زمانی که قرار شد پروفسور «ویلانی» به ایران بیاید، تصمیم گرفتیم گپی کوتاه و چند دقیقه ای با او داشته باشیم که با همکاری سفارت فرانسه فرصت این کار فراهم شد. البته پروفسور «ویلانی» آن قدر خوش صحبت بود که گفت وگوی چند دقیقه ای به مصاحبه ای مفصل تبدیل شد. در جذابیت های سخنان «ویلانی» همین بس که در جلسه سخنرانی او در دانشگاه شریف و دانشگاه تهران، تمام تالار پر شد و بسیاری روی زمین نشستند و بسیاری ایستاده سخنان او را شنیدند، بقیه هم که نتوانستند وارد تالار سخنرانی شوند، بیرون تالار و از صفحه نمایشگر، برنامه ها را پیگیری کردند. در ادامه، بخش هایی از این گفت وگو را با هم می خوانیم:
- من گزارش سخنرانی شما در دانشگاه صنعتی شریف را خواندم. برایم جالب بود که شما با تاریخ علم ایران آشنا هستید و در سخنرانی خود به آن اشاره کردید. آنجا که گفتید «ایران برای مدت های بسیار طولانی مخزن هوش و فرهنگ پیشرفته بوده است»، موجبات خرسندی و افتخار ما شد. از تاریخ ریاضیات در ایران چه می دانید؟
ایران نقش پررنگی در تاریخ علم و ازجمله ریاضیات داشته است. ریاضیات در طول تاریخ، عامل آمدورفت های بسیار و درحقیقت، تبادل فرهنگی بین کشورها و ملت های مختلف بوده است. این تبادل به ویژه در اطراف مدیترانه بسیار پررنگ بود. از یک طرف یونانی ها بودند، از طرف دیگر اعراب، ایرانی ها و... . بعدها هم رنسانسی روی داد، هرچند این رنسانس کمی دیرهنگام بود، ولی شرایط را تغییر داد. من می خواهم روی این نکته تأکید کنم که رنسانس وضعیت آن روزگار را تغییر داد. درباره نقش دانشمندان گذشته هم روی این موضوع تأکید می کنم که خوب است یادی از آنها کنیم، اما خوب نیست گرفتار روزگار گذشته بمانیم. من خودم دوست دارم که همیشه به آینده فکر کنم. من به گذشته نگاه می کنم و برای آینده برنامه ریزی می کنم. ما نباید زیاد در گذشته متوقف بمانیم. ایران هم اکنون دانشمندان برجسته زیادی دارد، اما باید در نظر داشت امروزه تنها داشتن منابع انسانی قدرتمند شرط موفقیت نیست، بلکه ایران باید در توسعه دانشگاه ها و مراکز علمی خود نیز بکوشد تا در سطح جهانی بهتر بتوانند رقابت کنند.
- من قبل از اینکه پرسش دوم را بپرسم، از شما تشکر می کنم که در پاسخ پرسش قبلی، بین ایرانیان و اعراب تمایز قائل شدید. برخی از اروپایی ها به دلایل مختلف، ازجمله نزدیکی جغرافیایی، یکسان بودن خط یا به دلیل اینکه دانشمندان نامدار ایران در زمان گذشته به زبان عربی می نوشتند، ایرانی ها را عرب تصور می کنند، اما شما بین ایران و اعراب تمایز قائل شدید که من از این بابت از شما تشکر می کنم. شما بر تأثیر متقابل علم و فرهنگ اشاره کردید. اگر امکان دارد، درباره این موضوع، بیشتر توضیح دهید.
علم از فرهنگ و جامعه جدایی ناپذیر است. علم همیشه تحت تأثیر فرهنگ و شرایط جامعه بود و از طرف دیگر، بر جامعه خود تأثیر گذاشته است. در طول تاریخ اتفاق های غم انگیز بسیاری روی داده است که یکی از این رویدادهای غم انگیز، جنگ ها بودند، البته پس از جنگ ها، بین ملت ها ارتباط هایی شکل گرفت. یکی از زمینه های این ارتباط و همکاری، علم بود. علم یکی از زیباترین شاخه های فعالیت های انسانی است که باعث شناخت بهتر طبیعت می شود. به نظر من تاریخ جهان را باید از نو نوشت و در این مرتبه باید به نقش علم و دانش، بیشتر از قبل توجه کرد.
- مگر به نظر شما علم و به ویژه ریاضیات، چه اهمیتی برای جامعه بشری دارد؟
به نظر من علم یک زبان بین المللی است که همه مردم جهان با هر فرهنگ و تمدن یا دین و آیینی، آن را درک می کنند. یک پیوند برادری بین تمام ریاضی دان های دنیا برقرار است، یک نشانه اش این است که من به هر کجای دنیا سفر می کنم، از من به عنوان یک همکار استقبال می کنند. من می خواهم بین دو موضوع متفاوت تمایز قائل شویم. علم کارش شناخت طبیعت است و یکی از جنبه های دنیای انسانی است و این موضوع مستقل از مباحث سیاسی است.
- ولی به نظر من در بسیاری از موارد، علم و تا حدودی ریاضی، در خدمت موضوعات نظامی و سیاسی بود.
نمی خواهم به موضوع خاصی اشاره کنم، اما درمجموع می توان پذیرفت اختراعات انسان و درکل، علم، در خدمت قدرت نظامی بودند. یادم هست زمانی با دوستی که مثل خودم انسان صلح طلبی است، گفت وگو می کردم. او از من پرسید این طور نیست که اختراع های علمی و کشف های ریاضی در خدمت قدرت نظامی بودند. راستش در آن زمان حس بدی به من دست داد و نتوانستم با او مخالفت کنم، چون تا حدودی حق با او بود. فکر می کنم این یک تراژدی انسانی است که از اختراعات علمی برای حل مسائل نظامی استفاده می کنند و دستاوردهای علم و فناوری در جنگ ها به کار می رود. البته من فکر می کنم این موضوع ویژگی و خصوصیت انسانی است و باید تا حدودی آن را پذیرفت و با آن کنار آمد.
- در مورد ماهیت علم، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند علم حقیقتی ثابت است که در همه جا به شکل یکسان ظاهر می شود، اما برخی دیگر معتقدند علم وابسته به فرهنگ و تمدن مکانی است که در آنجا متولی می شود. شما با کدام نظر موافق هستید؟
من می خواهم روی دو موضوع تأکید کنم؛ یک موضوع، حقیقت علم است که در همه جا یکسان است و مطلب دیگر، نظر و دیدگاه شخص یا برداشت او از علم است که وابسته به فرهنگ است. در چند دهه اخیر جریانی مطرح شده که عینیت علم را زیر سؤال ببرند و بگویند علم کاملا وابسته به فرهنگ است که من با این موضوع کاملا مخالفم، چون هرچند تفسیر ما از پدیده های پیرامون ما وابسته به فرهنگ است و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر می کند، اما حقیقت علم، موضوعی ثابت است.
- اتفاقا من هم می خواستم درباره انواع تفسیرها از علم یا نتیجه گیری های اخلاقی از علم بپرسم. یکی از استادان شیمی استدلال می کرد در یک دمای مشخص مثلا ٢٠درجه سانتی گراد، سرعت همه مولکول ها یکسان و برابر نیست، برخی سرعت کم دارند، برخی سرعت زیاد و برخی هم سرعت متوسط. در جامعه انسانی هم همین طور است، برخی پول کمی دارند، برخی پول زیاد. ما هم باید از قانون طبیعت پیروی کنیم و نباید با فقر مقابله کنیم یا شعار برابری بدهیم.
در این موارد، تفسیرهای بسیار متفاوتی وجود دارد، اما من می خواهم پیش از همه، روی این نکته تأکید کنم که جامعه انسانی یک سیستم فیزیکی است که خوب توصیف نشده است. رفتار جامعه انسانی بسیار آماری است و تفسیرهای بسیار متفاوتی درباره آن ارائه شده است. شباهت های مختصری بین جامعه و فیزیک آماری وجود دارد. مسائلی مثل جمعیت و تقسیم ثروت و اختلاط اقوام مختلف را تا حدودی می توان با استفاده از رابطه های ریاضی بررسی کرد. در برخی از موارد با دقت خوبی به پاسخ می رسیم و در برخی از موارد هم به جواب نمی رسیم. در زمینه تقسیم ثروت هم مطالعات زیادی انجام شده است و دانشمندان و ریاضی دانان در زمینه توزیع ثروت در جامعه، پژوهش های بسیار خوبی انجام داده اند. خلاصه آنکه جامعه انسانی پدیده ای است که ما انسان ها آن را می سازیم و در عین حال، از آن نیز تأثیر می گیریم، یعنی رابطه ما با جامعه مان، رابطه پیچیده و دشواری است. در هر صورت، من موافق این نیستم که از پدیده های فیزیکی طبیعت، نتیجه گیری اخلاقی کنیم. طبیعت نمی تواند معلم اخلاق خوبی باشد.
- ولی استفاده از پدیده های طبیعت برای ترویج یک باور خاص، همیشه وجود داشته است.
متأسفانه دولت هایی را می بینیم که می خواهند با تفسیرهای خاص از طبیعت و پدیده های طبیعی، به نفع خودشان یا ایدئولوژی هایشان بهره برداری کنند. یک مثال بارز در این زمینه، حکومت شوروی سابق است. در آن زمان، شخصی به نام «لیزنکو» سعی می کرد اثبات کند طبیعت هم کمونیست است. امروزه که به ادعاهای او دقت می کنیم، می بینیم ادعاهای او نه تنها بی معنی بود، بلکه باعث شد زیست شناسی در شوروی از بین برود و به مردم هم خسارت وارد شود. خلاصه آنکه، به نظر من وجود رقابت در طبیعت دلیل نمی شود که ما انسان ها هم با یکدیگر بجنگیم، برعکس، به نظر من اگر ما انسان ها به قدر کافی باهوش باشیم، درمی یابیم که می توانیم بر طبیعت تأثیر بگذاریم. یادمان باشد در طبیعت، خوب و بد وجود ندارد. ثروت در جامعه انسان ها به شکلی بسیار نامساوی تقسیم شده است. می دانیم در دنیا حدود هزارو ٨٠٠ میلیاردر وجود دارد. مطمئنا این تقسیم نابرابر ثروت در جامعه، مشکلات بسیاری را پدید آورده است. اگر بتوان ثروت موجود در جامعه را به طور مساوی بین همه افراد جامعه تقسیم کرد، بسیاری از مشکلات حل می شود؛ هرچند شاید انجام این کار دشوار باشد. «بیل گیتس» یکی از افرادی است که با استفاده از ثروت خود، کاری های خیریه بسیاری انجام داده که به نفع همه مردم جامعه است. اما اگر او از این ثروت خود استفاده نکند و به اصطلاح ثروت های او راکد بماند، میرا می شود؛ یعنی نه برای خودش فایده ای دارد و نه برای جامعه.
- شما در جایی به اهمیت کیفیت مقالات اشاره کردید و گفتید بهتر است به جای افزایش تعداد مقاله های علمی، به کیفیت مقاله، بیشتر اهمیت دهیم. شما حتی روی این نکته هم تأکید کردید برخی از دانشمندان بزرگ در تمام زندگی خود فقط یک مقاله منتشر کرده اند که همان یک مقاله تأثیرگذار شد. می توانید توضیح دهید چرا کیفیت تا این اندازه نزد شما اهمیت دارد؟
کیفیت، درواقع، مفهومی است مانند زیبایی و مثل آن به شدت وابسته به نظر و سلیقه شخصی است، به بیان دیگر، کیفیت هم مانند زیبایی چیزی عینی نیست، یعنی چیزی نیست که بتوان با استفاده از معیارهایی خاص، آن را اندازه گرفت. مفاهیم این چنینی به عوامل بسیاری وابسته اند؛ ازجمله به دیدگاه پدران و نیاکان ما. در حقیقت، می توان مقاله باکیفیت را مقاله ای دانست که اجتماع دانشمندان، آن را مقاله باکیفیت می دانند. درواقع، برای آنکه بدانیم مقاله ای باکیفیت است، باید پرسید آیا این مقاله از دیدگاه دانشمندان، مقاله ای باکیفیت است یا خیر. مهم ترین چیز در مورد کیفیت مقاله های علمی، نظر جامعه علمی بین المللی است.
- ما چگونه می توانیم به نظر جامعه علمی درباره یک مقاله پی ببریم؟
به روش های مختلف، برای مثال مجله های علمی در رشته ریاضی شناخته شده هستند و همه ریاضی دانان درجه اعتبار هر مجله یا ژورنالی را می دانند. چاپ مقاله در نشریات معتبر، بسیار دشوار و در مجله های دیگر آسان تر است. به همین دلیل چاپ فقط یک مقاله در یک نشریه خاص و معتبر، به اندازه چاپ ٥٠ مقاله در نشریات دیگر اعتبار دارد.
- گفتید اعتبار یک مقاله علمی را جامعه علمی همان رشته تعیین می کند. آیا این روش با اصول دموکراتیک همخوانی دارد؟
بله، حق دارید این پرسش را مطرح کنید. اما اگر بخواهم به طور خلاصه بیان کنم، می توانم بگویم علم تا حدود زیادی دموکراتیک است، زیرا همه مردم می توانند در آن مشارکت کنند. اما در زمینه ارزیابی کیفیت یک مقاله یا داوری درباره علم، چندان هم دموکراتیک نیست و این موضوع در ماهیت علم ریشه دارد. می خواهم مثالی بزنم که شاید شما را شگفت زده کند. در مسابقات مربوط به انتخاب دختران شایسته، همه داوران یا حتی مردم عادی با یکدیگر هم عقیده نیستند.
- گفتید داور نهایی درباره علم، خود جامعه علمی است، ولی من می توانم مثال های بسیاری برایتان بگویم که نشان می دهد یک نظریه غلط مطرح می شود و این نظریه، طرفداران بسیاری پیدا می کند و سال ها هم دانشمندان آن را قبول دارند، اما بعد از مدت ها مشخص می شود این نظریه درست نبود و باید آن را تغییر داد یا به کل باید آن را کنار گذاشت، مثل نظریه فلوژیستونی سوختن، یعنی جامعه علمی هم اشتباه کرده است. این موضوع مرجع بودن جامعه علمی در مورد نظریه های علمی را زیر سؤال نمی برد؟
مثال خوبی را مطرح کردید، ولی به این نکته هم توجه داشته باشید که همان طور که خودتان هم گفتید، پس از گذشت مدتی و انجام آزمایش های بسیار، زمانی که دانشمندان دیدند نظریه های موجود نمی تواند پدیده های مشاهده شده را توصیف کند، یا نظریه را اصلاح می کنند یا آن را کنار می گذارند. در هر صورت به طور خلاصه می توان گفت علم به اشتباه خود اعتراف و خود را کامل تر می کند، اما افراد به اشتباه خود اعتراف نمی کنند و این مهم ترین ویژگی دموکراتیک بودن علم است.
- در مورد اینکه گفتید افراد به اشتباه خود اعتراف نمی کنند، ضرب المثلی علمی هست که می گوید یک نظریه غلط زمانی به طور کامل کنار گذاشته می شود که همه طرفداران آن نظریه بمیرند.
کسی که چنین سخنی را گفته حس شوخ طبعی زیادی داشته و کمی در این زمینه اغراق کرده است، ولی در هر صورت، رگه هایی از واقعیت هم در این سخن دیده می شود.
- خانم «مریم میرزاخانی» ریاضی دان جوانی است که او هم مثل شما برنده مدال «فیلدز» شده است. آیا خانم «میرزاخانی» را می شناسید؟
من از قبل خانم «میرزاخانی» را می شناختم و با ایمیل با یکدیگر در ارتباط بودیم، اما حدود دو ماه پیش بود که او را در کالیفرنیا ملاقات کردم. مقدمات سفر من به ایران را نیز او فراهم کرد و باعث شد من با افراد بسیاری در ایران آشنا شوم. او یکی از بزرگ ترین ریاضی دانان زمان ماست و سال ها نام او به عنوان یکی از نامزدهای مدال فیلدز مطرح بود که درنهایت هم آن را دریافت کرد. کل جامعه ریاضی بسیار خوشحال شدند که «مریم میرزاخانی» توانست در بالاترین سطح علمی قرار گیرد. خانم «میرزاخانی» ریاضی دان برجسته ای است، اما در نظر داشته باشید او اولین بانویی است که توانسته جایزه فیلدز را دریافت کند و این موضوع اهمیت جایزه او را چند برابر می کند. علاوه بر این، خانم «میرزاخانی» شخصیت بسیار مهربان و حساسی دارد و همواره تلاش می کند تا به دیگران کمک کند. «مریم میرزاخانی» توانست هوشمندی ایرانی ها را بیش ازپیش در میان دانشمندان به نمایش بگذارد. من برای خانم «میرزاخانی» احترام فوق العاده ای قائل هستم. به نظر من کشور ایران باید بسیار خرسند باشد که توانسته است سفیری این چنین کارآمد در عرصه جهانی داشته باشد.
* ریاضی دانی با افتخارات بسیار
پروفسور «سدریک ویلانی»، (متولد پنجم اکتبر ١٩٧٣) ریاضی دان برجسته فرانسوی و برنده مدال فیلدز در سال ٢٠١٠، بیستم اردیبهشت به ایران آمد و تا بیست وسوم اردیبهشت در ایران ماند. او در طول اقامت خود، هم به پژوهشگاه دانش های بنیادی تهران رفت و هم در دانشگاه صنعتی شریف و دانشکده علوم دانشگاه تهران به سخنرانی علمی ترویجی پرداخت. عنوان سخنرانی او در دانشگاه تهران «سیاره ها، ستاره ها و ابدیت-پایداری و رفتار درازمدت در مکانیک سماوی کلاسیک» بود. زمینه کاری «سدریک ویلانی»، معادله دیفرانسیل با مشتقات پاره ای و فیزیک ریاضی است. «ویلانی» هم اکنون استاد ریاضی دانشگاه لیون و مدیر مؤسسه پژوهش های ریاضی هانری پوانکاره در پاریس است. او تاکنون برنده جوایز بسیاری شده است ازجمله: جایزه هانری پوانکاره (٢٠٠٩)، جایزه فرما (٢٠٠٩)، جایزه انجمن ریاضی اروپا (٢٠٠٨) و جایزه هربرند (٢٠٠٧).
*منبع: روزنامه شرق
** پژوهش**9026**9131
29/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها