محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830934986
نگاهی به مطبوعات بروجرد از آغاز تا کودتای 28 مرداد 1332
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نگاهی به مطبوعات بروجرد از آغاز تا کودتای 28 مرداد 1332 بروجرد - ایرنا - اهمیت روزنامه و رسانه ها در جامعه و تصمیم گیریها و بیان اخبار و وقایع بر کسی پوشیده نیست و روزنامه نیز همانند سایر نمادهای فرهنگی ، بخشی از هویت کشور و شهرها را نشان می دهد.
شهرستان بروجرد نیز از نظر داشتن فرهنگ و توجه مردم به وقایع و رویدادهای روز و پیگیری مطالب و اخبار ریشه غنی دارد و در دهه های گذشته فعالیتهای خوبی در زمینه مطبوعات در شهرستان بروجرد شکل گرفته است.
برای مرور تلاشهای مطبوعات در بروجرد از آغاز تا کودتای 28 مرداد 1332 به سراغ ˈمحمد گودرزیˈ یکی از تاریخ نگاران معاصر شهرستان رفتیم.
وی به اختراع ماشین چاپ و ورود آن به کشور اشاره کرد و گفت: هر چند از اختراع ماشین چاپ و تولد «صنعت نشر» بیش از 550 سال می گذرد، اما عمر این صنعت و به تبع آن فعالیت های مطبوعاتی در ایران به دویست سال هم نمی رسد.
به گفته وی قدیمی ترین پیوند میان واژه ˈروزنامهˈ با ˈبروجردˈ را باید در اوراق هفته نامه «وقایع اتفاقیه» جستجو کرد، که در واقع نقطه آغازی بر فعالیت روزنامه نگاریِ پایدار در ایران بشمار می رود.
وی ادامه داد:اخبار و گزارشهای فراوانی در روزنامه های منتشره در دوران قاجار دیده می شوند که نشان می دهند نام بروجرد از همان نخستین سالها با فعالیتهای روزنامه نگاری در پیوند بوده است.
بر پایه یک گزارش مهم و رسمی به تاریخ 12 محرم 1284 ه.ق. در بروجرد 14 نفر روزنامه دولتی را مرتب و منظم خریداری می کردند، هرچند شمار مشترکین یک نشریه دولتی را، که به حکم حکومت و از سرِ انجام وظیفه اداری به این کار تن داده اند نمیتوان مبنای دقیقی برای محاسبه شمار افراد تحصیلکرده و علاقه مند به روزنامه دانست، بررسی مقایسهای ارقام این گزارش از جایگاه برتر بروجرد نسبت به شهرهای پیرامون نشان دارد.
در آستانه انقلاب مشروطیت، دکتر نعمت اله خان دهناد، که باید او را مؤسس بهداری جدید در بروجرد دانست با هزینه شخصی شماری از روزنامه های انقلابی و تجدد طلبی مانند حبل المتین، تربیت، ثریا و چهره نما را که همگی خارج از ایران منتشر می شدند تهیه و میان جوانان بروجردی توزیع میکرد که این اقدام، به ایجاد نخستین هسته مشروطه طلبان بروجردی انجامید.
تا آنجا که میدانیم، عنوان نخستین روزنامه منتشره در بروجرد و لرستان ˈبیضاءˈ است که توسط یک بازرگان اصفهانی مقیم بروجرد، به نام ˈحاج عباسعلی تاجر روناسیˈ در اواخر سال 1327 ه.ق. (1288 ش.) با روش چاپ ژلاتینی منتشر شده است.
هرچند از این نخستین روزنامه، نسخه ای در دست نیست اما مؤسس آن در سالهای بعد از فروپاشی حکومت رضاشاه به یکی از مؤثرترین شخصیتهای اجتماعی بروجرد تبدیل شد و در مقام ریاست شورای شهر، خدمات مهمی به عموم بروجردیها ارائه داد.
همچنین از انتشار مجله معرفت در سال 1299 ش. در بروجرد، به طور ماهانه نام برده شده که متأسفانه تا کنون نسخه ای از آن به دست نیامده است.
همچنین باید از مجله کوکب درخشان نام برد، که در کرمانشاه، توسط میرزا احمد جواهری بروجردی منتشر می شد.
میرزا صادق بروجردی، مشروطه طلب مشهور، دیگر شخصیتی است که نام او با فعالیتهای روزنامه نگاری در ایران پیوند خورده، وی که از جمله شاگردان و مریدان سید جمال الدین اسدآبادی بود، در کنار نویسندگی برای جراید پایتخت، مدیریت چند روزنامه، از جمله فلق و دستور اخوت را خود بر عهده داشت که مروج اندیشه های اصلاح طلبانه سید جمال الدین اسدآبادی بودند.
در دوران رضا شاه، صادق بروجردی، مانند بسیاری از اهل قلم، روزنامه نگاری را به کناری گذاشت. با این حال، بر پایه دو سند موجود در سازمان اسناد ملی ایران، تلاش او برای نشر روزنامه در بروجرد، در این دوره همچنان ادامه داشت، هر چند ره به جایی نبرد.
همچنین در سال 1313 ش. میرزا محمد خان ادیب دادگر، کرمانی تباری که در دادگستری بروجرد خدمت می کرد، امتیاز نشر روزنامه نگارستان را در بروجرد بدست آورد که با وجود موانعی چون نبود چاپخانه به انتشار آن موفق نشد.
در سال 1315 نخستین چاپخانه در بروجرد به نام سعادت توسط میرزا علی اصغر هدایتی تأسیس شد و مهم ترین مانع برای نشر روزنامه برداشته شد. از متن اسناد موجود بر میآید که انجمن ادبی، ایجاد یک هفته نامه را جزء برنامه خود تصویب کرده، و مدیریت آن را بر عهده ادیب دادگر، گذاشته بود.
نام هفته نامه را ایران امروز گذاشتند که قرار بود با روش علمی، ادبی، اجتماعی و فکاهی منتشر شود. مقامات وزارت فرهنگ ابتدا با نام روزنامه مخالفت کردند. ادیب دادگر نامهای دیگری را پیشنهاد داد.
اما مقامات دولتی هیچ گاه به این روزنامه مجوز انتشار ندادند. دادگر پس از آن خواهان دریافت امتیاز دوباره نشر روزنامه نگارستان شد، اما با این خواستة او نیز موافقت نشد. گویی از دید حکومت استبدادی رضا شاه، بهترین و سر به راه ترین روزنامه، روزنامه ای است که هرگز منتشر نشود!
سقوط حکومت استبدادی رضا شاه در شهریور 1320 به نظام حکومتی «سلطنت مشروطه» جانی دوباره داد و از پی آن آزادی نسبی بر فضای سیاسی جامعه حاکم شد. در چنین فضایی که تا وقوع کودتای 28 مرداد 1332 طول کشید، شمار زیادی حزب و گروه سیاسی تأسیس شد و دهها روزنامه، هفته نامه و ماهنامه با سلیقه های گوناگون، در گوشه و کنار کشور پدید آمد، که در مقایسه با دوره های پیشین بی نظیر بود.
نویسندگان و روشنفکرانی که در دوره رضا شاه هر یک به گوشه ای خزیده بودند، فرصت یافتند که با شور و حرارتی وصف ناشدنی در عرصه فعالیتهای سیاسی و اجتماعی خود نمایی کنند.
در چنین شرایطی، دکتر ابوتراب رازانی، که دوباره به ریاست فرهنگ بروجرد و لرستان منصوب شده بود، هفته نامه راز را تأسیس کرد.
راز نخستین نشریه استان ششم آن روز یعنی خوزستان و لرستان امروزی بود و انتشار مرتب آن برای یک دوره سه ساله، از مهر 1323 تا مهر 1326 ادامه یافت.
به این ترتیب باید عنوان پایدارترین و مؤثرترین روزنامه تا قبل از کودتای 28 مرداد 1332 را به راز اختصاص داد.
این هفته نامه به عنوان یک نشریه ی مسئولیت پذیر در حوزه ی اخلاق اجتماعی به دنیای مطبوعات گام نهاد و به آرامی شکلی سیاسی یافت. حدود نیمی از سه سال حیات راز با نخست وزیری احمد قوام همزمان گردید.
دکتر رازانی به قوام و حزب دموکرات او پیوست تا با پشتیبانی آن، کرسی نمایندگی مردم بروجرد در مجلس شورای ملی را به دست آورد.
از این روی راز چندی بسان ارگان محلی در خدمت هدفهای حزب دموکرات قوام درآمد. همزمانی انتشار راز با انتخابات مجلس، فضایی شورانگیز در رقابتهای انتخاباتی ایجاد کرد. اما حزب دموکرات قوام از دکتر رازانی حمایت نکرد و او از راه یافتن به مجلس باز ماند.
این ناکامی سیاسی، هفته نامه ی راز را به تعطیلی کشانید.
هرچند روند رو به رشد فعالیتهای روزنامه نگاری در 12 سال پس از سقوط رضاشاه ادامه داشت، همزمان با انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی در نیمه دوم سال 1330 این فعالیتها به نقطه اوج خود رسید.
از این روی میتوان انتخابات مجلس هفدهم را نقطه عطف تاریخ روزنامه نگاری سیاسی در ایران و نیز بروجرد دانست.
در آستانه انتخابات دوره هفدهم، نزدیک به 10عنوان روزنامه توسط بروجردیها در بروجرد و تهران تأسیس شد.
رویکرد بیشتر این روزنامه ها، سیاسی بود و حضور آنها در صحنه سیاسی، اجتماعی شهر، به مبارزات انتخاباتی مجلس هفدهم چهره ای مطبوعاتی داد که بر اثر آن، هیجانات عمومی برانگیخته شد و میزان مشارکت سازمان یافته مردم، به ویژه اقشار متوسط شهری در انتخابات به شکلی بیسابقه افزایش یافت.
با این حال، فعالیتهای روزنامه نگاری بروجردیها در این دوره گرایشی به سوی حرفه ای شدن نداشت، تنوع مطلب و توجه به سلیقه های متفاوت خوانندگان، برای این روزنامه نگاران تازه کار مطرح نبود.
آنها حتی به شکل ظاهری روزنامه و اهمیت آن در جلب نظر خوانندگان توجه نداشتند و شاید آن را نمیشناختند.
با آن که همه این روزنامه ها غیر دولتی بودند، چندان به درآمد و فروش بیشتر نمی اندیشیدند و ابزار گونه در خدمت نامزدهای نمایندگی مجلس و جناحهای سیاسی قرار داشتند. در این میان تنها یک روزنامه، ˈ بروجردˈ رویکردی حرفه ای در پیش گرفت و با فاصله گرفتن از دعواهای سیاسی و مبارزات پارلمانی توانست در سالهای بعد از کودتای 28 مرداد 1332 و حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرصت انتشار بیابد.
وی در ادامه به برخی از روزنامه های این دوره اشاره کرد و گفت: ˈبروجردˈ هفته نامه ای است که نخستین شماره آن دهم اردیبهشت 1330 منتشر شد. صاحب امتیاز و مدیر مسئول این هفته نامه ابوالمجد رازانی بود.
ˈندای احرارˈ (پیام غرب) را نیز شیخ حسن ناظمی (1298– 1362) بنیان گذاشت که آغاز نشر ندای احرار در اوایل اردیبهشت ماه 1329 بود اما بر اثر شکایت سلطان العلماء، نماینده بروجرد در مجلس شانزدهم انتشار آن برای چند ماهی متوقف و دوباره از سر گرفته شد. هفته نامة ندای احرار در چاپخانه سعادت چاپ می شد و ظاهری گیرا نداشت.
صفحه آرایی، تیتر بندی و چینش ستونها همراه با اغلاط فراوان چاپی از نا آشنایی گردانندگان آن با حرفه روزنامه نگاری حکایت داشت.
آنها گروهی از جوانان علاقه مند به دکتر مصدق بودند که روزنامه نگاری را برای اول بار با ندای احرار تجربه می کردند.
باˈآشوب غربˈ نیز هفته نامه ای است که نخستین شماره آن در 31 مرداد 1330 منتشر شد و آشوبی در افکار اهالی ایجاد نمود. قطع بزرگ روزنامه، لوگوی رنگی، چاپ متن با جوهری غیر از مشکی و درج نشدن قیمت، که تصور کم اهمیت بودن هزینه و توزیع رایگان آن را در ذهن ایجاد می کرد نشانگر موقعیت برتر مالی این روزنامه بود.
در واقع، آشوب غرب با پشتیبانیِ مالی حسن بیات منتشر می شد. او از بستگان سببی دکتر مصدق و از زمینداران بزرگ و با نفوذ بروجرد و اراک بود که برای نمایندگی مجلس هفدهم از بروجرد نامزد شده بود. صاحب امتیاز و مدیر آن رضا دهناد (1302- 1379) بود که به واسطه هیجانات سالهای بعد از سقوط رضاشاه به فعالیتهای سیاسی پرداخته و چندی در زندان قلعه فلک الافلاک خرم آباد محبوس شده بود.
آشوب غرب، روزنامه ای سیاسی و غیر حرفه ای بود که در آستانه انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملّی تولد یافت و اوج گرفت.
انتشار نوشتارهای تند و توهین آمیز در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی سبب شهرت آن شده بود.
ˈ قیام بروجردˈ نیز دیگر روزنامه ای سیاسی و غیر حرفه ای بود که در رقابتهای انتخاباتی مجلس هفدهم در جهت پشتیبانی از سلطان العلماء تأسیس گردید. این روزنامه زیر نظر هیئت تحریریه ای، که نام هیچ کدامشان در روزنامه درج نمی شد در چاپخانه لاویان چاپ می گردید.
ˈ دولّوˈ که عبداله تاجبخش (1294-1364) صاحب امتیاز و کریم زند بیگلری مدیر مسئول این نشریه بودند، شماره اول و دوم آن به ترتیب در بهمن و اسفند 1330 منتشر شده است.
ˈ رازانیˈ از دیگر روزنامه های بروجرد بود که با صاحب امتیازی مهدی حائری، در نیمه نخست سال 1328 صادر شد اما از دی 1329 منتشر گردید.
دفتر و محل چاپ روزنامه رازانی در تهران و گستره نشر آن سراسر کشور بود و جدای خبرها و گزارشهای سراسری، حجم اصلی دیگر مطالب آن را خبرها و آگهی های ثبتی مربوط به بروجرد در بر می گرفت.
رازانی روزنامه ای سیاسی بود و مواضعی به شدت ضد شاه، دربار و بریتانیا داشت.
این روزنامه از اواخر پاییز 1330 و به حمایت از نامزدی حسین رازانی از حوزه انتخابیه بروجرد به عرصه رقابتهای انتخاباتی مجلس هفدهم وارد شد. از آن پس، جهت پیکان نوشته های تند و آتشین رازانی به جای دربار، و بریتانیا به سوی رقبای اصلی حسین رازانی در شهرستان بروجرد برگشت.
انتشار رازانی بسیار نامرتب و با تأخیرهای طولانی همراه بود. هرچند، دلیل مهمتر وقفه های طولانی، نوشته های بسیار تندی بود که علیه دربار و شاه منتشر می شد، توقیفهای مکرر سبب شد که از این روزنامه در سال اول انتشار، تنها 30 شماره منتشر شود.
ˈحمایت ملّیˈ نیز روزنامه ای است که نخستین شماره آن در بهمن 1330 منتشر شده و صاحب امتیاز و مدیر مسئول این روزنامه نادر فنایی بود اما این روزنامه، یک ویژه نامه انتخاباتی برای تبلیغات حبیب اله خان امیریاراحمدی (1297-1373) نامزد نمایندگی مجلس هفدهم از شهرستان بروجرد بوده است.
این خان زاده متجدد و شیفته سیاست، از دی 1331 روزنامه سراسری قیام لُر را به منظور دفاع از مصدق، نهضت ملّی شدن نفت و بیان محرومیتهای منطقه لرستان منتشر کرد.
قیام لُر را میتوان هم در شمار مطبوعات سیاسی و هم جراید محلی طبقه بندی کرد هر چند رویکرد سیاسی آن از وجهه محلی اش قویتر بود. انتشار نامنظم قیام لُر تا مرداد 1332 ادامه یافت.
علاوه بر این تعداد، برخی از نشریات نیز بودند که تنها نامی از آنها بجا مانده و هنوز فرصت و امکان بازیابی آنها بدست نیامده که بروجرد بیدار به صاحب امتیازی مریم جهان آرا، صدای بروجرد به صاحب امتیازی اسماعیل اصفهانی، بیان ملت به صاحب امتیازی غلامرضا گودرزی نژاد، دهکده به صاحب امتیازی کریم گودرزی، ذوالفقار ایران به صاحب امتیازی محمد ذوالفقار بروجردی، سرگذشت به صاحب امتیازی ابوالفضل تفضلی بروجردی، صید به صاحب امتیازی رضا قلی گودرزی، طوفان ایران به صاحب امتیازی قهرمان گودرزی از جمله آنها بوده است.
7189
15/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها