واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: برنامه رادیویی کتاب شب علاوه بر معرفی و تحلیل کتاب برای شنوندههای خودمان نیز میخواند
با رادیو، قصه گوش کنید
تاریخ انتشار : سه شنبه 21 بهمن 1393 ساعت 09:37 | شماره خبر : 1824656832024047105 تعداد بازدید: 1
پ پ
اگرچه اطلاعرسانی سریع بهعنوان مهمترین کارکرد رسانه رادیو در نظریههای ارتباطات شناخته میشود و البته بسیاری از مردم بویژه قدیمیترها برای شنیدن اخبار روز ایران و جهان و به اصطلاح خودشان برای اینکه بدانند «دنیا دست کیه» رادیو را روشن میکنند، اما همیشه از منظر مخاطبان و مردم، شنیدن موسیقی و قصه ازجمله مهمترین انگیزههای آنها برای گوش سپردن به این جعبه صدا بوده است. حتی از حیث تخصصی هم قصهگویی یا قصهشنوی یکی از مهمترین کارکردهای رادیو در ساحت سرگرمی و تامین اوقات فراغت است.
خیلی از مخاطبان نسلهای اول و دوم انقلاب خاطره خوبی از قصهگویی در رادیو داشتهاند و هنوز هم صدای رضا رهگذر در روایت قصه ظهر جمعه خاطره آن سالها را در ما زنده میکند و چهبسا همان برنامه موجب تشویق و هدایت بسیاری از کسانی شد که امروزه بهعنوان نویسنده و داستاننویس جوان شناخته میشوند. قصههایی که فارغ از ایجاد سرگرمی به ایجاد حس آرامش و آموزش حکمت و پیامهای اخلاقی ـ انسانی و در نهایت فرهنگسازی در جامعه کمک میکند و این ظرفیت فوقالعادهای است که رادیو و قصههای رادیویی دارند تا از طریق داستانگویی و حتی کتابخوانی به انتقال ارزشها و میراث فرهنگی و در نهایت غنی کردن فرهنگ ملی در جامعه بپردازند. واقعیت این است که مدتها بود جای یک برنامه کتاب محور رادیویی که نه تنها به معرفی و تحلیل کتاب که به خواندن کتاب بپردازد، خالی بود تا اینکه برنامه کتاب شب از راه رسید و با امتیازهایی که داشت این خلأ فرهنگی ـ ادبی را پر کرد. البته چند سالی است که به واسطه پیشرفت تکنولوژیهای نوین ارتباطی دیجیتالی، بازار کتابهای صوتی رونق گرفته اما هنوز نتوانسته جایگزین بیواسطه مطالعه کتاب شود، ضمن اینکه کتابهای گویایی که به صورت سیدی در بازار موجود است اغلب فاقد جذابیت لازم بوده و راوی توانایی و مهارت و نفوذ کلام چندانی ندارد، بنابراین بعد از مدتی شنونده از صرافت گوش دادن به آنها میافتد و این خود نشان میدهد جنس صدا، فن بیان و چگونه قرائت کردن کتاب تا چه اندازه در گرایش و میل مخاطب به شنیدن کتاب نقش دارد بویژه اینکه کتاب قصه هم باشد و گوینده باید به روایت دراماتیکی آنها تسلط داشته باشد. این همان ویژگی ممتازی است که بهروز رضوی دارد، یعنی هم صدای خوب و تاثیرگذار و پرقدرتی دارد و هم اینکه به ظرافتهای روایت داستانها آشناست و میداند چگونه به شخصیتهای مختلف داستان تغییر لحن بدهد به عبارت روشنتر او به فراز و فرود صوت و تکنیکهای بیان آشنا و مسلط است و میداند چگونه قصه بخواند. این یک حقیقت است که قصهگویی یک هنر است و قصهخوانی هنری دیگر. چهبسا خیلیها که اهل کتاب و کتابخوانی و حتی گوش دادن به قصه هم نیستند آنقدر جذب قصهگویی درست و جذاب میشوند که همین موضوع میتواند آنها را با دنیای کتاب و مطالعه آشتی بدهد. جذابیت این برنامه قطعا میتواند چنین تاثیری داشته باشد یعنی فراتر از اهداف برنامهسازی میتواند کارکرد فرهنگسازی داشته باشد تا آنجا که شوق کتاب خریدن و کتاب خواندن را در شنوندگان ایجاد کند. بهروز رضوی به واسطه سابقه و تجربه خوبی که در برنامههای ادبی داشته گزینه شایستهای برای اجرای این برنامه بود که هم کتابخوانی درست را بلد است و هم به زیر و بمهای اجرا و گویندگی رادیویی مسلط است طبیعی است که محصول نهایی همین جا افتادن و محبوبیت یافتن این برنامه در بین مخاطبان است. با اینکه امروز به واسطه سلطه شبکههای تلویزیونی و جاذبه بصری آنها، مخاطب رادیو کمی کاهش داشته، اما این برنامه توانسته مورد توجه قرار گرفته و شنیده شود و حتی مخاطبانش شنیدن این برنامه را به دیگران توصیه میکنند. شنیدن قصه از رادیو اما کارکرد مهم دیگری هم دارد و آن قابلیت خیالپردازی و پردازش تخیل خلاقانه مخاطب است. مخاطب قصههای رادیویی باید بتواند شخصیت و موقعیت قصهها را تخیل کرده و در ذهن خود بسازد و همین موجب ارتباط حسی ـ ذهنی بیشتر با قصه شده و ضمن لذت شنیداری موجب پرورش خلاقیتهای ذهنی و تخیلی آنها شده و به نیاز رویاپردازی آنها پاسخ میدهد. ضمن اینکه مخاطب میتواند بسیاری از دغدغهها و تجربههای زیسته خود را لابهلای این قصه پی گرفته و از آنها پند بگیرد یک پند درونی و قیاسی نه نصیحتها و توصیههای مستقیم که معمولا شنونده در برابر آنها مقاومت میکند. اما وقتی همان ارزشها و انگارههای اخلاقی در بستر داستان و قصه، آنها را صورتبندی میکند. چهبسا این برنامه ظرفیت اخلاقی و انسانسازی بیشتری از یک سخنرانی متعارف داشته باشد. کتاب شب همچنین مصداقی رسانهای یا تحققی رسانهای از یک سفارش و گزاره اخلاقی ـ سنتی است به این معنی که همیشه یکی از توصیههایی که از کودکی به ما شده این بوده که با کتاب خواندن به خواب برویم یا مادربزرگها و پدربزرگها برای اینکه نوههایشان بخوابند برای آنها قصه تعریف میکردند، حالا رسانه این مسئولیت را نه برای بچهها که برای بزرگترها به عهده گرفته، چون لذت قصه شنیدن مخصوص کودکان نیست. البته یادمان باشد که کتاب وسیله و ابزاری برای خواب کردن و خواب رفتن نیست که برعکس برای بیدار شدن و هوشیاری است اما میتواند با آگاهی و شناخت بیشتر هم سر بر بالین گذاشت. ضمن اینکه این برنامه یک آرامش عمیق و آگاهانهای به مخاطب میبخشد که با آسودگی ذهنی بیشتری بخوابد و با خیالپردازی و رویاسازی به استقبال خواب برود. ایجاد حس آرامش روانی و درواقع تنشزدایی یکی از مهمترین کارکردهای برنامه کتاب شب است که البته نباید صدای آرام و گرم بهروز رضوی را در ایجاد این حس نادیده گرفت. سه عامل مهم را دستکم میتوان در ایجاد این حس آرامش موثر دانست، یکی خود رادیو که اصولا رسانهای آرامبخش بویژه در هنگامه شب است، دوم خود قصهگویی و داستانپردازی که دغدغههای درونی مخاطب را بهبود میبخشد و سوم توانایی و مهارت مجری برنامه در قصهگویی که قصه را به همان خوبی متن و زیباییشناسی آن روایت میکند. اگر تاکنون شنونده این برنامه نبودید هر شب ساعت 11 و 30 دقیقه به کتاب شب رادیو تهران گوش دهید و با شنیدن داستانهای مختلف از زبان بهروز رضوی هم لذت ببرید و هم با آرامش بخوابید. سیدرضا صائمی / قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)
تاریخ انتشار :
سه شنبه 21 بهمن 1393
ساعت 09:37
|
شماره خبر :
1824656832024047105
تعداد بازدید:
1
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]