محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832052834
یادداشت مؤلف «دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران»/ دستاورد بزرگ دیرین کشور ما موزه ندارد/صنعت چاپ وامدار هنر مُهرسازی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت مؤلف «دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران»/
دستاورد بزرگ دیرین کشور ما موزه ندارد/صنعت چاپ وامدار هنر مُهرسازی
صنعت چاپ بیش از هر چیز برگرفته و وامدار هنر مُهرسازی /دستاورد بزرگ دیرین با چنین اهمیت و پیشینه‌ای هنوز در کشور ما دارای موزهای مستقل نیست و آثار به یادگار مانده در موزهای مختلف پراکنده‌اند
به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی خبرگزاری فارس، محمدجواد جدی مؤلف «دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران» در یادداشتی ضمن برشمردن اهمیت هنر دیرین مهر در کشور، از مسئولان خواست تا نسبت به تسریع ثبت جهانی هنر مُهرسازی و حکاکی به نام ایران اهتمام ورزند و همچنین به تأسیس موزه اختصاصی مُهر همت گمارند. در ادامه این یادداشت می‌خوانیم؛ خداوند بزرگ را شاکرم که توفیق انجام وظیفه‌ای بس خطیر را به اندازه بضاعت اندک نصیبم کرد و ثمره بیش از سه دهه تلاش بی‌وقفه به مدد دوستان همدل به پیشگاه جامعه علمی میهن تقدیم میشود و پس از ارائه مقالات بسیار و تألیف کتاب‌های مُهر و حکاکی در ایران، مُهرها و نگین‌ها در مجموعه موزه آستانه حضرت معصومه (س) و مُهرهای سلطنتی در مجموعه موزه کاخ گلستان، شاهد رونمایی از کتاب مرجع دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران بودیم که مشترکاً توسط عزیزان فرهنگستان هنر، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و نیز مرکز دایره المعارف انسان‌شناسی منتشر میشود. همچنین خوشبختانه هم‌زمان خبر مسرت‌بخش موافقت سازمان میراث فرهنگی با تقاضای ثبت ملی هنر مُهرسازی و حکاکی بارقه امیدی در دلها روشن می‌کند که ان‌شاء الله موفق به ثبت جهانی این دستاورد بزرگ و کهنِ بشری به نام ایران عزیز شویم. هنر حکاکی از کهن‌ترین هنرهای آدمی است. شاید از روزی که انسان بدوی با انگشت خود خطی بر روی گل یا ماسه‌های ساحل دریا کشید این هنر آغاز شد. از دوره میان سنگی که ترسیم و نقر پیکره‌های گیاهی، جانوری و انسانی بر صخره و سنگ رواج یافت. هنرمندان با استفاده از ابزارهای ابتدایی، بنیان‌گذار هنری شدند که هزاران سال از دیواره سر برافراشته کوه‌ها و صخره‌ها تا مساحت اندک نگین‌ها و سنگ‌های قیمتی را عرصه هنر و ذوق خود کردند. در این میان، حکاکی و کنده‌کاری بر مُهرها شایان توجه بیشتری است و ظرافت و دقت در آفرینش این آثار به جهت اهمیت کاربردی و نیز محدودیت فضای آنها بسیار تأمل‌برانگیز و ستودنی است. شکل‌های هندسی که بر مُهرهای نخستین دیده میشود، بهترین سند به جامانده از کهن‌ترین خط انسان، یعنی پایه و اساس پیدایش خط تصویری قلمداد میشود. بی‌تردید قدمت مُهر به قدمت مفهوم مالکیت آدمی و تثبیت آن است و پیش از اختراع خط، مُهر در ایران اولین ابزار تثبیت فردیت و مهم‌ترین رکن در اعتباربخشی و شناخت اسناد بوده است. تاریخ و سابقه مُهر در جغرافیای ایران بزرگ به حدود 6 هزار سال می‌رسد. در طول این تاریخ بلند مُهرها از نظر شکل، جنس، اندازه، متن و موضوع سیر تحول و تطور بسیاری را سپری نموده و خوشبختانه تعداد قابل ملاحظه و فراوانی از آنها از آسیب زمان در امان مانده و در موزه‌ها یا مجموعه‌های خصوصی حفظ و برایمان به یادگار مانده است. به یاری این یادگارهای کهن که در حقیقت باستانی‌ترین کتب انسانی به شمار می‌آیند می‌توان از تاریخ، آداب و رسوم، فرهنگ، اعتقادات مذهبی، نحوه زندگی، نسب و موقعیت اجتماعی دارنده مُهر اطلاعات مفیدی به دست آورد. از سروده دکتر یوسف نیری مدد می‌گیرم که: این نکته عیان است که قبل از هنر خط تاریخ فراموش ز اذهان جهان است گویند ز ادوار کهن نیست کتابی تا باز نماید که چنین بود و چنان است مُهر است همان نامه مکتوب ز ادوار یک پرده پر راز به هر مُهر نهان است درباره مُهرها همین بس که بدانیم حکیم «ابوالقاسم فردوسی» مُهر را یکی از ارکان اصلی جاه و جلال پادشاهی ایران به حساب آورده است و اشاره وی به خداوند شمشیر و گاه نگین دلیل اهمیت آن و نشانه اقتدار و شهریاری است، چناچه واژه مُهر واژه‌ای پارسی است که به زبان‌های تازی، ترکی و اردو وارد شده و به کار رفته است. در کتاب مادیان هزار دادِستان که تنها سند موجود در خصوص نظام حقوقی دوره ساسانی و پیش از اسلام است، به صراحت می‌خوانیم: سندی که مُهر آن محو شده و نیز اظهارنامه‌ای که مُهر آن از میان رفته باشد بی‌اعتبار است و لفظ بی‌اعتبار به چنین سند و اظهارنامه‌ای گفته میشود. در دوران اسلامی نیز اشاره به این نکته گواه اهمیت مُهر است که «محمدبن سعد» در کتاب طبقات که 1200 سال پیش نوشته آورده است؛ قریش به پیامبر گفتند در ایران نامه‌های بدون مُهر را نمی‌پذیرند و این موضوع پیامبر را بر آن داشت که برای خود انگشتری و مُهری بسازد. این صراحت در اهمیت مُهر هزار سال بعد، در دوره صفوی از قول میرزا شفیع اثر شنیده میشود که می‌گوید «میشود باطل سند چون مُهر از آن برداشتند». هنوز هم این دستاورد بزرگ انسانی از الزامات جوامع بشری است و سند فاقد مُهر بی‌اعتبار تلقی میشود. هنر مُهرسازی را به درستی باید مادر چندین دستاورد بزرگ تمدن انسانی مانند ضرب سکه و رواج پول و همچنین صنعت چاپ به حساب آورد چرا که سکه به واقع نقش مُهر سلطان یا حکومت بر فلزات با ارزش به حساب آید و به نوشته ابن‌خلدون کلمه سکه نخست نام مُهر آهنینی بود که بر فلزات می‌زدند و سپس آن را بر اثری که از مُهر بر روی مسکوک‌ها پدید می‌آید اطلاق کردند. همچنین صنعت چاپ بیش از هر چیز برگرفته و وامدار هنر مُهرسازی و کارکرد آن است و بی‌شک آنچه امروزه در غرب به عنوان اختراع صنعت چاپ مطرح است برگرفته از کاربرد همین مُهرهاست که هزاران سال در شرق قدمت و پیشینه دارد. جالب آنکه واژه چاپ یا چهاپه در هند به معنی مُهری است که بر روی پارچه‌ها می‌زنند که در ایران به مُهر قلمکار معروفند و قدمت آن به دوران مانویان می‌رسد مگر نه آنکه چاپ‌های سربی یا سنگی تا چاپ‌های کنونی خود مُهر کردن مکرر کاغذ تلقی می‌شوند؟ درباره ویژگی‌های هنر حکاکی و مُهرسازی نیز باید یادآور شوم، استادان حکاک، این هنرمندان مهجور زمانه ما، افزون بر استادی در هنر خوشنویسی و درک عمیق مبانی نظری هنر تجسمی و همجواری حروف از مهارت ویژه طراحی، ترکیب‌بندی، قرینه‌سازی طغرا و سپس حکاکی بهره‌مند بوده‌اند. چه عرصه محدود و اندک این سنگ‌ها نیاز مبرم و ویژه‌ای را می‌طلبید و در اهمیت هنری آن همین بس که مُهر هر فردی، برگ هویت و شناسنامه او نقش مُهر و سجع آن نمایانگر نَسَب، سلیقه، مبانی اعتقادی و جایگاه اجتماعی او به شمار می‌رفت و مورد مباهات و افتخار صاحبان آنها بوده است. در آن برهه و گذر تاریخی، این هنرمندان توانستند با مهارت خاص خود و با رعایت حسن وضع و ترکیب، تقارن و توازن و استفاده صحیح از فرم‌پذیری حروف و کلمات در ایجاد فضای خلوت خالق زیبایی‌های بی‌پایانی شوند که به راستی باید آن را جادوی هنر نامید. عجیب آنکه این دستاورد بزرگ دیرین با چنین اهمیت و پیشینه‌ای هنوز در کشور ما دارای موزهای مستقل نیست و آثار به یادگار مانده در موزهای مختلف پراکنده‌اند و عموماً به دلیل استفاده از غرفه‌ها و ویترین های نامناسب امکان مطالعه و تحقیق درباره آنها غیرممکن یا بسیار دشوار شده است و این در حالی است که میلیون‌ها نقش مُهر بر روی گِل مُهرهای کهن، تا اسناد و کتب خطی در هاله‌ای از ابهام گرفتارند و چشم به راه پژوهشگران بی‌تاب دارند. توجه به این نکته لازم و ضروری است که افتخارات تاریخی ایران نه پیروزی‌ها و استیلاهای نظامی که تمدن، فرهنگ و هنر ساکنان این سرزمین کهنسال است. امروز ذخایر عظیم و آثار فراوان علمی و هنری و تاریخی ایرانی در سراسر جهان پراکنده گشته و زینت‌بخش مجموعه‌های مختلف و موزه‌های معتبر است. اگر پیروزی‌ها و استیلاهای نظامی از دست‌رفتنی و قابل انحطاطند، این افتخارات معنوی جاودانه و همیشگی‌اند. از این رو، حفظ و نگهداری، مطالعه و تحقیق درباره این یادگارهای کهن وظیفه‌ای بس سنگین بر دوش ماست، چرا که ارزش‌های واقعی تاریخی هر ملتی همانا ارزش‌های مدنی و فرهنگی است. امروزه توجه به آثار تاریخی و هنری نه یک تجمل و تفنن، که ضرورتی تعالی‌بخش در حیات انسانی به شمار می‌آید. روشن است مردمی که از گذشته خود آگاهی نداشته باشند، قادر به تصویر آینده خود نیز نیستند. از این رو، در همین جا از مسئولان و علاقمندان دلسوز به ویژه فرهادی نظری مدیر کل ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور تقاضا دارم نسبت به تسریع ثبت جهانی هنر مُهرسازی و حکاکی به نام ایران عزیز اهتمام ورزند و همچنین به تأسیس موزه اختصاصی مُهر همت گمارند و به نحو شایسته به این دیرینه‌ترین سند هویت انسانی بهایی مستقل دهند. چیست این راز نهان در پس الفاظ کهن؟ چیست در پرده این نقش نگین که مرا می‌کشد اندر پی خویش؟ می‌برد در دل تاریخ مرا از پس گرد و غباری سنگین باشکوهی که در آن پنهان است می‌سراید غزلی ناب و پیاپی در گوش می‌نوازد به سرودی چه هماهنگ آهنگ تا کند عاشق دلبسته خویش این تن خسته مشتاق به افسون هنر انتهای پیام/
93/09/26 - 16:50
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها