تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816297577
غبار فراموشی بر هنرهای سنتی - آرزو جاودانی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: غبار فراموشی بر هنرهای سنتی - آرزو جاودانی غبار فراموشی بر چهره هنرهای سنتی و صنایع دستی نشسته و رفته رفته با گذشت زمان رنگ نابودی بر قامت این هنرها پررنگ تر می شود.
صنایع دستی، هنری زیبا و محصول دست های هنرمندانی زحمتکش و کم توقع و البته وفادار به هنر اجداد و پدرانشان است، هنرمندانی که با حفظ سنت های شغلی گذشتگان خود و شاید بر حسب نیاز، نقش مهمی را در حفظ بخشی از تاریخ و فرهنگ هر شهر و منطقه بر عهده دارند.
صنایع دستی ایران علاوه بر سابقه تاریخی هفت هزار ساله از تنوع، جذابیت و زیبایی خاصی برخوردار است که می تواند به عنوان یکی از تولیدات مهم هنرمندان ایران زمین در توسعه توریسم و مبادلات فرهنگی نقش بسزایی ایفا کند.
به هر حال اعتقاد بر این است که صنایع دستی هر کشور بازگو کننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور و نمادی از هویت ملی هر قوم است و می تواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن ملل مختلف و نیز هویت بخشی به نسل های آینده هر کشور محسوب شود.
هنرها و صنایعی که روزگاری به تامین نیازهای اساسی مردم می پرداختند و حذف هر یک از آنها روال طبیعی زندگی را لنگ می کرد، امروز به حاشیه رفته و محصولات آن را تنها به عنوان نمادی از گذشته و سنت آنهم در صورت توانایی مالی خریداری و بر روی دکور به نمایش می گذاریم.
محصولات هنری که روزگاری ظرف های غذا، کوزه های آب، فنجان چای و پوشاک و پوشش زندگی هر یک از اجداد ما محسوب می شدند، امروز با بی توجهی و گرایش به زندگی مدرن و محصولات صنعتی و ماشینی کم کم به وادی فراموشی رفته اند.
و مصداق آن پهنه غنی از فرهنگ و تاریخ خراسان رضوی زندگی هنرمندان و صنعتگران هنری بلند آوازه است که از مجموع 250 رشته هنرهای دستی شناخته شده در کشور حداقل 90 رشته در این استان وجود دارد.
در این میان 35 رشته صنایع دستی بومی خراسان رضوی است و فقط در همین منطقه تولید می شود که تا کنون 10 رشته از این تعداد به عنوان رشته های دارای مزیت در کشور انتخاب شده اند.
رشته های هنری از جمله نوار بافی، ابریشم بافی، قلم زنی روی سنگ، ارغوان بافی، زیورآلات سنتی، کاشی سنتی، پوستین دوزی، گلدوزی، سنگتراشی، رشته های سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی که تنها خواستگاه تولید آنها و هنرمندان این آثار در خطه خراسان رضوی یافت می شود.
این در حالی است که منسوخ شدن کامل 9 رشته صنایع دستی در این استان به این معناست که دیگر نه هنرمندی و نه اثری در این رشته ها در استان تولید می شود و در معنای واقعی کلمه این رشته ها به تاریخ پیوسته اند.
رشته هایی مثل گیوه دوزی، جاجیم بافی، شرع بافی، کلنگری، صحافی سنتی، برک بافی، قفل سازی، علامت سازی و دباغی که قطعا هر یک از ما اگر هیچ یک از این آثار را نداریم اما وجود حداقل یکی از آنها در خانه مادربزرگ ها و پدربزرگهایمان برایمان خاطرات شیرین را یادآوری می کند.
زندگی مدرن و فاصله گرفتن از زندگی های سنتی و تغییر نیازها موجب شده اغلب محصولات رشته های سنتی کارایی لازم را در زندگی های امروزی نداشته باشند و با گذر زمان و از دنیا رفتن هنرمندان و اساتید این رشته ها، دیگر محصولاتی از این دست تولید نشود.
تداوم این روند رشته های دیگر را چون چادر شب بافی، پوستین دوزی، رنگرزی گیاهی، احجام سنتی، آینه کاری، نمد مالی، مسگری، چارق دوزی و گره چینی در این خطه در معرض نابودی قرار گرفته است.
با یک بررسی تاریخی می توان به این نتیجه قطعی و روشن رسید که هر یک از این حرفه ها، دارای سابقه کهن تاریخی از نظر اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی هستند و اینجاست که باید کمی عمیق تر اندیشید و دید که به راستی وظیفه چه گروه و سازمانی است که با توجه به اهمیت روز افزون فرهنگ و تاریخ استان، به حفظ این سرمایه های بومی و ملی و تاریخی اهمیت دهد و به ارزش حفظ این مشاغل، نه به صورت نمادین بلکه در حد کامل توجه کند.
در حقیقت تغییر نیازهای جامعه، تغییر شیوه زندگی افراد، صنعتی شدن محصولات، واردات بی رویه با قیمت های بسیار نازل، نبود تطبیق طرح ها و مصنوعات حاصل از این مشاغل با زندگی امروزی، نبود توان رقابت با محصولات مشابه صنعتی، بالا بودن قیمت تمام شده در برخی محصولات، مهاجرت های بی رویه، عدم تامین نیازهای معیشت خانواده و نبود برنامه ریزی مناسب برای شناسایی و آشنایی عموم با جذابیت های بصری از جمله مواردی است که صنایع دستی را در معرض نابودی قرار داده است.
در کوچه پس کوچه های قدیمی مشهد مثل بازار سرشور و بازارچه عباسقلی خان مغازه هنرمندان مسن و سال خورده ای را می بینی که هنوز با چکش و سوزن و انبر در دستهای لرزانشان هنری می آفریند، مثال زدنی، وقتی از چرایی کارش با این سن و سال می پرسی،می گوید دل به کار بسته ام و با عشق می آفرینم، می گوید مرگ تنها چیزی است که مرا از هنرم دور می کند پس تا هستم می سازم و به مردم می فروشم تا از یاد نبرند چه بوده اند و چه داشته اند... .
گویی با همین چند جمله هر آنچه باید را می گوید اما مهم اینجاست آنهایی که باید بشنوند، می شنوند یا نه ؟ و آیا گوش شنوایی هست یا خیر.
گاهی بهای گزاف هنرهای سنتی ایرانی ممکن است هر یک از ما را که قطعا در نگاه اول جذب این آثار می شویم از خرید منصرف کند اما در نقطه مقابل صنایع دستی چینی که بازار را اشباع کرده با نازل ترین قیمت و البته ظاهری زیباتر و جذب کننده، به راحتی هر یک از ما را برای خرید متقاعد می کند.
علت گرانی هنرهای دستی و سنتی ایرانی تنها هزینه های زیاد تولید و به کار گرفتن کارگر است که هنرمند مشاغل سنتی را با مشکلات مالی فراوان مواجه می کند و موجب می گردد روز به روز بازار به محصولات وارداتی چینی و قاچاق واگذار شود.
در این میان شمار پایین بازارچه های صنایع دستی، معدود مغازه های فروش محصولات صنایع دستی، عدم به روز کردن و کاربردی کردن صنایع دستی، عدم ارائه کمک های مالی و البته حمایت های آموزشی از هنرمندان، فقدان برنامه جذب و آموزش نسل جدید، عدم اعمال تغییرات و به روز کردن طرح ها و مدلهای آثار مطابق با سلیقه و پسند مشتری امروز و در نهایت گم شدن حوزه صنایع دستی و مسائل و نیازهای آن در سازمان عریض و طویل و با انبوه مشکلات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و قرار گرفتن آن به عنوان بخش آخر توجهات در این سازمان همه و همه از دیگر عواملی است که هنرهای سنتی و صنایع دستی را در غبار فراموشی فرو برده است.
به عقیده کارشناسان و صاحبنظران و البته نگارنده، عرصه گردشگری، صنایع دستی با توجه به زیبایی و جاذبه ای که دارد می تواند به عنوان یکی از جاذبه های جهانگردی و جذب گردشگر به حساب آید و تاثیرگذاری موثر و مستقیم در صنعت گردشگری هم به عنوان قابلیت گردشگری و هم به عنوان جاذبه گردشگری داشته باشد.
صنایع دستی ایران با دارا بودن ویژگی هایی مانند برخورداری از بار فرهنگی، تامین قریب به 90 درصد مواد اولیه از محل منابع داخلی، نقش تعیین کننده دست در تولید آن، مکمل بودن برای اقتصاد کشاورزی، برخورداری از ارزش افزوده و عدم نیاز به سرمایه گذاری فراوان ، در مقایسه با سایر صنایع، تاثیر بیشتری در توسعه گردشگری ، ایجاد اشتغال و نیز هویت بخشی در کشور دارد.
علاوه بر این امکان پذیر بودن ایجاد و توسعه صنایع دستی در مناطق مختلف کشور اعم از شهری، روستایی و عشایری، امکان انتقال تجربه، رموز و فنون تولیدی در صنایع دستی، مصرفی بودن بخش عمده تولیدات آن در داخل و برآورده ساختن نیازهای داخلی را می توان از دیگر عواملی دانست که ضرورت حفظ و احیای این هنرهای سنتی و دستی را یادآوری می کند.
هر یک از ما در هر جایگاهی که هستیم می توانیم با استفاده از محصولات صنایع دستی و کاربرد آنها در زندگی روزانه به جای استفاده از ظروف، ابزار و وسایل خارجی و ماشینی کمکی ارزشمند به حفظ و احیای این بخش عظیم و زنده از تاریخ ، تمدن و فرهنگ ایرانی داشته باشیم.
* خبرنگار ایرنا مرکز مشهد
7496 /664
11/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها