واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نگاهي به فيلم شايقي /حركت آرام "خواب زمستاني" بر محور قصهاي زنانه
فيلم سينمايي "خواب زمستاني" ساخته سيامك شايقي كه روي پرده سينماهاست، بر محور قصهاي زنانه حركتي آرام دارد و كمتر ميتواند از جذابيتهاي بالقوه اين فضا بهرهاي مناسب ببرد.
به گزارش خبرنگار مهر، شايقي در دهمين فيلم كارنامه خود رويكردي دارد به قصه و فضاهاي زنانه كه كمتر چنين نمودي در آثارش داشته و به اين ترتيب يك جذابيت بالقوه را وارد كار كرده است.
اين جذابيت بالقوه ميتواند متأثر از فضاي حاكم بر سينماي ايران هم باشد كه فيلمهايي با اين حال و هوا بازخوردي مناسب داشته و البته مورد توجه هم قرار گرفتهاند. اما يك نكته مهم در اين بازخورد چگونگي پرداختن به اين ايده جذاب است كه توانسته همه وجوه اين جذابيت بالقوه را بالفعل كند يا نه؟
حضور اصغر عبداللهي از فيلمنامهنويسان قديمي و پيشكسوت سينماي ايران كه فيلمنامهاي شاخص چون "خانه خلوت" را در كارنامه دارد و همكاريهاي متعدد هم با شايقي داشته، از ديگر نقاط قوت فيلم است كه ميتواند در كنار ايده بالقوه جذاب، سطح كار را ارتقا داده و ارتباطي مناسب با مخاطب پيدا كند.
"خواب زمستاني" به رابطه سه خواهر در مقاطع سني مختلف ميپردازد كه با از دست دادن پدر و مادر در كنار هم زندگي ميكنند و درگير مشكلات و دغدغههاي خاص خود و همسازي با شرايط جديد ميشوند. به اين ترتيب طراحي اوليه داستان قرار است چگونگي رسيدن به آرامش و تعادل را در زندگي اين سه خواهر به تصوير بكشد.
انتخاب اين سه خواهر از سه مقطع سني مختلف در طراحي اوليه كمك كرده تا در اين نماي كلي به دغدغههايي از جنسهاي متفاوت پرداخته شود. اما به نظر ميآيد امكاني كه اين طراحي در اختيار نويسنده قرار ميدهد، كافي به نظر نيامده كه يك سري تعاريف جديد نيز وارد كار شده است.
از جمله اين تعاريف طراحي موقعيت فلج بودن براي خواهر بزرگتر (فاطمه معتمدآريا) است كه دغدغهها و مسائلي خاصتر را وارد قصه كرده كه خاص اين فضاهاي زنانه نبوده و تمركز بر اين وجه جذاب را كمرنگ ميكند. در واقع اين موقعيت شرايطي ايجاد كرده تا تلاشهاي وي براي قرار گرفتن در قاب خالي مادر و پدر، برجسته و عمدهتر از دغدغههاي ديگر شود.
در اين ميان خط فرعي كمرنگي هم به دغدغههاي عاطفي و تنها ماندن وي ميپردازد كه اين وجه در كنار تلاش او براي كنار آمدن با شرايط جديد و قرار گرفتن در نقش پدر و مادر، تصوير اين خواهر را پررنگتر ميكند. در كنار اين خط برجسته، به نظر ميآيد وارد شدن به جزئيات خطوط قصه دو خواهر ديگر بيشتر براي تك خطي نشدن ماجرا طراحي شده و كمتر ميتواند وارد كنش و واكنشهاي تعيينكننده شود.
واقعيت اين است كه خطوط فرعي روابط و مسائل دو خواهر ديگر، هر چند با توجه به مقطع سني آنها متفاوت از يكديگر است، اما پتانسيل اداره قصه را ندارد. خواهر دوم (لادن مستوفي) كه حسابدار يك كارخانه توليد كاشي است در گير و دار سامان دادن امور در محيط مردانه كارخانه و در عين حال انتخاب بين خواستگارانش است.
نكته پررنگ در اين پرداخت تأثيرگذاري اغراق شده است كه حضور اين زن ميتواند در مناسبات كاري و همچنين رفع اختلافات مالي و اداري داشته باشد. او هم ميتواند به طراح جوان كاشي (فرشيد منافي) انگيزه و ايده بدهد كه چه نوع كاشي ميتواند در بورس قرار بگيرد و شرايط كارخانه را بهبود بخشد و هم ميتواند با كارگران معترض مشاوره كرده و آنها را به سازش منطقي متمايل كند.
درگير ماندن وي بين دو خواستگار پر و پا قرص كه هنوز از روشي مانند نامه نوشتن براي ابراز علاقه و اعتراف استفاده ميكنند و ... نهايت دغدغههايي هستند كه براي اين خط طراحي شده تا جذابيتهاي اين گونه نيز براي مخاطب ايجاد كند.
وقتي خط قصه دختر كوچكتر (پگاه آهنگراني) را نيز در كنار اينها قرار ميدهيم كه با كششي كمرنگ به تجربهگرايي نسل سوم و ارتباطات آنها ميپردازد، در نهايت آنچه اين سه خط را به هم پيوند ميدهد همان ارتباط خواهرانه در شرايطي است كه پدر و مادرشان از دست رفتهاند.
به اين ترتيب به نظر ميآيد آنچه در درجه اول اهميت قرار ميگيرد ترسيم تصويري ساده و صميمي از فضاي جاري ميان خواهرهاست كه ميتواند در همان حضور شبانه آنها كنار هم خلاصه شود. انتخاب ماه رمضان و جمع شدن سر سفره سحري و ... از تمهيداتي هستند كه براي رسيدن به اين فضا طراحي شده است.
اما واقعيت اين است انرژي و پتانسيلي كه بايد از اين فضا و حضور زنانه به مخاطب منتقل شود، آن چيزي نيست كه بايد باشد. چون نه ميتواند از اين موقعيت ساده استفادهاي ببرد و نه تأثيرگذاري در مخاطب داشته باشد. به اين ترتيب ميتوان اين پرسش را مطرح كرد كه امتياز "خواب زمستاني" را بايد در چه وجهي دانست؟
اينكه فيلم در انتها يك سرانجام قطعي براي سه شخصيت زن طراحي نكرده و تنها نقاطي روشن را در اين مسير پيشروي مخاطب قرار ميدهد، ميتواند نقطه قوت و دليلي بر پيشرو و متفاوت بودن فيلم باشد؟ اين در حاليست كه فيلم مايههاي مستعد براي جذابيت بيشتر و تأثيرگذاري بر مخاطب ا دارد كه به نظر ميآيد عامدانه روي آنها مانور نداده است.
فيلم "خواب زمستاني" بر محور قصهاي زنانه حركتي آرام دارد و كمتر ميتواند از جذابيتهاي بالقوه اين فضا بهرهاي مناسب ببرد. از همين روست كه وقتي فيلم تمام ميشود نه لحظهاي و نه حس و حالي خاص در مخاطب باقي نميماند.
"خواب زمستاني" دهمين فيلم سيامك شايقي با فيلمنامهاي از اصغر عبداللهي و شايقي، داستان زندگي مشترك سه خواهر و درگيري آنها با مشكلات روزمره و شخصي است. فاطمه معتمدآريا، آزيتا حاجيان، لادن مستوفي، پگاه آهنگراني، شاهرخ فروتنيان، كوروش تهامي، فرشيد منافي و عمار تفتي بازيگران اين فيلم هستند.
شايقي نام اين فيلم را از شعر نيما يوشيج انتخاب كرده و آن را برداشتي آزاد از اين شعر ميداند. اين فيلم در بخش مسابقه سينماي ايران بيست و ششمين جشنواره فجر به نمايش درآمد. "خواب زمستاني" از چهارشنبه اول آبانماه در گروه سينمايي فرهنگي به اكران سينماهاي تهران و شهرستانها درآمده است.
شنبه 18 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]