واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: شعر در ایران پیش از اسلامقسمت اول قسمت دوم از مباحث : عروض بیاموز در ادامه معرفی اشعار هجایی قبل از اسلام در ایران باید به کتبیه ی حاجی آباد اشاره کرد که به وزن هشت هجایی است. این کتیبه یک قطعه شعر است که کریستن سن آن را از قول اندریاس پهلوی دان در مجله ی کاوه آورده است و در آن به تیرادازی شاهپور اول و ساختن عمارتی اشارت دارد و با سخنانی از شاهپور که در وزن هشت هجایی نظم شده است پایان می یابد، آن قطعه این است:
کی چیذاغی الندریچیذی کی دستی نیوی استهان پاذی پذ این درکیایونها ذی و تیریاوهان چیذاغی ایواستیپس کی تیری او هان چیذاغاوگندی ادی دستی نیو که ترجمه ی آن چنین است:مردی که او این بنا به سوی مغرب بنا کرده و دستش نیکوست. پای در این دره نهاده و تیری به جانب این بنا انداخت. پس مردی که تیر به جانب این بنا انداخت دستش نیکوست.که تقطیع مطلع آن چنین است: کی چی ذا غی ا لن د ری – – – – U – U – دیگر یادگار زریران است؛ که به زودی به طور مفصل آنرا معرفی خواهیم کرد. در کتاب حماسی (ایاتکار زریران) اشعار هفت هجایی وجود دارد، از آن جمله است سخنان جاماسپ که از گزارش رزم فردای «گشتاسپ» با «ارجاسپ» پادشاه هونها خبر می دهد: گوید جاماسپ ی بیتاشاو وه کی اچ مات نی زاتایوب چون (اچ مات) زات مردایوپ اچ اپرناییگیه، اوپتمان نی رسید؛فرتاک این هم پت گوپند،تک پوتک او وراژ پووراژوس مات اپاک، پوهر، اپی پوهروس پوهر اپی، اپیتروس اپیتر اپی پسوس برات اپی براتاو وس کن ی شوی اومند(کی شان) اپی شوی بوند ترجمه ی قطعه فوق این است: گوید جاماسپ حکیمآن کس بهتر که از مادر نه زادیا از جوانی و برنایی گیبه سر حد کمال نرسیدفردا این دو دسته فرو کوبنددلیر به دلیر و گراز به گراز(گوییا «گراز» در اینجا به معنی دلیر و شجاع به کار رفته است.)بس مادر سردار بی پسربس پسر بی پدربس برادر بی برادرو بسیاری زنان شوی دار (و بس زن شویمند)که آنان بی شوی شوند تقطیع نخستین سخن جاماسپ چنین است؛ او وه کی اچ ما نی ذاتU – – – – – – درخت آسوریک:درخت آسوریک رساله ای است در مناظره ی «نخل و بز» و از شیوه ی کلمات چنین حدس زده اند که دور نیست از روزگار اشکانیان باشد، گرچه این کتاب دارای اوزان هجایی رسایی نیست و به نثر شبیه تر است، اما برخی قسمتهای آن که کمتر آسیب دیده، وزن زن خود را کمابیش حفظ کرده است. اصل این اشعار، دوازده هجایی است. اینکه چند بیتی از آن؛ درختی رست است تر اوشتر و آسوریکبنش خوشک است سرش هست ترور گش(کنیا) نی ماندبرش ماند انگور شیین بار آوردمرتومان وینای آن ام درختی بلند که ترجمه ی آن چنین است: درختی روبیده است ورای کشور آسورستانبن آن خشک است و سر آن تر استبرگش به نی ماندو برش به انگور ماند. شیرین بار آوردای مردمان نگاه کنید منم آن درخت بلند
تقطیع نخستین لخت آن چنین است: د رخ تی رس ته اسU – – – U –تر اوش تر آ سو ریک – – – U – – شناخت شعر - ناصر الدین شاه حسینیادبیات تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2232]