واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دیوبندی چگونه مذهبی است؟
پاسخ :در سال 1282 ه. مدرسهای در هند و در شهر «دیوبند» توسط محمد قاسم «نانوتوی» و رشید احمد كنكوهی تأسیس شد و در آن مدرسه تعدادی از طلاب در رشته علوم دینی و خصوصاً فقه حنفی مشغول تحصیل گردیدند، و از همین مدرسه زیربنای مكتب «دیوبندی» شكل گرفت. این فرقه طبق ادعای خودشان مسلمان، و اهل سنت و جماعت میباشند. در فقه تابع فقه حنفی هستند و در سلوك و مسائل اخلاقی صوفی و از نگاه عقیده پیرو ابومنصور ماتریدی میباشند.1این گروه با «بریلویّه» مكتب دیگری كه در مقابل این فرقه قرار دارند، بهطور جدّی مخالف میباشند. و همچنین با اهل حدیث و خصوصاً ابنتیمیه و پیروان او مانند ابن قیم جوزی و محمدبن عبدالوهاب رئیس فرقه وهابیه، شدیداً عناد دارند. شیخ محمد حسین احمد یكی از علمای مهم دیوبندی درباره محمد بن عبدالوهاب میگوید: «محمد بن عبدالوهاب نجدی، از نجد ظهور نمود، او دارای افكار باطل و عقیده فاسد بود و بسیاری از اهل سنت و جماعت را كشتند. او اهل حجاز و خصوصاً ساكنان حرمین شریفین را مورد بدترین آزار و شكنجه قرار میداد... .»2هدف اصلی بنیانگذاران این مكتب در حقیقت، دفاع و نشر افكار و اندیشههای ابوحنیفه بوده است، محمدانور كشمیری یكی از رهبران این گروه در اظهارات خود میگوید: در حالی كه جهان اسلام از هرسو مورد هجمه قرار دارد، ما تمام همّ و غمّمان دفاع از ابوحنیفه گردیده است.3این گروه در حالی كه با «بریلویه» شدیداً مخالفاند، در عین حال سلسلههای تصوف را قبول دارند. از میان آنها به سلسله نقشبندیه، چشتیه، قادریه و سهروردیه، بیشتر اهمیت داده و دخول در یكی از اینها را توصیه میكنند.4شیخ محمدیوسف بنوری یكی دیگر از بزرگان این فرقه میگوید: طریقه دیوبندیه عبارت است از: اقرار به امامت فقیه امت ابوحنیفه و عمل به فقه او، و برای تزكیه نفس باید از علوم صوفیه كمك گرفت و آن را با شریعت به گونهای صحیح ممزوج نمود و همچنین اتباع و پیروی از سنت پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ ، این سه اصل، اساس مكتب «دیوبندیه» را تشكیل میدهد.5مخالفت این فرقه با «بریلویه» ـ كه بیشتر اهل سلوك صوفیانه میباشند ـ باعث گردیده كه این گروه متهم به وهابیّت شود، ولكن آنها از این اتهام بسیار ناراحت و عصبانی میباشند و به شدت تمام این اتهام را رد میكند و آن را دسیسه حسودان و نااهلان میدانند.6در حال حاضر این مكتب در پاكستان از نفوذ و قدرت زیادی برخوردار است و دارای مدارس زیادی در سراسر این كشور میباشد. جریان طالبان در حقیقت پرورش یافته همین مكتب بوده و آنها در پدید آمدن این گروه نقش اساسی داشته است. مطلب قابل توجه این است: در حالیكه مكتب دیوبندی با وهابیت به شدّت مخالف بوده، و دهها كتاب مهم بر ردّ آنها از طرف علمای دیوبندی نوشته شده است، اما در تجهیز و حمایت مالی و معنوی طالبان، دیوبندیها و وهابیت همسو بودهاند. همین مطلب باعث گردیده كه برخی تصور كنند كه طالبان یك جریان وهابی میباشند، به هر حال مكتب دیوبندی براساس دفاع، ترویج و گسترش مذهب حنفی بوجود آمده و فعلاً یكی از مهمترین جریانهای فكری در كشور پاكستان محسوب میشود. شکوری - گروه دین و اندیشه [1] . أبی اُسامة، سیدطالب الرحمن، الدیوبندیه، ریاض، دارالصمیعی، 1419 ه. ق، ص 9. [2] . مدنی، حسین احمد، شهاب الثاقب علی المسترق الكاذب، دیوبند، برنتنك بریس، بیتا، ص 43. [3] . الندوی،محمدرئیس، اللمحات، هند، جامعه سلفیه، بیتا، 1/5. [4] . دیوبندیه، ص 24. [5] . بنوری، مسلك علماء، دیوبند، كراچی، طبع دارالاشاعت كراتثی، بیتا، ص 5. [6] . دیوبندیه، ص 23.معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. دیوبندی، شیخ محمدحسن، ایضاح الادلّه. 2. دیوبندی، محمودحسن، تخذیر الناس.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2033]