تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 25 دی 1403    احادیث و روایات:  امام حسین (ع): مؤمن نه بدى مى كند و نه معذرت مى خواهد و منافق هر روز بدى مى كند و معذرت مى ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

اجاره سند در شیراز

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

بهترین وکیل تهران

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

خودارزیابی چیست

فروشگاه مخازن پلی اتیلن

کلینیک زخم تهران

کاشت ابرو طبیعی

پارتیشن شیشه ای اداری

خرید غذای گربه

رزرو هتل خارجی

تولید کننده تخت زیبایی

مشاوره تخصصی تولید محتوا

سی پی کالاف

دوره باریستا فنی حرفه ای

چاکرا

استند تسلیت

تور بالی نوروز 1404

سوالات لو رفته آیین نامه اصلی

کلینیک دندانپزشکی سعادت آباد

پی ال سی زیمنس

دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک

تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی

تعمیر سرووموتور

تحصیل پزشکی در چین

مجله سلامت و پزشکی

تریلی چادری

خرید یوسی

ساندویچ پانل

ویزای ایتالیا

مهاجرت به استرالیا

میز کنفرانس

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1853102076




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

خط‌ وزبان‌ در ايران‌ پيش‌ از اسلام‌


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
خط‌ وزبان‌ در ايران‌ پيش‌ از اسلام‌
خط‌ وزبان‌ در ايران‌ پيش‌ از اسلام‌ الف‌ ـ خط‌ تاريخ‌ ادبيات‌ فارسي‌ به‌ عبارتي‌ ، سرگذشت‌ زبان‌ و خط‌ فارسي‌ هم‌ هست‌ ؛بنابراين‌ ،بدنيست‌ بدانيم‌ كه‌ خط‌ فارسي‌ از چه‌ زماني‌ پيداشد و چگونه‌ رو به‌ كمال‌ رفت‌ و شايستگي‌ آن‌ را پيدا كرد كه‌ آثار برجسته‌اي‌ را در خود بپرورد و به‌ قلمرو ادبيات‌ جهان‌ پيشكش‌ كند . مي‌ دانيم‌ كه‌ بشر در آغاز ، نوشتن‌ نمي‌ دانست‌ و مقصود خود را تنها باگفتار ،آن‌ هم‌ در حد رفع‌ نيازهاي‌ آن‌ روز ،ادا مي‌كرد . تاريخ‌ پيدايي‌ خط‌ ،به‌ درستي‌ معلوم‌ نيست‌ ؛اين‌ اندازه‌ روشن‌ است‌ كه‌ نخستين‌ نوشتارهاي‌ انسان‌ ،بسيار ساده‌ و ابتدايي‌ بوده‌ است‌ ؛به‌ اين‌ معني‌ كه‌ با طرزي‌ به‌ دور از ظرافت‌ ،تصوير چيزها را مي‌كشيدند و به‌ اين‌ ترتيب‌ ، مقصود خود را به‌ ديگران‌ مي‌فهماندند .به‌ اين‌ نوع‌ خط‌ ،«خط‌ تصويري‌ » مي‌ گويند كه‌ هنوز هم‌ در ميان‌ برخي‌ از اقوام‌ ،نشانه‌هايي‌ از آن‌ بر جاي‌ مانده‌ است‌ . خط‌ تصويري‌ به‌ تدريج‌ تكامل‌ پيدا كرد وپس‌ از گذشتن‌ از مرحلة‌ علامت‌ نويسي‌ ،«معني‌ نگاري‌ »به‌ مرحلة‌ الفبايي‌ قدم‌ گذاشت‌ .الفبا براي‌ اولين‌ بار در ميان‌ فنيقيها؛ يعني‌ اقوامي‌ كه‌ حدود سه‌ هزار سال‌ قبل‌ از ميلاد ،در سرزمين‌ فنيقي‌ (لبنان‌ كنوني‌ و حوالي‌ آن‌ )سكونت‌ داشتند ،رواج‌ پيدا كرد و از آن‌ جابه‌ ساير جاها پراكنده‌ شد. ايرانيان‌ چند صد سال‌ پيش‌ از ميلاد ؛ يعني‌ ، در دورة‌ پادشاهي‌ مادها، علامتهاي‌ ميخي‌ بابِلي‌ را اقتباس‌ كردند واز آن‌ به‌ مانند فنيقيها،الفبايي‌ مستقل‌ ترتيب‌ دادند . خط‌ ميخي‌ ـ الفبايي‌ را كه‌ ايرانيان‌ در عهد باستان‌ به‌ كار بردند ،خط‌ ميخي‌ نام‌ نهاده‌اند .اين‌ نامگذاري‌ از آن‌ جهت‌ بوده‌ است‌ كه‌ براي‌ نوشتن‌ آن‌ ازميلة‌ آهني‌ كوچك‌ يا چوبي‌ شبيه‌ به‌ ميخ‌ ،استفاده‌ مي‌ كردند و خطهايي‌ كه‌ باآن‌ بر لوحه‌هاي‌ گلي‌ نقش‌مي‌كردند ، شبيه‌ به‌ ميخ‌ بود. اين‌ خط‌ كه‌ مي‌ توان‌ آن‌ را به‌ خط‌ «هجايي‌ » ناميد ،داراي‌ سي‌ وشش‌ حرف‌ «هجا» بود كه‌ از چپ‌ به‌ راست‌ نوشته‌ مي‌شد .تمام‌ سنگ‌ نوشته‌هاي‌ بازمانده‌ از عصر هخامنشي‌ به‌ اين‌ خط‌ است‌ . خط‌ اوستايي‌ ـ تاريخ‌ اختراع‌ خط‌ اوستايي‌ را كه‌ آن‌ هم‌ در اصل‌ از خطوط‌ سامي‌ گرفته‌ شده‌ بود اواخر دورة‌ ساساني‌ دانسته‌اند كه‌ از آن‌ براي‌ نوشتن‌ متون‌ ديني‌ مربوط‌ به‌ آيينِ زردشتي‌ ، به‌ ويژه‌ كتاب‌ اوستا،استفاده‌ مي‌شد. خط‌ اوستايي‌ مانند اغلب‌ خطوط‌ سامي‌ از راست‌ به‌ چپ‌ نوشته‌ مي‌شد و چهل‌ و چهار حرف‌ داشت‌ . كتاب‌ ديني‌ زردشتيان‌ اوستاست‌ كه‌ اصل‌ آن‌ در زمان‌ حملة‌ اسكندر به‌ ايران‌ از ميان‌ رفته‌ است‌ واوستاي‌ موجود در دوره‌هاي‌ بعد گردآوري‌ وتنظيم‌ شده‌ است‌ . اوستاي‌ موجود،از پنج‌ كتاب‌ به‌ نامهاي‌ يَسْنا،يَشْتها،ويسْپَرد ،ونَديداد وخُرده‌ اوستا تشكيل‌ شده‌ است‌ و جملگي‌ حاوي‌ نيايش‌ اهورامزدا، خداي‌ بزرگ‌ وبي‌ همتا ،ايزدان‌ وفرشتگان‌ ،ستايش‌ پاكي‌ ونيكي‌ و راست‌ كرداري‌ ،نكوهش‌ ديوان‌ و اهريمنان‌ و همچنين‌ شامل‌ دستورها واحكام‌ و ذِكْرهاي‌ مذهبي‌ است‌ و در بخشهاي‌ از آن‌ به‌ ويژه‌ يشتها ،اخبار تاريخي‌ و داستانها و روايات‌ آمده‌ است‌ . خط‌ پهلوي‌ ـ خطي‌ را كه‌ ايرانيان‌ در عصر اشكاني‌ و ساساني‌ به‌ كار مي‌بردند و تا چند قرن‌ بعد از اسلام‌ هم‌ در گوشه‌ وكنار ولايات‌ شرقي‌ ايران‌ براي‌ نگارش‌ آثار فكري‌ و فلسفي‌ مربوط‌ به‌ آيينهاي‌ پيش‌ از اسلام‌ ،به‌ كارمي‌رفته‌ است‌ ،خط‌ «پهلوي‌ » مي‌نامند .كلمه‌ «پهلوي‌ » اصلا"از واژة‌ «پَرثْوَ» گرفته‌ شده‌ كه‌ اسم‌ قوم‌ اشكاني‌ بوده‌ است‌ .خط‌ پهلوي‌ كه‌ قسمت‌ عمدة‌ ادبيات‌ پارسي‌ ميانه‌ بدان‌ نوشته‌ شده‌ داراي‌ اصلي‌ آرامي‌ (يكي‌ از خطوط‌ سامي‌ ) است‌ .اين‌ خط‌ بيست‌ و دو حرف‌ (هجا) داشته‌ وبه‌ مانند اوستايي‌ از راست‌ به‌ چپ‌ نوشته‌ مي‌شده‌ است‌ . ب‌ ـ زبان‌ زبان‌ ايران‌ پيش‌ از اسلام‌ كه‌ مادر و ريشة‌ زبان‌ امروز ايران‌ است‌ پارسي‌ (فارسي‌ )ناميده‌ مي‌ شود .اين‌ زبان‌ از شاخة‌ زبانهاي‌ هند و اروپايي‌ و به‌ اين‌ ترتيب‌ ،با اغلب‌ زبان‌هاي‌ جهان‌ متمدن‌ (قديم‌ وجديد) خويشاوند است‌ . زبان‌ فارسي‌ از آغاز تا امروز ، سه‌ مرحلة‌ جداگانه‌ را پشت‌ سر گذاشته‌ است‌ و به‌ عبارت‌ ديگر به‌ سه‌ دورة‌ جداگانه‌ تقسيم‌ مي‌ شود: 1ـ فارسي‌ باستان‌ :كه‌ در دورة‌ هخامنشي‌ رايج‌ بوده‌ وفرمان‌ها ونامه‌هاي‌ شاهان‌ به‌ آن‌ زبان‌نوشته‌مي‌شده‌است‌. 2ـ فارسي‌ ميانه‌ (پهلوي‌ ):مي‌ دانيم‌ كه‌ زبان‌هاي‌ ايراني‌ ميانه‌ به‌ دو گروه‌ عمدة‌ شرقي‌ وغربي‌ تقسيم‌ مي‌شود و هر كدام‌ از اين‌ دو گروه‌ خود به‌ دو شاخة‌ شمالي‌ وجنوبي‌ .شاخة‌ شمالي‌ از گروه‌ غربي‌ را پهلوانيك‌ (پارتي‌ ) وشاخة‌ جنوبي‌ از گروه‌ غربي‌ را «پارسي‌ ميانه‌ » مي‌گويند. از شاخة‌ شمالي‌ يا پهلوانيك‌ (پارتي‌ )آثار زيادي‌ در دست‌ نيست‌ ،اما از شاخة‌ جنوبي‌ (پارسي‌ ميانه‌ )نگاشته‌ ها ونوشته‌ هاي‌ بسياري‌ موجود است‌ كه‌ برخي‌ از آنها در سده‌هاي‌ نخستين‌ بعد از اسلام‌ نوشته‌ شده‌ است‌ .بنابر پژوهش‌هايي‌ كه‌ برخي‌ از دانشمندان‌ پيرامون‌ نوشته‌هاي‌ مانوي‌ به‌ دست‌ آمده‌ از شهر تورفان‌ تركستان‌ (واقع‌ در ناحية‌ سين‌ كيان‌ چين‌ )انجام‌ داده‌اند ، در اين‌ زبا ن‌ شعر نيز وجود داشته‌ است‌ . 3ـ فارسي‌ نو:پس‌ از ورود اسلام‌ به‌ ايران‌ ،زبان‌ فارسي‌ تحول‌ تازه‌اي‌ را پشت‌ سرگذاشت‌ با استفاده‌ از خط‌ (الفبا) عربي‌ به‌ مرحله‌ نويني‌ گام‌ نهاد كه‌ در اصطلاح‌ ،فارسي‌ نو (دري‌ )،گفته‌ مي‌شود. پيوستگي هاي‌ فرهنگي‌ وادبي‌ دورة‌ ساساني‌ با عصر اسلامي‌ نوشته‌هاي‌ پارسي‌ ميانه‌ كه‌ از روزگار ساسانيان‌ به‌ دست‌ ما رسيده‌ ،تنها بخشي‌ از ادبياتي‌ است‌ كه‌ در آن‌ زمان‌ وجود داشته‌ است‌ . آثار فراوان‌ ديگري‌ به‌ پارسي‌ ميانه‌ وجود داشته‌ كه‌ مصنفان‌ اسلامي‌ از آنها نام‌ برده‌اند . برخي‌ از آنها را هم‌ به‌ زبان‌ عربي‌ ترجمه‌ كرده‌ بودند .از آن‌ ميان‌ مي‌توان‌ از مهم‌ترين‌ اين‌ نوشته‌ها يعني‌ كتاب‌ خداينامه‌ رانام‌ برد كه‌ در اواخر عهد ساساني‌ پديد آمد و در نخستين‌ سده‌هاي‌ اسلامي‌ چند بار به‌ عربي‌ درآمد. از روي‌ ترجمه‌هاي‌ خداينامه‌ ،«سِيَرالملوك‌ »ها و«شاهنامه‌ »هاي‌ متعددي‌ پرداخته‌ شد كه‌ يكي‌ از آنها شاهنامة‌ منثور ابومنصور عبدالرزاق‌ توسي‌ بود كه‌ يكي‌ از منابع‌ عمدة‌ شاهنامة‌ فردوسي‌ بوده‌ است‌ . در حقيقت‌ خداينامه‌ سرمشقي‌ براي‌ تاريخ‌ نويسي‌ در دورهاي‌ بعد شد و بيشتر مورخان‌ بخشهايي‌ از آن‌ را در كتاب‌ خود آورده‌اند . همچنين‌ دركتابهاي‌ اخلاقي‌ و آموزشي‌ فارسي‌ مانند قابوسنامه‌ ،بحرالفوايد ،نصيحة‌ الملوك‌ ،اخلاق‌ ناصري‌ از اندرزنامه‌ها و پندنامه‌هاي‌ عصر ساساني‌ كم‌ وبيش‌ استفاده‌ شده‌است‌. در زمينة‌ ادبيات‌ داستاني‌ ، علاوه‌ بر روايات‌ پهلواني‌ و تاريخي‌ كه‌ در يشتها و متون‌ خداينامه‌ها و سرگذشت‌ نامه‌ها آمده‌ است‌ ،وجود كتابهايي‌ مانند هزار افسان‌ ،كه‌ برخي‌ آن‌ را منشأ كتاب‌ هزار و يك‌ شب‌ مي‌دانند ،و يا داستانهاي‌ مربوط‌ به‌ خسرو شيرين‌ و هفت‌ پيكر كه‌ به‌ دوره‌هاي‌ پيش‌ از اسلام‌ باز مي‌گردد ،گذشتة‌ ادبي‌ پر باري‌ را نشان‌ مي‌ دهد . آشنايي‌ با اين‌ سر چشمه‌ها وبنيانهاي‌ اصيل‌ ،آگاهي‌ ما را از هويت‌ تاريخي‌ و پيوستگي‌ فرهنگي‌ وادبي‌ خود و در نتيجه‌ سهمي‌ كه‌ در معنويت‌ جهان‌ انساني‌ داشته‌ايم‌ بيشتر مي‌كند و احساس‌ جاودانگي‌ را كه‌ آدمي‌ در رويارويي‌ با دشواريهاي‌ زندگي‌ بدان‌ سخت‌ نيازمند است‌ در عمق‌ هستي‌ ما بيدار مي‌سازد.منبع:http://www.e-resaneh.com
#فرهنگ و هنر#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2574]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


فرهنگ و هنر

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن