محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826379271
امکان جامعه‌شناسی سیاسی اسلامی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
امکان جامعه‌شناسی سیاسی اسلامی یکی از علومی که به ارتقای دانش بشر کمک فراوانی کرده است و توانسته است به زندگی انسان نظم ببخشد جامعه‌شناسی است. ریشه‌ی این دانش به دوران آگوست کنت باز می‌گردد. زمانی که وی مدعی گردید علم‌الاجتماع را کشف کرده است.
ماهیت جامعه شناسی و نهایت دانش جامعه شناسی، شناخت اجتماع است، یعنی این دانش برای آن که بتواند شناخت و درک مناسبی از اجتماعی کسب نماید به وجود آمده است. این دانش پیوندی عمیق میان انتزاع و واقعیت ایجاد می کند و تکیه اصلی خود را بر روی واقعیت می گذارد. جامعه همه شناسی به دنبال کسب واقعیت های اجتماعی است و می توان گفت که دانشی پسینی است. جامعه شناسی کوشش می کند تا با بررسی اجتماعی و تاریخ دست به تعاریف نوینی بزند، در واقع ماده خام جامعه شناسی چیزی جز تاریخ و جامعه نیست. جامعه شناسی سیاسی این مفهوم نیز دارای مجادلات و بحث های گوناگون است، ابتدا باید به تعریف دقیقی از جامعه شناسی سیاسی دست یافت، جامعه شناسی سیاسی دارای تعاریف گوناگونی است اما اگر بخواهیم عصاره تعاریف گوناگون را مورد جمع بندی قرار دهیم باید گفت که جامعه شناسی سیاسی دانشی است که ناظر بر کنش های سیاسی گروه های اجتماعی است، در واقع یک سر جامعه شناسی سیاسی قدرت و دولت است و کنش های گروه های سیاسی در مقاومت و تأیید قدرت نقطه ای است که بررسی مِی شود. ابزارهای مطالعه جامعه شناسی سیاسی جنبه های عینیت گرایانه قوی دارد، هرچند جامعه شناسانی از قبیل ماکس وبر کوشش کرده اند که به عینیت تفهم دست پیدا کنند اما روش جمع آوری اطلاعات در جامعه شناسی سیاسی چیزی جز مطالعه اسناد تاریخی و مشاهده نیست که کاملاً جنبه ی تجربه گرایانه دارد. نظریات اجتماعی کارکردهای جامعه شناسی سیاسی محدود به مطالعه گروه ها و استخراج اطلاعات خام نیست. جامعه شناسان به دنبال تبیین وقایع سیاسی و اجتماعی هستند. آن ها با مطالعه روندهای رخ داده در میان گروه های اجتماعی در ابتدا گروه های اجتماعی را براساس ویژگی های خاص شان تقسیم می کنند و برای هر کدام نامی را بر می گزینند و این گروه های اجتماعی را تبدیل به الگوی ایده آلی که می کنند که دارای ویژگی های خاص و اهداف مشخص هستند. امروزه تقریباً در سراسر جهان لیبرال و سوسیال گروه های اجتماعی با نام هایی واحدی معرفی می شوند و جامعه شناسان مارکسیست و لیبرال تقریباً ویژگی ها و اهداف یکسانی را برای این گروه های سیاسی بر می شمارند، گروه های سیاسی و گروه های اجتماعی را با ویژگی های ثابت بر می شمارند و گویی خوشه ای به این تقسیم ها وارد نمی شود. در مرحله ای بالاتر جامعه شناسان سیاسی اقدام به بیان نظریات می کنند و به وسیله ی این نظریات به تبیین گذشته و مدیریت آینده اقدام می کنند. آن ها به تولید نظریات گوناگون می پردازند. چرا جامعه شناسی سیاسی اسلامی؟ مخالفان جامعه شناسی سیاسی اسلامی براساس چند دلیل اقدام به رد جامعه شناسی سیاسی می کنند. نخست آن که معتقد هستند انسان موجودی است یکپارچه که دارای غرایز و فطرت یکسان است و تمام اقدام هایش در سراسر جهان یکسان است. در پاسخ این ادعا بیان دلایلی لازم است، هرچند انسان ها دارای غرایز و فطرت های یکسان هستند اما تربیت، فرهنگ عمومی، تاریخ گذشته و مهم تر از همه عقیده باعث می شود انسان ها اقدام به کنترل غرایز مدیریت غرایز و تغییر دادن آن بپردازند. فطرت انسان نیز براساس ناپاکی توانایی هدایتگری خود را از دست می دهد. افزون بر این جامعه شناسی سیاسی با فرد سر و کار ندارد بلکه با گروه کار دارد، گروه نیز جمع افراد نیست. گروهی دیگر معتقد هستند تمام جوامع مسیر واحدی را در راه تجدد طی می کنند در واقع این گروه با نگاه هگلی و خطی به جهان می نگرند و غایت جامعه را تجدد می دانند. این گروه از محققین می گویند که جهان در مسیری واحد در حرکت است و در نهایت نیز به وحدت دست پیدا می کند، ظهور فنآوری و نظریاتی از قبیل دهکده جهانی این تفکر را تقویت می کند، در غایت معرفت شناختی این گروه قائل به تفاوت میان جهان اسلام و جهان غرب نیست. این تفکر سال های طولانی هست که با شکست روبرو شده است، یکی از بزرگترین منتقدان این تفکر جامعه شناسانی از قبیل گیدنز هستند این متفکران با بیان تجدد متأخر پایان دوران تجدد واحد را اعلام داشته اند، امروز نه تنها تجدد واحد دیگر پذیرفته نیست و هر ملتی برای خود تجربه ای متفاوت از تجدد دارد. یکی دیگر از اتفاقاتی که تجدد را با چالش روبرو کرد، پست مدرنیسم بود، اتفاقی که به معنای عبور از تجدد بود و بسیاری از مفروضات تجدد را با چالش روبرو کرد، از سوی دیگر کشورهایی وجود داشته و دارند که بدون آن که در تجربه تجدد لیبرال وارد شوند پیشرفت و آبادانی را تجربه می کنند، جمهوری اسلامی چنین تجربه ای است، البته این عبارت به معنای عدم تأثیرگذاری و تأثیرپذیری جمهوری اسلامی از تجدد نیست، بلکه بیان کننده یک تجربه دیگر بودن است. در نهایت کشورهایی که همچنان در شرایط پیشامدرن، سنتی و بدوی زندگی می کنند را نیز باید نام برد. الزامات جامعه شناسی سیاسی اسلامی حال که به نقد نظرات مخالفان جامعه شناسی سیاسی اسلامی پرداختیم به الزامات وجودی جامعه شناسی سیاسی اسلامی اشاره می کنیم. الزام معرفت شناسی: به لحاظ معرفت شناسی جامعه شناسی سیاسی حاکم در غرب براساس هستی شناسی سکولار، مدرن شکل گرفته است باید توجه داشت که لیبرالیسم، سوسیالیسم و فاشیسم دارای بنیان های هستی شناسی یکسانی هستند، حال آن که هستی شناسی مردم ایران نه بر پایه اومانیسم و ماتریالیسم بلکه بر پایه توحید و ولایت شکل گرفته است. نکته دیگر در باب الزام معرفتی آن است که جامعه شناسی سیاسی در نهایت باید نظریه ای ارائه شود و در این لحظه فرد وارد عمل می شود، بی شک نظریه ای که بر ساخته ذهن محققی سکولار باشد با نظریه ای که یک ذهن مؤمن آن را ایجاد کرده است متفاوت است. جامعه شناسی ابزاری برای پیش بینی و تغییر است. انسان سکولار تغییر به سوی رفاه را می خواهد و انسان مؤمن تغییر به سوی سعادت دنیوی و اخروی را می خواهد. از دیگر مسائل تأثیر عقیده در جامعه شناسی سیاسی است.
الزامات عمل گرایانه: همان طور که گفته شد، جامعه شناسی سیاسی اقدام به تولید مفاهیم می کند، در نگاه غرب گرایان طبقه متوسط گرایش به سکولاریسم و لیبرالیسم دارند حال آن که در تجربه جمهوری اسلامی ما با طبقه متوسطی روبرو هستیم که پایبند به ارزش های دینی هستند. تمام ویژگی های طبقه متوسط از قبیل تحصیلات عالیه، داشتن مشاغل دیوانی (بوروکراتیک) و سیاسی بالا، زندگی مرفه را دارند اما سکولار نیستند و به ارزش های دینی و انقلابی پایبنداند. در سال 1357 طبقه متوسط ایران اقدام به یک انقلاب دینی و اسلامی کردند حال آن که طبقه متوسط معمولاً اهل انقلاب نیستند و به سوی سکولاریسم و لیبرالیسم حرکت می کنند. از سوی دیگر برخی از پایه ترین مفاهیم و نظریات جامعه شناسی سیاسی نیز در جمهوری اسلامی کارآیی ندارد، مفهوم راست و چپ در جمهوری اسلامی فاقد اعتبار است. بنیان های این مفاهیم در جهان مدرن و لیبرال شکل گرفته است و این مفاهیم در تاریخ جمهوری اسلامی به هیچ عنوان به لحاظ بنیانی و عملکردی کارایی نداشتند، نیروهای راست در جمهوری اسلامی نه به بنیان های راست در جامعه شناسی سیاسی فرانسه اعتقاد دارند و براساس معیارهای آن ها عمل کرده اند و نه به دنبال آن غایات و اصول بوده اند. نتیجه گیری باید توجه داشت که قرآن و سنت اهل بیت بهترین منابع جامعه شناسی سیاسی هستند اساساً جامعه اسلامی نه به کارگر، طبقه متوسط و اشراف بلکه ابتدائاً به مسلمان و کافر و سپس مؤمن و فاسق تقسیم می شوند، گروههای سیاسی نه تشنگان قدرت بلکه شیفتگان خدمت هستند. امروز برای درک جامعه خود و گروه های سیاسی نیازمند کوشش برای تدوین یک جامعه شناسی سیاسی اسلامی هستیم. دکتر غلامرضا خواجه سروی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی منبع: فصلنامه صدرا - شماره 9
چهارشنبه 18 تیر 1393 18:30 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها