شهيد قدوسي در صف پيشتازان نهضت اسلامي

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: شهيد قدوسي در صف پيشتازان نهضت اسلامي
گروه سياسي: شهيد قدوسي براي احياي فرهنگ ارزشمند اسلامي اهميت ويژه‌اي قائل بود و به همين جهت با همكاري شهيد بهشتي اقدام به تأسيس مدرسه حقاني (‌منتظريه)‌ و مكتب توحيد كرد وي پس از انقلاب به فرمان امام خميني به سمت دادستان كل انقلاب برگزيده شد.
ويژگي‏هاي برجسته انديشمندان وارسته همچون شهيد قدوسي كه زندگي آنان سرشار از تلاش‏هاي علمي، فرهنگي، مبارزاتي و همراه با رنج‏هاي فراوان است، نمونه‏اي از ارزش‏هاي الهي به شمار مي‏رود. اين خداجويان خوش‏خو در حيات بابركت خود، شمع‏گونه در اشتياق به معبود از جان مايه نهادند و سرانجام به ديدار حق شتافتند.

درنگ در زندگي اين اسوه‏هاي فضل و فضيلت، نعمتي است تا با اقتدار به راه اين مربيان تقوا و راست‏قامتان جاويدان تاريخ، فضيلت‏هاي اخلاقي را در جامعه استوار سازيم و در ترويج فرهنگ فرزانگي و پرواپيشگي كوشا باشيم.

خانواده و ولادت

آخوند ملااحمد، عالمي بزرگ و مرجع امور شرعي مردمان نهاوند و نواحي اطراف آن به شمار مي‏رفت. اين دانشور بزرگ با كار در زمين‏هاي كشاورزي خود، زندگي را مي‏گذراند. مطالعه، عبادت و رسيدگي به امور شرعي و اجتماعي مردم، محور اصلي زندگي او بود. ملااحمد در پنجم ماه رجب، برابر دوازده مرداد 1306، صاحب فرزندي شد كه او را علي ناميد. مادر اين كودك كه از پرورش‏هاي پرمايه خانوادگي و نجابت ذاتي بهره‏اي داشت، با كوله‏باري از فضيلت و عطوفت، در رونق بخشيدن به كانون اين خانواده مي‏كوشيد و علي قدوسي در دامان پرمهر و محبت اين بانو، ايام خردسالي را گذراند.

دوران شكوفايي

شهيد آيت‏الله قدوسي كه آخرين فرزند خانواده بود، مقدمات تحصيل را در مكتب‏خانه و نزد پدر بزرگوارش آموخت و سپس دانش‏اندوزي را در آموزشگاه‏هاي جديد پي گرفت. در آن زمان، يكي از روحانيان كه براي تبليغ به نهاوند رفته بود، با وجود آنكه شناخت چنداني از خانواده قدوسي نداشت، يك روز پس از اقامه نماز، بر فراز منبر رفت و در سخنراني‏اش گفت: ديشب در رؤيايي راستين، رسول اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله را مشاهده كردم كه با دستان مبارك بر سر پسر ملااحمد عمامه گذاشت. اگر ايشان چنين فرزندي دارد و اكنون در مسجد حاضر است، خود را معرفي كند. پس از آنكه حاضران، علي را به او شناساندند، از منبر پايين آمد، علي را در آغوش گرفت و خطاب به وي گفت: مقامي عالي در انتظارت است، قدرش را بدان. پس از اين جريان، تحولي شگفت در وجود علي قدوسي پديد آمد و در سال1321 در حالي كه پانزده ساله بود، زادگاه و خانواده را به قصد تحصيل و اقامت در قم ترك گفت.

تحصيلات در قم

آيت‏الله قدوسي، درس‏هاي مقدمات و سطح حوزه علميه را نزد استادان وقت از جمله شهيد آيت‏الله صدوقي آموخت و پس از آن به درس خارج آيت‏الله بروجردي راه يافت. همچنين او اين افتخار را به دست آورد كه از محضر امام خميني (ره) در فقه و اصول استفاده كند و با همتي عالي، در سال1341 به مقام اجتهاد برسد.

شهيد قدوسي از همان روزهاي تحصيل نزد حضرت امام، به ايشان علاقه‏مند شد و تصميم گرفت در حيات علمي، آموزشي، سياسي و اجتماعي خود، آن پير پارسا را اسوه خود قرار دهد و در پيمودن مسير تقوا و تزكيه از اخلاق و رفتار ايشان پيروي كند.

خوشه‏چيني از خرمن خرد

يكي از شخصيت‏هايي كه در شكوفايي بعد اخلاقي و عرفاني شهيد قدوسي بسيار مؤثر بود، علامه طباطبايي است. وي همراه شهيد مطهري و شهيد بهشتي به محضر اين عالم ربّاني راه مي‏يافت و جرعه‏هايي از حكمت و معنويت اين چشمه ملكوتي را به كام ذهن خويش سرازير مي‏ساخت. او پس از سال‏ها شاگردي نزد آن مفسر عالي‏قدر، چنان مورد توجه علامه قرار گرفت كه وي را به دامادي خود پذيرفت و دخترش، نجمه‌سادات طباطبايي را به عقد ازدواجش درآورد. علامه براي شهيد قدوسي احترام ويژه‏اي قائل بود و همواره مي‏گفت: «خداوند به اين مرد درايت شگفتي داده است.» ازاين‏رو، بخشي از كارهاي مهم خويش را به شهيد قدوسي مي‏سپرد و مي‏گفت: «هر وقت امري را به وي تفويض مي‏كنم، ديگر از بابت آن آسوده‏خاطرم».

روزهاي مقاومت

گام نهادن آيت‏الله قدوسي در عرصه‏هاي علمي و عرفاني، وي را از تلاش‏هاي سياسي باز نداشت و او در مبارزات مردم ايران به رهبري آيت‏الله كاشاني در سال1331و 1332 در صحنه‏هاي اجتماعي حضور يافت. سپس با فدائيان اسلام ارتباط برقرار كرد و از حاميان نواب صفوي شد و در همان سال‏ها، آموزش‏هاي نظامي را در مناطق كوهستاني گذرانيد و در برپايي تظاهرات مردمي نقش برجسته‏اي داشت.

همچنين تنها كسي كه در شهر نهاوند در مقابل حزب توده ايستاد و امكان پيشرفت سرطاني آنان را در اين شهر گرفت، شهيد قدوسي بود و آنقدر پايداري‏اش ادامه يافت كه به عقب‏نشني طرفداران اين حزب در نهاوند انجاميد.

در نهضت امام خميني (ره)

شهيد قدوسي به عنوان يكي از شاگردان برجسته امام خميني (ره) در صف پيشتازان نهضت مقدس اسلامي قرار گرفت. او در شمار استادان حوزه علميه قم، فرياد دشمن‏كوب آن رهبر عاليقدر را با تمام وجود لبيك گفت و همراه علما و فقيهان حوزه، با افشاگري‏هاي پي‏درپي، روشنگري‏هاي مؤثر و اعتراض‏هاي شديد از راه نشريات، اعلاميه‏ها و سخنراني‏ها، به خنثي ساختن نقشه‏هاي استبداد و استكبار پرداخت.

در روزهاي اختناق، گروهي از ياران امام يك تشكل مخفي را پديد آوردند كه بعدها به گروه يازده نفري موسوم شد. اين مجموعه براي نبرد با رژيم شاه، اصلاح نظام آموزشي حوزه و ايجاد تحرك در شخصيت‏هاي مبارز، نقش عمده‏اي را ايفا مي‏كرد. البته در فروردين 1345، اساس‏نامه گروه به‏دست ساواك افتاد و افراد آن تحت تعقيب قرار گرفتند. شهيد قدوسي هم كه مسئوليت اطلاعات و اخبار اين سازمان منسجم را عهده‏دار بود، دستگير و همراه آيت‏الله رباني شيرازي در زندان قزل‏قلعه زنداني شد. مزدوران رژيم او را بسيار شكنجه كردند، ولي نتوانستند كوچك‏ترين اعترافي از وي بگيرند.

تأسيس مدرسه حقاني

شهيد قدوسي پس از رهايي از زندان دژخيمان پهلوي، به قم رفت و اهداف خويش را در مورد اصلاح ساختار آموزشي حوزه پي گرفت. ازاين‏رو، همراه دكتر بهشتي كوشيد با حفظ اصالت‏هاي حوزه و تكيه بر امتيازها و ويژگي‏هاي برجسته اين نظام، برنامه‏هاي جديدي طراحي كند. برنامه‏ريزي دقيق آموزشي، استفاده از روش‏هاي ارزش‏يابي، آزمون‏هاي منظم، نظارت مستقيم بر متون درسي، از جمله برنامه‏هاي او در اين راستا بود.

چنين تفكر اصلاحي، به تأسيس مدرسه حقاني انجاميد كه برخلاف مشكلات فراوان و كارشكني نظام ستمشاهي توانست موفقيت‏هاي اميدبخشي به دست آورد. شاگرداني در اين مدرسه تربيت شدند كه نيروهاي پرتوان، ورزيده و قابل اعتمادي براي نهضت اسلامي بودند و پس از استقرار نظام اسلامي نيز مسئوليت‏هاي حساسي را بر دوش گرفتند.

بنيانگذاري مكتب توحيد

از گام‏هاي ارزشمند شهيد آيت‏الله قدوسي براي ترويج ارزش‏هاي ديني و آشناكردن بانوان با اعتقادات و مباني فكري اسلام، تأسيس «مكتب توحيد» براي بانوان بود كه با موج استقبال خواهران از سراسر كشور روبه‏رو شد. جاري ساختن چنين چشمه‏اي در آن فضاي تيره و آشفته، از نوآوري، صداقت و استواري شهيد قدوسي حكايت دارد. طولي نكشيد كه ده‏ها خواهر متعهد از اين مكتب فارغ‏التحصيل شدند و خدمات ارزشمندي به زنان كشور، فرهنگ و اجتماع كردند. آنها در بسيج زنان بر ضد نظام ستم‏شاهي، بسيار مؤثر بودند.

دادستان دل‏سوز

شهيد قدوسي در آستانه ورود امام‏خميني (ره) به ايران، يكي از اعضاي فعال كميته استقبال بود و با توجه به سابقه مديريت و تواني كه در اين كار داشت، برخي از مسئوليت‏هاي حساس به وي سپرده شد.

پس از مدتي، امام در حكمي، ايشان را مأمور ستاد انقلاب اسلامي و ديگر مسائل شهرستان قم كرد.

عضويت در شوراي عالي قضايي و دادستاني كل انقلاب، از ديگر مسئوليت‏هايي بود كه امام خميني (ره) برعهده شهيد قدوسي نهاد. در آن زمان، بسياري از نيروهاي نفوذي و حتي عده‏اي از منافقان در نهاد دادستاني بودند كه آن شهيد براي آفت‏زدايي و اصلاحات بنيادي، تلاش‏هاي فراواني كرد و با مشورت شهيد دكتر بهشتي، نيروهاي مؤمن و انقلابي را جايگزين اين‏گونه افراد ساخت. او نخستين كسي بود كه آيين‏نامه دادگاه‏هاي انقلاب را نوشت و تغييرات اصولي و زيربنايي در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با پيشنهادهاي سازنده او صورت گرفت. تلاش آن شهيد بر اين بود كه مقررات طاغوتي و ضداسلامي محو و قوانين ارزشمند اسلامي جايگزين آنها شود.

روحي لطيف

شهيد قدوسي افزون بر علم گسترده و مديريت قدرتمند، انساني خودساخته و عالمي پرواپيشه بود. او اهل دعا و نماز شب بود. در ماه‏هاي محرم و صفر، زيارت عاشورايش ترك نمي‏شد و به خواندن زيارت جامعه كبيره اهتمام مي‏ورزيد. او به پيشگاه خاندان عصمت و طهارت از اعماق وجود ارادت داشت و همه ساله در خانه خودش روضه‏خواني برقرار مي‏ساخت. بسياري از خطبه‏هاي نهج‏البلاغه را با تسلط كامل به حافظه سپرده بود و در كلاس‏هاي درس اخلاق او انوار خاندان عترت جريان داشت. شركت كردن در درس اخلاق و عرفان او، براي حاضران اثراتي سازنده، رشددهنده و بيداركننده داشت و تعلقات فناپذير را فرو مي‏ريخت.

دقت در مصرف بيت‌المال و حق‌الناس

شهيد قدوسي درباره بيت‌المال و حق‏الناس دقت شگفتي داشت. او از چاي، نهار و امكانات اداري استفاده نمي‏كرد و تمامي حساب‏هاي دادستاني را به منزل مي‏برد و شخصا به آنها رسيدگي مي‏كرد. در امور حق‌الناس آنقدر دقت داشت كه وقتي مشروبات الكلي را توقيف مي‏كردند و محتواي شيشه‏هاي مشروب را به دستور ايشان مي‏ريختند، توصيه مي‏كرد شيشه‏هاي آنها به صاحبشان برگردانيده شود و مي‏گفت مشروب الكلي حرام است و مي‏توان آن را از ميان برد، ولي شيشه‏ها شامل اين حكم نمي‏شود. با احتياط بسيار، جلو هر نوع راهي را كه امكان داشت ناحق باشد، مي‏بست و به همين دليل، از پذيرش هرگونه هديه‏اي پرهيز داشت. در طول مدت مسئوليت دادستاني، هرگز حقوقي براي خود در نظر نگرفت و از امكانات و مزايايي كه حق او بود، استفاده نكرد، با اينكه جواز استفاده مشروع از اين وسايل را خود صادر مي‏كرد. او همواره مي‏كوشيد افرادي را بر بيت‏المال بگمارد كه كاملاً متوجه باشند آنچه در اختيارشان است، نزد خداوند حساب و كتاب دقيق دارد و مربوط به عموم مردم است، نه گروهي خاص.

پرواز به سوي سراي قدس

شهيد قدوسي، شش فرزند داشت كه بزرگ‏ترين آنان محمدحسن قدوسي در دفاع مقدس به شهادت رسيد. او خود هم به لقاي حق و آرميدن در بارگاه ملكوت اشتياق ويژه‏اي داشت و از اينكه در جمع شهداي هفتم تير سال 1360 نبود و آن سعادت بزرگ نصيبش نگرديد، اظهار تأسف مي‏نمود. تا آنكه در ساعت هشت و چهل دقيق روز شنبه 14 شهريور 1360، بر اثر انفجار بمبي در دادستاني به فيض شهادت رسيد. پيكر پاكش در تهران بر دوش امت مسلمان قرار گرفت و پس از آنكه در اين شهر تشييعي باشكوه انجام گرفت، به قم حمل و در جوار بارگاه حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام دفن شد.

امام خميني (ره) به مناسبت شهادتش، پيامي صادر فرمود كه در بخشي از آن آمده بود: «شهادت بر او مبارك و وفود الي‌الله و خروج از ظلمات به سوي نور بر او ارزاني باد».

منبع: پايگاه حوزه
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 179]