واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آیا تئاتر مدرن با همه شئوناتش بر نمایش ایران سایه انداخته؟ تهران-ایرنا- هنری چون نمایش اگر قرار باشد به بهانه وامدار بودن از هنر مدرن در سطحی ترین ارتباط خود با مخاطب بدیهی ترین اصول اخلاقی را نادیده بگیرد بی تردید به ورطه انحراف فروغلتیده است.
سوالی که این روزها با دیدن برخی اجراها در سالن های نمایش به ذهن خطور می کند این است که نسبت جامعه ایران با آنچه در زمان حاضر به عنوان یک کالای فرهنگی همچون تئاترعرضه می شود چیست؟
اگر بخواهیم سابقه ای ازهنر تئاتر درایران سراغ بگیریم به جز نمایش تعزیه مابه ازای دندان گیر دیگری یافت نمی کنیم و بر کسی پوشیده نیست که این هنر نمایشی سنتی ایرانیان تحت تاثیر مصائبی که بر امام سوم شیعیان رفته بنا شده است.
ظرفیت های دراماتیک فاجعه عاشورا به دلیل مواجهه عریان حق و باطل در بزنگاهی چون کربلا بنای ایجاد نمایش های آیینی در میان ایرانیان را موجب شده و واضح است که تاثیرپذیری فرهنگ، اخلاق و منش تئاتر معاصراز محتوای تئاتر سنتی ایران زمین انتظار نامربوطی نباشد.
توجه ایرانیان به عنوان ملتی هوشمند به هنری چون نمایش که با تعزیه در قرون متمادی جلوه گری کرده از جایگاه تاثیرگذار این هنر در فکر و اندیشه ایرانیان حکایت دارد و جالب است که بر خلاف تئاتر مدرن در غرب که بیشتر با طبقه اشراف ارتباط برقرار کرده هنر تعزیه در طول تاریخ در ایران با همه اقشار ملت نه به عنوان یک کالای فرهنگی لوکس بلکه توسط خود مردم و برای مردم با انگیزه و شور و اشتیاقی که برگرفته از عمق دلهای مردم به مفاهیمی مقدس بوده شکل گرفته است.
اما هنر نمایش در ایران معاصر چه رنگ و بویی دارد؟ چه اقشاری از مردم به سالنهای تئاتر می روند و تئاتر چه نقشی در سبد فرهنگی مردم ایران دارد؟ آیا هنر تعزیه که بازگو کننده همه مفاهیم اخلاقی چون مردانگی، ایثار،شهامت، فداکاری و بسیاری از معانی بلند انسانی است و ریشه ای بیش از هزار سال در ایران زمین دارد در تئاتر مدرن ایران نشانه ای یا اشاره ای هر چند ناچیز از آن می توان یافت؟ یا به عبارتی رساتر درمجموعه نمایش هایی که این روزها و در سالیان اخیر به روی صحنه می روند بیشتر مولفه های نمایش ایرانی متبلور است یا اینکه تئاتر مدرن با همه مختصاتش بر همه شئونات تئاتر ایران سایه انداخته است؟
جنجالی که این روزها درباره برخی اجراهای تئاتر شاهد آن هستیم فارغ از اینکه چه مقدار ریشه سیاسی داشته و چه مقدار به واسطه عبور از خط قرمزهای فرهنگی و اخلاقی باشد مجالی برای طرح این پرسش ایجاد می کند که چه نوع فکر، اندیشه و گفتمانی بر هنر تئاتر کشور سایه انداخته که هنر نمایش را با چالشهای فراوان اخلاقی و فرهنگی مواجه کرده است؟ به راستی جای خانواده ایرانی در بسیاری از اجراهای سالهای اخیر کجاست و چرا جوانانی که فارغ التحصیل رشته تئاتر هستند به کلی با جهان تاریخ و فرهنگ ایرانی جبهه دارند و در عوض تشنه پیاده کردن چهارچوبهای نمایشی غرب در ایران هستند؟
اینکه نمایشی به توهین یک قومیت و نمایش دیگری به استهزاء حجاب و دیگری به دریدگی کلامی و زیرپاگذاشتن شئونات اخلاقی متهم می شود آدمی را به فکر فرو می برد که مگر قرار نبود هنر، دمیدن روح تعهد در آدمی باشد و به واقع انقلاب اسلامی در دهه چهارم چه نسبتی با هنری که رسالت ساختن انسان را دارد پیدا می کند.
خوب است در مدارس، آموزشگاه ها و مراکز آموزش هنر به هنرجویان بیاموزند که در عقبه تاریخی این ملت چه افکار، اندیشه ها و واقعیاتی نهفته است و هنر نمایش طی سالیان در نسبت با مردم چه رسالتی را بر دوش گرفته و انتظار واقعی جامعه از هنرمندانشان به واقع چیست.
هنری چون نمایش اگر قرار باشد به بهانه وامدار بودن از هنر مدرن در سطحی ترین ارتباط خود با مخاطب بدیهی ترین اصول اخلاقی را نادیده بگیرد بی تردید به ورطه انحراف فروغلتیده است.
از : جواد قیاض محرمی
فراهنگ*3054**1601**
22/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]