تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
انواع ریل دستگاه‌های CNC + جدول مقایسه معایب و مزایا
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806843455
شاه عباس میدان نقش جهان را وقف کجا کرد؟
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: شاه عباس میدان نقش جهان را وقف کجا کرد؟ وبلاگ > جعفریان، رسول - وقف در دوره صفوی پدیده ای بسیار گسترده بود، به طوری که می توان گفت هزینه عمده آموزش از همین راه تامین می شد. اما موقوفات بسیار بیش از این بود و اهداف گسترده ای در آنها در نظر گرفته می شد. در اینجا یک نمونه جالب داریم که با هم مرور می کنیم.
در کتاب «صفویه در عرصه دین و فرهنگ»، ضمن گزارش کتاب «تحفه الازهار» از ابن شدقم، اشاره به وقف هایی که در اصفهان برای سادات مدینه بوده، داشتم. همانجا نوشتم که ولی قلی شاملو در کتاب قصص الخاقانی _ که نصف نیمه تصحیح و چاپ شده _ نوشته است که شاه عباس (سلطنت 996 _ 1038) در سال 1014 وقفی برای سادات مدینه و به خصوص برای هزینه ازدواج دختران و پسران سید این شهر داشته است.
این وقف با کمال شگفتی چیزی جز بازار دور میدان نقش جهان اصفهان، کاروانسرای بزرگ آنجا، بنای قصیریه و حمام شاهی نیست.
چنان که در همین وقف نامه آمده، همه اینها از درآمد شخصی شاه عباس آباد شده است. شاه خود تجارت ابریشم داشت و از این راه درآمدی کسب می کرد. در متون صفوی از این قبیل درآمدها شاهانه به عنوان «حلالیات» شاهان صفوی یاد می کنند. این اصطلاح حلالیات شامل اموالی می شد که شاهان صفوی، خارج از بودجه رسمی حکومت، و به کارهای تجاری کسب می کردند تا مبادا مال حرامی بخورند. حلالیات مسوول خاصی داشت و او موظف بود آنها را سروسامان داده، اجازه ندهد مال حرامی داخل آنها شود. طبعا مخارج روزانه خانواده شاهی از آن می گذشت و به علاوه، آنچه وقف هم می شد از این مال شخصی بود، و الا وقف در مال دولتی که معنا نداشت.
البته این را می دانم که اداره اوقاف هیچ گاه به سواد این وقف نامه ها وقعی نمی گذارد و لابد برای این امر قانونی دارد، اما آنچه سبب شد تا دوباره به این مسأله بپردازم دو چیز بود. یکی این که دلم می خواست این اطلاع را عموم اهل مطالعه و اهل گشت و گذار در سایت های خبری بخوانند و ثانیا آنکه در یک جنگ، این متن را دوباره یافتم که تأییدی بر چیزی بود که در قصص خاقانی آمده بود.
شرح مطلب آن که اصل این وقف نامه را ولی قلی شاملو در همان کتاب قصص آورده و بنده هم عینا از آنجا نقل می کنم. اما اخیرا در جنگی که حاوی شماری از فرامین و وقف نامه ها و نامه های اداری از دوره صفوی بود، همین متن را در صفحه ای یافتم که عینا در اینجا خواهم آورد. البته دو متن تفاوت اندکی در عبارات هم دارد،. آنچه در کتاب آمده خطبه و تحمیدیه نسبتا مفصلی دارد که در این برگ سند ما نیامده است.
در این وقف نامه چهار رقبه وقفی ذکر شده است:
1. کاروانسرای واع در صدر میدان نقش جهان
2. قیصریه
3. کل بازار دور میدان
4. حمام شاهی که در همان حوالی بوده است.
اما مصرف این وقف به این شرح است: نیمی برای سادات مدینه، و نیمی برای ساکنان نجف اشرف
همان طور که گذشت، این سواد این وقف نامه ها، یعنی متن های که از روی سند اصلی رونویسی شده اما مهر و توقیع ندارد، معمولا مورد توجه دستگاه های اداری وقف وغیره قرار نمی گیرد، چنان که حتی اسناد معتبر وقفی هم گاهی کنار گذاشته می شود. بنابرین اشاره به این متن که در کتابی تاریخی یا یک جنگ ادبی آمده تا اینجای کار صرفا ارزش تاریخی دارد که برای شناخت دیدگاه های شاه عباس و شاهان صفوی ارزشمند است.
بخشی از این متن چنین است: [ضمن این که باز اشاره می کنم که مقدمه و تحمیدیه آنچه در قصص خاقانی آمده مفصل تر از متنی است که در این جنگ آمده است. شروط وقفیه بندگان نواب همایون
غرض از تنمیق این صحیفه آن که وقف نمود کلب آستان علی بن ابی طالب ... آنچه تا حین صدور الوقف عنه در تحت تصرف مالکانه داشتند خالیا عن حق الغیر و عن کل ما یمنع صحه الوقف بر حرم اشرف و مرقد ارفع اقدس سید کونین و نبی ثقلین و صاحب مقام قاب و قوسین صلی الله علیه و آله و بر عتبه علیه و روضه قدسیه سلطان سریر ولایت دیباچه صحیفه امامت و هدایت المخصوص بتخصیص انما ولیکم الله سلام الله علیه و علی اولاده المعصومین و آله
همگى و تمامى و جملگى كاروانسراى واقع در صدر ميدان نقش جهان دارالسلطنه اصفهان، مع قيصريه متصل بدان، و كل بازار دور ميدان مذكور، و حمام واقع در حوالى آن مشهور به حمام شاهى كه جميع آنها احداث كرده كلب آستان على بن ابى‌طالب عليه السلام، بندگان نواب كامياب سپهر ركاب اعلى حضرت واقف است ـ خلد الله ملكه و اجرى فى بحار الخلود فُلْكه ـ و در بين صيغه وقف شرط فرمودند كه نصف حاصل اجاره موقوفات مذكوره در وجه وظيفه و ارتزاق و مدد معاش سادات عالى درجات بنى حسين كه ساكن و عاكف مدينه طيبه مقدسه باشند، صرف نمايند، خواه مرد و خواه زن؛ به شرط آن كه وظيفه و سيورغال و مواجب نداشته باشند و شيعه امامى اثنى‌عشرى باشند و شرط زن آن است كه بيوه باشد يا بكرى كه هنوز در حباله زوجيت احدى در نيامده باشد. و چون اختيار شوهر نمايد ديگر چيزى به او ندهند. و نصفى ديگر را در وجه وظيفه و مدد معاش و ارتزاق ساكنان و متوطنان نجف اشرف نمايند... [قصص الخاقانى، به كوشش سيد حسن سادات ناصرى، تهران، چاپخانه وزارت ارشاد، 1371، ج1، ص189ـ 190]
یکشنبه 2 شهریور 1393 - 17:35:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]
-
گوناگون
پربازدیدترینها