واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > انرژی - علی شمس اردکانی در حال حاضر نمی توان قیمت مشخصی را برای گاز در کشور به عنوان قیمت تمام شده این فراورده در نظر گرفت.چرا که تنها هزینه ای که برای به دست آوردن گاز در کشور می شود هزینه ای است که برای از زیر زمین درآوردن این فراورده ها صرف می شود.بنابراین قیمت گاز در ایران ربطی به بازار نداردچراکه گاز در ایران سرمایه است.به نوعی دیگر می توان از مثالی از نفت استفاده کرد تا بتوان منظور این حرف را رساند.در حال حاضر هزینه تولید یک بشکه نفت از ابتدا تا ارسال آن به جزیره خارک 8 دلار است در حالیکه قیمت نفت به طور میانگین 70دلار است که با احتساب این رقم و کسر 8 دلار هزینه تولید نمی توان 62 دلار باقی مانده را سود کشور دانست چرا که این سرمایه کشور است که فروخته می شود و در چنین شرایطی سود معنی ندارد. در این شرایط شاید جالب باشد که به این نکته اشاره کنیم که گاز همراه با نفت هزینه تولید هم ندارد.چرا که هزینه تولید گاز همراه نفت با هزینه تولید نفت در واقع همان 8دلار محاسبه می شود و به قولی هزینه مستقل ندارد.بنابراین برای دریافت گازهای همراه با نفت دولت حتی هزنیه ای هم برای تولید پرداخت نمی کند. اما در مورد برداشت گاز از میادین مستقل گازی چون پارس جنوبی .همیشه در میادین گازی رسم بر آن است که هزینه تولید گاز را میعانات گازی به دوش می کشند و همانند نفت این هزینه از سوی میعانات گازی پرداخت می شود.همانطور که می دانید هم برگشت سرمایه در طرح های توسعه ای میادین گازی نیز از محل فروش میعانات گازی جبران می شود. بنابراین در این شرایط هم تولید گاز برای دولت هزینه ای در برندارد.بنابراین کاملا مشهود است مدل تعیین هزینه گاز مدل نامعلومی است.اخیرا برخی از بروکرات ها مدل جدیدی برای هزینه گاز درست کرده اند اما این مدل جدید هم آنقدر دقیق نیست که بتوان آن را مبنا قرارداد. شاید به نوعی بتوان گفت هزینه گاز بستگی به شرایط محل دارد و شاید بتوان قیمت گذاری گاز را براساس ارزش گاز و ارزش مابه التفاوت انرژی گاز در نظر گرفت.مثالی ساده برای رساندن این موضوع می توان زد.به عنوان مثال هر متر مکعب گاز ارزش حرارتیش برابر با 30 هزار بی تی یوست که این مثدار بی تی یو مساوی با یک لیتر بنزین است چرا که ارزش حرارتی یک لیتر بنزین هم 30 هزار بی تی یوست .بنابراین می توان ارزش یک متر مکع گاز را برابر با یک لیتر بنزین دانست .اما برای برقرار کردن یک نسبت مساوی میان این دو فراورده قطعا دسترسی به بنزین راحت تر است چرا که هر جا که بخواهیم بنزین را می توانیم حمل کنیم ولی در خصوص گاز این امکان وجود ندارد و تنها از طریق خط لوله می توان آن را جابه جا کرد بنابراین اگر بخواهیم این مساله را نیز لحاظ کنیم باید ارزش هر متر مکعب گاز را برابر با نیم لیتر بنزین بدانیم.در این صورت ممکن است بتوانیم نسبتی برای تعیین قیمت آن برقرار کنیم.چرا که قیمت گاز را نمی توان براساس قیمت جهانی مانند نفت در نظر گرفت .چرا که شاید قیمت نفت منطقه ای و بین المللی باشد اما قیمت گاز باید ناحیه ای تعیین شود و ممکن است تعیین قیمت آن در یک منطقه هیچ ارتباطی به قیمت این فراورده در منطقه دیگر نداشته باشد. براین اساس شاید بتوان قیمت گاز را بر اساس 50 درصد قیمت مازوت و گازوئیل سنگین هم محاسبه کرد.هر قیمتی که برای این دو فراورده در نظر گرفته شد معادل 50 درصد قیمت این دو فراورده را هم برای گاز در نظر گرفت اما نمی توان امیدوار بود قیمت مشخصی با یک فرمول منطقی و خاص برای گاز در نظر گرفت. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 184]