واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: انتقال انرژي و الزامات امنيتي پاكستان
يكي از عوامل تعيينكننده اجراي طرحهاي سرمايهگذاري انرژي در پاكستان، وضعيت امنيتي بلوچستان است كه بخشهاي عظيمي از خطوط لولههاي نفت آينده از همين منطقه ميگذرد.
سرمايهگذاران تاكنون بسيار محتاطانه نسبت به حملات خرابكارانه دورهاي به خطوط لوله گاز در ايالت بلوچستان و تهديداتي كه از ناحيه قوم گراهاي بلوچ متوجه سرمايهگذاري آنها ميشود، عمل كردهاند.
در اوايل سال 2006، سه مهندس عمران چيني كشته و 11 نفر در حملههاي تروريستي زخمي شدند.
اكثريت بلوچها طرح خط لوله نفت و گاز را به عنوان عامل غصب منابع طبيعي بلوچستان مينگرند، چرا كه طرحهاي شايع شده دولت پاكستان موجب شد تا دولت به جاي بلوچها، از نيروهاي كاري پنجاب و سند در اين طرح استفاده كند.
به اعتقاد دولت پاكستان، هزينه تأمين امنيت طرحهاي خطوط لوله، از ترس حملات عناصر قوميگرا، چندان هم كه انتظار ميرفت، چالش و مبارزه پيچيده و سختي نيست.
دولت پاكستان پس از ريشهكن كردن بسياري از شورشهاي بلوچها در سال 2006 از طريق عمليات نظامي به عنوان بخشي از انگيزه تأمين امنيت بلوچستان، تصويب يك اعتبار مالي 2/2 ميليارد دلاري را براي اين منطقه اعلام كرد.
دولت پاكستان علاوه بر ارايه انگيزههاي اقتصادي به مردم بلوچ، اردوگاه نظامي را نيز در منطقه افتتاح كرد كه در دهم ماه مه سال 2007 توسط پرويز مشرف افتتاح شد و اين خود اقدامي ديگر براي جلوگيري از تهديدات امنيتي آينده در نظر گرفته ميشود.
خطوط لوله پيشنهادي، نميتواند از ميان مناطق قبايلي كه متعلق به قبيلههاي و است، عبور كند، چون اينها دو قبيلههايي هستند كه در راس آشوبگريهاي بلوچ قرار دارند. حتي برخي جناحها، درون حاكميت در داخل همين قبايل، به توافقهايي دست يافتند، به شرطي كه برخي اشتغالات و امتيازات در مقابل حفظ تأمين سلامت و امنيت طرح، به اين قبايل تعلق گيرد.
طرحهاي ايجاد خطوط لوله انتقال انرژي در راستاي مرزها، يك شيوه مؤثر در كاستن و حذف هرگونه تلاش خرابكارانه در ايالات مرزي پاكستان است.
در واقع، تاريخي هم كه قرار بود در آن منابع عمده گاز از بلوچستان به مراكز بزرگ صنعتي داخل كشور انتقال يابد، هنوز منتفي نشده است و كاهش سطح شورش بلوچها، نه تنها تهديد بسيار جدي براي شبكه انرژي اين ايالت بشمار نميآيد، بلكه انتظار هم نميرود تهديد چنداني در آينده باشد.
تدابيري كه دولت پاكستان براي امنيت انرژي و حفظ سرمايهگذاري خارجي به خرج خواهد داد، شامل تدارك و ارائه امنيت فيزيكي خطوط لوله انتقال انرژي به همراه كنترل و مراقبت هوشيارانه براي حفظ اين خطوط ميشود.
راهبردها براي آرايش امنيتي در اين كشور، بايد علاوه بر استفاده از شبه نظاميان، شامل استفاده از قبايل محلي و ساكنين نواحي طول مسير اين خطوط انتقال انرژي نيز بشود و اين امر نيز مستلزم ايجاد حس همبستگي اقتصادي مردم محلي با دولت، از طريق استخدام آنها در اين طرحها و در ديگر مجموعههاي توسعهاي و اقتصادي كشور، به عنوان انگيزههاي لازم براي همكاري با آنها در اين مهم است.
طرحهاي خطوط مرزي لوله انرژي همچنين ميتواند شيوهاي مؤثر براي كاهش و برطرفكردن تلاشهاي خرابكارانه خارجي در اين ايالت باشد.
به عنوان مثال، هند در آخرين مورد از شورشهاي بلوچستان، متهم به ايفاي نقشي عمده در تهيه و تدارك تسليحات و همچنين ارائه كمكهاي مالي به شورشيان بلوچ عليه دولت مركزي بود. اين در حالي است كه در مورد طرح خط لوله صلح، وضعيت به گونهاي است كه امنيت هر دو كشور به اين طرح گره خورده است.
در بافت بسيار مخاطرهآميز وضعيت امنيتي پاكستان، به ويژه در بخش كمربند قبيلهاي هم مرز با افغانستان كه تعداد نامشخصي از شبكههاي تروريستي بينالمللي از بيرون و يا در داخل مرزها فعال هستند، بعيد نيست كه سازمانهاي تروريستي بخواهند اين طرح انرژي را كه شامل خطوط انتقال انرژي، پالايشگاهها و واحدهاي صنعتي ميشود را مورد هدف قرار دهند.
در مجموع،تلاشهاي دولت گيلاني براي كنارآمدن با گروههاي جدايي طلب طايفهاي، دولت ايالتي و فدرال را با مشكل روبهرو كرده است.
اين تغيير در زمينه و شرايط انرژي، تأثيري سهگانه بر ديدگاه شبه نظاميان و جدايي طلبها در اين ايالت داشته است.
1. بلوچستان و مليگرايي بلوچ را به موقعيتي بالاتر در ميان اولويتهاي دولت فدرال قرار داده، بنابراين شاهد فقدان تساهل و سركوب شبه نظاميان مخالف دولت هستيم.
2. عبور خط انتقال انرژي، بيش از هر زماني موجب انگيزه بسيار بلوچها براي كنترل بر بلوچستان و توان تازه براي اعمال هزينههاي اقتصادي و سياسي بر دولت ميشود.
3. وعده تبديل بلوچستان به كريدور مهم براي انتقال انرژي، زمينه و فرصتهاي مهمي را براي توجه مثبت و آرام به خواستههاي مليگرايي بلوچ ايجاد ميكند.
راهبرد مخالفت با دولت پاكستان تاكنون به طور آشكار جنبهاي تاريك داشته، ضمن آنكه سرعت در حال تغيير انرژي در بلوچستان، ميتواند انگيزه و شرايط پاياندادن آرام و صلحآميز شورش را به همراه داشته باشد.
البته اين نكته قابل ذكر است كه تغيير مسير دولت پاكستان در بلوچستان (تعامل سياسي با مليگرايان بلوچ به جاي راهكارهاي صرفاً نظامي) كار سادهاي نخواهد بود.
مشكل تنها وجود ذهنيت نظامي در دولت پاكستان نبوده و حل اين مشكل بسيار پيچيدهتر از آن است كه تصور ميشود.
همچون دهه 1970، ايالت بلوچستان پاكستان هنوز در سايه افغانستان جنگزده قرار دارد كه اسلامآباد را با منبعي بيپايان از معضلات سياسي مواجه ميسازد.
به هر حال، هم اكنون نيز مشكلات بيشمار ديگري بر اين مسأله سايه افكنده است.
به نظر ميرسد كمبودهاي جدي انرژي در پاكستان، الزاماتي چون واردات احتمالي گاز طبيعي از ايران و همكاري حياتي آن كشور با چين را براي ايجاد كريدور تجاري و انرژي شمال - جنوب، براي دولت اسلامآباد ضروري ميكند.
هر چند بسيار بعيد به نظر ميرسد كه با گذشت زمان، اين الزامات بدون مشكل تداوم داشته باشد، اما دولت پاكستان ميتواند با الگوهاي تركيبي كه مصالحه نيز بخشي از آن است. (آنچه كه حزب مردم پيگير آن هست) بتواند مشكلات عبور انرژي و كمبودهاي اين كشور را رفع كند.
* خبرگزاري جمهوري اسلامي
پنجشنبه 3 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]